Lūlūina Fatu o Upu Moni o le Malo
Lūlūina Fatu o Upu Moni o le Malo
“O le taeao ia e lulu ai au saito, aua foi le mapu lou lima i le afiafi.”—FAILAUGA 11:6.
1. I le ā le uiga e faapea atu ai o loo lūlūina e Kerisiano fatu i aso nei?
E TELĒ se vaega o faiga faatoʻaga i olaga o tagata Eperu anamua. O le pogai lena na faaofi ai e Iesu, o lē sa faaalu lona olaga atoa o se tagata i le Nuu o le Folafolaga, ni mataupu tau faatoʻaga i ana tala faatusa. Mo se faaaʻoaʻoga, sa ia faatusaina le talaʻiga o le tala lelei o le Malo o le Atua i le lūlūina o fatu. (Mataio 13:1-9, 18-23; Luka 8:5-15) E oo i aso nei, pe tatou te nonofo i se vaipanoa o faiga faatoʻaga pe leai, ae o le lūlūina o fatu faaleagaga i lenei auala o le galuega sili ona tāua lea o loo faia e Kerisiano.
2. O le ā le tāua o la tatou galuega talaʻi, ma o ā nisi o mea ua faia i aso nei ina ia tauaveina ai lena galuega?
2 O se faaeaga tele le faia o se sao i le lūlūina o upu moni o le Tusi Paia i lenei taimi o le iʻuga. O loo lelei ona faamatala mai e le Roma 10:14, 15 le tāua o lenei galuega: “Pe faapefea foi ona latou faalogo atu, pe a leai se talaʻi atu? Pe faapefea foi ona talaʻi atu, pe afai ua le aauina atu i latou? Pei ona tusia, E matagofie naua o latou vae o e au mai le tala lelei i le manuia!” E leʻi faapea muamua lava ona tāua le agaʻi i luma ma se uiga mautinoa i le faataunuuina o lenei tofiga mai le Atua. Ona o lena mafuaaga ua matuā uaʻi atu ai Molimau a Ieova i le lolomia ma le tufatufaina atu o Tusi Paia ma lomiga e aogā mo suʻesuʻega faale-Tusi Paia i gagana e 340. O le sauniunia o nei lomiga e manaʻomia ai le silia ma le 18,000 tagata faigaluega tauofo i lo latou ofisa ulu ma i ofisa o lālā i atunuu eseese. Ma e toetoe lava ono miliona Molimau o loo auai i le tufatufaina atu o nei lomiga faale-Tusi Paia i le lalolagi aoao.
3. O le ā ua faataulau e ala i le lūlūina o upu moni o le Malo?
3 O le ā se iʻuga ua fua mai i lenei galuega fitā? E pei ona sa iai i pōpōfou o le Faa-Kerisiano, ua faapena foʻi i aso nei le toʻatele o tagata latou te talileleia le upu moni. (Galuega 2:41, 46, 47) Peitaʻi, e sili atu ona tāua na i lo le aofaʻiga tele o tagata talaʻi fou o le Malo ua papatisoina, o le mea moni lea faapea o lenei molimau tele o loo saosaolaumea i le faapaiaina o le suafa o Ieova ma i le faaeaina o ia o le Atua moni e toʻatasi. (Mataio 6:9) E lē gata i lea, o le poto i le Afioga a le Atua o loo faaleleia ai olaga o le toʻatele o tagata ma e mafai ona taʻitaʻia atu i lo latou faaolataga.—Galuega 13:47.
