Pe Mafai Ona E ‘Iloa le Saʻo ma le Sesē’?

“Ia suesue outou pe se a se mea e fiafia i ai le Alii.”—EFESO 5:10.

1. O le ā le itu e mafai ai ona lavelave le olaga i aso nei, ma aiseā?

“IEOVA e, ua ou iloa e le o i le tagata lona ala, e le o i le tagata e savali ona faatonuina le mea e ui ai o ia.” (Ieremia 10:23) O loo sili atu ona uigā upu atamai a Ieremia iā i tatou i aso nei. Aiseā? Talu ai, o loo tatou ola i “taimi faigata,” e pei ona valoia mai e le Tusi Paia. (2 Timoteo 3:1) O aso taʻitasi, ua tatou fesagaʻi ai ma tulaga lavelave e manaʻomia ona tatou faia ai ni faaiʻuga. O nei faaiʻuga, pe tetele pe laiti, e mafai ona telē so latou aafiaga i lo tatou tulaga sologa lelei—i le tino, i faalogona, ma le faaleagaga.

2. O ā filifiliga atonu e manatu i ai e lē tāua tele, peitaʻi o le ā le vaaiga i ai a Kerisiano tuuina atu?

² E tele filifiliga tatou te faia i o tatou olaga i aso taʻitasi, atonu e manatu i ai o ni mea masani pe e lē tāua tele. Mo se faaaʻoaʻoga, o aso taʻitasi, tatou te filifili ai i lavalava tatou te laʻeiina, o meaʻai tatou te taumafaina, o tagata tatou te asiasi atu i ai, ma isi mea faapena. E pei lava o le emo o le mata lo tatou faia o nei filifiliga, e aunoa ma se manatu mamafa i ai. Ae pe moni ea e lē tāua tele na filifiliga? I Kerisiano tuuina atu, o se mataupu e manatu mamafa i ai, ina ia avea filifiliga o loo tatou faia i o tatou laʻei ma foliga vaaia, o la tatou aai ma le inu, ma a tatou faamatalaga ma amioga, o ni mea e atagia atu ai i taimi uma la tatou matafaioi o ni auauna a Lē Silisili Ona Maualuga, o Ieova le Atua. Ua faamanatu mai iā i tatou upu a le aposetolo o Paulo e faapea: “Pe tou te aai, pe tou te inu, po o se tasi mea tou te faia, ia outou faia mea uma lava ia viia ai le Atua.”—1 Korinito 10:31; Kolose 4:6; 1 Timoteo 2:9, 10.

3. O ā filifiliga e matuā tatau lava ona manatu mamafa i ai?

³ E iai foʻi filifiliga e sili atu ona manatu mamafa i ai. Mo se faaaʻoaʻoga, o le faaiʻuga e faaipoipo pe nofofua, e mautinoa lava le iai o sona taaʻiga malosi ma tumau i le olaga o se tasi. Ia mautinoa, e lē o se mataupu māmā le filifilia o le tagata tonu e faaipoipo atu i ai, e avea ma au paaga i le olaga atoa. * (Faataoto 18:22) E lē gata i lea, o la tatou filifiliga o uō ma aumea, o aʻoaʻoga, o galuega, faapea faafiafiaga ma faiga mālōlōga, e iai sana matafaioi telē lava ma le tāua i lo tatou tulaga faaleagaga—o lona uiga, i lo tatou lelei e faavavau.—Roma 13:13, 14; Efeso 5:3, 4.

4. (a) O le ā le tomai o le a sili ona manaʻomia? (e) O ā fesili e manaʻomia ona talanoaina?

⁴ I le fesagaʻi ma nei mea uma, e matuā manaʻomia ai lava ona iā i tatou le tomai e iloa ai le mea lelei ma le mea leaga, po o le eseesega  i le va o le mea e foliga mai e lelei ma le mea e lelei moni. Ua lapataʻi mai le Tusi Paia: “O i ai le ala ua tonu i le manatu o le tagata; a o lona taunuuga, o ala ia e oti ai.” (Faataoto 14:12) O lea, tatou te ono fesili ai: ‘E faapefea ona tatou faatupu aʻe se tomai e iloa ai le lelei ma le leaga? O fea e mafai ona tatou liliu atu i ai ina ia maua ai taʻiala manaʻomia i le faiga o a tatou faaiʻuga? O ā mea na faia e tagata, i aso ua teʻa ma aso nei, e tusa ai o lenei mataupu, ma o ā iʻuga na iai?’

