Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Faaaloalo i le Pule—Aiseā ua Lē Faatinoina Ai?

Faaaloalo i le Pule—Aiseā ua Lē Faatinoina Ai?

Faaaloalo i le Pule—Aiseā ua Lē Faatinoina Ai?

“O le teena o pule ua faavaeina, pule faalelotu ma pule faalemalo, pule i le vafealoaʻi ma pule faapolotiki, o se tulaga uigaese i le lalolagi aoao atonu e iai se aso o le a manatu i ai o le mea matilatila lea ua tupu o le sefulu tausaga ua tuanaʻi atu.”

UA MOU atu le tele o tausaga talu ona mavae tausaga e sefulu e amata mai le 1960, lea sa faasino atu i ai upu a le tamaʻitaʻi o Hannah Arendt, le tusitala o talafaasolopito ma o se faifilosofia. I aso nei, ua o se taifanaʻe le faateteleina o le lē faaaloalo i le pule.

Mo se faaaʻoaʻoga, ua taʻua e se lipoti talu ai nei i le Times a Lonetona e faapea: “O nisi mātua latou te lē taliaina le pule a faiaʻoga i a latou fanau, ma pe a taumafai le faiaʻoga e aʻoaʻi a latou fanau, ona faitio lea o nei mātua.” E masani lava, pe a faia se aʻoaʻiga i a latou fanau i le aʻoga, ona ō atu lea i ai o mātua e lē gata e fia faamisa i faiaʻoga ae ia osofaʻia foʻi i latou.

Ua sii mai se faamatalaga na faia e se tagata sooupu mo le Asosi o Ulu Aʻoga a le Atunuu (National Association of Head Teachers) i Peretania, e faapea: “O loo faapea mai le lautele ‘E iai aʻu aiā,’ na i lo le faapea mai ‘E iai aʻu tiute tauave.’” E lē gata ua lē taulau ona latou totōina i loto o a latou fanau se faaaloalo tatau i le pule, ae o nisi foʻi mātua latou te lē faasaʻoina a latou fanau talavou—ma mumusu foʻi e faatagaina isi e faasaʻo a latou fanau. Ua faatagaina tamaiti o ē manatu e iai la latou “aiā” e tetee ai i le pule a mātua ma faiaʻoga, ma ua mautinoa le iʻuga—“o se tupulaga fou e lē faaaloalo i le pule ma itiiti lava so latou iloa i le saʻo ma le sesē,” o le tusi mai lea a le tamaʻitaʻi tusitala i nusipepa o Margarette Driscoll.

Sa taulaʻi saʻo atu le mekasini o le Time i lona mataupu “Tupulaga Fesēaʻi” i le tulaga fesēsēaʻi o le toʻatele o talavou Rusia, e ala i le taʻua o se alii pese taʻutaʻua i musika rap o lē na faapea mai: “E mafai faapefea e se tasi ua ola mai totonu o lenei lalolagi, e leai se mea e umi ona aogā ma e leai se mea tonu o faia ai, ona ia faatuatuaina le sosaiete o tagata?” Na ioeina e le tagata suʻesuʻe i mataupu tau i le vafealoaʻi o tagata, o Mikhail Topalov lenei lagona faaalia: “E lē vālea foʻi nei fanau. O loo latou vāai i le pelogia o o latou mātua e faiga malo, o loo latou vāai i le gau o tupe a o latou mātua ma mamulu atu a latou galuega. Pe mafai la ona tatou faatalitalia so latou faaaloalo i le pule?”

Peitaʻi, o se measesē pe a manatu faapea, o le lē faatuatuaina o le pule ua na o talavou o loo tupu ai. I aso nei, o tagata o so o se tupulaga ua latou lē faatuatuaina le pule, ua oo foʻi ina ʻinoʻino i ai. Po o le uiga ea la o lenei mea ua matuā augapiu lava ma se pule e mafai ona faatuatuaina? Pe a lelei ona faatinoina, ona avea lea o se pule, ua faamatalaina faapea “o le pule po o le aiā e pulea, faamasinoina, pe faasāina gaoioiga a isi,” e fai ma uunaʻiga mo le lelei. E mafai ona aogā e lē gata i tagata taʻitoʻatasi, ae i le atunuu. O le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai le auala e faatino ai lenei mea.