Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Tausisi Pea i le Alofa ma le Mataalofa

Tausisi Pea i le Alofa ma le Mataalofa

Tausisi Pea i le Alofa ma le Mataalofa

“O le ua tausisi i le amiotonu ma le alofa [loving-kindness], e maua e ia le ola, ma le amiotonu, ma le viiga.”—FAATAOTO 21:21.

1. Aiseā e ao ai ona tatou faatalitalia i latou ua taʻitaʻia e le agaga o le Atua ia faaalia le mataalofa?

E AGALELEI ma tigāalofa Ieova. O ia o “le Atua alofa mutimutivale ma le alofa fua, e telegese lona toasa, a e tele le alofa ma le faamaoni.” (Esoto 34:6, 7) E manino la, ua aofia ai i le fua o lona agaga paia le alofa ma le mataalofa.—Kalatia 5:22, 23.

2. O ā faaaʻoaʻoga o le a tatou iloiloina nei?

2 O i latou ua taʻitaʻia e le agaga paia, po o le malosi galue o Ieova, latou te faaalia lona fua o le mataalofa. Latou te folasia le alofa i a latou faiā ma isi. O le mea moni, ua latou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a le aposetolo o Paulo, i le faailoaina o i latou lava o faifeau a le Atua ‘i le mataalofa’ ma isi auala. (2 Korinito 6:3-10) E ōgatasi lo latou agaga mataalofa, tigāalofa, ma faamagalo ma le peresona o Ieova, o lē e “tele le alofa” ma o lē ua iai i lana Afioga le anoanoai o faaaʻoaʻoga o le mataalofa. (Salamo 86:15; Efeso 4:32) O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai nisi o ia faaaʻoaʻoga?

Faapogaia e le Mataalofa i Tatou ia Lē Manatu Faapito ma ia Limafoai

3. Na avea faapefea Aperaamo ma faaaaʻoaʻoga i le faaalia o le mataalofa, ma o le ā le faalaeiauga ua aumaia e Paulo e uiga i lenei sootaga?

3 Ua faataatia e le augatamā faatuatua o Aperaamo (Aperamo)—“le uo a [Ieova]” ma o le “tamā o e faatuatua uma lava”—se faaaʻoaʻoga lelei i le faaalia o le mataalofa. (Iakopo 2:23; Roma 4:11) Na tuua e ia ma lona aiga, e aofia ai Lota le atalii o lona uso o Lota, le aai o Uro i Kaletaia ae ō atu i Kanana e pei ona poloaia ai e le Atua. E ui ina sa toeaina Aperaamo ma o le ulu o le aiga, ae sa agalelei o ia ma lē manatu faapito i le tuuina atu ia Lota o le laufanua e sili ona lafulemū, ae fai ma ia le mea na totoe. (Kenese 13:5-18) O se mataalofa faapena e mafai ona uunaia ai i tatou e faatagaina isi ia maua ni lelei mai i a tatou mea totino. O sea mataalofa lē manatu faapito ua ōgatasi lea ma le fautuaga a le aposetolo o Paulo: “Aua le saili se tasi i lona lava lelei, a ia taitasi ma saili i le lelei o le isi.” Sa ‘faafiafiaina e Paulo tagata uma i mea uma, na te leʻi sailia sona lava lelei a o lo le toatele, ina ia faaolaina ai i latou.’—1 Korinito 10:24, 33.

4. Sa tauia faapefea Aperaamo ma Sara mo le faaalia o le mataalofa e ala i le limafoai?

4 I nisi taimi e peiseaī ai le mataalofa o le limafoai mai le loto. Sa mataalofa ma limafoai Aperaamo ma lana avā o Sara, i tagata ese e toatolu na ui ane i se tasi aso. Na tauanauina i latou e Aperaamo ia nonofo mo sina taimi, a o faananati ona la saunia ma Sara se taumafataga susua mo mālō. O na tagata ese na iloa mulimuli ane o ni agelu a Ieova, o se tasi o i latou na ia faaoo atu le folafolaga faapea o le a maua e le loomatua e leai se fanau o Sara se tama. (Kenese 18:1-15) Maeu se taui mo le mataalofa ma limafoai!

