Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Lo Latou Malu—O se Pepelo!

Lo Latou Malu—O se Pepelo!

Lo Latou Malu—O se Pepelo!

“Ua matou faia le pepelo mo matou malu; ua matou lalafi foi i tala oole.”—ISAIA 28:15.

1, 2. (a) O lē fea faalapotopotoga i aso nei e ao ona matauina le mea na tupu i le malo anamua o Iuta? (e) O le ā le talitonuga sese sa ia Iuta?

PE UA lē faatatauina ea na upu ia Kerisinetoma i aso nei e pei ona sa faia i ituaiga e lua o le malo o Iuta anamua? O le mea mautinoa e faapena! Ma o lena tulaga tutusa ua valoia ai ni puapuaga mo Kerisinetoma faaonaponei. O lona uiga ua toeitiiti ona lofia lea o lena faalapotopotoga o tapuaiga faaaposetate i se mala faafuaseʻi.

2 I le itu i matū o Iuta sa iai ituaiga e sefulu o le malo o Isaraelu. Ina ua faamaonia le faatuatua iti o Isaraelu, sa tuu atu loa o ia e Ieova ina ia faatoilaloina e Asuria i le 740 T.L.M. Sa molimauina e lona malo fuifuilua o Iuta lenei mea mataʻutia, peitai sa ia manatu aʻiaʻi faapea o le a lē taitai ona tupu se mea faapena ia te ia. Na faasausili ane ona taʻitaʻi e faapea, ‘pe lē o iai ea le malumalu o Ieova i Ierusalema? E lē o i tatou ea o ni tagata faapelepeleina o le Atua? Pe lē o taʻutaʻu atu ea e o tatou faitaulaga ma perofeta le suafa o Ieova? (Faatusatusa Ieremia 7:4, 8-11.) Sa talitonu na taʻitaʻi lotu faapea ua latou saogalemu. Peitai sa sese i latou! Na pei a lo latou faatuatua iti o o latou tauaiga i le itu i matu. O lea, o le mea na tupu ia Samaria o le a tupu foi ia Ierusalema.

3. Aiseā ua lagona ai e Kerisinetoma le maumauai mo le lumanai, peitai e iai ea se mafuaaga lelei mo lona faatuatuaga?

3 I se auala faapena, ua finau mai ai Kerisinetoma o loo iai sa latou faiā faapitoa ma le Atua. Ua ia faualuga mai faapea, ‘e faitau sefulu afe a matou falesa o loo iai ma ni faifeau agavaa, atoa ma le faitau selau miliona o tagata o loo auai. Matou te taofi mau foi i le Tusi Paia, ma matou te faaaogāina le suafa o Iesu i la matou tapuaiga. E mautinoa la, ua faapelepeleina i matou e le Atua!’ Peitai o le mea na tupu ia Ierusalema anamua ua avea lea o se lapataiga ogoogo. E ui lava i ni taualumaga uigaese i faiga faapolotiki e leʻi mamao atu, ae tatou te iloa ua toeitiiti ona gaoioi aʻiaʻi loa lea o Ieova faasaga ia Kerisinetoma atoa ma isi tapuaiga sese uma lava.

Se “Feagaiga ma le Oti”

4. O le ā le feagaiga sa manatu Iuta na ia osia?

4 I aso anamua, e tele lapataiga na tuuina atu ia Ierusalema lē faamaoni e ala i perofeta moni a le Atua, ae sa ia lē talitonu ia i latou. Na i lo lena, sa ia faualuga faapea o le a lē taitai lafotuina o ia e le oti i Seoli, le tuugamau, e pei ona toilalo ai le malo i matū o Isaraelu. Sa faagaeeina le perofeta o Isaia e taʻu atu ia Iuta: “O le mea lea ia outou faalogologo mai ai i le afioga a Ieova, outou tagata faatauemu, o e pule i lenei nuu o loo i Ierusalema; auā ua outou faapea mai, Ua osia la matou feagaiga ma le oti; ua fai foi la matou feagaiga ma seoli; a [oo ane se lōlōga faafuaseʻi] e lofia ai, e le oo mai lea ia te i matou; auā ua matou faia le pepelo mo matou malu; ua matou lalafi foi i tala oole.”—Isaia 28:14, 15.

