Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Pe E te Matuā Naunau i Afioga Faamanatu a Ieova?

Pe E te Matuā Naunau i Afioga Faamanatu a Ieova?

Pe E te Matuā Naunau i Afioga Faamanatu a Ieova?

“Ua tausia au afioga faamanatu e loʻu loto, ma ou te matuā naunau i ai.”—SALAMO 119:167, NW.

1. O fea e tele ina tatou maua soo i ai faamaumauga o afioga faamanatu a Ieova?

E FINAGALO Ieova ina ia fiafia ona tagata. E mautinoa lava, ina ia maua le fiafiaga moni, e ao ona tatou savavali i tulafono a le Atua ma usitaia ana poloaʻiga. Ona o lena itu, ua ia aumaia ai ia i tatou ana afioga faamanatu. O loo taʻua soo mai nei afioga faamanatu i le Tusi Paia, aemaise lava i le Salamo 119, lea e foliga mai na fatuina e Esekia, le aloalii talavou a Iuta. E amata lenei pese matagofie i upu nei: “Amuia e ua sao lo latou ala, o e savavali i le tulafono a Ieova. Amuia i latou o e tausi i ana tulafono [“afioga faamanatu,” NW], o e sailiili ia te ia ma le loto atoa.”—Salamo 119:1, 2.

2. Ua faapefea ona fesootaʻi atu afioga faamanatu a le Atua i le fiafiaga?

2 Tatou te “savavali i le tulafono a Ieova” e ala i le aʻoaʻoina o le poto saʻo o lana Afioga ma le faatatauina i le olaga. Ae peitaʻi, talu ai lo tatou lē lelei atoatoa, tatou te manaʻomia ai afioga faamanatu. O le upu Eperu ua avatu mo “afioga faamanatu” e faaalia ai faapea, e faamanatu mai e le Atua ana tulafono, faatonuga, āiāiga, poloaʻiga, ma tuutuuga i o tatou mafaufau. (Mataio 10:18-20) Na pau le auala o le a tumau ai ona tatou fiafia pe afai e faaauau ona tatou usitaia na afioga faamanatu, auā e fesoasoani ia i tatou e ʻalofia ai mailei faaleagaga na e iʻu ai i mala ma faanoanoaga.

Pipii Atu i Afioga Faamanatu a Ieova

3. E tusa ai o le Salamo 119:60, 61, o le ā le faamautinoaga ua ia i tatou?

3 O afioga faamanatu a le Atua sa avea o ni mea e pele i le faisalamo o lē na pese: “Ua ou faatelevave, ou te lei faatelegese ona tausi i au poloaiga. Ua siomia aʻu i mailei a e amio leaga; ua le galo ia te au o lau tulafono.” (Salamo 119:60, 61) E fesoasoani afioga faamanatu a Ieova ia i tatou ina ia tutumau ai e ui i sauāga, talu ai tatou te mautinoa e mafai e lo tatou Tamā faalelagi ona aveesea maea o taofiofiga ia o loo saisaitia ai i tatou e o tatou fili. I le taimi e tatau ai, na te faasaʻoloto i tatou mai na toʻatugā ina ia mafai ona tatou faaauauina le galuega talaʻi o le Malo.—Mareko 13:10.

4. E tatau faapefea ona tatou tali atu i afioga faamanatu a le Atua?

4 I nisi taimi, e faasaʻoina ai i tatou e ala i afioga faamanatu a Ieova. Tau ina ia tatou talisapaia pea na faasaʻoga, e pei lava ona sa faia e le faisalamo. Na ia taʻua i lana tatalo i le Atua: “O au tulafono [“afioga faamanatu,” NW] o loʻu lava fiafia ia . . . Ou te naunau ai i au [afioga faamanatu].” (Salamo 119:24, 119) E tele atu afioga faamanatu a le Atua ua tatou iloa na i lo ia sa iloa e le faisalamo. O le faitau selau o afioga i Tusitusiga Eperu lea ua toe sii mai i Tusitusiga Eleni, e faamanatu ai ia i tatou e lē gata o faatonuga a Ieova sa fai atu i ona tagata a o ola i le Tulafono, ae faapea foʻi i ana fuafuaga e faatatau i le faapotopotoga Kerisiano. Pe a silafia e le Atua ua fetaui ona faamanatu mai ia i tatou mea e tusa ai o ana tulafono, tatou te lagona le lotofaafetai ona o na taʻiala. Ma e ala i le ‘pipii atu i afioga faamanatu a Ieova,’ tatou te ʻalofia ai faatosinaga agasala na e lē fiafia ai le finagalo o Lē na Foafoaina i tatou ma aveesea ai lo tatou fiafia.—Salamo 119:31.