“Le Filosofia ma le Faasesē Lē Aogā” a le Lalolagi

5. O le ā le ituaiga o lalolagi na ola aʻe ai uluaʻi Kerisiano?

⁵ Sa ola Kerisiano o le uluaʻi senituri i se lalolagi na pulea e manatu ma mafaufauga a Eleni ma Roma. I le isi itu, sa iai le olaga sololelei ma le tamaoaiga o tagata Roma, lea sa losilosi i ai le toʻatele o tagata. I le isi itu, sa fiafia tagata atamamai e fefaasoaaʻi o latou manatu, e lē gata i manatu faafilosofia a Palato ma Aristotle ae faapea foʻi i aʻoaʻoga a isi ʻaufaifilosofia fou, e pei o le ʻau Epikuro ma le ʻau Setoiko. Ina ua alu ane le aposetolo o Paulo i Atenai i lana taamilosaga lona lua faamisionare, sa luʻia ai o ia e le ʻaufaifilosofia a Epikuro ma Setoiko, o ē na manatu faapea, e sili atu i latou na i lo “lenei tagata sii i le lau,” o Paulo.—Galuega 17:18.

6. (a) O ā nisi o mea na tofotofoina uluaʻi Kerisiano latou te faia? (e) O le ā le lapataʻiga na faaleo mai e Paulo?

⁶ E lē faigatā ai la ona malamalama i le pogai na lolo atu ai nisi o uluaʻi Kerisiano, i auala faalialiavale ma ituaiga o olaga o tagata sa latou ola aʻe faatasi. (2 Timoteo 4:10) O i latou sa avea ma vaega autū o le faiga o mea, na foliga mai na latou olioli i le tele o manuia ma aogā, ma o filifiliga na latou faia sa foliga mai e lelei. Sa foliga mai e iai se mea tāua na ofoina mai e le lalolagi, lea sa leʻi ofoina mai e le olaga o le tuuina atu faa-Kerisiano. Ae peitaʻi, na lapataʻi mai le aposetolo o Paulo: “Ia outou, neʻi faapologaina outou e se tasi i le poto le aoga e faasese ai [“le filosofia ma le faasesē lē aogā,” NW ], e tusa ma le uputuu a tagata, e tusa ma aitu o le lagi ma le lalolagi, a e le tusa ma Keriso.” (Kolose 2:8, LF ) Aiseā na fai ai e Paulo lena faamatalaga?

7. O le ā moni lava se aogā o le atamai o le lalolagi?

⁷ Na faaleo mai e Paulo lena lapataʻiga talu ai sa ia iiteina se lamatiaga mataʻutia na latalata ane i mafaufauga o i latou na tosina atu i le lalolagi. Sa matuā uigā lona faaaogāina o le faaupuga “filosofia ma le faasesē lē aogā.” O le upu “filosofia,” o lona faauigaina moni, o “le alofa ma le saʻiliga o le atamai.” I lenā lava uiga atonu e aogā. I le Tusi Paia foʻi, aemaise lava i le tusi o Faataoto, e faalaeiauina ai le saʻiliga o le ituaiga tonu o poto ma le atamai. (Faataoto 1:1-7; 3:13-18, faatusatusa i le NW.) Ae peitaʻi, na tuufaatasia e Paulo le “filosofia” ma le “faasesē lē aogā.” I se isi faaupuga, sa manatu Paulo i le atamai lea na ofoina mai e le lalolagi, o se mea e lē aogā ma e taufaasesē. I le pei o se paluni ua māʻona lelei lona feulaina, e foliga mai e peiseaʻī ua matuā mautū lelei, peitaʻi e lē o iai se aogā. E mautinoa le lē taulau, e oo lava ina iʻu i se tulaga mataʻutia, pe a faavae le filifiliga a se tasi i le iloaina o le lelei ma le leaga, i se mea e lē o iai se aogā e pei o le “filosofia ma le faasesē lē aogā” a le lalolagi.

