Sa Iʻu i le Oti ona o le Faatuai!

E TOLU aiga, e toafitu ē matutua ma tamaiti e toaono, sa tamomoʻe ma le matuā naunau mo le fia feola. Sa latou faapotopoto faatasi atu mo se lafitaga i se fale o se tasi aiga, ma le faamoemoe e faasaoina ai mai le mataʻutia o le toulu ifo o maa. Ae a o faasolo ina fāi ifo le toulu o maa, sa toe sau foi se isi mea e mataʻu ai—o se ao uliuli o lefulefu e toetoe a feoti ai ona ua tau lē mafai ona mānava. Sa leai loa se toe filifiliga ae ua tatau ona latou tamomoʻe.

Sa muamua atu se tamaloa, atonu o se auauna, sa tamoʻe ma se ato o meaʻai o loo amo i ona tauʻau. Sa mulimuli atu ia te ia tama e toalua, o le isi pe tusa ma le fa tausaga, o le isi e lima ona tausaga, o loo tamomoʻe ma uulima. O isi o loo mulimuli atu—o loo tetemū i le fefefe, o loo tauivi mo le fia faasaoina, o nisi ua tautevateva, ae o loo saili ma le naunautai atu pea mo se mea e sao ai. Sa latou taumafai ina ia mānava, ae na i lo se ea, sa latou mānavaina lefulefu oona. O le toʻa 13 uma nei sa touluulu taitoatasi i lalo ma taatitia ai e aunoa ma se toe gaoioi ma mulimuli ane sa tanumia uma i le lefulefu. O o latou tino oti e aumaia ai le faanoanoa sa natia pea seia oo ina maua i latou e tagata suesue i le palapala i le pe tusa ma le 2,000 tausaga mulimuli ane ai, ma malamalama ai i auiliiliga faanoanoa o o latou taimi mulimuli.

O nei tagata e toʻa 13 ua na o sina vaega toaitiiti lena o le tuufaatatau atu i le 16,000 o i latou na fano ai i le aai anamua o Pompeii, i Italia, ia Aokuso 24, i le 79 T.A. E toatele na faasaoina ona sa latou sosola i le aai ina ua uluai pasae aʻe le Mauga o Vesuvius. Peitai ane, o i latou na faatuai—ae maise lava tagata e tele le tamaoaiga o ē na mumusu e tuua o latou fale ma mea faitino—sa tanumia uma i papa ma lefulefu pe ā ma le 20 futu [6 mita] le loloto.

O le mea na tupu i Pompeii ua toetoe 2,000 tausaga ua mavae atonu o se talafaasolopito anamua. Ae i le tele o tulaga, e tutusa lelei lena tala ma le tulaga ua fesagaʻi ma tagata uma i aso nei. O le faailoga i le lalolagi atoa, e sili atu lona mataʻutia na i lo faititili na pāpā i le Mauga o Vesuvius, ua faamaonia ai faapea o le tulaga o le lalolagi i aso nei ua fesagaʻi ma se faaumatiaga e lē mafai ona sola ese ai. Ina ia faasaoina, e tatau ona tatou gaoioi loa. E iʻu i le oti ona o le faatuai. Ae o le iloaina o le faailoga ma le auala e mafai ona tatou tali atu i ai ma le poto, o le matua lena o le isi a tatou mataupu e sosoo ai.

 [Ē Ana le Ata i le itulau 2]

Le ata i luma mai le National Park Service

[Ē Ana le Ata i le itulau 3]

Soprintendenza Archeologica di Pompei