5. E mafai faapefea ona oo ina tatou matuā naunau i afioga faamanatu a Ieova?

5 O le ā le tele e tatau ona tatou naunau ai i afioga faamanatu a Ieova? Na pese le faisalamo: “Ua tausia au afioga faamanatu e loʻu loto, ma ou te matuā naunau i ai.” (Salamo 119:167, NW) O le a oo ina tatou matuā naunau i afioga faamanatu a Ieova pe afai tatou te manatu i ai ma talia o ni timaʻiga mai se Tamā o lē e matuā silasila alofa mai ia i tatou. (1 Peteru 5:6, 7) Tatou te manaʻomia ana afioga faamanatu, ma o le a tuputupu pea lo tatou naunau i ai a o tatou mātauina le auala o loo aogā ai ia i tatou.

Le Pogai Tatou te Manaʻomia ai Afioga Faamanatu a le Atua

6. O le ā se tasi o māfuaaga tatou te manaʻomia ai afioga faamanatu a Ieova, ma o le ā o le a fesoasoani ia i tatou ina ia manatua ai?

6 O se tasi o māfuaaga tatou te manaʻomia ai afioga faamanatu a Ieova, talu ai e fai ma galogalo mea ia i tatou. Ua faapea mai le World Book Encyclopedia: “I le tulaga lautele, e tele ina galogalo i tagata mea a o faagasolo taimi. . . . Atonu foʻi ua oo ia te oe se na faafitauli o le lē mafai ona e manatua se igoa po o se isi lava faamatalaga sa toetoe lava matala mai ai lou fofoga. . . . O lena uiga o le lē manatua o mea mo sina taimi, lea e tupu soo, ua taʻua o se lē taulau ona toe faafoʻi mai ni mafaufauga. E faatusatusa e saienitisi i le taumafai e suʻe se mea ua leiloa po o fea na tuu ai i totonu o se potu o loo gasu solo. . . . O le auala lelei e mautinoa ai le toe manatua o se faamatalaga o le toe suʻesuʻe lea i ai ina ua mavae se taimi umi talu ona e manatu ua e iloa lelei lena mea.” O suʻesuʻega maelega ma le toe taʻutaʻuina o le a fesoasoani ia i tatou e manatua ai afioga faamanatu a le Atua ma usitai i ai mo so tatou lava lelei.

7. Aiseā ua sili atu ai ona manaʻomia afioga faamanatu a le Atua i aso nei na i lo se isi lava taimi muamua atu?

7 Ua sili atu ona tatou manaʻomia afioga faamanatu a Ieova i aso nei na i lo se isi lava taimi muamua atu, talu ai ua matuā oo atu le amioleaga i ona ooooga i le talafaasolopito o le tagata. Pe afai tatou te uaʻi atu i afioga faamanatu a le Atua, ona tatou maua lea o le malamalama manaʻomia e ʻalofia ai le maileia i ala amioleaga o le lalolagi. Na faapea mai le faisalamo: “Ua sili ona atamai o aʻu i e aʻoaʻo mai ia te au uma lava; auā o au [afioga faamanatu] ou te mafaufau i ai. O loʻu lotomatala ua sili i e toeaina, auā ua ou anaana i au feau. Ua ʻalo ese oʻu vae i ala leaga uma lava, ina ia ou tausi i lau afioga.” (Salamo 119:99-101) O le usitaia o afioga faamanatu a le Atua o le a puipuia ai i tatou mai le oo atu i “ala leaga uma” ma o le a ʻalofia ai foʻi le oo ina pei o le anoano o tagata, o ē ua “faapouliuligia o latou mafaufau, o liliueseina i latou i le ola o i le Atua.”—Efeso 4:17-19.

