O i Tatou o Ni Ē Faatuatua

Tufaina Atu o le Faamoemoe Faa-Kerisiano i Senegal

TALU mai lava aso anamua, ua avea ai le iʻa ma meaʻai masani. Mo le faitau afe o tausaga, ua fagotaina ai e tagata ogasami, vaituloto ma vaitafe o le lalolagi atoa. O nisi o aposetolo o Iesu Keriso, o ni tagata sa fai faiva i le Sami o Kalilaia. Ae peitaʻi, na faailoa atu e Iesu ia i latou se isi ituaiga o faiga faiva. O se faiga faiva faaleagaga lenei o le a lē gata ina maua ai aogā e tagata o loo fai faiva, ae o aogā foʻi e maua e iʻa.

E tusa ai ma lenei mea, na taʻu atu e Iesu i le tagata fai faiva o Peteru e faapea: “E amata i nei ona po ona e maua tagata.” (Luka 5:10) O lenei ituaiga o faiga faiva o loo faia i aso nei i le sili atu i le 230 atunuu, e aofia ai ma Senegal. (Mataio 24:14) Iinei o loo tufa atu ai ma le lototetele e i latou o ē “fai faiva i tagata” i aso nei lo latou faamoemoe faa-Kerisiano i isi.—Mataio 4:19.

O loo tū Senegal e tele i le faatausiʻusiʻuga i sisifo o Aferika. E taatia e amata atu i vaipanoa toafa lauoneone e tuāʻoi i le itu i mātū ma Sahara i vaomatua vevela o Casamance i le itu i saute. O Senegal o se nuu e pesia pea i matagi vevela o le toafa faapea foʻi ma savili mālū e faafouina ai mai le Atalani. O iinei e nonofo ai le sili atu i le iva miliona tagata. E lauiloa tagata o loo ʻaināina Senegal i le agaga talimālō. O le toʻatele lava e lē fai mai o i latou o ni Kerisiano. O le toʻatele o leoleo mamoe, a o isi e fai lafu povi, kamela, ma ʻoti. E iai foʻi tagata fai faatoʻaga, e totōina pinati, vavae, ma le araisa. Ioe, e iai foʻi ma tagata fai faiva, e aumaia upega ua tutumu i iʻa mai le Vasa Atalani faapea ma nisi o vaitafe tetele o loo tafe faataamilo i le atunuu. E matuā tāua tele le vaega o loo faia e le galuega o le fai faiva i le tamaoaiga o Senegal. O le mea moni, o le meaʻai lauiloa lava a le atunuu, o le ceebu jën, o se taumafa manogi e fai i le araisa, iʻa, ma fuālaau faisua.

“Fai Faiva i Tagata”

E toʻa 863 le ʻautalaʻi māʻelegā o le Malo o le Atua i Senegal. Na amata faiga faiva faaleagaga iinei i tausaga na amata mai i le 1950. Na tatalaina se ofisa o le lālā o le Sosaiete o le Olo Matamata i le laumua o Dakar, i le 1965. Na amata ona taunuu atu misionare “fai faiva” mai le tele o atunuu mamao. Na amata ai loa “faiga faiva,” ma na agaʻigaʻi i luma ma le mautinoa le tufaina atu o le faamoemoe faa-Kerisiano i Senegal. Mulimuli ane, na fausia ai i Almadies fale fou o le lālā i le faatausiʻusiʻuga o Dakar, ma na faapaiaina mo Ieova ia Iuni 1999. Maʻeu se taimi ʻoliʻoli!

Le Luʻi i le Taliaina o le Upu Moni

Ua feiloaʻi atu e lē aunoa i tagata mai le matuā tele o talaʻaga eseese, ma ua faapea ona talilelei mai nisi i le feʻau o le faamoemoe o loo i le Afioga a le Atua. E ui lava e toʻatele e lē iloa le Tusi Paia, ae ʻoliʻoli lava i latou e iloa faapea o folafolaga a Ieova le Atua ia na fai atu i perofeta faamaoni anamua, ua lē o toe umi ona faataunuuina lea.

O le tulaga masani lava, e manaʻomia le lototele ina ia tū mausalī ai mo matāʻupu silisili faa-Kerisiano, ae maise lava pe a aafia ai uputuu faaleʻāiga ma aganuu. Mo se faaaʻoaʻoga, e taatele lava i Senegal le faia o ʻautaunonofo. Manatu i le tulaga o se tamāloa o lē sa iai avā e toʻalua ina ua amata ona ia suʻesuʻeina le Tusi Paia. Po o le a ia maua le lototele e talia ai le upu moni faa-Kerisiano ma ia ola e ōgatusa ma mea e manaʻomia e le Tusi Paia ina ia avea o le tane a le fafine e toʻatasi? (1 Timoteo 3:2) Ma po o le a ia nofo pea ma le avā na fai a o tauleʻaleʻa, le fafine na ia muaʻi faaipoipo atu i ai? O le mea lena na ia faia, ma ua auauna nei o ia o se toeaina māʻelegā i se tasi o faapotopotoga telē i le vaipanoa o Dakar. Ua talia foʻi e lana avā muamua le upu moni faatasi ma lana fanau uma e toʻa 12, o le 10 mai lana avā muamua ma le toʻa 2 mai lana avā lona lua.

