Po o E Tausisi i Lou Tuuina Atu?

“O mea uma lava tou te faia, ia faia ma le loto, peiseai ua faia i le Alii [Ieova], a e le o tagata.”—KOLOSE 3:23.

1. I se uiga faaletino, o le ā e faauiga i ai le faaupuga “tuuina atu”?

E FAAPEFEA e tagata afeleti ona ausia sa latou taumafaiga e sili ona maoaʻe? O le tenisi, soka, pasiketipolo, pesipolo, taaloga tamoʻe i le malae, tāpolo, po o se isi lava taaloga, o i latou e sili ona lelei i na taaloga e faatoʻā latou ausia lava le ituaiga o taalo e sili ona maualuga pe a tuuina atu i ai e aunoa ma le femoumouaʻi. E ao lava ona faamuamua le tulaga lelei o le tino ma le mafaufau. E fetaui lelei lena manatu ma se tasi o faauigaga o le faaupuga “tuuina atu,” o le “tuutoina atu atoatoa i se auala patino o mafaufauga po o gaoioiga.”

2. O le ā le uiga o le “tuuina atu” o loo taʻua i le Tusi Paia? Faataʻitaʻi mai.

² Ae peitaʻi, o le ā le uiga o le “tuuina atu” e tusa ai o se faauigaga faale-Tusi Paia? O le “tuuina atu” ua faaliliuina ai se veape Eperu lea e iai le uiga o le “tausia le vavae ese; ia vavae ese mai; solomuli ese.” * I Isaraelu anamua, sa fusi ai e le Faitaulaga Sili o Arona i luga o lona pulou ie le “pale paia [“o le tuuina atu,” NW],” lea sa faia i se mea iila e fai i le auro lelei sa tusi ai upu faa-Eperu mo le “E paia ia Ieova.” Sa avea lena o se faamanatu i le faitaulaga sili e faapea e ao ona ia ʻalofia le faia o so o se mea o le a lē faapaiaina ai le malumalu “auā [sa] i luga ia te ia le pale o le uu o lona Atua e faauuina ai.”—Esoto 29:6; 39:30; Levitiko 21:12.

3. E tatau faapefea ona aafia a tatou amio i le tuuina atu?

³ Tatou te iloa mai i lenei faauigaga faapea, o le tuuina atu o se mataupu e uigā tele. E faauiga atu i le lotomalie o se tasi e mātaulia o ia o se auauna a le Atua, ma e manaʻomia ai le amio mamā. O lea la, ua tatou malamalama ai i le māfuaaga na toe sii mai ai e le aposetolo o Peteru afioga a Ieova a o fetalai: “Ia paia outou, auā o aʻu nei e paia lava aʻu.” (1 Peteru 1:15, 16) Ona o ni Kerisiano tuuina atu, ua ia i tatou ai se avega tauave mamafa ina ia tausisia lo tatou tuuina atu, ia faamaoni i ai seʻia oo i le iʻuga. Ae o le ā e aofia ai i le tuuina atu faa-Kerisiano?—Levitiko 19:2; Mataio 24:13.

4. E faapefea ona tatou oo i le faia o se tuuina atu, ma o le ā e mafai ona faatusaina i ai?

⁴ Ina ua tatou maua le poto saʻo e uiga ia Ieova le Atua ma ana fuafuaga faapea le poto e uiga ia Iesu Keriso ma lana matafaioi i na fuafuaga, sa tatou faia ai se filifiliga totino e auauna atu i le Atua ma o tatou lotoatoa, mafaufau atoa, solu atoa, ma le malosi atoa. (Mareko 8:34; 12:30; Ioane 17:3) E ono mafai foʻi ona manatu i lena mea o se tautoga totino, o se tuuina atu ma le lē faatalatū i le Atua. Sa leʻi māfua lo tatou tuuina atu ona o ni lagona ootia na faafuaseʻi ona oo ane. Sa mafaufauina ma le faaeteete faatasi ai ma le tatalo, ma faaaogā ai le tomai e fefulifulisaʻi ai le mafaufau. O lea la, sa lē o se filifiliga mo sina vaitaimi. E lē mafai ona tatou faapei o sē e amata ona ia suaina i le suōtosina se fanua ona toe faamaamulu lea ae ua ʻafa le galuega talu ai ua tigāina tele le galuega pe ona e foliga mai foʻi e umi ona faatali se seleselega, pe e matuā lē mautinoa lava pe iai se seleselega. Seʻi manatu i faaaʻoaʻoga a nisi o ē na ‘fetagofi atu i le suotosina’ o avega tauave faatiokarate i taimi o faigatā ma toʻatugā.—Luka 9:62; Roma 12:1, 2.