5. O le ā le auala na faaalia ai e Kaio le mataalofa, ma e mafai faapefea ona tatou faia se mea faapena?

5 O se tasi o auala e mafai ai ona faaalia e Kerisiano uma le mataalofa o le agaalofa. (Roma 12:13; 1 Timoteo 3:1, 2) I se tulaga talafeagai, ua faasalafa atu ai e auauna a Ieova le agaalofa i ovasia femalagaai. Ua toe fafagu mai e lenei le mataalofa na faaalia e le Kerisiano o le uluai senituri o Kaio. Na ia faia ‘galuega faamaoni’ i le taliaina ma le agaalofa o uso na asiasi atu—ma o i latou o ni “tagata ese” na te leʻi iloa muamua. (3 Ioane 5-8) E masani a, ona tatou iloa i latou o ē e mafai ona tatou faasalafa atu i ai le agaalofa. Atonu tatou te matauina se tuafafine faaleagaga ua faanoanoa. Masalo e lē talitonu pe o se tagata faateʻaina foi lana paaga faaipoipo. Maeu se avanoa e faaalia ai le mataalofa e ala i le valaaulia o ia ina ia olioli i se mafutaga faaleagaga atoa ma se taumafataga ma lo tatou aiga mai lea taimi i lea taimi! E ui ina atonu tatou te lē saunia se faigaʻai tele, ae mautinoa o le a maua e lo tatou aiga le olioli i le faaalia o le mataalofa i sea tuafafine. (Faatusatusa Faataoto 15:17.) Ma e lē taumatea o le a ia faaleoina mai lona loto faafetai mo lenei mea e ala i upu po o se tusi agalelei o le faafetai.

6. Na faaalia faapefea e Litia le mataalofa, ma aiseā e tāua ai le faaalia o le talisapaia mo gaoioiga agalelei?

6 Ina ua maeʻa ona papatisoina le fafine tuutoina o Litia, “ona aioi mai lea o ia, ua faapea mai, Afai ua outou [Paulo ma ana aumea] manatu o aʻu o lē faatuatua i le Alii, o mai ia i loʻu fale, ma nonofo ai. Ua pulutia foi i matou e ia,” ua faaopoopo mai ai Luka. E lē taumatea, sa talisapaia le mataalofa o Litia. (Galuega 16:14, 15, 40) Ae o le lē taulau ona faaalia o le talisapaia e mafai ona faamomoi loto. I se tasi o mea na tupu, sa galue ai ma le agalelei se tuafafine e 80 tausaga o lona soifua, e faalelava lona malosi ma mea totino, ina ia sauniunia se taumafataga mo ni nai mālō. Sa matuā faanoanoa lava le tuafafine ina ua lē logoina atu o ia e se tasi o taulealea faapea e lē mafai ona oo atu. I se isi tulaga, na misia ai e ni tuafāfine se toalua se taumafataga na sauniunia faapitoa mo i laʻua e se fafine talavou. Na faapea mai le fafine, “sa momomo loʻu loto, ona sa galo ia i laʻua uma. . . . Seʻi ou faalogo atu foi o faapea mai na galo ia i laʻua le taumafataga, ae na i lo lea e leai se tasi o ia tuafāfine sa lava le agalelei po o le alofa e telefoni mai ai ia te aʻu.” Pe o le a uunaia ea oe e le fua o le agaga paia o le mataalofa ina ia talisapaia ma manatunatu i tulaga faapena?

Faapogaia i Tatou e le Agalelei ia Magafagafa

7. O le ā le manatu e uiga i le mataalofa ua faataʻitaʻia i le taumafaiga na faia ina ia ōgatasi ma manaoga o le tanuga o Iakopo?