O le isi toʻatugā i le taliaina o le faamoemoe faa-Kerisiano atonu o le lē iloa faitautusi ma tusitusi. Po o le uiga ea o lenei mea e lē mafai ona talia ma faatinoina e se tagata e lē iloa faitautusi ma tusitusi le upu moni? E matuā leai lava. Manatu i le faaaʻoaʻoga a Mari, o se tinā galue mamafa e iai si ana fanau iti e toʻavalu. Sa vave lava ona ia iloa le tāua o le talanoaina o le mau o le Tusi Paia i aso taʻitasi ma lana fanau laiti  a o leʻi ō atu i le aʻoga ae alu o ia e faigaluega. Ae mafai faapēfea ona ia faia o lenei mea talu ai o ia e lē iloa faitau? I le taeaopo lava o aso taʻitasi, e na te ave ai le tamaʻitusi o le Iloiloina o le Tusi Paia i Aso Taitasi ma tū i le auala oneone i luma o lona fale. A o fegasoloaʻi tagata, sa ia fesili atu ia i latou pe iloa faitau. Pe a ia maua se tasi e iloa, ona ia tuu atu loa lea i ai o le tusi ma fai atu ma le faatauanau: “Ou te lē iloa faitau, faamolemole pe mafai ona e faitauina mai le vaega lea mo aʻu i le aso lenei?” Sa faalogologo lelei o ia i le faitauina. Ona ia faafetai atu loa lea i le tagata ma vave alu atu loa i lona fale e fai se talanoaga olaola o le mau ma lana fanau a o leʻi ō atu i latou i le aʻoga!

Tali Mai Tagata o Ituaiga Eseese Uma

I Senegal, e mafai ona maua tagata e nonofo i le auala e faatau atu iʻa, fuālaau faisua po o fuālaau ʻaina i le maketi pe mālōlō foʻi i lalo o se lāʻau tele e taʻua o le baobab o loo inu le ataya, se lautī lanulauʻava e fai sina oona. I le naunau e tufa atu le tala lelei i tagata uma lava o ē latou te feiloaʻi, na talanoa atu ai ni uso se toʻalua i se tamāloa e lē atoatoa le mālosi o lē sa ʻaisi i le auala. Ina ua uma ona faafeiloaʻi atu ia te ia, na faapea atu uso: “E toʻatele tagata latou te avatu tupe ia te oe ae latou te lē nonofo mai e talanoa. O lea ua ma ō mai ai e talanoa atu ia te oe e uiga i se mea e matuā tāua lava e faatatau i lou lumanaʻi.” Sa ofo le tamāloa ʻaisi. Sa faaauau ona faapea atu uso: “E ma te fia fesili atu ia te oe, ‘E te manatu aiseā ua tele ai tulaga mafatia i le lalolagi?’” Na tali mai le tamāloa ʻaisi: “O le finagalo o le Atua.”

Ona talanoa atu loa lea i ai o uso mai le Tusi Paia ma faamatala i ai le Faaaliga 21:4. Sa matuā ootia le tamāloa ʻaisi i lenei feʻau o le faamoemoe ma le mea moni e faapea o lea e iai se tasi o loo manatu atu ia te ia e nofo mai ma talanoa atu ia te ia e uiga i le Tusi Paia. Sa maligi ona loimata. Na i lo le talosaga atu mo se tupe, sa ia augani atu i uso ina ia ave uma tupe na mafai ona maua i lana apa e tuu ai tupe o ana ʻaisiga! Sa matuā augani atu lava o ia, o lea na tōsina mai ai manatu o tagata uma na ui ane. Sa matuā faafaigatā lava i uso ona faaōleōle o ia ina ia tuu ana tupe. Sa iʻu ina malie o ia ae sa ia augani atu ina ia la toe asiasi mai ia te ia.

Ua iai foʻi se vaega a le iunivesite tele i Dakar i le mauaina o iʻa i le upega faaleagaga. O iinā e iai se tagata aʻoga faafōmaʻi e suafa ia Jean-Louis na amata ona ia suʻesuʻeina le Tusi Paia. Sa vave lava ona ia talia le upu moni, tuuina atu lona ola ia Ieova, ma na papatisoina. Sa faanaunau o ia e auauna i le Atua e ala i le auaunaga paeonia faataimi atoa, ae sa fiafia foʻi o ia i le aʻoga tau i matāʻupu faafōmaʻi. Ona o se konekarate ma lona atunuu, sa tatau ai ona faauma ana aʻoaʻoga. Peitaʻi, i le taimi lava e tasi sa amata ai ona ia auauna o se paeonia lagolago. E leʻi pine lava ina ua uma ona maua lona tusi pasi e avea ai o se fōmaʻi agavaa tau vailaau, ae valaʻaulia loa o ia e auauna i se ʻāiga Peteli tele i Aferika e avea ma fōmaʻi o le ʻāiga! O se tasi foʻi tama talavou na feiloaʻi ma Molimau i le Iunivesite i Dakar, ua auauna nei foʻi i le ʻāiga Peteli i lona lava atunuu.

O le mea moni, ua matuā tauia le faiga faiva faaleagaga i Senegal. E matuā talisapaia lava lōmiga faale-Tusi Paia a Molimau a Ieova ma ua mafai nei ona maua i la latou lava gagana, le gagana Wolof. O le faalogologo i le tala lelei i la latou lava gagana, ua faalāʻeiʻauina ai le toʻatele o tagata lotofaamaoni e tali mai ma le lotofaafetai. Faatasi ai ma le faamanuiaga a Ieova, e lē taumatea o le a maua foʻi nisi iʻa faafaatusa e sili atu, a o faaauau e ē “fai faiva i tagata” māʻelegā i Senegal ona tufa atu ma le faamaoni ma le lototele le faamoemoe faa-Kerisiano.

[Faafanua/Ata i le itulau 31]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

SENEGAL

[Ata]

Tufaina atu o le faamoemoe faa-Kerisiano i Senegal

[Faamatalaga i Ata]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.