4. O le ā le tele sa manatu mamafa ai aposetolo i tagata o ē na latou talaʻi atu i ai?
4 Sa nofouta atoatoa le ʻauaposetolo i le tāua o le foaʻi ola o le tala lelei, ma sa loloto lo latou alolofa mo ē na latou talaʻi atu i ai. Ua manino mai lenei mea i upu a le aposetolo o Paulo, ina ua ia tusi: “Sa faapea lava lo matou maelega i le alofa ia te outou, na matou manao i le fia avatu ia te outou e le na o le tala lelei i le Atua, a o matou lava ola foi, auā na alofaina outou e i matou.” (1 Tesalonia 2:8) I le faaalia o lena manatu mamafa moni mo tagata, sa faataʻitaʻi atu ai Paulo ma isi aposetolo ia Iesu ma agelu i le lagi, o ē ua matuā tele sa latou vaega fai i lenei galuega faasaoola. Seʻi o tatou autaluina matafaioi tāua o loo faatinoina e nei auauna faalelagi a le Atua i le lūlūina o upu moni o le Malo, ma seʻi o tatou vaai po ua faapefea i la latou faaaʻoaʻoga ona faalaeiau ai i tatou ina ia faataunuu la tatou matafaioi.
Iesu—O Lē Lūlūina Upu Moni o le Malo
5. O le ā le galuega na faaalu i ai e Iesu le tele o lona taimi a o iai i le lalolagi?
5 O Iesu, se tagata lelei atoatoa, sa ia te ia le mana e saunia ai le tele o mea lelei i se auala faaletino mo tagata i ona vaitaimi. Mo se faaaʻoaʻoga, sa mafai ona ia faasaʻosaʻo uma manatu sesē faafomaʻi sa iai i ona vaitaimi, pe faalautele atili le malamalamaga o tagata i isi vala o le olaga. Peitaʻi, i le amatamataga lava o lana faiva, sa ia faamanino ai e faapea o lona tofiga o le talaʻia lea o le tala lelei. (Luka 4:17-21) Ma a o agaʻi atu i le iʻuga o lana faiva, sa ia faamatala ai: “O le mea lenei na fanau mai ai aʻu, o le mea foi lenei na ou sau ai i le lalolagi, ina ia ou molimau i le upu moni.” (Ioane 18:37) O lea la, sa ia faaaluina le tele o lona taimi i le lūlūina o fatu o upu moni o le Malo. O le aʻoaʻoina o ē na ola i ona vaitaimi e uiga i le Atua ma Ana fuafuaga, sa sili atu ona tāua na i lo nisi lava aʻoaʻoga sa mafai e Iesu ona avatu ia i latou.—Roma 11:33-36.
6, 7. (a) O le ā le folafolaga mataʻina na faia e Iesu a o leʻi afio aʻe i le lagi, ma o faapefea ona ia faataunuuina lena folafolaga? (e) E faapefea i uiga faaalia o Iesu i le galuega talaʻi ona aafia totino ai oe?
6 Sa faaataata atu lava e Iesu o ia e faapea o Lē Lūlūina upu moni o le Malo. (Ioane 4:35-38) Na te faasalalau atu fatu o le tala lelei i avanoa uma. E oo lava i le taimi a o faasolo ina maliu o ia i luga o le satauro, sa ia folafola atu pea le tala lelei e uiga i se parataiso i le lalolagi i le lumanaʻi. (Luka 23:43) E lē gata i lea, o lona popolega sili ina ia talaʻia le tala lelei sa leʻi faamuta mai i lona maliu i le laau faaoosala. A o leʻi afio aʻe i le lagi, sa poloaʻi atu ai i ona aposetolo ina ia faaauau pea ona latou lūlūina fatu o upu moni o le Malo ma faia ni soo. Ona faia ai lea e Iesu se folafolaga mataʻina. Na ia fetalai: “Faauta foi, ou te ia te outou i aso uma lava, e oo lava i le gataaga o le lalolagi.”—Mataio 28:19, 20.
7 O afioga nei sa fofogaina ai e Iesu se tautoga o le a ia lagolago, taʻitaʻia, ma puipuimalu le galuega o le talaʻia o le tala lelei “i aso uma lava, e oo lava i le gataaga o le lalolagi.” Ua oo mai lava i o tatou aso, o loo faaauau pea ona naunau totino mai Iesu i le galuega faievagelia. O ia o lo tatou Taʻitaʻi, o loo faatonutonuina le lūlūina o upu moni o le Malo. (Mataio 23:10) Ona o ia o le Ulu o le faapotopotoga Kerisiano, ua ia tauaveina ai le tiute tauave i luma o Ieova mo lenei galuega i le lalolagi aoao.—Efeso 1:22, 23; Kolose 1:18.