7 E ao i le mataalofa ona faapogaia i tatou ia magafagafa i isi ma o latou moomooga tatau. Ina ia faataʻitaʻia: na talosagaina e Iakopo (Isaraelu) lona atalii o Iosefa e faaalia le alofa ia te ia e ala i le lē tanumia o Iakopo i Aikupito. E ui ina sa manaomia ai e lenei mea ona fata le tino o Iakopo mo se va mamao, ae “ua ave ia e [Iosefa ma isi atalii o Iakopo] i le nuu o Kanana, ma latou tanumia o ia i le ana i le fanua o Makapelu, na faatauina mai e Aperaamo, atoa ma le fanua, e fai ma tuugamau mai ia Eferona o le sa Hetī, o loo i luma o Mamere.” (Kenese 47:29; 49:29-31; 50:12, 13) I le ōgatasi ma lena faaaʻoaʻoga, pe lē ao ai ea i le alofa ona uunaia i tatou e ioe i faatatauga o se tanuga ua talia faale-Tusi Paia e finagalo i ai se sui o se aiga Kerisiano?

8. O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai le tulaga o Raava e uiga i le toe totogia o le mataalofa?

8 A faaalia e isi ia i tatou le alofa, pe lē ao ea ona tatou folasia le talisapaia po o le toe taui atu i nisi auala? E mautinoa e ao ona tatou faia faapena. Na faaalia e le fafine talitane o Raava le mataalofa i le nanāina o sipai Isaraelu. O le mea lea, na faaalia ai foi e tagata Isaraelu le alofa e ala i le faasaoina o ia ma lona auaiga ina ua latou tuuina atu le aai o Ieriko i le faaumatiaga. (Iosua 2:1-21; 6:20-23) Maeu se faaaʻoaʻoga lelei ua faailoa mai ai e ao ona tatou toe totogi atu le mataalofa e ala i le magafagafa ma le agalelei atu o i tatou lava!

9. Aiseā o le a e fai mai ai faapea e tatau le aioi i se tasi ina ia faaalia ia i tatou le alofa?

9 I lena itu, e tatau ai la ona aioi atu i se tasi ina ia faaalia mai le alofa ia i tatou. Sa faia lenei mea e Ionatana, le atalii o le uluai tupu o Isaraelu, o Saulo. Na aioi atu Ionatana i lana uo talavou o Tavita ina ia faaalia le alofa ia te ia ma lona auaiga. (1 Samuelu 20:14, 15; 2 Samuelu 9:3-7) Sa manatua e Tavita lenei mea ina ua ia taui ma sui atu i tagata Kipeona na faaleagaina e Saulo. I le manatuaina “o le [tautoga] ia Ieova” i lo la va ma Ionatana, na faaalia ai e Tavita le alofa e ala i le faasaoina o le ola o Mefiposeta le atalii o Ionatana. (2 Samuelu 21:7, 8) Pe o faapena ona ‘avea la tatou Ioe ma Ioe’? (Iakopo 5:12) Ma afai o i tatou o ni toeaina i le faapotopotoga, pe o faapena lo tatou tigāalofa pe a manaomia e uso talitonu ona faaalia i ai le alofa?