5. (a) O le ā le feagaiga na fuafuaina e Iuta ma le oti? (e) O le ā le lapataiga na avatu i le Tupu o Asa sa faagaloina e Iuta?

Ioe, sa manatu taʻitaʻi o Ierusalema na iai sa latou ioega, e pei ona sa iai, ma le oti ma Seoli ina ia faasaoina lo latou aai. Ae pe o le uiga ea o le feagaiga na iai a Ierusalema ma le oti, e faapea sa ia salamō i ana agasala ma ua talitonu nei ia Ieova mo le faaolataga? (Ieremia 8:6, 7) E matuā leai lava! Na i lo lena, sa ia liliu atu i taʻitaʻi faapolotiki a tagata mo se fesoasoani. Ae o lona faalagolago i sootaga faalelalolagi sa o se ala sese, o se pepelo. Sa lē mafai ona faasaoina o ia e faiga faalelalolagi na ia talitonu i ai. Ma talu ai lona lafoaia o Ieova, na lafoaia ai foi e Ieova Ierusalema. Na taunuu lava e pei ona sa lapatai atu ai le perofeta o Asaraia i le Tupu o Asa: “E ia te outou Ieova, pe a outou i ai ia te ia; afai foi tou te sailiili ia te ia, tou te maua o ia; a e afai e tuua o ia e outou, e tuua outou e ia.”—2 Nofoaiga a Tupu 15:2.

6, 7. O ā laasaga na uia e Iuta ina ia faamautinoa ai lona saogalemu, ae o le ā le iʻuga mulimuli?

6 Ona o le faalagolago i a latou sootaga faapolotiki, na manatu ai taʻitaʻi o Ierusalema faapea e leai se ‘lologa faafuaseʻi e lofia ai’ o osofaiga a autau o le a fia sōsō ane ia te ia e faasoesa i lo latou filemu ma le saogalemu. Ina ua faamataʻuina i le sootaga a Isaraelu ma Suria, na liliu atu ai loa Iuta ia Asuria mo se fesoasoani. (2 Tupu 16:5-9) Mulimuli ane, ina ua lamatia e le malosi faavaegaʻau a Papelonia, sa ia talosagaina loa Aikupito mo se lagolagosua ma na tali ane i ai Farao, i le auina atu o se autau e fesoasoani i ai.—Ieremia 37:5-8; Esekielu 17:11-15.

Peitai na fai si malolosi tele o autau a Papelonia, ma sa tatau ai loa ona tuumuli fitafita a Aikupito. Sa faamaonia le sese o le tuu atu o le faatuatua o Ierusalema ia Aikupito, ma i le 607 T.L.M., na lafoaia ai loa o ia e Ieova i le faaumatiaga sa ia valoia. O lea la, sa sese taʻitaʻi ma faitaulaga o Ierusalema! Na avea lo latou faalagolago i sootaga faalelalolagi mo le filemu ma le saogalemu o se “pepelo” na tafiesea i se lōlōga faafuaseʻi e autau a Papelonia.

Teena o le “Maa ua Uma ona Faataʻitaʻiina”

