Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ua i so o se Mea Faiga Sauā

Ua i so o se Mea Faiga Sauā

Ua i so o se Mea Faiga Sauā

A O NOFO faatali i lana taavale seʻi emo mai le molī faasino taavale, na teʻi le avetaavale i lona iloa atu o se tamaloa lapoʻā o agaʻi mai ia te ia, taufōnō mai i upu masoā, ma faalālā mai lana moto. Na vave ona loka e le avetaavale ana faitotoa ma vilitau i luga ana faamalama, ae na agaʻi mai lava ia te ia le tamaloa lapoʻā. Na aapa ane le tamaloa, ma lue le taavale ma tau unai e tatala le faitotoa. Mulimuli ane, ona o lona lē mautonu, na ia tuʻiina ai loa le tioata pito i luma o le taavale, ma nutililii ai.

Pe o se vaaiga ea lea mai se ata tifaga sauā? E leai! O se finauga tau taavale na tupu i le motu o Oahu, i Hawaii, lea e lauiloa i lona siomaga toʻafimalie, ma le filemu.

E lē o se mea lea e faateʻia ai. O loka i faitotoa, o pa puipui i faamalama, o le au leoleo i fale tetele, e oo lava i faaaliga i luga o pasi e faapea, “E lē o tauaveina e le avepasi ni tupe”—ua faasino uma atu lava i le mea e tasi: Ua i so o se mea faiga sauā!

Faiga Sauā i le Aiga

Ua leva ona avea le aiga o se nofoaga malupuipuia lelei o le tagata. Peitai, ua vave ona suia lea manatu e faatatau i le aiga. O sauāga i le aiga, lea e aofia ai le soona fasi o tamaiti, o le fasi o le toalua, ma le fasioti tagata, ua tele ina faatomua mai ai tala fou i le lalolagi atoa.

O se faaaoaoga, ua fai mai le Manchester Guardian Weekly, “e lē itiiti ifo i le 750,000 tamaiti i Peretania ua pagatia i mafatiaga faaumiumi ona o faiga sauā na matuā faia ia i latou i o latou aiga.” Na faavae mai lea lipoti i se suesuega lea na maua mai ai foi e faapea “o le toatolu mai le toafa o fafine na fesiligia, na faapea mai o a latou fanau sa vāai i faiga sauā, ma e toeitiiti luavaetolu o tamaiti na vāai i le fasiga o o latou tinā.” Ua tali tutusa ma le faapea mai o le U.S.News & World Report, i se faatatauga a le Ofisa Faufautua a le Iunaite Setete i Faiga Leaga ma le Tuulafoaia o Tamaiti, e faapea e “2,000 tamaiti, o le toatele o i latou e i lalo o le 4 tausaga, e feoti i tausaga taitasi i lima lava o mātua po o tausitama.” Ua faapea mai le lipoti e sili atu le aofai lea nai lo le aofaiga o oti e māfua mai i faalavelave tau taavale, le malelemo, po o le paʻūū i ni mea.

O faiga sauā i totonu o le aiga e aofia ai foi le faileagaina o paaga faaipoipo, lea e faasolo mai lava i le tulei po o le uunai i le po, kiki, titina, fasi, faamataʻuina i se naifi po o se fana, po o le oo lava i le fasiotia. Ma i aso nei, ua faia e tamaloloa atoa foi ma fafine nei ituaiga o faiga sauā. Ua maua e se tasi suesuega i faiga sauā ua lipotia mai i le va o ulugalii e faapea e tusa o le kuata o ni mafuaaga sa amataina e le tamaloa, o le isi kuata na amataina e le fafine, ma le isi vaega o totoe e sili pe a faamatala faapea o feavauaiga a i laua uma, e tatau la ona tuuaʻia uma laua.

Faiga Sauā i Nofoaga Faigaluega

E ese ai mai le aiga, o le nofoaga faigaluega sa masani ona avea ma nofoaga e maua ai e se tagata le maopoopo, le faaaloalogia, ma le toleniga i amioga faaaloalo. Ae ua foliga mai ua lē o toe iai lena tulaga. O se faaaoaoga, o tala faamaumau ua mauaina mai i le Matagaluega o Faamasinoga a le Iunaite Setete ua faaalia ai e faapea i tausaga taitasi, e sili atu i le 970,000 tagata e aafia fua i faiga sauā i nofoaga faigaluega. Pe a tuu i se isi faaupuga, e tusa ai i se lipoti i le Professional Safety—Journal of the American Society of Safety Engineers, e faapea “e ono iai se toatasi mai se toafā o tagata faigaluega e aafia fua i faiga sauā i le galuega.”

O le mea e sili ona faapopoleina ai ona o le sauā i nofoaga faigaluega ua lē gata mai i fefinauaiga matuiā ma feainaiga. Ua faapea mai le lipoti lava lea: “O faiga sauā e faataulai atu faapitoa i pule o galuega ma faigā sauā a isi tagata faigaluega i isi tagata faigaluega, ua avea nei o se vala sili lea ona faatelevaveina ai le faatuputupulaia o le fasioti tagata i le Iunaite Setete.” I le 1992, e toatasi mai le toaono tagata i totonu o galuega na faatupuina faalavelave ma avea ai ma fasioti tagata; o fafine, sa toeitiiti tasi mai le toalua le faatatau atu i ai. Ua lē mafaafitia le matuā pepesi atu o faiga sauā i nofoaga faigaluega ia sa lelei ona faamaopoopoina i le taimi muamua.