E Folafola Atu e Agelu le Tala Lelei
8, 9. (a) Ua faapefea ona faaalia e agelu se naunau moni i mataupufai a tagata? (e) I le ā le uiga e ono faapea atu ai o loo matilatila atu i tatou e peiseai o se ʻaufaafiafia i agelu?
8 Ina ua foafoaina e Ieova le lalolagi, sa “pepese faatasi fetu o le taeao, ma alalaga fiafia” agelu. (Iopu 38:4-7) Talu mai lava lena taimi, ua faaalia ai e nei foafoaga faalelagi se naunau tele i mataupufai a tagata. Ua faaaogā i latou e Ieova e faaoo maia faasilasilaga tauatua i tagata. (Salamo 103:20) E faapitoa le moni o lenei manatu i le fesootaʻi atu ma le faasalalauina o le tala lelei i o tatou aso. I le faaaliga na tuuina atu i le aposetolo o Ioane, na ia vaaia ai se “agelu ua lele i le taulotoaiga o le lagi” o loo ia te ia “le tala lelei [e] faavavau e folafola atu i e nonofo i le lalolagi, i atunuu uma, ma ituaiga, ma gagana eseese, ma nuu, ua faapea atu ma le leo tele, ‘Ia outou matatau i le Atua, ma avatu ia te ia le viiga, auā ua oo mai le itu aso o lana faamasinoga.’”—Faaaliga 14:6, 7.
9 E faasino atu le Tusi Paia i agelu faapea o ni “agaga e auauna . . . i latou uma, ua aauina e auauna ona o i latou o e a maua le ola.” (Eperu 1:14) A o naunautaʻi agelu e faatino o latou tiute ua tofia i ai, ua latou maua ai foʻi le avanoa e mātauina mai ai i tatou ma la tatou galuega. E pei lava o loo tatou tutū i luga o se fata matilatila e faia ai faafiafiaga, ua faapena foʻi lo tatou faatinoina o la tatou galuega i luma o se aofia faalelagi. (1 Korinito 4:9) Maʻeu se faatupu manatu ma se faafiafiaina i le iloa e lē na o tatou o galulue i le lūlūina o upu moni o le Malo!
O Loo Tatou Naunautaʻi e Faataunuu la Tatou Matafaioi
10. E mafai faapefea ona faatatau mai le fautuaga aogā o loo i le Failauga 11:6 i la tatou galuega faievagelia?
10 Aiseā ua naunau tele ai Iesu ma agelu i la tatou galuega? Na tuuina mai e Iesu se mafuaaga se tasi ina ua ia fetalai mai: “Ou te fai atu ia te outou, ua faapea le olioli i luma o agelu a le Atua, ona o le tagata agasala e toatasi ua salamo.” (Luka 15:10) Ua faapena foʻi lo tatou naunau moni atu i tagata. O lea, tatou te faia ai le mea sili tatou te mafai ina ia faasalalau atu fatu o upu moni o le Malo i so o se mea. E mafai ona faatatauina mai upu o le Failauga 11:6 i la tatou galuega. Iinā o loo timaʻi mai ai le Tusi Paia ia i tatou e faapea: “O le taeao ia e lulu ai au saito, aua foi le mapu lou lima i le afiafi; auā e te le iloa po o le fea e manuia, o lenei, po o lena, pe gatusa ona lelei o ia mea e lua.” O le mea moni, mo tagata toʻatasi uma o le a taliaina la tatou feʻau, atonu e faitau selau pe faitau afe foʻi isi e teena. Ae i le pei o agelu, tatou te olioli e tusa lava pe na o le ‘toatasi le tagata agasala’ na te talia le feʻau o le faaolataga.
