Na Latou Faia le Finagalo o Ieova

Na Auauna e Lē Aunoa Tanielu i le Atua

O SE mea e seāseā ona tupu i le faagasologa o le talafaasolopito le suia o se mea i se po e tasi. Ae peitai, o le mea lena na tupu i le 539 T.L.M., ina ua faatoilaloina le Emepaea o Papelonia e Metai ma Peresia i na o ni nai itula lava. E oo atu i le tausaga lena, o soifua pea lava Tanielu le perofeta a Ieova, o se tagata Iutaia na faatafeaina i Papelonia mo le toetoe lava 80 tausaga. Atonu o le 90 ma ona tupu o tausaga o Tanielu na fesagai ai o ia ma se tofotofoga aupito sili o lona faamaoni i le Atua.

Ina ua mavae le paʻū o Papelonia, e foliga mai sa sologa lelei pea mea mo Tanielu i le taimi muamua. O le tupu fou o Tariu le Metai, o se tamaloa ua 62 ona tausaga, o lē sa agaalofa ia Tanielu. O se tasi o uluai gaoioiga a Tariu ina ua avea ma tupu, o le tofia lea o ni alii sili (satrap) se toʻa 120 ma siitia ni tane se toatolu e avea ma alii silisili. * O Tanielu sa avea o se tasi o nei alii silisili faamanuiaina e toatolu. I le iloaina o le ese tele lava o uiga o Tanielu, na oo ai lava ia Tariu sa manao e tuuina atu ia te ia le tofi o le palemia! Ae peitai, i le taimi lena, na tupu ai se mea na suia faafuasei ai fuafuaga a le tupu.

Se Faufauga Faalilolilo

O alii silisili na tofia faatasi ma Tanielu, faapea ma se vaega tele o alii sili, na ō atu i le tupu ma se faufauga poto leaga. Sa latou faatoga atu ia Tariu ina ia faatūina se tulafono e faapea: “Ai se tasi na te faatoga atu se mea mai se tasi atua, po o se tagata, a e tau lava o oe e faatoga i ai, le tupu e, i po e tolugafulu, ia lafoina o ia i le lua o leona.” (Tanielu 6:7) Atonu na foliga mai ia Tariu e faapea, o loo alolofa faamaoni nei tagata ia te ia. Atonu foi sa manatu o ia o lenei tulafono o le a fesoasoani ia te ia o se tagata ese, e faamalosia ai lona tulaga tau tupu i le malo.

Ae peitai, sa lei fuafuaina e alii silisili ma alii sili e faatūina lenei tulafono mo se lelei o le tupu. Sa latou “tausaili . . . ina ia maua se mea a le malo e faalani ai se sala ia Tanielu; a ua le maua e i latou se mea e faalani ai po o se mea leaga e tasi; auā sa faamaoni o ia, ua le maua foi sona sese e tasi, po o se mea leaga.” Ona faapea lea o ia tagata faufau leaga: “E le maua e i tatou se mea leaga i lenei Tanielu, pe afai tatou te le maua se mea ia te ia i le tulafono a lona Atua.” (Tanielu 6:4, 5) I lo latou iloaina sa tatalo i aso uma Tanielu ia Ieova, na latou saili ai e fai le mea lea ma autū e faalani ai se faasalaga oti ia Tanielu.

Atonu sa teuloto e alii silisili ma alii sili le ʻinoʻino ia Tanielu ona sa “sili lenei Tanielu i alii silisili ma alii sili, ina ua tele lona atamai, sa manatu foi le tupu ia tofia o ia e pule i le malo uma.” (Tanielu 6:3) Ona o le faamaoni o Tanielu, atonu sa taofia ai faiga faapiopio ma le lē faamaoni, ma na māfua ai le matua lē fiafia. Po o le ā lava le tulaga, sa faamautinoa e nei tagata ua sainia e le tupu le tulafono, e avea ma vaega o ‘le tulafono a Metai ma Peresia ua lē tālaina.’—Tanielu 6:8, 9.