8. Ua faapefea ona tauaveina e Kerisinetoma se tulaga e tutusa pau ma le tulaga o Iuta anamua?

8 Pe e iai ea se tulaga tutusa faapena i aso nei? Ioe, o loo iai. Ua manatu foi taʻitaʻi lotu o Kerisinetoma faapea e leai se mala e mafai ona faatoilaloina i latou. O le iʻuga, ua latou faapea mai e pei ona valoia e Isaia: “Ua osia la matou feagaiga ma le oti; ua fai foi la matou feagaiga ma seoli; a [oo ane se lōlōga faafuaseʻi] e lofia ai, e le oo mai lea ia te i matou; auā ua matou faia le pepelo mo matou malu; ua matou lalafi foi i tala oole.” (Isaia 28:15) I le pei o Ierusalema anamua, ua vaavaai atu Kerisinetoma i sootaga faalelalolagi mo le saogalemu, ma e mumusu ona taʻitaʻi lotu e avea Ieova ma o latou malu. Ioe, ua oo foi ina latou lē faaaogāina lona suafa, ma ua latou ulagia ma faasauā ia i latou o ē o loo faapaiaina lena suafa. Ua faatinoina tonu lava e taʻitaʻi lotu o Kerisinetoma le mea na faia e faitaulaga sili o Iutaia i le uluai senituri ina ua latou teena Keriso. Na faapea, la latou tali ane, “E leai so matou tupu, na o Kaisara.”—Ioane 19:15.

9. (a) O ai o loo lapataia Kerisinetoma i aso nei i le auala lava e tasi na lapataia ai Iuta e Isaia? (e) O ai e ao ona liliu atu i ai Kerisinetoma?

9 I aso nei, ua lapatai atu ai Molimau a Ieova faapea ua toeitiiti ona lofia lea o Kerisinetoma i se lōlōga o autau faaoosala. E lē gata i lena, ae ua latou faasino atu foi i le nofoaga moni e malu ai mai lena lōlōga. Ua latou otoina mai le Isaia 28:16, lena o loo faapea mai: “O loo faapea ona fetalai mai o le Alii o Ieova, Faauta, ou te tuuina i Siona le maa e fai ma faavae; o le maa ua uma ona faataʻitaʻiina, o le maa tulimanu tāua, o le faavae ua mau; o lē faatuatua ia te ia e le popole lava ia.” O ai lenei ‘maa tulimanu tāua’? Na sii mai e le aposetolo o Peteru na upu ma faatatauina ia Iesu Keriso. (1 Peteru 2:6) Ana fai sa sailia e Kerisinetoma le filemu ma le Tupu a Ieova, o Iesu Keriso, semanū la na te alofia ai le lōlōga faafuaseʻi o loo sau.—Faatusatusa Luka 19:42-44.

10. O ā taualumaga ua galueaiina e Kerisinetoma?

10 Peitai, na te leʻi faia faapea. Na i lo lena, i lana sailiga mo se filemu ma le saogalemu, ua ia faaofi faaleiloga atu ai ina ia talia e taʻitaʻi faapolotiki a atunuu—e ui lava i le lapataiga a le Tusi Paia faapea o le fefaauoai ma le lalolagi o le ita lea i le Atua. (Iakopo 4:4) E lē gata i lena, i le 1919 sa ia faalauiloa malosi ai Malo Sosoo e faapea o le faamoemoe sili lea o le tagata mo le filemu. Talu mai le 1945 ua ia tuu atu ai lona faamoemoe i Malo Aufaatasi. (Faatusatusa Faaaliga 7:3, 11.) Ae o le ā le telē o lona aafia ai i lenei faalapotopotoga?

11. O ai sui o tapuaiga o loo iai i Malo Aufaatasi?

11 Ua aumaia e se tusi talu ai nei se manatu ina ua ia taʻua: “E lē itiiti ifo i le luasefulufa faalapotopotoga Katoliko o loo iai ona sui i Malo Aufaatasi. Ua asiasi atu nisi taʻitaʻi lotu o le lalolagi i lenei faalapotopotoga faavaomalo. O aso e sili ona manatuaina, o asiasiga a Lana Afioga Paia Pope Paulo VI i le taimi o le Fonotaga Faalauaitele i le 1965 ma le asiasiga a Pope Ioane Paulo II i le 1979. E tele tapuaiga o loo faia a latou talosaga faapitoa, o tatalo, o pesega ma sauniga faalelotu mo Malo Aufaatasi. O faaaʻoaʻoga e sili atu ona tāua, o mea o loo faia e Katoliko, le Tuufaatasiga-Aoao, le lotu Papatiso ma le faatuatuaga Pahai.”