11. O le ā le uigā e mafai ona iai le faaaogāina o lomiga faale-Tusi Paia?
11 E tele mea ua aofia ai i le talaʻia o le tala lelei. O se tasi o fesoasoani tāua i lenei galuega o lomiga faale-Tusi Paia o loo faaaogā e Molimau a Ieova. I nisi itu, o nei lomiga ua faapei foʻi o fatu ia e faasalalau i so o se mea. Tatou te lē iloa po o fea vaipanoa o le a taulau manuia ai. O nisi taimi, atonu e fepasiaʻi solo ai lava se lomiga e ni tagata a o leʻi faitauina e se tasi. E ono taʻitaʻia foʻi e Iesu ma agelu tulaga o mea ina ia mafai ona taulau lenei mea ma maua ai aogā e tagata e saʻo o latou loto. Seʻi manatu i nisi o mea tutupu o loo faataʻitaʻia ai le auala e mafai e Ieova ona ia aumaia ni iʻuga ofoofogia sa leʻi faatalitalia e ala i le faaaogāina o lomiga na tuu i tagata.
Le Galuega a le Atua Moni
12. Na faapefea ona avea se mekasini tuai o se meafaigaluega e fesoasoani atu i se tasi aiga ina ia latou iloa Ieova?
12 I le 1953, na ō ese mai ai Ropeti, Lila, ma le la fanau mai se aai tele, ae see atu i se fale tuai lava ua amata ona malepe e tu i se faatoaga i nuu maotua i Pennsylvania, i le Iunaite Setete o Amerika. E leʻi leva talu ona see atu iinā, ae mafaufau loa Ropeti e fausia se faletāʻele i lalo ifo o le faasitepu lea e agaʻi i le falealuga. Ina ua ia talaesea ni laupapa, sa ia iloa ai i tua atu o laupapa puipui, na faaputuputu ai iinā e isumu ni fasipepa ua saesae ninii, o paʻu pinati, ma isi fasi mea ninii eseese. Ae i le lotolotoi o na mea uma, sa taatia ai se kopi o le mekasini o le Golden Age. Sa patino le fiafia o Ropeti i se mataupu lea na talanoaina ai le tausia aʻe o fanau. Sa matuā maofa lava o ia i le manino o taʻiala faale-Tusi Paia o loo aumaia i le mekasini, o lea na ia faapea atu ai ia Lila o le a latou auai atu i “le lotu a le Golden Age.” E leʻi tele ni vaiaso talu ona mavae atu lena mea, ae afea loa lo latou fale e ni Molimau a Ieova, peitaʻi na taʻu atu e Ropeti ia i laʻua, o lo latou aiga e na o “le lotu a le Golden Age” e fiafia i ai. Ona faamatala ane lea e Molimau faapea, o le Golden Age o lea ua iai nei lona taʻu fou, o le Awake! Sa amata loa e Ropeti ma Lila ona la suʻesuʻeina e lē aunoa le Tusi Paia ma Molimau, ma mulimuli ane na papatisoina i laʻua. O le iʻuga, na amata foʻi e i laʻua ona lūlū atu fatu o le upu moni i le la fanau ma seleseleina mai ai le anoanoaʻi o iʻuga lelei. I aso nei, e silia ma le 20 tagata o lenei aiga, e aofia uma ai le fanau e toʻafitu a Ropeti ma Lila, ua avea nei ma auauna papatisoina a Ieova le Atua.
