Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

‘Ia Leoleoina Lou Loto’

‘Ia Leoleoina Lou Loto’

‘Ia Leoleoina Lou Loto’

NA FETALAI atu Ieova i le perofeta o Samuelu e faapea: “E le vaai Ieova pei o le vaai o tagata, aua e vaai tagata i le tino, a e vaai Ieova i le loto.” (1 Samuelu 16:7) E lē gata i lena ae i le uaʻi atu foʻi i le fatu faafaatusa, na pese ai le faisalamo o Tavita: “Ua uma ona e [Ieova] tofotofoina loʻu loto; ua e asiasia mai i le po; ua uma ona e suesue mai ia te au, a ua leai se mea na e maua.”—Salamo 17:3.

Ioe, e silasila Ieova i le loto ina ia fuafua po o le ā tonu lava le ituʻāiga tagata e iai i tatou. (Faataoto 17:3) O lea la, mo ni māfuaʻaga lelei, na fautua mai ai le tupu o Isaraelu anamua o Solomona: “Ia sili ona leoleoina o lou loto i le leoleoina o mea uma; aua e tupu mai ai le amio.” (Faataoto 4:23) E mafai faapēfea ona leoleoina o tatou fatu faafaatusa? Ua aumaia e le Faataoto mataupu e 4 ia i tatou le tali i lena fesili.

Faalogo i le Aʻoaʻiga a le Tamā

O loo amata le matāʻupu lona 4 o le Faataoto i upu e faapea: “Faalogo mai ia, outou le fanau e, i le aʻoaʻo atu a le tamā, ma uai mai o outou taliga ina ia faaatamamaiina outou. Auā ou te avatu ia te outou le poto e lelei; aua neʻi tou tuulafoai i laʻu upu e aʻoaʻo atu.” Faataoto 4:1, 2.

O le fautuaga i talavou, ia latou faalogo i faatonuga aogā a o latou mātua amioatua, aemaise lava mai se tamā. Ua ia te ia le tiute tauave faale-Tusi Paia ina ia saunia manaʻoga faaletino ma le faaleagaga o lona ʻāiga. (Teuteronome 6:6, 7; 1 Timoteo 5:8) Pe a aunoa ma lena taʻiala, pagā le sili atu ona faigatā mo se talavou ona oo atu i le taʻumatuaina! O lea la, pe lē tatau ea mo se tamaitiiti ona talia ma le faaaloalo le aʻoaʻiga a lona tamā?

Ae faapēfea la, se talavou o lē e leai sona tamā e faatonuina o ia? Mo se faataʻitaʻiga, o Iasoni e 11 tausaga le matua, * na leai sona tamā mai le fa o ona tausaga. Ina ua fesili atu se toeaina Kerisiano ia te ia po o le ā le vaega pito i sili ona faalētonu o lona olaga, na vave lava ona tali mai Iasoni e faapea: “Ou te misia lava le iai o se tamā. I nisi o taimi ou te lagona ai lava le mafatia ona o lena tulaga.” E ui i lea, o loo iai fautuaga e maua ai le faamāfanafanaga mo talavou e leai se taʻitaʻiga faamātua. E mafai e Iasoni ma isi pei o ia ona sāʻili atu ma maua fautuaga faatamā mai toeaina ma isi tagata taʻumatuaina i le faapotopotoga Kerisiano.—Iakopo 1:27.

O le manatuaina o le aʻoaʻoina o ia lava, na faaauau mai ai Solomona e faapea: “O aʻu nei, o le atalii [“moni,” NW] o loʻu tamā, o le pele e toatasi a loʻu tina.” (Faataoto 4:3) Na manino lava le manatuaina e le tupu o le tausia aʻe o ia ma ni lagona māfana. I le avea ma “atalii moni” o lē na taliaina i lona loto fautuaga faatamā, ʻai na iai i le talavou o Solomona se faiā māfana ma le vāvālalata ma lona tamā, o Tavita. E sili atu i lena, sa na o Solomona e “toatasi,” po o lē faapelepeleina. Maʻeu le tāua mo se tamaitiiti ina ia tuputupu aʻe i se ʻāiga e māfana le siʻomaga e iai ma e tatala laina o fesootaʻiga ma mātua!