8. E mafai faapefea ona faaauupegaina lelei i tatou e fesagaʻia ma le manuia tofotofoga o le faatuatua?

8 E manaʻomia foʻi afioga faamanatu a le Atua auā e faamalosia ai i tatou ina ia tutumau e ui i le tele o o tatou puapuaga i nei “ona po o le iuga.” (Tanielu 12:4) Pe a aunoa ma na afioga faamanatu, o le a oo ina avea i tatou o ni ‘ē faalogologo ma le faagalogalo.’ (Iakopo 1:25) Peitaʻi o le suʻesuʻeina maelega e le tagata lava ia o le Tusi Paia faapea le suʻesuʻeina faatasi i le faapotopotoga, faatasi ai ma le fesoasoani a lomiga mai “le auauna faamaoni ma le mafaufau” o le a aogā lea ia i tatou ina ia fesagaʻia ai ma le manuia tofotofoga o le faatuatua. (Mataio 24:45-47) O na sauniuniga faaleagaga ua mafai ai ona tatou iloa mea e tatau ona tatou fai ina ia faafiafiaina ai Ieova pe a tatou fetaiaʻi ma tulaga e tofotofoina ai.

Le Matafaioi Tāua a a Tatou Sauniga

9. O ai “mea alofa i tagata,” ma e faapefea ona latou fesoasoani i uso talitonu?

9 O lo tatou manaʻoga mo afioga faamanatu a le Atua ua mafai foʻi ona faamalieina i sauniga faa-Kerisiano, o iinā ua saunia mai ai faatonuga e uso tofia. Na tusi mai le aposetolo o Paulo faapea, ina ua “afio ae [Iesu] i luga, ma na taʻitaʻi faatagataotaua i le tafeaga; ua na foaiina foi mea alofa i tagata.” Na faapea mai atili Paulo: “O mea alofa foi [a Keriso], ia fai nisi ma aposetolo, o isi foi e fai ma perofeta, o isi foi e folafola le tala lelei, o isi foi e fai ma leoleo atoa ma aʻoaʻo; ina ia faaatoatoaina ai le au paia, latou te fai ai le galuega a auauna, ia atiina ae ai le tino o Keriso.” (Efeso 4:8, 11, 12) Maʻeu lo tatou lotofaafetai talu ai e tataʻi atu e nei “mea alofa i tagata”—o toeaina tofia—i tatou i afioga faamanatu a Ieova pe a oo ina tatou potopoto faatasi mo le tapuaʻiga!

10. O le ā le manatu autū o le Eperu 10:24, 25?

10 O lo tatou lotofaafetai mo sauniuniga tauatua o le a uunaʻia ai i tatou e auai atu i a tatou sauniga e lima a le faapotopotoga i vaiaso taʻitasi. Sa faamamafa e Paulo le manaʻoga ina ia potopoto faatasi e lē aunoa. Na ia tusi mai: “Ia tatou manatunatu foi le tasi i le tasi, ina ia taufaatupu ai le alofa ma galuega lelei; aua le lafoaiina le faapotopotoina o i tatou, pei o le masani o isi, a ia fefaamafanafanai; ia atili ai foi ona faapea ina ua outou iloa o le Aso o loo tāulata mai.”—Eperu 10:24, 25.

11. E faapefea ona aogā ia i tatou sauniga taʻitasi faalevaiaso?

11 Po o e talisapaia ea mea o loo faia e a tatou sauniga mo i tatou? O le Suʻesuʻega o Le Olomatamata faalevaiaso e faamalosia ai lo tatou faatuatua, e fesoasoani ia i tatou ina ia usitaia afioga faamanatu a Ieova, ma faamalosia ai i tatou ina ia tetee atu i “le agaga o lenei lalolagi.” (1 Korinito 2:12; Galuega 15:31) I le Sauniga i le Lautele, e tauaaoina ai e failauga ni faatonuga mai le Afioga a le Atua, e aofia ai afioga faamanatu a Ieova faapea ‘upu [ofoofogia] o le ola e faavavau’ na fetalaia mai e Iesu. (Ioane 6:68; 7:46; Mataio 5:1–7:29) E atili faamaʻaiina o tatou tomai o le aʻoaʻo atu i le Aʻoga o le Faiva Faatiokarate. E tele aogā o le Sauniga o le Auaunaga i le fesoasoani mai ia i tatou e faaleleia ai lo tatou taulimaina o le tala lelei mai lea fale i lea fale, i toe asiga, i suʻesuʻega faale-Tusi Paia i aiga, ma i isi vala o la tatou faiva. O se vaega toʻalaiti i Suʻesuʻega Tautusi a le Faapotopotoga ua tatou mauaina ai se avanoa e sili atu ona lelei mo le faaalia o taofi ia e masani ona aofia ai afioga faamanatu a le Atua.