Tumau Maumauai o Tanielu

Ina ua iloa e uiga i lenei tulafono fou, pe sa taofia ai ea le tatalo atu o Tanielu ia Ieova? E matuā leai lava! Na tootuli i le potu i luga o lona fale, na faatolu i le aso ona tatalo atu i le Atua, “faapei ona masani ai o ia.” (Tanielu 6:10) A o tatalo o ia, “ona lolofi ane ai lea o ia tagata, ua maua Tanielu o loo o tatalo ma faatoga atu i luma o lona Atua.” (Tanielu 6:11) Ina ua latou faailoa atu lenei mea i le tupu, na matuā tiga le loto o Tariu ona o le tulafono na ia sainia ua afaina ai Tanielu. Ua faapea mai le faamatalaga, “ua oo ina goto le la o taumafai pea lava ia ina ia laveai ia te ia.” Ae e oo lava i le tupu sa lē mafai ona ia toe soloia le tulafono na ia faia. O lea la, na aveina ai Tanielu  i le lua o leona, e mautinoa o se lua po o se pu i lalo o le eleele. Sa faamautinoa atu e le tupu ia Tanielu e faapea: “O lou Atua, o le ua e auauna i ai e le aunoa, o ia na te laveaiina oe.”—Tanielu 6:12-16.

Ina ua mavae se po na lē mafai ai ona moe ma sa anapogi ai le tupu, ona faataalise atu ai lea o Tariu i le lua. Sa soifua pea e lei afaina Tanielu! Na vave lava ona fai le faatonuga a le tupu. Sa ia faatonuina fili o Tanielu ma o latou aiga ina ia lafoina i le lua o leona o se faasalaga mo i latou. Na faalauiloa atu foi e Tariu i le malo atoa e faapea: “Ou te pule ina ia gatete ma matatau i luma o le Atua o Tanielu o tagata i itu malo uma i loʻu malo.”—Tanielu 6:17-27.

Se Lesona mo i Tatou

O Tanielu o se faaaoaoga lelei o le faamaoni. E oo lava i le tupu e lē tapuai ia Ieova, sa mātauina e faapea sa auauna “e le aunoa” Tanielu ia te Ia. (Tanielu 6:16, 20) O le upu faa-Arama moni ua faaliliuina i le upu “e le aunoa” o lona uiga autū “ia faataamilo ai lava i le mea e tasi.” Ua faaalia ai le faia pea lava pea. Maeu le lelei ona faamatalaina e lenei mea o le faamaoni lē motusia o Tanielu ia Ieova!

Sa ati ae e Tanielu se uiga iloga o le auauna e lē aunoa mo se taimi umi a o lei lafoina o ia i le lua o leona. Ina o avea o ia o se tagata talavou o le tafeaga i Papelonia, sa ia teena ai le aina o meaʻai po o le inuina o meainu na faasaina i le Tulafono faa-Mose, e lei faaleagaina foi i faiga o tapuaiga faapaupau. (Tanielu 1:8) Mulimuli ane, sa ia folafola atu ma le lototele le feau a le Atua i le tupu o Papelonia o Nepukanesa. (Tanielu 4:19-25) I na o ni nai itula lava a o lei paʻū Papelonia, na faalauiloa atu ai ma le lē fefe e Tanielu le faamasinoga a le Atua i le tupu o Pelesara. (Tanielu 5:22-28) O lea ina ua fesagai Tanielu ma le lua o leona, sa faaauau pea o ia i lea lava auala faamaoni na ia faataatia.

E mafai foi ona e auauna ia Ieova e lē aunoa. Po o oe o se tagata talavou? Ia gaoioi nei loa e ati ae se uiga o le auauna e lē aunoa, i le teena o aumea leaga ma amioga faapiopio a lenei lalolagi. Afai ua leva ona e auauna i le Atua, ia tausisia se uiga iloga o le tumau faamaoni. Aua le faavaivai, auā o tofotofoga taitasi tatou te fesagai, ua tuuina mai ai ia i tatou le avanoa e faailoa atu ai ia Ieova e faapea, ua tatou filifili e auauna ia te ia e lē aunoa.—Filipi 4:11-13.

[Faaopoopoga i lalo]