Ia Maua le Atamai ma le Malamalama

O le manatuaina o fautuaga agalelei a lona tamā, na faapea mai ai Solomona: “Na ia aʻoaʻo mai ia te au, ma na fai mai ia te au, Ia taofi aʻu upu i lou loto, ia tausiusi i aʻu poloaiga e te ola ai. Ia maua le atamai, ia maua le malamalama; aua neʻi galo ia te oe nei mea; aua foi neʻi e liliu ese i upu a loʻu gutu. Aua e te lafoai ia te ia [atamai], ona tausia lea o oe e ia; ia e alofa ia te ia, ona leoleoina lea o oe e ia. O le atamai o le mea sili lea, ia maua le atamai; o mea uma e te maua ia maua mai ai le malamalama.”Faataoto 4:4-7, faatusatusa i le NW.

Aiseā ua avea ai le atamai ma “mea sili”? O le atamai, o lona uiga o le faaaogāina o le poto ma le malamalama i se auala o le a maua mai ai ni iʻuga lelei. O le poto—masani po o le iloa lelei o mea moni e maua mai le mātauina o mea faapea ma le poto masani e ala mai le faitau ma le suʻesuʻe—e faavae aʻe ai le atamai. Ae afai e lē o ia i tatou le tomai e faaaogā tatau ai le poto, o le a itiiti la le aogā. E ao i a i tatou ona lē gata ina faitauina e lē aunoa le Tusi Paia ma lōmiga e faavae mai le Tusi Paia ua saunia mai e “le auauna faamaoni ma le mafaufau” ae ia taumafai foʻi e faatatauina mea ua tatou aʻoaʻoina mai ai.—Mataio 24:45.

E tāua foʻi le mauaina o le malamalama. A aunoa ma lea, pe e mafai moni ea ona tatou iloa le auala e fesootaʻi ai mea moni taʻitasi ma maua ai le ata atoa o se mea o loo manatunatu i ai? Afai e lē ia i tatou le malamalama, e faapēfea la ona tatou iloa le māfuaʻaga ma le talaʻaga o mea ma maua ai le malamalama ma le faautauta? Ioe, ina ia mafai ona fefulifulisaʻi manatu mai mea moni ua e iloa ma maua ai se tali saʻo, tatou te manaʻomia le malamalama.—Tanielu 9:22, 23.

Na faaauau ona faailoa mai e Solomona upu a lona tamā, i le faapea mai: “Ia e vivii ia te ia [atamai], ona faaeaina lea o oe e ia; na te faamamaluina oe pe a e fusi ia te ia. Na te avatu le pale matagofie i lou ulu; o le palealii lalelei na te foaiina atu ia te oe.” (Faataoto 4:8, 9) O le atamai faale-Atua e puipuia ai lē na te taliaina. E sili atu i lena, na te avatua ia te ia le mamalu ma faamatagofieina ai o ia. O le mea la e sili ona tāua, seʻi o tatou aapa atu ia maua le atamai.

“Ia E Taofi Mau i Aʻoaʻiga”

I le toe faaleoina mai o faatonuga a lona tamā, na faapea mai ai le tupu o Isaraelu: “Faalogo mai, loʻu atalii e, ma e talia aʻu upu, ona faateleina ai lea o tausaga o lou olaga. Ou te faasino ia te oe le ala o le poto; ou te taʻitaʻiina oe i ala saʻo. A e savali e le faalavelaveina lau laasaga; a e momoʻe e te le tausuai. Ia e taofi mau i upu e aʻoaʻoina [“aʻoaʻiga,” NW], aua neʻi tuuina atu; ia e leoleo i ai; auā o lou ola lava lea.” Faataoto 4:10-13.