12, 13. Ua faapefea ona faaalia e tagata o le Atua mai se tasi o atunuu Asia lo latou talisapaia o sauniga faa-Kerisiano?

12 O le auai e lē aunoa i sauniga a le faapotopotoga e faamanatu mai ai ia i tatou poloaʻiga a le Atua ma fesoasoani ina ia faatumauina ai pea lo tatou malolosi faaleagaga a o fesagaʻi ma faiga taua, o faigatā tau tamaoaiga, ma isi tofotofoga o lo tatou faatuatua. Sa matuā lagonaina e ni Kerisiano pe tusa ma le 70 mai se tasi o atunuu Asia le tāua o sauniga, a o aveesea i latou mai o latou aiga ma sosola atu ai e nonofo i se vaomatua. I le maumauaʻi e faaauau pea ona latou faapotopoto faatasi, sa latou toe foʻi atu ai i lo latou aai lea ua faatamaʻia ona o le taua ina ia aoao mai toēga o mea o le Maota o le Malo, ma toe fausia ai se maota i le togavao.

13 Ua mavae le tele o tausaga o onosaia faiga taua i se tasi vaega o lena lava atunuu, ae o loo auauna pea ma le maelega tagata o Ieova. Na fesiligia se tasi o toeaina i lena vaipanoa: “O le ā na sili ona avea ma fesoasoani i le tausia o le autasi o uso?” O lana tali mai? “E 19 lelei tausaga e lē taitai misi sa matou sauniga. I nisi taimi sa lē mafai ai e nisi uso ona oo atu i le nofoaga e fai ai sauniga ona o lamatiaga i pomu sa faapāpā solo ma isi lava faigatā, peitaʻi sa lē taitai ona matou tolopōina ai se sauniga.” E matuā talisapaia lava e nei uso ma tuafāfine pele le tāua o le ‘aua le lafoaiina le faapotopotoina o i latou.’

14. O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai le tū masani a le tinā matua o Ana?

14 O Ana, o se fafine ua oti lana tane, ma ua 84 tausaga o lona soifua, ‘sa lei alu ese lava o ia mai le malumalu.’ O le iʻuga, sa iai o ia i le taimi na avatu ai le pepe o Iesu iinā ina ua faatoʻā uma lava ona fanau mai. (Luka 2:36-38) Po o e maumauaʻi ea ia lē taitai ona e misia sauniga? Po o e matuā taumafai ea ina ia e auai atu i vaega taʻitasi o a tatou fonotaga ma tauaofiaga? O faatonuga aogā faaleagaga o loo maua mai i nei potopotoga, e aumaia ai ia i tatou se faamaoniga manino e faapea o loo silasila alofa mai lo tatou Tamā faalelagi i ona tagata. (Isaia 40:11) O na faatasiga ua uunaʻia atili ai foʻi le olioli, ma o lo tatou auai atu i ai e faaalia ai lo tatou talisapaia o afioga faamanatu a Ieova.—Neemia 8:5-8, 12.

Ua Vavae Ese e Ala i Afioga Faamanatu a Ieova

15, 16. E faapefea i le usitaia o afioga faamanatu a Ieova ona aafia ai a tatou amioga?

15 O le usitaia o afioga faamanatu a le Atua e fesoasoani ina ia vavae ese ai i tatou mai lenei lalolagi amioleaga. Mo se faataʻitaʻiga, o le utagiaina o afioga faamanatu a le Atua e puipuia ai i tatou mai le faia o amioga lē mamā faaleituaiga. (Teuteronome 5:18; Faataoto 6:29-35; Eperu 13:4) E mafai ona tetee atu i se tofotofoga ina ia pepelo, ia lē faamaoni, pe ina ia gaoi, e ala i le usitaia o afioga faamanatu a le Atua. (Esoto 20:15, 16; Levitiko 19:11; Faataoto 30:7-9; Efeso 4:25, 28; Eperu 13:18) O le usitaia o afioga faamanatu a Ieova e taofia ai foʻi i tatou mai le fia taui ma sui, le ita faamoemoe, po o le tautala taufaaleaga e uiga i se tasi tagata.—Levitiko 19:16, 18; Salamo 15:1, 3.

