Ua Lē Pine ae Lē Toe Iai le Maʻi po o le Oti!

E LEAI se tasi e olioli pe a maʻi, e lē mananao foi le fanau a tagata e oti. E pei ona faamautinoa mai e se polofesa o suesuega tau i amioga faavafealoaloai e faapea: “O le sailiga mo le ola faafualoa e foliga mai na faia e toetoe lava i le vateatea aoao i le gasologa o le talafaasolopito ma i le tele lava o sosaiete. Ua fesootai atu ma le faanaunauga autū mo le faasaoina o le ola o le tagata lava ia . . . O Ponce de Leon ua na o lea le tagata aupito sili ona taʻutaʻua mai le toatele o tagata o ē na faaalu o latou olaga i le sailia o se olaga faafualoa. O le toatele o saienitisi faafomaʻi ua tuuina atu atoatoa mo le faasaoina o se ola umi e ala i le tau faasaga i faamaʻi ma le oti.”

O le oti pe afai e oo i uo ma tagata o aiga, e matuā tiga ai o tatou faalogona masani i totonu, ma e masani lava ona tatou taumafai e faia  toetoe lava o mea uma e faamālū ai ona āuga. Ua matauina e le tusi Funeral Customs the World Over faapea: “O vaega uma lava, e tusa pe o ni tagata pouliuli i se isi itu, pe malamalama foi i le isi, ae afai e tuu atu ia i latou lava e faia mea e tusa ma a latou aganuu, e faia pea ni sauniga mo tino oti o sui o o latou aiga. . . . E mafai i lea faiga ona faamalieina ai faalogona loloto o loo iai i tagata uma lava. O le faia o lenei sauniga e foliga mai e ‘saʻo,’ ma o le lē faia, ae maise lava ia i latou e vavalalata le faiā faaleaiga, faalogona, ola faatasi, ma mea e masani ona oo faatasi i ai, e foliga mai o se mea ‘sese,’ o se mea matuiā e lē masani ai ona tupu, o se mataupu e ao ona masiasi ai pe ao foi ona tuuina atu ai se faatoesega. . . . [O le tagata] o se meafaiola na te tanumia ona tagata ua oti i le faia o se sauniga.”

Le Amataga o Maʻi ma le Oti

O le manatu faapea i se aso ona soloia lea o maʻi ma le oti, ua avea o se faanaunauga ua matuā talosagaina malosi, ae pe o iai se faavae mo lea talitonuga? O le mea moni e iai, ma e talafeagai uma ma maufaatuatuaina, ma e leai sona sese. O le Afioga faagaeeina lea a Lē na Foafoaina i tatou—le Tusi Paia.

Ua faamatala manino mai e lena tusi le amataga o puapuaga o le tagata. Ua taʻu mai e lea tusi ia i tatou faapea, na foafoaina e le Atua le uluai tagata o Atamu, ma tuu i se aiga o se faatoaga parataiso, sa faatu i se mea i Sasae Tutotonu. Sa foafoaina Atamu e lelei atoatoa; na te leʻi iloa le maʻi ma le oti. Sa leʻi pine ae aufaatasi atu ia te ia se avā e faapena foi ona lelei atoatoa, ma na la olioli faatasi i le faamoemoe o le ola e faavavau i le lalolagi.—Kenese 2:15-17, 21-24.

E leʻi umi ona iai lenei tulaga lelei atoatoa. Aiseā? Auā sa filifilia ma le manatu faapito e Atamu se auala o le olaga e tutoatasi ese mai le Atua. Na oo ai i galuega fitā, tigā, maʻi ma iʻu ai i le oti mulimuli ane. (Kenese 3:17-19) Ua tuufaasolo atu ai i ana fanau se ituaiga o olaga lē fiafia lea na filifilia e Atamu. Ua faamatala mai e le Roma 5:12: “Faapei ona oo mai o le agasala i le lalolagi i le tagata e toatasi, o le oti foi ona o le agasala, ona oo mai ai lea o le oti i tagata uma lava, auā ua agasala uma lava.” Ua faaopoopo mai le Roma 8:22: “Ua tatou iloa, ua oi faatasi, ma oono faatasi mea uma lava na faia, ua oo mai lava i ona po nei.”

I le Lalolagi po o le Lagi?

E ui i lea, ua faamautinoa mai e le Tusi Paia ia i tatou faapea, ua lē o toe umi ae toe faafoisia e le Atua le fanau usiusitai a tagata i le tulaga fiafia lea na leiloa ia Atamu ma Eva. Fai mai le Faaaliga 21:3, 4: “E ia te i latou le Atua lava, o lo latou Atua ia. E sōloiesea foi e [le Atua] loimata uma i o latou mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga; auā ua mavae atu mea muamua.” Sa faapena foi ona muai vaaia e se perofeta anamua le taimi “e le fai mai foi se tasi ua mau ai, Ou te maʻi.”—Isaia 33:24.