13. O le ā na uunaʻia ai se ulugalii i Puerto Rico e faatupu aʻe so la naunau i le Tusi Paia?
13 Pe ā ma le 40 tausaga ua mavae, sa leai lava se naunau o Viliamu ma Eta, o se ulugalii faaipoipo mai Puerto Rico, i le suʻesuʻeina o le Tusi Paia. So o se taimi lava e tuʻituʻi ai Molimau a Ieova i lo la fale, e faatagā faafoliga ai lava lenei ulugalii e lē o iai i le fale. I se tasi aso, na asiasi atu ai Viliamu i se nofoaga e faaputu ai mea tuai ina ia faatau mai se mea sa manaʻomia e toe faafou ai se vaega o lona fale. A o ia savali ese mai, na ia iloa atu ai se tusi lanumeamata sesega pei a samasama o taatia mai luga o se pusa lapisi telē. O le tusi lea o le Religion, se tusi na lomia e Molimau a Ieova i tuā i le 1940. Na ave e Viliamu le tusi i lona fale ma sa matuā fiafia o ia a o faitau atu i le eseesega o le lotu sesē mai le lotu moni. O le isi loa asiasiga na sosoo ane a Molimau a Ieova, sa faalogologo atu ai ma le fiafia Viliamu ma Eta i le feʻau a Molimau ma amata ai ona la suʻesuʻeina le Tusi Paia ma i latou. I ni masina mulimuli ane, sa papatisoina i laʻua i le Fonotaga Faava-o-atunuu o le Finagalo Tauatua i le 1958. Talu mai lena taimi, e silia ma le 50 tagata ua mafai ona la fesoasoani atu i ai ina ia avea ma vaega o lo tatou ʻauuso faa-Kerisiano.
14. E pei ona faaalia mai i se mea na tupu, o le ā se tulaga e mafai ona oo i ai ona o a tatou lomiga faale-Tusi Paia?
14 E na o le 11 tausaga o Kali ma sa foliga mai e lē ʻasa lava o ia ma puapuaga. Na foliga ane ia te ia e toetoe lava o taimi uma e fesagaʻi ai ma se faalavelave. O lona tamā, o se Siamani ma o se faifeʻau o le Lotu Metotisi, na ia aʻoaʻoina Kali e faapea o tagata leaga e susunu i hele po o seoli pe a feoti. Sa fefe tele la Kali i hele. I se tasi aso i le 1917, na vaaia ai e Kali se pepa o lomia ai ni faamatalaga o loo taatia i le alatele ona ia aveina loa lea. A o ia faitauina le pepa, sa vave ona uaʻi atu lana vaai i le fesili: “O le ā hele?” O le pepa o se valaaulia i se lauga i le lautele e faatatau i le mataupu o hele, sa faatautaia e Tagata Aʻoga o le Tusi Paia, lea ua lauiloa i aso nei o Molimau a Ieova. Pe tusa ma le tausaga mulimuli ane, ina ua mavae ni suʻesuʻega faale-Tusi Paia, sa papatisoina loa Kali, ma avea ai o se tasi o Tagata Aʻoga o le Tusi Paia. I le 1925 sa valaaulia ai o ia e galue i le ofisa ulu a Molimau a Ieova—lea o loo galue ai pea i aso nei. O se galuega faa-Kerisiano ua silia nei ma le valusefulu tausaga o faatinoina, na amata mai i se fasipepa i le alatele.
15. O le ā e mafai ona aaoina e Ieova, pe a ia silasila mai e talafeagai?
15 O le mea moni, e lē oo le tomai o le tagata i se mafai na te faamautinoa ai pe o le ā le telē sa aafia tuusaʻo ai agelu i nei mea tutupu. Peitaʻi, e lē tatau ai lava ona tatou masalosalo i le mea moni, o loo faia e Iesu ma agelu se matafaioi olaola i le galuega talaʻi ma e mafai e Ieova ona taʻitaʻia tulaga o mea pe a ia silasila mai e talafeagai. O nei mea ma le tele o isi mea faapena na tutupu e faataʻitaʻia ai se tulaga e ono maua ai se lelei ona o a tatou lomiga, pe a uma ona tatou ofoina atu.