I le avea ma atalii moni i lona tamā, atonu sa talisapaia e Solomona le tāua o aʻoaʻiga alofa sa aʻoaʻo ma faatonu ai o ia. A aunoa ma aʻoaʻiga paleni, e faapēfea ona tatou faatalitalia le agaʻigaʻi i luma i le taʻumatuaina faaleagaga po o le faamoemoe e faaleleia le uigā o lo tatou olaga? Afai tatou te lē aʻoaʻoina se mea mai ia tatou mea sesē pe afai tatou te lē taulau ona faasaʻo manatu sesē, o le mea moni o le a matuā itiiti la lo tatou agaʻigaʻi i luma faaleagaga. O aʻoaʻiga talafeagai e taʻitaʻia atu ai i le amio atua ma e faapea ona fesoasoani e “taʻitaʻiina [i tatou] i ala saʻo.”

O se isi ituʻāiga o aʻoaʻiga e iʻu ai foʻi i le ‘faateleina o tausaga o o tatou olaga.’ E faapēfea? Ia, na fetalai Iesu Keriso e faapea: “O lē faamaoni i le mea itiiti, e faamaoni foi o ia i mea e tele; o lē amioletonu i le mea itiiti, e amioletonu foi o ia i mea e tele.” (Luka 16:10) Pe lē avea ea le pulea o i tatou i mea iti ma mea e faigofie ai foʻi ona tatou faia faapena i mea tetele, lea e ono faalagolago i ai o tatou ola? Mo se faataʻitaʻiga, o le toleniina o le mata ina ia lē “vaai atu i le fafine ina ia manao i ai,” o le a foliga mai ai faapea e tatou te lē ono lolo atu i amioga lē mamā. (Mataio 5:28) O le mea masani lava, e faatatau atu lenei matāʻupu silisili i tane faapea ma fafine. Afai tatou te pulea o tatou mafaufau ina ia “faatoilaloina manatu uma,” e itiiti lava si lamatiaga faapea o le a tatou faia se mea leaga matuiā i upu pe i gaoioiga.—2 Korinito 10:5.

O le mea moni, o aʻoaʻiga e masani lava ona faigatā ona taliaina ma e ono foliga mai e faasāsā naʻuā. (Eperu 12:11) Ae peitaʻi, ua faamautinoa mai e le tupu poto ia i tatou faapea afai tatou te taofi mau i aʻoaʻiga, o le a saosaolaumea atu lena i lo tatou agaʻigaʻi i luma. E pei lava ona mafai e toleniga lelei ona faaaupega ai se tagata tamoʻe ina ia momoʻe i se saosaoa e sili atu e aunoa ma le paʻū pe lavea ai foʻi, o le taofi mau i aʻoaʻiga e faatagaina ai i tatou ina ia faaauau i le ala i le ola i se faagasologa solosolo lelei e aunoa ma le tau paʻū. O le mea mautinoa, e ao ona tatou faaeteete i le ala tatou te filifilia.

Teʻena “le Ala o E Agasala”

Faatasi ai ma se lagona o le faanatinati, na lapataʻi mai ai Solomona: “Aua e te alu i le ala o e agasala; aua foi e te ui i le ala o e fai amio leaga. Ia e faamamao i ai, aua neʻi ui atu i ai, ia e ʻalo ai, ma alu ese. Aua latou te le momoe, seʻi iloga ua latou faia se mea leaga; ua aveesea foi o latou moe, pe afai latou te lei faatausuaiina nisi. Aua ua latou aai le areto a le agasala; ua latou inu foi le uaina a le sauaga.”Faataoto 4:14-17.

O ē agasala, lea e manaʻo Solomona tatou te teʻena o latou ala, o loo ola i latou e ala i a latou gaoioiga matuā sili ona leaga. O le faia o le mea e leaga e tai pei o se meaʻai ma se vai inu ia i latou. Ua lē mafai ona latou momoe seʻi vaganā ua latou faia se gaoioiga sauā. Ua matuā leaga lava o latou uiga! Pe e mafai moni ea ona leoleoina o tatou loto ae o loo faaauau pea ona faifai mea faatasi ma na tagata? Pagā le valea o le “ui i le ala o e fai amio leaga” e ala i le faaaafia o i tatou i faiga sauā o loo faaalia mai i le tele o faafiafiaga i le lalolagi i aso nei! O le tauivi ina ia faaalia le alofa faapelepele e lē ōgatasi ma le matamata i mea e faaleagaina ai i vaʻaiga o mea leaga i televise pe i ata tifaga.