Pe mafai ona e vaai faalemafaufau i se lalolagi e aunoa ma ni falemaʻi, falemaliu, ma tuugamau? Pe mafai ona e vaai faalemafaufau i le ola ai pea lava pea, e saoloto mai le taufaamataʻu o puapuaga ma le oti? Ioe, o folafolaga a le Atua e pāʻia ai faalogona ootia loloto i totonu o i tatou uma lava. Ae, pe mafai faapefea ona tatou mautinoa o lenei faamoemoe matagofie e mo lo tatou Lalolagi paneta—e lē mo le lagi? Ia matau le faamatalaga e lagolago ai a le mau o le Tusi Paia na uluai taʻua i luga. O uluai fuaiupu o le Faaaliga mataupu e 21 o loo tautala i le “lagi fou ma le lalolagi fou.” Na faia le faamatalaga manino faapea o le a mau le Atua ma le fanau a tagata ma o le a fai i latou mona nuu. O le folafolaga i le tusi o Isaia e faatatau i le lē toe maʻi o se tasi, o loo mulimuli mai ai ma le faamatalaga e faasino i “le nuu e nonofo ai,” faapea ua “faamagaloina [a latou] agasala.”

O lea, ua faasino nei folafolaga faalaeiau i le ola i luga o le lalolagi! Ona latou ōgatasi ai lea ma le tatalo a Iesu i lona Tamā: “Ia faia lou finagalo i le lalolagi, e pei ona faia i le lagi.”—Mataio 6:10.

Aiseā ua Vave mai Ai?

Ua fesoasoani Molimau a Ieova i le faitau miliona ina ia iloa lelei faapea o nei folafolaga o le a faataunuuina i se lumanai lata mai. E ui i lea, i le ā le faavae ua latou matuā lagona ai ma le mautinoa lenei mea? E faavae i luga o le matuā anoanoai o faamaoniga faapea ua tatou  ola i “aso e gata ai” o lenei faiga o mea, po o le faatulagaga o mea i le lalolagi. (2 Timoteo 3:1-5) Na fesili soʻo o Iesu mo se faailoga o le taimi o le a oo mai ai le faaiʻuga o le faiga o mea. I lana tali na valoia ai e Iesu i se tulaga auiliili le suiga o mea tutupu i le lalolagi na ua oo mai talu ona pa le Taua Muamua a le Lalolagi i le 1914. * Ona ia faaopoopo mai lea: “Pe a outou iloa ia mea uma, tou te iloa ai, ua latalata ia, ua i faitotoa lava. E moni, ou te fai atu ia te outou, E le mavae atu lava lenei tupulaga, seia oo mai nei mea uma.” O nisi la o le tupulaga na ola i le 1914 o le a ola pea seʻi vaai i le iʻuga o lenei faiga o mea a le lalolagi o iai nei.—Mataio 24:33, 34.

I lena taimi o le a tofia ai e Ieova le Atua lona Alo, o Keriso Iesu, ina ia agaʻi atu i luma ma faaumatia pogai uma lava o puapuaga ma mea leaga mai luga o lenei Lalolagi paneta matagofie. O loo tautala le Tusi Paia i le soloiesea o amioga leaga faapea o le “taua i le aso tele o le Atua e ona le malosi uma lava” ia Amaketo.—Faaaliga 16:14, 16.

O se faitau aofai tele o tagata matataʻu i le Atua o le a faasaoina i lenei taualumaga mataʻutia ma ola e vaai i le amataga o le pulega filemu a Keriso Iesu. (Faaaliga 7:9, 14; 20:4) E ui lava o le a fai mai i le lagi lana pulega, ae o ona iʻuga aogā o le a olioli ai i latou uma lava o ola i le lalolagi—e lē gata i ē faasaoina i le taua o Amaketo ae ma le faitau miliona ma miliona o ē i le iʻuga o le a toe faatutūina mai le oti. Ona avea ai lea o le folafolaga o se mea moni: “E tatau ona pule o Ia [Keriso] o se tupu seia tuuina e le Atua fili uma lava i lalo o ona aao. Ma o le toe fili e faaumatia, o le oti lea.”—1 Korinito 15:25, 26, NW.

I lea, ua mafai ai ona tatou fai atu ma le mautinoa: “Ua lē pine ae lē toe iai le maʻi po o le oti!” Ua lē na o se miti lenei mea, po o ni manaonaoga. O le folafolaga mautinoa a Ieova le Atua, “e le mafai ona tala pepelo.” Pe o le a tuu atu lou faatuatuaga i lenei faamoemoe? E mafai ona aogā lenei mea mo oe e faavavau!—Tito 1:2.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 7]

Ua lē pine ae suia maʻi ma le oti i le soifua malōlōina mamā ma le ola e faavavau