I Latou o Loo Faapea Mai e “Lelei le Mea Leaga, a e Leaga le Mea Lelei”

8. (a) O ai ua liliu atu i ai tagata mo fautuaga? (e) O ā ituaiga o fautuaga ua ofoina mai?

⁸ E lē o matuā ese tele mea i aso nei. Ua matuā anoanoaʻi tagata popoto faapitoa i le toetoe lava o matātā uma o le olaga. Ua iai tagata faufautua i faaipoipoga ma olaga faaleaiga, o tagata tusitala, o tagata ua latou mitaʻi mai le avea o i latou o ni ē faufautua e ui e leai ni agavaa, o tagata e saʻili i fetu, o tagata faimea faataulāitu, ma isi e fiafia e ofo mai ni fautuaga—mo se totogi. Ae o ā ituaiga o fautuaga ua ofoina mai? E masani lava ona faagalogalo tapulaa a le Tusi Paia i amioga tatau, ae faaofi mai ai le mea ua taʻua o amioga fou. Mo se faaaʻoaʻoga, i le taʻua o le teena e le malo o le lesitala aloaʻia “o le fefaaipoipoaʻi lava o ni tamāloloa po o ni fafine,” ua faapea mai ai le tusitusiga a le faatonu o se nusipepa lauiloa i Kanata, The Globe and Mail: “I le tausaga e 2000, o se mea ua matuā lē talafeagai lava le teena o moomooga alofa māfana o se ulugalii o loo faamaoni le tasi i le isi, ona e faapea e  tasi lo la ituaiga.” O le agaga lea ua mafuli i ai aso nei, o le tuu o le faitalia i le tagata, ae lē o le vaavaai masei. O mea uma ua tuu atu i le faitalia a le tagata lava ia; ua lē o toe iai se mea e taʻu o se matuā saʻo ma se matuā sesē.—Salamo 10:3, 4.

9. O ā mea e masani ona faia e i latou o i le lalolagi o loo manatu i ai o ni tagata e faaaloalogia?

⁹ O isi ua vaai atu i ē o loo manuia i le olaga nei ma le itu tau tupe—le ʻaumaumea ma ē taʻutaʻua—e avea ma faataʻitaʻiga i le faia o a latou filifiliga. E ui ina manatu i le ʻaumaumea ma ē taʻutaʻua o ni tagata e faaaloalogia i le lalolagi i aso nei, ae o lenā faaaloalo e masani lava ua na o se taʻu i amioga lelei e pei o le faamaoni ma le faatuatuaina. I le saʻilia o le pule ma ni manuia faasili, ua leai ai lava popole le toʻatele i le lē amanaʻia ma le solia o mataupu silisili tau i amioga tatau. Ua avea le saʻilia o le lauiloa ma le taʻutaʻua, ma itu ua amata ai ona tau leai se faaaloalo o nisi tagata i tapulaa tatau ma faatulagaga e tusa ai o amioga ia ua matuā mataʻutia ma faateʻia ai. O le iʻuga, ua maua mai ai se sosaiete o tagata e na o le pau lava lo latou faanaunauga o le fia maua o ni manuia faasili, e tuufau, ma ua fai ma a latou agana le faapea, “E taulia mea uma.” Po ua lē faateʻia ai ea la, i le fenuminumiaʻi ma le lē mautonu o tagata e tusa ai o le mea saʻo ma le mea sesē?—Luka 6:39.