Tūmau Pea i le Malamalama

I le faaaogāina pea o se faatusatusaga i se auala, na faapea mai ai Solomona: “A o le ala o e amiotonu, e tusa ia ma le malamalama o le ao, o loo tupu pea lona malamalama e oo i le tutonu o le la.” (Faataoto 4:18) O le faia o se suʻesuʻega o le Tusi Paia ma le taumafai e faatatauina i le olaga mea o loo fai mai ai e mafai ona faatusa atu i se malaga e amata mai le taeao po lava a o pogisa. A o faasolo ina tafa mai o ata o le vaveao, e faafaigatā ona tatou iloa lelei atu se mea. Peitaʻi a o faasolo ina mavae atu le vaveao, ua faasolo lēmū lava ona tatou iloa atu le tele o mea o loo siʻomia ai i tatou. Mulimuli ane, ua susulu mālosi mai le la, ma ua matuā manino lava la tatou vaʻai i mea. Ioe, e faasolo mālie lava ina manino mai le upu moni ia i tatou a o tatou faaauau pea i le suʻesuʻeina o le Tusi Paia ma le onosaʻi ma le filigā. O le aveina i fale o taumafa faaleagaga e tāua tele pe afai tatou te mananaʻo e leoleoina mai mafaufauga sesē.

O le uiga po o le tāua o valoaga o le Tusi Paia o le a faapea foʻi ona faasolosolo ina faamalamalamaina. O le a faasolo ina manino mai ia i tatou valoaga a o faasusulu atu e le agaga paia o Ieova le malamalama i ai ma a o faataunuuina e mea tutupu i le lalolagi pe e ala foʻi i mea e tutupu i tagata o le Atua. Na i lo le tatou taumafai ma le lē onosaʻi e faia ni taumatematega e uiga i lo latou faataunuuga, e manaʻomia ona tatou faatali mo le ‘tupu pea o le malamalama.’

Ae faapēfea i latou e teʻena le taʻitaʻiga a le Atua e ala i le mumusu e savavali i le malamalama? “O le ala o e amio leaga e tusa lea ma le pogisa,” na fai mai ai Solomona. “Latou te le iloa le mea latou te tausuai [“taupaʻū,” NW] ai.” (Faataoto 4:19) O le tagata amio leaga e tai pei o se tagata e taupaʻū i le pogisa ae na te lē iloa le mea ua ala ai ona taupaʻū. E tusa lava foʻi pe foliga mai e olaola ē faalēmataʻu ona o lo latou amiolētonu, o lo latou tulaga e foliga mai e taulau, e manino mai e lē tūmau. E tusa ai o i latou na, na pese ai le faisalamo: “E moni lava, na e tuuina atu i latou i mea maseesee; na e [Ieova] faapauina atu i latou i mea faatafunaina.”—Salamo 73:18.

Tūmau i le Mataala

Na faaauau ona faapea mai le tupu o Isaraelu: “Loʻu atalii e, ia e faalogo mai i aʻu upu; ia uai mai ou taliga i mea ou te fai atu ai; aua neʻi teʻa ese ia mea i ou mata; ia e tausi i ai i totonu o lou loto; aua o ia mea o le ola lea i e ua maua; ma le mea e malolo ai o latou tino uma. Ia sili ona leoleoina o lou loto i le leoleoina o mea uma; aua e tupu mai ai le amio.”Faataoto 4:20-23.