 Latou te Leʻi Faafitia lo Latou Tuuina Atu

5. Na faapefea ona avea Ieremia o se faaaʻoaʻoga matilatila o se auauna tuuina atu a le Atua?

⁵ Na faaauau atili atu le faiva faaperofeta a Ieremia i Ierusalema i le silia ma le 40 tausaga (647-607 T.L.M.), ma sa lē o se tofiga faigofie. Sa ia iloa lelei lava mea e gata mai ai lona tomai. (Ieremia 1:2-6) Sa ia manaʻomia le lototele ma le onosai e fesagaʻia ai tagata faaulumalō o Iuta i aso taʻitasi. (Ieremia 18:18; 38:4-6) Peitaʻi ane, sa faatuatua Ieremia i a Ieova le Atua, o lē na foaʻiina ia te ia le malosi ina ia faamaonia ai lona avea o se auauna tuuina atu moni a le Atua.—Ieremia 1:18, 19.

6. O le ā le faaaʻoaʻoga na faataatia e le aposetolo o Ioane mo i tatou?

⁶ Ae faapefea le aposetolo faamaoni o Ioane, o lē na faaaunuua a ua matua lava, i le motu lafulafuā o Patamo, ona “o le afioga a [“tautala e uiga i,” NW] le Atua ma le mau ia Iesu”? (Faaaliga 1:9) Sa ia onosai ma faamaoni pea i lona tulaga o se Kerisiano tuuina atu mo le tusa ma le 60 tausaga. Sa soifua pea o ia ina ua mavae atu le faaumatiaga o Ierusalema e ʻautau a Roma. Sa faaeaina o ia e tusia se Evagelia, o tusi faagaeeina e tolu, ma le tusi o Faaaliga, lea na ia muaʻi vaaia ai i se faaaliga le taua o Amaketo. Pe na faamaamulu ea o ia ina ua ia iloa o le a lē oo ane Amaketo i ona vaitaimi? Pe na amata ea ona ia faalēnaunau tele? E leai, sa tumau pea le faamaoni o Ioane seʻia oo i lona maliu, i lona iloaina e ui ‘sa latalata ane ona po,’ ae o faataunuuga o faaaliga na ia vaaia o le a oo mai i se aso mulimuli ane.—Faaaliga 1:3; Tanielu 12:4.

Faaaʻoaʻoga i Ona Pō Nei o le Tuuina Atu

7. Na avea faapefea se tasi uso o se faaaʻoaʻoga lelei o le tuuina atu faa-Kerisiano?

⁷ I ona pō nei, e faitau afe Kerisiano faamaoni sa matuā tumau pea ma le maelega i lo latou tuuina atu e ui lava ua lē o soifua mai e vāai ia Amaketo. O se tasi o na tagata, o Ernest E. Beavor mai Egelani. Na avea o ia ma Molimau i le 1939 i le amataga o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ma ia lē toe faia ai lana pisinisi olaola sa iai o le lomia ma faasalalauina atu o ata puʻe, talu ai sa fia auai i le faiva faataimi atoa. Ona o le tausisia o lona solitū faa-Kerisiano, na falepuipui ai mo le lua tausaga. Sa lagolago faamaoni atu lona aiga ia te ia, ma i le 1950 na auai atu ai lana fanau e toʻatolu i le Aʻoga Faale-Tusi Paia a le Olomatamata o Kiliata mo toleniga faamisionare, i Niu Ioka. Sa matuā maelega lava le uso o Beavor i lana galuega talaʻi, lea na oo ai lava ina faaigoa o ia e ana uō, o Amaketo Ernie. Sa ia tausisi pea ma le faamaoni i lona tuuina atu, ma e oo mai lava i lona maliu i le 1986, sa ia folafolaina pea le lalata mai o le taua a le Atua o Amaketo. Sa ia leʻi manatu i lona tuuina atu e pei o sana konekarate na faia ma le Atua mo se vaitaimi faatapulaa! *—1 Korinito 15:58.