10. Ua faamaonia faapefea le moni o upu o Isaia e faatatau i le lelei ma le leaga?

¹⁰ Ua anoanoaʻi āuga mataʻutia o filifiliga leaga na faavae aʻe i taʻiala sesē—o faaipoipoga ma aiga malepelepe, le faaaogāina sesē o vailaau ma le ʻava malosi, o kegi a talavou o loo faia faiga sauā, o faiga faapaʻumutu (seʻi tulou), o faamaʻi e pipisi mai feusuaʻiga lē mamā, ma le anoanoaʻi o isi āuga. O le mea moni, e mafai faapefea ona tatou faatalitalia le iai o se iʻuga lelei o mea, pe afai e lē o amanaʻia e tagata tapulaa uma po o ni faamalamalamaga, pe a oo ina taumafai e iloa le mea saʻo ma le mea sesē? (Roma 1:28-32) E pei lava ona sa folafola mai e le perofeta o Isaia: “Oi talofa ia te i latou o e fai mai, ua lelei le mea leaga, a e leaga le mea lelei; o e fai ma malamalama le pouliuli, a e fai foi ma pouliuli le malamalama; o e fai ma mea suamalie le mea oona, a e fai ma mea oona le mea suamalie. Oi talofa i e ua popoto i o latou lava manatu, ma e ua fai ma tagata mafaufau i o latou lava taofi.”—Isaia 5:20, 21.

11. Aiseā o se mafaufauga lē talafeagai ai le faalagolago atu o se tasi iā te ia lava pe a filifilia le mea saʻo ma le mea sesē?

¹¹ Talu ai o le tulaga moni lava, sa tatau ona tali atu i le Atua na tagata o Iuta anamua o ē na “popoto i o latou lava manatu,” o lea ua matuā sili atu ai ona tāua mo i tatou ona ʻalofia le faalagolago iā i tatou lava i le filifilia o le mea saʻo ma le mea sesē. E toʻatele tagata i aso nei ua ioe i le manatu faapea e “na o lou faalogo lava i lou loto,” po o le “ia fai le mea e te lagona e saʻo.” Po o talafeagai ea lenā taofi? E leai, pe a fua i le Tusi Paia, lea e manino lava le faapea mai: “E sili le faaʻoleʻole o le loto i mea uma, ma ua matuā leaga lava; po o ai na te mafaia ona iloa?” (Ieremia 17:9) Po o le a e faalagolago atu ea i se tagata taufaaʻoleʻole ma le lē mautonu, e fesoasoani iā te oe i le faia o sau filifiliga?  E mautinoa e leai. O le mea moni, e matuā tuufaafeagai lava le mea o le a e faia, mai le mea e taʻu mai e lenā tagata iā te oe. O le pogai lenā o le faamanatu mai ai e le Tusi Paia iā i tatou: “O le ua faatuatua i lona lava loto, o le vale ia; a o lē savali ma le poto, e laveaiina o ia.”—Faataoto 3:5-7; 28:26.

Le Aʻoaʻoina o le Mea e Talia e le Atua

12. Aiseā e manaʻomia ai ona tatou suʻesuʻeina le “finagalo o le Atua”?

¹² Talu ai e lē tatau ona tatou faalagolago atu i le poto o le lalolagi pe faalagolago foʻi iā i tatou lava, pe a filifilia le mea saʻo ma le mea sesē, o le ā la se mea e tatau ona tatou faia? Seʻi mātau le fautuaga manino ma le tuusaʻo lenei mai le aposetolo o Paulo: “Aua foi tou te amio faatasi ma lenei lalolagi, a e peitai ia liliuina i le toe fuataiina o outou loto, ina ia outou suesue pe se a le finagalo o le Atua, o mea ua lelei, ma le mālie, ma le atoatoa.” (Roma 12:2) Aiseā e manaʻomia ai ona tatou suʻesuʻeina le finagalo o le Atua? I le Tusi Paia, ua aumaia ai e Ieova se māfuaaga e tuusaʻo ae malosi, i lona fetalai mai: “E pei ona sili ona maualuga o le lagi i le lalolagi, ua faapea ona sili ona maualuga o oʻu ala i o outou ala, ma oʻu manatu e sili i o outou manatu.” (Isaia 55:9) O lea, na i lo le faalagolago atu i o tatou lava manatu pe faalagolago i mea e faamalieina ai i tatou lava, ae ua timaʻia i tatou: “Ia suesue outou pe se a se mea e fiafia i ai le Alii.”—Efeso 5:10.