Faamoemoega Iʻuvale mo le Filemu

12, 13. E ui ina salalau faamoemoega faapea ua fotuai mai le filemu, aiseā ua mautinoa ai e Molimau a Ieova e saʻo a latou lapataiga?

12 Na saunoa se tasi o taʻitaʻi faapolotiki e sili ona malosi i le lalolagi e uiga i faamoemoega o le toatele ina ua ia faapea mai: “E ono molimauina e lenei tupulaga o tagata i le lalolagi le oo mai o se vaitaimi e lē masuia o le filemu i le talafaasolopito o tagata.” Faamata na saʻo o ia? Pe o le uiga ea o taualumaga talu ai nei e faapea, o lapataiga ua faaleoina atu e Molimau a Ieova e faatatau i le faasalaga faafaamasinoga a Ieova i luga o nuu o le a lē taunuu moni? E sese ea Molimau a Ieova?

13 Leai, e lē sese i latou. Ua latou iloa o loo latou taʻuina atu le upu moni ona ua latou tuu atu lo latou faatuatua ia Ieova ma le Tusi Paia, lea ua avea ma Afioga o upu moni a le Atua lava ia. Ua faapea mai le Tito 1:2: O le “Atua e le mafai ona tala pepelo.” O loo ia i latou le faatuatuaga atoatoa faapea a valoia e se valoaga o le Tusi Paia o le mea lea o le a tupu, e lē mafai ona lē taunuu. Ua tulei mai Ieova lava ia: “E faapea foi laʻu upu e alu atu ai loʻu gutu, e le foi mai fua ia te au; a e peitai e faia le mea ou te loto i ai, e manuia foi i le mea ou te auina atu ai.”—Isaia 55:11.

14, 15. (a) O le ā na folafola e taʻitaʻi o Iuta a o toeitiiti lava oo i le faaumatiaga o Ierusalema i le 607 T.L.M.? (e) O le ā na valoia e Paulo o le a folafolaina a o leʻi oo mai le faaumatiaga faafuaseʻi i luga o lenei lalolagi? (i) O le ā e mafai ona tatou faatalitalia i le faaiʻuga o le faalauiloaga sa valoia i le 1 Tesalonia 5:3?

14 Na lipotia mai e Ieremia i tausaga a o lumanai le faaumatiaga o Ierusalema i le 607 T.L.M., e faapea sa alalaga ona taʻitaʻi, “O loo filemu! O loo filemu!” (Ieremia 8:11, NW) Peitai, sa o se pepelo lena mea. Na faaumatia Ierusalema o se faataunuuga o lapataiga faagaeeina a perofeta moni a Ieova. Sa lapatai mai le aposetolo o Paulo e faapea o le a tupu foi se mea faapena i o tatou aso. Na ia taʻua faapea o le a alalaga mai tagata “O loo filemu ma saogalemu!” Ae mulimuli ane, na ia faapea mai, “ona oo lea ia te i latou o le fano faafuasei.”—1 Tesalonia 5:3, NW.