8, 9. (a) O le ā le faaaʻoaʻoga na faataatia e le toʻatele o tama talavou i Sepania i le taimi o pulega faatautalatasi a Franco? (e) O ā fesili ua talafeagai?

⁸ O le isi faaaʻoaʻoga o le lē fai ifo o le maelega e mai Sepania. I le taimi o pulega faatautalatasi a  Franco (1939-1975), e faitau selau talavou Molimau tuuina atu sa latou maumauaʻi o ni Kerisiano e solitū. E toʻatele nisi o i latou na tuuina mo le sefulu tausaga pe sili atu foʻi i falepuipui o le vaegaʻau. O se tasi Molimau, o Jesús Martín, na faaputuputu faatasi ona faasalaga ma oo atu ai i le 22 tausaga i le falepuipui. Sa sasa faamoʻamoʻa o ia a o taofia i se falepuipui o le vaegaʻau i Aferika i Mātū. E aunoa ma se faigofie o nei tulaga, peitaʻi sa leʻi faagutugutulua lava o ia.

⁹ O le tele o taimi, sa matuā lē iloa lava e nei tama talavou po o afea e toe faasaʻoloto ai i latou ae pe toe faasaʻoloto foʻi, auā sa anoanoaʻi faasalaga sosoo na faia ia te i latou. E ui i lea, sa latou faamaoni pea ma tausisia lo latou maelega mo le faiva a o saisaitia. Ina ua mulimuli ane amata ona tau faaleleia le tulaga o mea i le 1973, e toʻatele nisi o nei Molimau, lea sa faatoʻā tolusefulu ma ona tupu o latou tausaga, na faasaʻoloto mai le falepuipui ma ō atu saʻo ai lava i le faiva faataimi atoa, o nisi na avea ma paeonia faapito ma ovasia femalagaaʻi. Sa latou tausisia pea lo latou tuuina atu a o iai i le falepuipui, ma o le toʻatele ua faaauau ona faia faapea talu mai le aso na faasaʻoloto ai. * Ae faapefea i tatou i aso nei? Po o tatou faamaoni ea i lo tatou tuuina atu e pei o nei uso faamaoni?—Eperu 10:32-34; 13:3.

Se Vaaiga Talafeagai i lo Tatou Tuuina Atu

10. (a) E tatau faapefea ona tatou manatu i lo tatou tuuina atu? (e) E faapeʻī le silafaga a Ieova i la tatou auaunaga ia te ia?

¹⁰ E faapefea ona tatou manatu i lo tatou tuuina atu i le Atua ina ia faia lona finagalo? Po o le mea muamua ea lena i o tatou olaga? E tusa lava po o ā o tatou tulaga, pe talavou pe matutua, faaipoipo pe nofofua, malolosi po ua maua i maʻi, ae tatau lava ona tatou tauivi ina ia tausisia lo tatou tuuina atu, i le ōgatusa ma o tatou tulaga o iai. Atonu o loo fetaui le tulaga o le isi tagata, ma mafai ai ona ia auauna i le faiva faataimi atoa o se paeonia, o se tagata tauofo i se ofisa o le lālā a le Sosaiete o le Olo Matamata, o se misionare, pe i le faiva femalagaaʻi. Ae i le isi itu, atonu o loo anoanoaʻi galuegafai a nisi mātua, i le tausia o manaʻoga faaletino ma le faaleagaga o le aiga. Pe o le a itiiti ai ea le tāua i le silafaga a Ieova o ni nai itula talafeagai latou te faaaluina i le faiva i masina taʻitasi, mai le tāua o itula e tele ua faaaluina e se auauna faataimi atoa? E leai. E lē taitai ona faatalitalia e le Atua i tatou ina ia faia ni mea e tatou te lē gafatia. Na taʻu mai e le aposetolo o Paulo le mataupu silisili lenei: “Afai ua i ai le loto fiafia, e talileleia lea, e tusa ma mea ua ia te ia, a e le tusa ma mea e le o ia te ia.”—2 Korinito 8:12.