Faiga Sauā i Taaloga ma Faafiafiaga

O taaloga ma faafiafiaga sa fai ma auala e mapu i ai ina ia maua le fiafia po o le mālōlō foi i ai ina ia maua le faafouina o se tasi mo galuega sili ona tāua o le olaga. O faafiafiaga i aso nei ua avea ma mea e maua ai le faitau piliona ma piliona o tālā. I le faiga la o auala ina ia maua ai le tele e mafai ai o tupe faasili a lenei maketi o tupe, ua leai ai se tau fetuutuunai ane a i latou o fai maia faafiafiaga, i le faaaogaina o so o se auala i le faaauilumaina o la latou pisinisi. Ma o se tasi o ia ala o faiga sauā.

O se faaaoaoga ua lipotia mai e le Forbes, o se mekasini o mea faapisinisi e faapea, o loo iai se taalogatau lauiloa a se tagata faiata o taaloga vitiō, o lea taaloga o loo iai se tagata tau o ia tipieseina le ulu ma le tuasivi o lē o loo la tau, a o taufōnō atu le au maimoa, “Fasioti o ia! Fasioti o ia!” O se vaega o le taaloga lava lea na faia mo se kamupanī tauvā o taaloga vitiō, e lē o iai ma sina vaega o lena vaaiga faamasaa toto o iai. O le iuga? Ua sili atu ai ona alumia ata e sili ona sauā i se fua faatatau i ai o le 3 i le 2. Ma ua avea ai lenei mea o se faiga e maua ai le tele o tupe. Ina ua maua mai faalauaitele ia taaloga e mafai ona faaaogā i televise a aiga, na maua ai e kamupanī ata le 65 miliona tālā Amerika faavaomalo i le uluai lua vaiaso! A o aofia ai le mauaina o tupe faasili, ua avea ai foi faiga sauā o se tasi o mea e māunu ai tagata faatau.

O faiga sauā i taaloga o se tasi lea o vala o le mataupu. E masani ona mitamita ai le au taaalo i se faaleagaina latou te mafaia ona fai. Mo se faataʻitaʻiga, i se tasi taaloga hoki i le 1990, e 86 sala na faia ona o uiga lē talafeagai na faaalia—o se tulaga sa sili ona maualuga lea i lo isi taimi. Na taofia le taaloga i le tolu ma le ʻafa itula ona o tauaimisaga. O se tasi tagata taalo sa togafitia ai se ivi o ona foliga na taʻe, se pito aano i totonu o lona mata na salia, ma se manuʻa loloto na lavea ai lona tino. Aisea ua māfua ai sea faiga sauā? Na faamatala mai e se tasi tagata taalo: “Pe a e manumalo mai se taaloga o loo tausinio moni ai lava mo le mālō faatasi ma ni fusuaga e tele na faia, e te alu i le fale ae ua e lagonaina sina vavalalata atu i isi tagata o le tou au taaalo. Ou te manatu o fusuaga ia sa faia, ua avea moni ai lava ma taaloga faaleagaga.” I le tele o taaloga i aso nei, ua foliga mai e lē gata ina avea ai faiga sauā ma auala e maua ai le iuga na faanaunau i ai, ae ua avea ai lava foi ma iuga o se taaloga.

Faiga Sauā i Aʻoga

Na masani ona manatu i aʻoga o se nofoaga e lē aumaia i ai e le au talavou ni popolega o le olaga nei ae uaʻi atu ai i le atiina aʻe o o latou mafaufau ma tino. Peitai i aso nei, ua lē o toe avea aʻoga ma sea ituaiga o nofoaga e saogalemu ma malupuipuia ai. Na mauaina mai se iloiloga a le Gallup i le 1994 e faapea, o faiga sauā ma faigā kegi ua avea ma faafitauli numera tasi i aʻoga a le malo i le Iunaite Setete, ma ua sili atu nai lo le lē lava o tupe, lea na muamua i le lisi o le tausaga ua teʻa. E faapeī le leaga o lea tulaga?

I le fesili, “Pe ua avea ea oe ma se tasi ua aafia fua i se gaoioiga sauā na tupu i totonu po o talane o le aʻoga?” e toeitiiti tasi mai le toafā o tamaiti aʻoga uma i se suesuega na tali mai ioe. E sili atu i le tasivaesefulu o faiaʻoga na tali mai foi i lea fesili ioe. Na mauaina e le suesuega lava lea e faapea e 13 pasene o tamaiti aʻoga, o tama ma teine na taʻua mai e tauaveina mai lea taimi i lea taimi i le aʻoga se auupega. O le toatele o i latou na faapea mai na latou faia faapea ina ia faafefe ai isi pe puipuia ai foi i latou. Ae o se tasi o tama aʻoga e sefulufitu tausaga le matua na ia fanaina le fatafata o lona faiaʻoga i le taimi na taumafai ai le faiaʻoga e aveese mai lana fana.

Se Tū Sauā

E lē mafaafitia la le iai o faiga sauā i so o se mea i aso nei. I le aiga, i le galuega, i le aʻoga, ma i faafiafiaga, e tatou te faafesagai ai ma se tū sauā. O le fetaiai pea ma ia faiga i aso uma, ua toatele ai ua latou taliaina o se mea e masani ai—seia oo ina avea i latou ma tagata ua aafia ai. Ona latou fesili lea, Pe o le a iu ea? Pe o e fia silafia foi le tali? O lea, faamolemole, faitau le mataupu o sosoo mai.