15 A o tatou ulu atu i tausaga e amata mai i le 1990, na taʻua ai e nusipepa ma mekasini i so o se vaipanoa faapea ua maeʻa le Taua Faaupufai ma ua iʻu lava ina vavala mai le filemu i le lalolagi. Ae mulimuli ane sa gāpā se taua o meatau faapāpā i Sasae Tutotonu. Peitai, e tuai tuai lava ae fai mai le tuputupu aʻe o meafai i le lalolagi seia oo i le tulaga e faaiʻuina ai le faateteleina o le alaga “O loo Filemu ma saogalemu!” na valoia i le 1 Tesalonia 5:2, 3, NW. Faatasi ma o tatou faamoemoega ua taula mausalī i le Afioga a le Atua, ua tatou iloa, pe a ausia lena faaiʻuga, ona faaoo faanatinati mai loa lea ma le faauluulutō o faamasinoga a le Atua. E lē tatau ona avea faalauiloaga soona lafo o le filemu ma le saogalemu ma mea tatou te manatu ai o le a taunuu le faaumatiaga sa muai folafola mai e le Atua. Ua faamauina e lē masuia faamasinoga a Ieova i lana Afioga le Tusi Paia. O le a faaumatiaina lava Kerisinetoma, faatasi ai ma isi tapuaiga sese uma. Ona mulimuli ane lea, faaooina atu le faaumatiaga faafaamasinoga a Ieova faasaga i le isi vaega o totoe o le lalolagi a Satani. (2 Tesalonia 1:6-8; 2:8; Faaaliga 18:21; 19:19-21) Ona ua mautinoa e Molimau a Ieova faapea o le a faataunuuina lava e Ieova lana afioga, ua faaauau ai pea ona latou mataalia i lalo o le taʻitaʻiga a le vasega o le auauna faamaoni ma le mafaufau ma matauina ma le faaeteete le auala ua faamalamalamaina ai mea tutupu i le lalolagi. (Mataio 24:45-47) O le mea mautinoa, e lē tatau i taumafaiga a le tagata ina ia faatupuina le filemu ona tatou manatu ai faapea ua lafoaia e Ieova lana fuafuaga e aumaia se lōlōga faafuaseʻi o le faaumatiaga i luga o Kerisinetoma ua amoina le agasala.

ʻO le Atua lo Tatou Malu’

16, 17. E faapefea ona tali atu Molimau a Ieova pe afai e faatautee mai se tasi i la latou feau i le lautele?

16 Atonu e faatautee mai nisi ona o le folafola atu i lumamea o lenei tulaga e Molimau a Ieova. Peitai, a latou faapea atu ua fai ma malu o taʻitaʻi lotu a Kerisinetoma se faatulagaga pepelo, ua na ona latou faamatalaina atu o mea ua fai mai ai le Tusi Paia. A latou taʻutaʻu atu ua alagatatau ona faasalaina Kerisinetoma ona ua avea o ia ma vaega o le lalolagi, ua na ona latou lipotia atu o le mea ua fetalai mai ai le Atua lava ia i le Tusi Paia. (Filipi 3:18, 19) E lē gata i lena, ona ua tuu atu e Kerisinetoma lona faatuatua i faiga ua fuafuaina e lenei lalolagi, ua ia lagolagosua moni ai la i le atua o le lalolagi nei, o Satani le Tiapolo, o lē na fetalai i ai Iesu o le tamā o le pepelo.—Ioane 8:44; 2 Korinito 4:4.

17 O le mea lea, ua folafola atu ai e Molimau a Ieova: A o i matou, matou te lē faalaeiauina ni faamoemoega pepelo o le filemu i le lalolagi ona o se suiga i faiga faapolotiki. Na i lo lea, matou te faaluaina upu a le faisalamo: “O lo [matou] malu o le Atua lea. . . . E faatauvaa lava tagatālautele, e pepelo foi alii; e siitia i latou i le fua faatautau, o i latou faatasi e sili ona mamasagia i le mea faatauvaa.” (Salamo 62:8, 9) O fuafuaga faaletagata ina ia siitia ma faasaoina Kerisinetoma ma le isi vaega o lenei faiga o mea e sese, o se pepelo! Ua lē o toe lavatia e lo latou malosi ua tuufaatasia uma ona faauilavea i fuafuaga a Ieova, e pei foi o se gutu ua tumu i ea vevela!

18. O le ā le lapataiga a le faisalamo ua talafeagai i aso nei?

18 Ua sii mai foi e Molimau a Ieova le Salamo 33, fuaiupu e 17 e oo i le 19, lena o loo folafola mai ai: “E le aoga le faaola a le solofanua [a Aikupito, ua faatusaina i taua]; e leai foi sē laveaiina e ia i lona malosi tele. Faauta, o loo silasila Ieova i e matatau ia te ia, o e faamoemoe i lona alofa; ina ia laveai ia te i latou ai le oti, ina ia ola foi i latou i le oge.” I aso nei, o loo faatuatua Kerisiano moni ia Ieova ma lona Malo faalelagi, le fuafuaga e tasi e mafai ona aumaia ai le filemu tumau.