16 O le utagiaina o afioga faamanatu a le Atua, tatou te tumau ai pea i se tulaga faapaiaina, pe vavae ese mai, mo lana auaunaga. Ma e maʻeu le tāua o le vavae ese mai lenei lalolagi! I lana tatalo atu ia Ieova i le pō mulimuli o lona soifuaga i le lalolagi, na faia ai e Iesu lenei olega mo ona soo: “Ua ou tuu atu lau afioga ia te i latou; ua ʻinoʻino foi le lalolagi ia te i latou, auā e le ni o le lalolagi i latou, faapei o aʻu, ou te le so le lalolagi aʻu. Ou te le ole atu ina ia e ave ese ia te i latou i le lalolagi, a ia e tausi ia te i latou mai lē o loo leaga. E le ni o le lalolagi i latou, faapei o aʻu foi, ou te le so le lalolagi aʻu. Ia e faapaiaina i latou i le upu moni; o lau afioga o le upu moni lea.” (Ioane 17:14-17, LF) Seʻi faaauau pea ona tatou faapelepeleina le Afioga a le Atua, lea ua vavaeeseina ai i tatou mo lana auaunaga paia.

17. O le ā e mafai ona tupu pe a tatou lē amanaʻiaina afioga faamanatu a le Atua, o lea la, o le ā e tatau ona tatou fai?

17 Ona o i tatou o auauna a Ieova, tatou te mananaʻo e tumau pea ona taliaina i tatou mo lana auaunaga. Peitaʻi, pe afai o le a tatou lē amanaʻiaina afioga faamanatu a le Atua, e mafai ona āfaina i tatou i le agaga o lenei lalolagi, lea ua tele ina aliali mai i lana gagana, o tusitusiga, faafiafiaga, ma amioga. Ma e mautinoa lava tatou te lē mananaʻo e avea o ni ē alolofa i tupe, lotovii, faamaualuga, lē lotofaafetai, amioleaga, faasauā, soonafai, e faafefeteina, o ē ua tele le manaʻo i mea faafiafia ae leai se manaʻo i le Atua—ua na o nisi na o le tele o uiga o loo aliali mai ia i latou ua faaesea mai le Atua. (2 Timoteo 3:1-5) Talu ai o loo tatou ola i le lotolotoi o aso e gata ai o lenei faiga o mea amioleaga, o lea, seʻi o tatou tatalo atu pea mo le fesoasoani tauatua ina ia mafai ona faaauau pea ona tatou usitaia afioga faamanatu a Ieova ma ‘tausi i ai e tusa ma lana afioga.’—Salamo 119:9.

18. O ā laasaga talafeagai o le a tatou uia, ona o le usitaia o afioga faamanatu a le Atua?

18 E tele atu isi mea e mafai ona fai e afioga faamanatu a Ieova na i lo le tau ina faailoa mai ia i tatou mea e lē tatau ona tatou faia. O le usitaia o ana afioga faamanatu o le a tatou faia ai se gaoioiga talafeagai, e uunaʻia ai i tatou e faalagolago aʻiaʻi atu ia Ieova ma ia alolofa atu ia te ia ma o tatou loto atoa, agaga atoa, mafaufau atoa, ma le malosi atoa. (Teuteronome 6:5; Salamo 4:5; Faataoto 3:5, 6; Mataio 22:37; Mareko 12:30) O afioga faamanatu a le Atua e uunaʻia ai foʻi i tatou ina ia alolofa atu i o tatou tuaoi. (Levitiko 19:18; Mataio 22:39) O le a sili ona tatou faaalia le alofa i le Atua ma tuaoi e ala i le faia o le finagalo tauatua ma tufa atu i isi le “poto e uiga i le Atua.”—Faataoto 2:1-5, faatusatusa i le NW.

O le Usitaia o Afioga Faamanatu a Ieova e Iʻu ai i le Ola!

19. E faapefea ona tatou faaalia i isi le tāua ma le aogā o le utagiaina o afioga faamanatu a Ieova?

19 Pe afai tatou te usitaia afioga faamanatu a Ieova ma fesoasoani i isi ia latou faia faapea, o le a tatou faasaoina ai i tatou lava atoa ma ē faalogologo ia i tatou. (1 Timoteo 4:16) E faapefea ona tatou faaalia i isi faapea o le utagiaina o afioga faamanatu a Ieova e tāua moni lava ma aogā? E ala i le faatatauina o mataupu silisili o le Tusi Paia i o tatou lava olaga. O i latou ua ‘saunia mo le ola e faavavau’ o le a faapena foʻi ona ia i latou faamaoniga e faapea o le olaga ua faatulaga mai i le Afioga a le Atua o le auala lea e sili ona lelei e ui ai. (Galuega 13:48) O le a latou iloa ai foʻi o loo iai moni lava ‘ia i tatou le Atua’ ma o le a uunaʻia ai i latou e aufaatasi ma i tatou i le tapuaʻia o le Alii Pule Silisili Ese o Ieova.—1 Korinito 14:24, 25.