Faamalosia Fusi e le Mataalofa

10. Sa faapefea ona faamanuiaina le alofa o Ruta?

10 E faamalosia e le alofa fusi o le aiga ma siitia ai le fiafiaga. Na faaalia lenei i le tulaga o le fafine Moapi o Ruta. Sa galue o ia o sē e aoaoina fua e totoe i le fanua o le toeaina o Poasa e latalata i Peteleema, ina ia saunia ai meaʻai mo ia lava ma le tinā o lana tane, le loomatua ausage ua oti lana tane o Naomi. (Ruta 2:14-18) Mulimuli ane na taʻu atu e Poasa ia Ruta: “Ua faasilisili lou alofa mulimuli nei i le na muamua, ina ua e le alu e mulimuli atu i taulelea, po o sē mativa po o sē mauoa.” (Ruta 3:10) Muamua, na faaalia e Ruta le alofa ia Naomi. ‘I le taimi mulimuli,’ na faaalia ai e le fafine Moapi le alofa e ala i le lotomalie e faaipoipo ma le toeaina o Poasa ina ia fatu aʻe ai se igoa mo lana tane ua maliu ma mo le loomatua o Naomi. E ala ia Poasa, na avea ai Ruta ma tinā o Opeta le tamā o le tamā o Tavita. Ma na foaiina atu e le Atua ia te ia le “taui tele” o le avea ma tupuaga o Iesu Keriso. (Ruta 2:12; 4:13-17; Mataio 1:3-6, 16; Luka 3:23, 31-33) Maeu ni faamanuiaga na iʻu i ai le alofa o Ruta mo ia ma lona aiga! I aso nei, ua oo mai ai foi faamanuiaga, le olioli, ma le faamalosia o fusi o le aiga pe a uluola le alofa i aiga faaleatua.

11. O le ā le taunuuga na oo i ai le mataalofa o Filemoni?

11 E faamalosia e le alofa fusi i totonu o faapotopotoga o tagata o Ieova. Sa lauiloa le tagata Kerisiano o Filemoni i le faaalia o le alofa i uso talitonu. Na taʻu atu e Paulo ia te ia: “Ou te faafetai atu i loʻu Atua, o loo ou taʻutaʻua oe e le aunoa i aʻu tatalo, ina ua ou faalogo i lou alofa ma le faatuatua o ia te oe i le Alii o Iesu, atoa ma le au paia uma . . . ua tele lo matou fiafia ma le mafanafana ona o lou alofa, ina ua faamafanafanaina le au paia ona o oe.” (Filemoni 4-7) E lē o taʻu maia e le Tusi Paia pe na faafouina faapefea ootiaga o le au paia e ala ia Filemoni. Peitai, atonu na ia faaalia le alofa i uso faauuina i ni auala eseese ua faamaonia le faafouina ia i latou, ma o lenei mea e lē taumatea sa faamalosia ai fusi i lo latou va. E faapena foi mea e tutupu pe afai e faaalia e Kerisiano le alofa i aso nei.

12. O le ā na iʻu i ai le mataalofa na faaalia e Oneseforo?

12 Na iai foi taunuuga lelei o le mataalofa o Oneseforo. Sa faapea mai Paulo: “Ia alofa atu le Alii i le aiga o Oneseforo; auā na ia faamafanafana soo mai ia te au, e lei mā foi o ia i loʻu maea uamea, a e peitai na i Roma o ia, ona matuā saili mai lea o ia ia te au, i le ua maua. Ia foaiina atu e le Alii ia te ia ia maua le alofa mai [ia Ieova] i lea lava aso. Ua e iloa lelei o mea e tele na ia auauna mai ai ia te au i Efeso.” (2 Timoteo 1:16-18) Afai tatou te pulunaunauina i tatou lava e faaalia le alofa i uso tapuai, o le a tatou fiafia ai la ma o le a faamalosia ai fusi o le alofa faaleuso i totonu o le faapotopotoga Kerisiano.

13, 14. Na avea faapefea le faapotopotoga i Filipi ma faaaʻoaʻoga, ma na tali atu faapefea Paulo i lo latou mataalofa?

13 A faaalia e se faapotopotoga atoa le alofa i uso tapuai, o le a faamalosia ai i lenei le fusi i lo latou va. Sa iai sea fusi vavalalata i le va o Paulo ma le faapotopotoga i le aai o Filipi. O le mea moni, o se tasi o mafuaaga na ia tusia ai lana tusi i Filipi ina ia faaleo atu ai le loto faafetai mo lo latou mataalofa ma le fesoasoani i mea faitino. Na ia tusia: “O le amataga o le tala lelei, ina ua ou alu atu nai Maketonia, e leai se ekalesia na alofa mai ai ia te au i le mataupu o le foai mai ma le talia o mea, na o outou lava. Auā foi a o i Tesalonia aʻu, na outou avatu mea na ou mativa ai, ua atu tasi, ma le atu lua foi. . . . A ua ia te au mea uma, ua tele lava, ua atoa mea ia te au, ina ua maua e aʻu mai ia Epaferoti o mea mai ia te outou, o mea manogi lelei, o le taulaga e talia ma le mālie i le Atua.”—Filipi 4:15-18.