O Kerisinetoma o “se Nofoaga e Solia”

19. Aiseā ua na o se miti ai le faalagolago i faalapotopotoga faapolotiki mo le aumaia o le filemu i le lalolagi?

19 O le faatuatua i so o se suitulaga faaletagata mo le Malo o le Atua ua avea ai lena suitulaga o se faatusa, se mea e tapuai i ai. (Faaaliga 13:14, 15) O lea, o le faalaeiauina ina ia faalagolago i ni faalapotopotoga faapolotiki, e pei o Malo Aufaatasi, mo le filemu ma le saogalemu ua na o se miti, o se pepelo. Ua faapea mai Ieremia e faatatau i na mea o loo fai ma faamoemoega pepelo: “Auā o le mea pepelo lana tupua uamea, e leai foi se mānava ia te i latou. E faatauvaa ia mea, o le galuega e tauemua; e fano lava i latou i ona po e tauia ai i latou.” (Ieremia 10:14, 15) O le mea lea, o le a lē mafai ai e solofanua o taua a Aikupito faafaatusa, o lona uiga, o vaegaʻau faapolotiki a atunuu i aso nei, ona puipuia le nofoaga o Kerisinetoma i lona aso e fano ai. E mautinoa o le a lē taulau i sootaga faaletapuaiga a Kerisinetoma ma lenei lalolagi ona puipuia ai i latou.

20, 21. (a) O le ā na tupu i Malo Sosoo, ma aiseā o le a lē taulau ai foi Malo Aufaatasi? (e) Sa faaalia faapefea e Isaia le lē faasaoina o Kerisinetoma e ana sootaga ma le lalolagi?

20 Sa tuu e Kerisinetoma ona faamoemoega i Malo Sosoo, peitai na fulisia lea e ui ina leʻi oo mai Amaketo. I le taimi lenei ua ia liliu atu ana sootaga i Malo Aufaatasi. Ae ua lē o toe mamao ona ia fesagaʻi lea ma “le taua i le aso tele o le Atua e ona le malosi uma lava,” ma o le a lē mafai ona ia sao mai ai. (Faaaliga 16:14) E oo foi i Malo Aufaatasi ua toe faatulai mai e lē taitai ona aumaia ai se filemu ma le saogalemu. Ua faaalia i le Afioga faavaloaga a le Atua faapea o le faalapotopotoga a Malo Aufaatasi ma ona atunuu auai “latou te tau le taua ma le Tamai mamoe [Keriso i le mana o le Malo], a e manumalo le Tamai mamoe ia te i latou, auā o le Alii ia o alii ma le Tupu o tupu.”—Faaaliga 17:14.

21 Ua taʻu atu ma le maumauai e Molimau a Ieova faapea e leai se faaolataga o Kerisinetoma i ana sootaga ma le lalolagi a Satani. Ma a latou taʻuina atu lenei mea, ua na ona latou faasinoina atu o le mea ua fai mai ai le Tusi Paia lava ia. Ua sii mai i le Isaia 28:17, 18 afioga a Ieova e faapea: “Ou te faia le faamasinoga ia faatatauina i le fua faataoto, ou te faia foi le amiotonu ia faatatauina i le fua faatautau; e tafea le malu o le tala pepelo i le uatoʻa, e lofia foi le lafitaga i le vai. E faaiuvaleina la outou feagaiga ma le oti, e le tumau foi la outou feagaiga ma seoli; a [oo ane se lōlōga faafuaseʻi] e lofia ai, ona solia ai lea outou e ia.”