20, 21. O afioga faamanatu a le Atua faapea ma lona agaga o le a mafai ai ona tatou faia le ā?

20 E ala i le faaauau ona suʻesuʻeina le Tusi Paia, faatatauina mea o tatou aʻoaʻoina, ma faaaogā atoatoa sauniuniga faaleagaga a Ieova, o le a oo ai ina tatou matuā naunau i ana afioga faamanatu. Pe afai e utagiaina, o le a fesoasoani nei afioga faamanatu ia i tatou ina ia ofuina ai “le tagata fou ua faia e foliga i le Atua, i le amiotonu ma le amio lelei e faamaoni.” (Efeso 4:20-24) O afioga faamanatu a Ieova ma lona agaga paia o le a mafai ai ona tatou faaalia le alofa, le olioli, le filemu, le onosai, le agalelei, le mataalofa, le faatuatua, le agamalu, le lē gaoia—o uiga e seāseā vaaia i le lalolagi lea o loo pulea e Satani! (Kalatia 5:22, 23; 1 Ioane 5:19) O lea la, e mafai ona tatou lotofaafetai pe a faamanatu mai ia i tatou mea e faafinagaloina e Ieova, i taimi tatou te suʻesuʻeina totino ai le Tusi Paia, pe mai toeaina tofia, ma i a tatou sauniga, o fonotaga, ma tauaofiaga.

21 Talu ai lo tatou usitaia o afioga faamanatu a Ieova, ua mafai ai ona tatou olioli e tusa lava pe puapuagatia ona o le amiotonu. (Luka 6:22, 23) Tatou te faamoemoe atu i le Atua na te laveaʻia i tatou mai tulaga e sili ona faamataʻuina ai. Ua tāua faapitoa lena tulaga i le taimi nei a o faapotopotoina nuu uma mo “le taua i le aso tele o le Atua e ona le malosi uma lava” ia Amaketo.—Faaaliga 16:14-16.

22. O le ā e tatau ona tatou maumauaʻi i ai e tusa ai o afioga faamanatu a Ieova?

22 Pe afai tatou te fia maua le meaalofa foaʻifuaina mai o le ola e faavavau, e ao ona tatou matuā naunau i afioga faamanatu a Ieova ma usitaia ma le lotoatoa. O lea, tau ina ia tatou maua le agaga lea sa iai i le faisalamo o lē na pese: “O au [afioga faamanatu] o mea tonu ia e faavavau; ia e faalotomatala mai ia te au, ou te ola ai.” (Salamo 119:144) Ma seʻi tau ina ia tatou faaalia le maumauaʻi lea e manino mai i upu a le faisalamo: “Ua ou valaau ia te oe [Ieova]; ia e faaola mai ia te au, ona ou tausi lea i au [afioga faamanatu].” (Salamo 119:146) Ioe, e ala i upu ma gaoioiga, seʻi o tatou faamaonia atu tatou te matuā naunau moni lava i afioga faamanatu a Ieova.

O le a Faapefea Ona E Tali?

• Na faapeʻī le manatu o le faisalamo i afioga faamanatu a Ieova?

• Aiseā tatou te manaʻomia ai afioga faamanatu a le Atua?

• O le ā le matafaioi ua fai e a tatou sauniga e tusa ai o afioga faamanatu tauatua?

• Ua faapefea i afioga faamanatu a Ieova ona vavae ese ai i tatou mai lenei lalolagi?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Faamatalaga i le itulau 15]

Sa matuā naunau le faisalamo i afioga faamanatu a Ieova

[Faamatalaga i le itulau 17]

I le faataʻitaʻi atu i le faaaʻoaʻoga a Ana, po o e maumauaʻi ea e lē misia sauniga?

[Faamatalaga i le itulau 18]

O le utagiaina o afioga faamanatu a Ieova ua vavae ese ai i tatou o ni ē mamā ma talia mo lana auaunaga