11. O le ā e faalagolago i ai lo tatou faaolataga?

¹¹ Po o le ā lava le tulaga, ae o lo tatou faaolataga e lē faalagolago i so o se mea tatou te ono faia, ae i le alofa tunoa o Ieova e ala mai ia Keriso Iesu, lo tatou Alii. Na manino ona faamatala mai e Paulo faapea: “Ua agasala tagata uma lava, ma ua le oo i le mamalu o le Atua; ua taʻuamiotonuina fua i lona alofa tunoa i le togiola e a  Keriso Iesu.” Peitaʻi ane, o a tatou galuega o faamaoniga na o lo tatou faatuatua malosi i folafolaga a le Atua.—Roma 3:23, 24, LF; Iakopo 2:17, 18, 24.

12. Aiseā e lē tatau ai ona tatou faia ni faatusatusaga?

¹² E lē manaʻomia ona tatou faia ni faatusatusaga ma isi i le aofaʻiga o taimi tatou te faaaluina i le auaunaga i le Atua, le aofaʻiga o lomiga faale-Tusi Paia tatou te ofoina atu, po o le aofaʻiga o suʻesuʻega faale-Tusi Paia o loo tatou faia. (Kalatia 6:3, 4) E tusa lava po o ā mea ua tatou faataunuuina i le faiva faa-Kerisiano, ae e ao ia te i tatou uma ona manatua fetalaiga a Iesu e faatupu ai le lotomaulalo: “E faapea foi outou, pe a uma ona fai o mea uma na poloaiina atu ia te outou, tou te fai ane, O auauna le aoga i matou nei; auā o mea e tatau ona matou fai, o mea ia ua matou faia.” (Luka 17:10) O le ā le tele e mafai ona tatou faapea moni atu ai ua tatou faia “mea uma na poloaiina” mai ia i tatou? O le fesili la, O le ā le uigā e tatau ona iai la tatou auaunaga i le Atua?—2 Korinito 10:17, 18.

Ia Faatāua Aso Taʻitasi

13. O le ā le uiga tatou te manaʻomia a o faatinoina lo tatou tuuina atu?

¹³ Ina ua māeʻa mai fautuaga i avā, o tane, fanau, mātua, ma pologa, ona tusi mai lea o Paulo: “O mea uma lava tou te faia, ia faia ma le loto, peiseai ua faia i le Alii, a e le o tagata; auā ua outou iloa, e maua e outou mai le Alii o le taui, o le tofi lea; auā ua auauna outou i le Alii o Keriso.” (Kolose 3:23, 24) E tatou te lē o auauna ina ia faaofo ai tagata i mea ua tatou faataunuuina i le auaunaga ia Ieova. O loo tatou taumafai e auauna i le Atua e ala i le mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu Keriso. Sa ia faatinoina lana faiva mo se taimi puupuu ma se uiga o le faanatinati.—1 Peteru 2:21.

14. O le ā le lapataʻiga na aumai e Peteru e faatatau i aso e gata ai?

¹⁴ Sa faataʻitaʻia mai foʻi e le aposetolo o Peteru se uiga o le faanatinati. I lana tusi lona lua, sa ia lapataʻi mai ai faapea i aso e gata ai, o le a iai o ē tauemu—o aposetate ma tagata  masalosalo—o ē ua latou fesiligia le faatasi mai o Keriso ina ia tusa ma o latou lava faanaunauga. Peitaʻi ane, na faapea mai Peteru: “E le faatuai mai le Alii i le mea na folafolaina mai, faapei o le manatu a isi tagata i le faatuai; a e peitai ua onosai mai lava o ia ia te outou, ona ua le finagalo ia fano se tasi, a ia oo uma lava i le salamo. A e sau le aso o le Alii pei o se gaoi.” Ioe, e mautinoa le oo mai o le aso o Ieova. O lea la, e tatau ai ona tatou manatu mamafa i aso taʻitasi i le po o faapeʻī moni lava le mautinoa ma le mausalī o lo tatou faatuatua i le folafolaga a le Atua.—2 Peteru 3:3, 4, 9, 10, LF.