22. O le ā le iʻuga, pe a faatatauina le faamasinoga tonu atoatoa ia Kerisinetoma?

22 Pe a faatinoina le faaiʻuga faafaamasinoga a Ieova, o le a faia lea e tusa ma le faamasinoga tonu atoatoa. Ma o le a tafiesea atoatoa le faavae mo le faatuatua o Kerisinetoma, lana “feagaiga ma le oti” e pei o loo tafia i se lōlōga faafuaseʻi. Ua faaauau ona faapea mai Isaia: “E ui ane ia i lea taeao ma lea taeao, i le ao atoa ma le po; [ae] lagona na o le tala e matuā atuatuvale ai.” (Isaia 28:19) Maeu le taufaamataʻu o le mea o le a vaaia e i latou e maimoaina le malosi atoatoa o le faamasinoga a Ieova! Pagā le mataʻutia pe afai e toe iloa aʻe e taʻitaʻi lotu o Kerisinetoma ma ona tagata, ua latou faatuatua i se mea pepelo, ae ua fai si tuai!

Le Suafa o Ieova o se “Olo Malosi”

23, 24. Na i lo le sailia o le saogalemu i lenei lalolagi, o le ā o le a faia e Molimau a Ieova?

23 Ae ā Molimau a Ieova? E tusa lava pe fesagaʻi ma tauemuga ma sauaga faavaomalo, o loo faaauau pea ona latou tausisi e vavaeese mai le lalolagi. E lē mafai ona latou faagaloina le fetalaiga a Iesu e uiga i ona soʻo: “E le ni o le lalolagi i latou, faapei o aʻu foi, ou te le so le lalolagi aʻu.” (Ioane 17:16) I le gasologa o nei aso e gata ai, ua latou tuu atu ai lo latou faatuatua i le Malo o Ieova, ae lē i faufauga faaletagata. O le mea lea, o le a lē avea ai le malaia o Kerisinetoma ma mafuaaga e matataʻu ai Molimau a Ieova. E pei ona muai valoia e Isaia: “O lē faatuatua ia te ia e le popole lava ia.”—Isaia 28:16.

24 Ua faapea mai le Faataoto 18:10: “O le suafa o Ieova, o le ʻolo malosi lea; e sola atu i ai lē amiotonu, ona sao ai lea o ia.” O le mea lea matou te valaauliaina ai tagata uma lava e pei ni mamoe ina ia avea Ieova ma lona Malo i aao o Keriso ma o latou malu. E lē tala pepelo Ieova, i lona avea ma nofoaga e lilo ai! O lona Malo i aao o Keriso e lē o se mea pepelo! O le malu o Kerisinetoma o se mea pepelo, peitai o le malu o Kerisiano moni o le upu moni.

Pe Mafai ona E Faamatalaina?

□ Sa faapefea ona fai ma malu o Iuta se pepelo?

□ I le ā le auala ua taumafai ai Kerisinetoma e malu puipuia o ia i mea sese?

□ Sa faapefea ona lapataia Iuta e Isaia, ma ua faapefea ona faaleoina atu e Molimau a Ieova se lapataiga faapena i aso nei?

□ O le a faapefea ona iloa e Kerisinetoma e sese le mea ua tuu i ai lona faatuatua?

□ I le eseesega ma Kerisinetoma, o le ā le tulaga ua tausisi pea i ai Molimau a Ieova?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Pusa i le itulau 17]

FAALEOINA FAAMOEMOEGA MAUALULUGA MO MALO AUFAATASI

“O le uluai taimi lenei talu mai le Taua Lona Lua a le Lalolagi ua autasia ai le aiga faavaomalo. O le taʻitaʻiga a Malo Aufaatasi, lea sa faamoemoe i ai mo se manuia, ua faamautinoaina ai nei le vaaiga a ē na faavaeina. . . . E mafai la e le lalolagi ona puʻea lenei avanoa e faataunuu ai le folafolaga ua leva ona taofia o se lalolagi fou o le faiga o mea.”—Saunoaga a le Peresitene o Bush o le Iunaite Setete i lana feau i le Tulaga o le Atunuu, Ianuari 29, 1991