O le faaaʻoaʻoga a Solomona lava ia na faamaonia ai le tāua o le fautuaga ina ia leoleoina le loto. O le mea moni, na ‘avea moni o ia ma atalii’ i lona tamā a o talavou ma tūmau i le faamaoni seʻia oo atu lava ina matua. E ui i lea, na taʻua mai e le Tusi Paia faapea: “Ua toeaina Solomona ona faaliliueseina lea o lona loto e ana ava e mulimuli i atua ese; na le sao lona loto ia Ieova lona Atua, e faapei o le loto o lona tama o Tavita.” (1 Tupu 11:4) A aunoa ma le faaauau pea ona mataala, e oo lava i le loto pito sili ona lelei e mafai ona faaosoosoina ina ia faia le mea leaga. (Ieremia 17:9) E tatau ona tatou teuina faamanatu mai le Afioga a le Atua ia pipii i o tatou loto—‘i totonu o le loto.’ E aofia ai i ia mea taʻiala o loo saunia i le matāʻupu lona 4 o le Faataoto.

Suʻesuʻe le Tulaga o Loo Iai Lou Loto

Pe o tatou taulau manuia i le leoleoina o o tatou fatu faafaatusa? E mafai faapēfea ona tatou iloa le tulaga o loo iai le tagata i totonu? Na fetalai Iesu “o le tele o mea i le loto e tautala mai ai le gutu.” (Mataio 12:34) Na ia fetalai foʻi: “E alu ae mai le loto o le manatu leaga, o le fasioti tagata, o le mulilua, o le faitaaga, o le gaoi, o le molimau pepelo, ma le upu faaleaga.” (Mataio 15:19, 20) Ioe, e leotele a tatou upu ma gaoioiga i le taʻu atu o le tulaga o loo iai o tatou loto.

Ua talafeagai ai le timaʻi mai o Solomona ia i tatou: “Tuu ese ia te oe le gutu faapiopio; ma laugutu faatuʻiese, ia mamao ia ia te oe. Ia vaai saʻo ou mata i ou luma; ma ou laumata, ia faasagatonu ia i ou luma. Ia mafaufau i le ala o ou vae; ona faatumauina ai lea o ou ala uma. Aua neʻi afe i le itu taumatau po o le itu tauagavale; ia ʻalo ese ou vae i le leaga.”Faataoto 4:24-27.

E tusa ai o le timaʻiga a Solomona, e manaʻomia ai ona tatou tilofaʻia la tatou tautala ma a tatou gaoioiga. Afai tatou te mananaʻo e leoleoina le loto ma faamalieina le Atua, e tatau ona ʻalofia le tautala faapiopio ma le faatuʻiese. (Faataoto 3:32) O lea la, e ao ona tatou tatalo ma manatunatu po o le ā o loo faaalia atu e a tatou upu ma gaoioiga e uiga ia i tatou. Ona tatou sāʻili atu lea mo le fesoasoani a Ieova ina ia faasaʻo ai so o se vāivaiga ua tatou iloa.—Salamo 139:23, 24.

E sili atu i lena, seʻi tau ina ‘vaai saʻo o tatou mata i luma.’ Seʻi tatou tausisi e uaʻi atu i le sini o le ofoina atu o le auaunaga ma le lotoatoa i lo tatou Tamā faalelagi. (Kolose 3:23) A o tuliloaina e oe lava se ala saʻo faapena, tau ina ia ofoina atu e Ieova le taulau manuia i “ou ala uma,” ma tau ina ia faaʻoaina oe e ia i faamanuiaga ona o le utagiaina o le fautuaga faagaeeina ina ia ‘leoleoina lou loto.’

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 7 E lē o lona igoa moni lena.

[Faamatalaga i le itulau 21]

Ia maua aogā mai fautuaga a i latou ua iai le poto masani

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 22]

Pe e te ʻalofiaina faafiafiaga e aumaia ai faiga sauā?

[Ata i le itulau 23]

O aʻoaʻiga e lē telegese ai lou agaʻigaʻi i luma

[Ata i le itulau 24]

Ia maumauaʻi i lou suʻesuʻeina o le Tusi Paia