15. O le ā le vaaiga e tatau ona ia i tatou e faatatau i aso taʻitasi o o tatou olaga?

¹⁵ Ina ia tausisi i lo tatou tuuina atu i se uiga faamaoni, e tatau ona tatou faaaogā aso taʻitasi e vivii atu ai ia Ieova. I le iʻuga o aso taʻitasi, pe mafai ea ona tatou toe tepa i tua i lena aso ma vaai pe na faapefea ona tatou faia ai se sao i le faapaiaina o le suafa o le Atua ma le folafolaina o le tala lelei o le Malo? Pe atonu na faia e ala i a tatou amioga mamā, o a tatou talanoaga ati aʻe, po o lo tatou manatu mamafa alofa i aiga ma uō. Pe sa tatou faaaogā ea avanoa na maua e tufa atu ai lo tatou faamoemoe faa-Kerisiano i isi? Po ua tatou fesoasoani ea i se tasi ia mafaufau mamafa i folafolaga a le Atua? Seʻi o tatou faatupu aʻe se mea aogā i le uiga faaleagaga i aso taʻitasi, ia fafau aʻe e pei o lea faaupuga, se teugatupe tele faaleagaga.—Mataio 6:20; 1 Peteru 2:12; 3:15; Iakopo 3:13.

Ia Manino Pea Lau Vaai

16. O ā auala ua taumafai Satani e faavaivaia ai lo tatou tuuina atu i le Atua?

¹⁶ O loo tatou ola i taimi ua atili ona faigatā ai mea mo Kerisiano. O loo taumafai Satani ma ana ʻau e faapuaoa le vaai atu i le eseesega o le lelei ma le leaga, le mamā ma le lē mamā, le  amio tatau ma amio lē tatau, le ola pulea ma le ola lē pulea. (Roma 1:24-28; 16:17-19) Ua ia matuā faafaigofie mai mo i tatou le auala tatou te faaleagaina ai o tatou loto ma mafaufau e ala i ata o tatou filifili e matamata ai i le televise po o polokalame ua aumaia i le Initineti a le komepiuta. E mafai ona puaoa la tatou vaaiga faaleagaga, pe lē toe sagatonu, ina ia lē taulau ai ona tatou iloa lelei ana gaoioiga faatogafiti. E mafai ona vaivai atu la tatou filifiliga maumauaʻi e tausisi i lo tatou tuuina atu, ma oo ai ina mamulu la tatou uʻu i le “suotosina” pe afai tatou te lafoaʻia a tatou mea faaleagaga o loo faatāuaina.—Luka 9:62; Filipi 4:8.

17. E mafai faapefea ona fesoasoani le fautuaga a Paulo ia i tatou ina ia tausisia ai la tatou faiā ma le Atua?

¹⁷ Ua sili ai la ona talafeagai lelei upu a Paulo sa fai atu i le faapotopotoga i Tesalonia e faapea: “O le finagalo foi lenei o le Atua, ia faapaiaina outou, ina ia faamamao outou ma le faitaaga; ia taitasi outou ma iloa ona fai o lona lava tino ma le faapaiaina ma le taʻuleleia, aua ma le tuʻinanau o le manao, faapei o nuu ese ua le iloa le Atua.” (1 Tesalonia 4:3-5, LF ) O amioga lē mamā ua māfua ai ona faateʻaina nisi mai le faapotopotoga Kerisiano—i latou o ē ua faatalalē i lo latou tuuina atu i le Atua. Na oo ina faavaivaia la latou faiā ma le Atua ona o i latou lava, ma ua lē toe tāua ai o ia i o latou olaga. Ae peitaʻi, na faapea mai Paulo: “E lei valaauina i tatou e le Atua ia amio leaga, a ia faapaiaina lava. O lenei, o lē faaleaoga mai, ua ia le faaleaoga i tagata, a o le Atua le ua foai mai lona Agaga Paia ia te [“outou,” NW].”—1 Tesalonia 4:7, 8.