14 E lē tioa la ona tāea i tatalo a Paulo tagata Filipi agalelei! Na ia faapea mai: “Ou te faafetai atu i loʻu Atua i oʻu manatu uma ia te outou, e le aunoa laʻu faatoga ma le fiafia, i aʻu tatalo uma mo outou uma lava, ona o lo outou mafuta faatasi i la le tala lelei, talu mai le uluai aso, ua oo mai i le aso nei.” (Filipi 1:3-5) O sea lagolagosua mai le loto agalelei ma le matamau i le galuega talaʻi o le Malo, o le a lē taitai ona faamativaina ai se faapotopotoga. Ina ua maeʻa ona faia ma le agalelei e Filipi le mea na mafai ona latou faia i lenei itu, sa faamautinoa atu e Paulo ia i latou: “A o loʻu Atua e faaatoa e ia ia te outou mea uma e matitiva ai outou, e tusa ma le faulai o lona viiga, ia Keriso Iesu.” (Filipi 4:19) Ioe, e toe totogi atu e le Atua le mataalofa ma le agaalofa. Ua faapea mai Lana Afioga: “O le na te faia se amio lelei, e maua lava e ia mai ia [Ieova] e tusa ma lea lava amio.”—Efeso 6:8.

Pe a Faaalia e Fafine le Mataalofa

15, 16. (a) Sa faapefea ona manatua le mataalofa o Toreka, ma o le ā na tupu ina ua maliu o ia? (e) Ua faapefea i fafine Kerisiano loto agalelei ona tumu i galuega lelei i aso nei?

15 Sa leʻi faia fua e aunoa ma se taui le alofa o le soʻo o Toreka (Tapita) o Iopa. “Ua tele ana galuega lelei ma mea alofa na ia faia,” ma ina ua ‘oo ia te ia le maʻi ma maliu ai,’ ona aauina atu lea o ni soʻo e aami Peteru i Lita. Ina ua ia taunuu ane, “ona aveina ae lea o i latou ia te ia i le afeafe aupitoaluga; ua tutū mai foi fafine uma lava ua oti a latou tane, o fetagisi mai, ma faaali mai ofu tino ma ofu tetele sa faia e Toreka, ina o ia te i latou o ia.” Tagai faalemafaufau i le vaaiga: Na taʻu atu ma le faanoanoa ma loimata e fafine ua oti a latou tane i le aposetolo le maeu o le mataalofa sa ia Toreka ma faaali atu ia te ia ofu o ni faamaoniga o lona alofa ma le mataalofa. Ina ua uma ona faataape i fafo tagata uma, ona tootuli lea o Peteru e tatalo ma liliu atu i le tino. Faalogo! Ua ia faapea atu: “Tapita e, ina tu ia i luga.” Ma faauta! “Ua pupula o ia, ua na iloa Peteru, ona nofo lea i luga. Ona tago atu lea o Peteru i lona lima, ua na faatu ia te ia; ua valaau foi o ia i le au paia ma fafine ua oti a latou tane, ua tuu atu ia te ia ua ola.” (Galuega 9:36-41) Maeu se faamanuiaga mai le Atua!