Ua Tuuina Mai ia i Tatou se ʻOa
16. O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai upu o le 2 Korinito 4:7?
16 Sa taʻua e le aposetolo o Paulo se “oa i ipu omea.” O lena ʻoa o le tofiga lea mai le Atua ina ia talaʻi atu, ma o ipu omea o tagata ia ua tuuina mai i ai e Ieova lenei ʻoa. Talu ai o na tagata e lē lelei atoatoa ma e iai mea e gata mai ai so latou mafai, ua faapea mai ai atili Paulo, o le iʻuga o le tuuina mai ia i latou o lena tofiga “ina ia i le Atua le matuā tele o le mana, a e le mai ia te i [tatou].” (2 Korinito 4:7) Ioe, e mafai ona tatou faalagolago ia Ieova o ia na te foaʻi maia le malosi manaʻomia ina ia mafai ai ona tatou faataunuu le galuega o loo iai nei.
17. O ā mea o le a tatou fetaiaʻi a o tatou lūlūina fatu o upu moni o le Malo, e ui i lea, aiseā e tatau ai ona tatou tausisia pea se uiga mautinoa?
17 E masani lava ona tatou faia ni faataulaga. E iai nisi oganuu atonu e faafaigatā pe lē o talafeagai foʻi ona galulue ai. E iai vaipanoa e foliga mai e matuā faalēano mai lava le toʻatele o o latou tagata, e oo ina matuā ʻinoʻino mai lava. E tele ni taumafaiga atonu e faaaluina i na nofoaga ae foliga e leai se taulau manuia o iloa atu. Peitaʻi, e matuā aogā na taumafaiga pe a fua atu i le tele o mea ua iai i se tulaga lamatia. Manatua, o fatu o loo e lūlūina e mafai ona avatu ai i tagata le fiafiaga i le taimi nei faapea foʻi le ola e faavavau i le lumanaʻi. E tele taimi ua faamaonia ai le moni o upu o le Salamo 126:6: “O le ua alu atu ma tagi fano, o loo ave le saito e lulu, e foi mai lava ia ma le alaga fiafia, o loo au mai ana fusi saito.”
18. E mafai faapefea ona tatou uaʻi atu pea i la tatou faiva, ma aiseā e tatau ai ona tatou faia faapea?
18 Seʻi o tatou puʻea avanoa talafeagai uma e lūlūina ai ma le limafoaʻi fatu o upu moni o le Malo. Ia aua lava neʻi galo ia i tatou, e ui lava o tatou lea e totōina ma faasūsūina fatu, ae o Ieova o ia lē na te faatupuina. (1 Korinito 3:6, 7) Peitaʻi, e pei lava ona faataunuu e Iesu ma agelu la latou vaega o le galuega, ua faapena foʻi ona faatalitalia i tatou e Ieova ina ia faataunuu atoatoa la tatou faiva. (2 Timoteo 4:5) Tau ina ia tatou uaʻi atu pea i la tatou aʻoaʻo atu, i o tatou uiga faaalia, ma i lo tatou naunautaʻi i le faiva. Aiseā? Ua tali mai Paulo: “A ē fai lena mea, e faaolaina ai oe e oe atoa ma e ua faalogologo ia te oe.”—1 Timoteo 4:16.
O le ā sa Tatou Aʻoaʻoina?
• I ā auala o loo fuaina mai ai e la tatou galuega lūlū iʻuga lelei?
• Ua faapefea ona aofia Iesu Keriso ma agelu i le galuega faievagelia i aso nei?
• Aiseā e tatau ai ona tatou limafoaʻi i le avea ai o ē lūlūina upu moni o le Malo?
• Pe a tatou fetaiaʻi i la tatou faiva ma uiga faalēano mai pe matuā ʻinoʻino mai, o le ā e tatau ona uunaʻia ai i tatou e finafinau pea?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 15]
I le pei o faifaatoʻaga i Isaraelu anamua, o loo faapena ona faasalalau atu ma le limafoaʻi e Kerisiano i aso nei fatu o upu moni o le Malo
[Ata i le itulau 16]
O loo lomia ma tufatufa atu e Molimau a Ieova le anoanoaʻi o lomiga eseese faale-Tusi Paia i gagana e 340