O le ā Lau Filifiliga Maumauaʻi?

18. O le ā e ao ona avea ma a tatou filifiliga maumauaʻi?

¹⁸ Pe afai tatou te talisapaia le uigā o lo tatou tuuina atu ia Ieova le Atua, o le ā e ao ona tatou filifili maumauaʻi e fai? E ao ona avea ma a tatou filifiliga maumauaʻi le taofi mau i se lotofuatiaifo lelei e tusa o a tatou amio ma la tatou faiva. Na timaʻi mai Peteru: “Ia ia te outou le loto fuatia ifo lelei, o le mea foi latou te faaleaga ai ia te outou, peiseai ua outou amio leaga, ia masiasi i latou o e tuuaʻi fua la outou amio lelei o ia Keriso.” (1 Peteru 3:16) Atonu e tatau ona tatou mafatia ma fesagaʻi ma faiga leaga ona o la tatou amio faa-Kerisiano, ae na faapena foʻi Keriso ona o lona faatuatua ma le faamaoni atu i le Atua. Na faapea mai Peteru: “O lenei, ua tigaina Keriso i le tino, ia fai ai ma auupega ia te outou foi lea lava loto, auā o le ua tiga i le tino, ua tuu e ia le agasala.”—1 Peteru 4:1, LF.

19. O le ā se faamatalaga tatou te mananaʻo e fai e faatatau ia i tatou?

¹⁹ O le mea moni, o la tatou filifiliga maumauaʻi ina ia tausisi i lo tatou tuuina atu, o le a puipuia ai i tatou mai teuteuga matagofie o le lalolagi a Satani lea ua matuā faamaʻia faaleagaga, i amioga tatau, ma le faaletino. Ae e sili atu na i lo lena, o le a tatou mautinoa ai ua ia te i tatou le faamaoniga a le Atua, lea e sili atu ona lelei na i lo se isi lava mea e mafai ona ofoina mai e Satani ma ana ʻau. O lea, seʻi aua lava neʻi iai se faamatalaga faapea ua tatou tuua le alofa sa ia i tatou ina ua tatou faatoʻā iloa le upu moni. Na i lo lea, ia faia ia i tatou se faamatalaga e pei o lea na faia ia i latou o le faapotopotoga a Tuatira i le uluaʻi senituri: “Ua ou iloa au galuega ma lou alofa, ma lou faatuatua, ma lou auauna mai, ma lou onosai, ua sili foi au galuega mulimuli i lo galuega muamua.” (Faaaliga 2:4, 18, 19, LF ) Ioe, seʻi aua lava neʻi o tatou faalotolotolua i lo tatou tuuina atu, ae ia avea i tatou o ē “malosi le loto,” e maelega seʻia oo lava i le iʻuga—ma ua latalata mai le iʻuga.—Roma 12:11; Faaaliga 3:15, 16.

[Faamatalaga pito i lalo]

Po o E Manatua?

• O le ā e aofia ai i le tuuina atu?

• O ā faaaʻoaʻoga anamua ma faaaʻoaʻoga i ona po nei a auauna tuuina atu a le Atua ua matuā talafeagai ona tatou faaaʻoaʻo i ai?

• E tatau faapefea ona tatou manatu i la tatou auaunaga i le Atua?

• O le ā e ao ona avea ma a tatou filifiliga maumauaʻi e tusa ai o lo tatou tuuina atu i le Atua?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 15]

Na tumau pea le faamaoni o Ieremia e ui i faiga leaga sa fai ia te ia

[Ata i le itulau 16]

Na faataatia e Ernest Beavor le faaaʻoaʻoga mo lana fanau i lona avea o se Kerisiano maelega

[Ata i le itulau 17]

E faitau selau Molimau talavou i falepuipui o Sepania sa latou tausia pea lo latou faamaoni

[Ata i le itulau 18]

Tau ina ia faaopoopoina ia i tatou se mea lelei i le itu faaleagaga i aso taʻitasi