16 O le toetu lenei na muai faamaumauina ua faia e se aposetolo o Iesu Keriso. Ma o aiaiga e taulai atu i lenei vavega ofoofogia sa faapogaia i le mataalofa. O ai e mafai ona faapea mai o le a toe faatuina mai Toreka i le ola pe ana fai sa lē tumu o ia i galuega lelei ma meaalofa o le alofa mutimutivale—pe ana fai foi e lē faulai ia te ia le alofa? E lē gata sa faamanuiaina Toreka atoa ma fafine ua oti a latou tane, ae o le vavega o lona toetu mai, na saunia ai se molimau e viia ai le Atua. Ioe, “ua iloa ai e Iopa uma lava; ua faatuatua foi tagata e toatele i le Alii.” (Galuega 9:42) I aso nei, ua tumu foi fafine Kerisiano loto agalelei i galuega lelei—atonu i le suʻiina o ofu mo uso talitonu, saunia o ni taumafataga mo ē ua matutua o loo ia i tatou, ma le faasalafaina atu o le agaalofa i isi. (1 Timoteo 5:9, 10) Maeu se molimau o lenei mea i ē maimoa mai! Ae e sili atu i na mea uma, maeu lo tatou fiafia ona ua uunaia e le tuutoina faaleatua ma le alofa lenei ʻau e toatele o fafine e taʻu atu le tala lelei’ i le mamalu o lo tatou Atua, o Ieova!—Salamo 68:11.

Tausisi Pea i le Alofa

17. O le ā ua taʻua i le Faataoto 21:21, ma e faapefea ona faatatauina na upu i tagata faaleatua?

17 O i latou uma lava e faanaunau i le finagalo malie o le Atua e tatau ona tausisi pea i le alofa. Fai mai se faataoto atamai: “O le ua tausisi i le amiotonu ma le alofa, e maua e ia le ola, ma le amiotonu, ma le viiga.” (Faataoto 21:21) O se tagata faaleatua e tausisi pea ma le tinoū i le amiotonu a le Atua, e taʻitaʻina e lē aunoa i tapulaa tauatua. (Mataio 6:33) Na te faaauau pea ona faaalia le alofa faamaoni, po o le alofa, i isi i mea faitino ma ae maise lava i auala faaleagaga. O lea, ua ia maua ai le amiotonu, auā ua fesoasoani le agaga o Ieova ia te ia ina ia ola i se auala amiotonu. O le mea moni, ua ‘faaofuina o ia i le amiotonu’ e pei ona sa faia e le tagata faaleatua o Iopu. (Iopu 29:14) E lē sailia e sea tagata lona lava viiga. (Faataoto 25:27) Na i lo lea, na te maua so o se viiga ua faatagaina o ia e Ieova ia maua, atonu e ala i le faaaloalo mai uso a tagata ua uunaia e le Atua ina ia feutagai ma le agalelei ma ia ona o lona lava alofa agaʻi ia i latou. E sili atu i lena, o i latou o loo faia ma le faamaoni le finagalo o le Atua e mauaina le ola—e lē mo na o ni nai tausaga e faafuasei ona mavae atu ae e faavavau.

18. Aiseā e ao ai ona tatou tausisi pea i le alofa?

18 O le mea lea, seʻi faaauau ai pea e tagata uma lava o ē alolofa ia Ieova le Atua ona tausisi i le alofa. O lenei uiga o le a pele ai i tatou i le Atua ma isi. Na te lagolagoina le agaalofa ma faapogaia i tatou ia magafagafa. O le agalelei e faamalosia ai fusi i totonu o le aiga ma le faapotopotoga Kerisiano. E talisapaia ma matuā amanaia fafine o ē e faaalia le alofa. Ma o i latou uma e tausisi i lenei uiga matagofie e aumai ai le viiga i le Atua o le alofa, o Ieova.

O le a Faapefea ona E Tali?

□ Sa avea faapefea Aperaamo ma faaaʻoaʻoga i le faaalia o le mataalofa?

□ O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai i le tulaga o Raava e uiga i le toe totogia o le mataalofa?

□ Sa faapefea ona faaalia e le faapotopotoga i Filipi le mataalofa?

□ Ua faapefea ona tumu fafine Kerisiano loto mataalofa i galuega lelei i aso nei?

□ Aiseā e ao ai ona tatou tausisi pea i le alofa?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]