13. Ua faapefea i fetalaiga a Iesu o loo faamauina i le Ioane 17:3 ona faamamafa ai le manaʻoga ina ia iloa mea e taliaina e le Atua?

¹³ Na faamamafa mai e Iesu Keriso lenei manaʻoga ina ua ia fetalai: “O le uiga lenei o le ola e faavavau, ia latou mauaina pea le poto e uiga iā te oe, le Atua moni e toʻatasi, ma lē ua e auina mai, o Iesu Keriso lea.” (Ioane 17:3, NW ) O le faaupuga “mauaina pea le poto” e iai sona uiga e sili atu ona loloto na i lo le tau ina “iloaina.” E tusa ai o le Vine’s Expository Dictionary, “e faaalia ai se faiā i le va o le tagata o loo iloa ma le mea o loo ia iloaina; i lenei itu, o le mea ua iloa e aogā pe e tāua i lē ua ia iloaina, ma faamautūina ai i inā le faiā.” O le iai o se faiā ma se tasi, e tele atu nisi mea e faauiga i ai na i lo le tau ina iloa po o ai lenā tagata, pe o ai foʻi lona suafa. E aofia ai foʻi ma le iloaina o mea e manaʻo ma e lē manaʻo i ai lenā tagata, le iloaina o mea na te faatāuaina, o ana tapulaa—ona faamamaluina lea o na mea.—1 Ioane 2:3; 4:8.

Le Toleniina o o Tatou Tomai Faalemafaufau

14. O le ā le faaeseesega autū na taʻua e Paulo i le va o pepe faaleagaga ma tagata taʻumatuaina?

¹⁴ E mafai la faapefea, ona tatou mauaina le tomai e iloa ai le mea saʻo ma le mea sesē? E maua le tali i upu a Paulo na fai atu i Kerisiano Eperu o le uluaʻi senituri. Na ia tusi atu: “O i latou uma o loo susu i le suāsusu, e leʻi atamamai i latou i le upu o le amiotonu, auā o tamameamea i latou. Ae o mea aano, ma tagata taʻumatuaina, o i latou ua toleniina o latou tomai faalemafaufau ina ua faaaogā soo, e iloa ai le  saʻo ma le sesē.” O inei na faia ai e Paulo se faaeseesega o le “suāsusu,” lea na ia faamatalaina i le fuaiupu na muamua atu e faapea o “mataupu muamua o le afioga a le Atua,” mai “mea aano,” e mo “tagata taʻumatuaina,” o ē “ua toleniina o latou tomai faalemafaufau . . . e iloa ai le saʻo ma le sesē.”—Eperu 5:12-14, NW.

15. Aiseā e manaʻomia ai galuega mamafa ina ia maua se poto saʻo e uiga i le Atua?

¹⁵ Muamua lava, o lona uiga o lenei manatu, e tatau ona tatou galulue mamafa ina ia maua se malamalamaga saʻo aʻiaʻi i tapulaa a le Atua e pei ona iai i lana Afioga, le Tusi Paia. E tatou te lē o saʻili mo se lisi o tulafono, e taʻu mai ai iā i tatou mea e ao ma mea e lē ao ona faia. E lē o se fuafuaga lenā o le Tusi Paia. Na i lo lea, na faamatala mai e Paulo: “O tusi paia uma lava e mai le Agaga o le Atua ia, e aoga foi ia e aʻoaʻo ai, e aoai ai, e faatonu ai, e faapoto ai foi i le amiotonu, ina ia atoatoa ona lelei ai o le tagata o le Atua, ia saunia lava ia i galuega lelei uma lava.” (2 Timoteo 3:16, 17) Ina ia maua aogā mai lenā aʻoaʻo, aʻoaʻi ma le faatonu atu, e tatau ona faaaogā lelei o tatou mafaufau ma tomai e manatunatu ai. E manaʻomia ai ni taumafaiga, peitaʻi o le iʻuga—e iʻu ina “atoatoa ona lelei . . . ia saunia . . . i galuega lelei uma lava”—e matuā tauia ai lava.—Faataoto 2:3-6.

16. O le ā le uiga o le toleniina o tomai faalemafaufau o se tasi?

¹⁶ Ma e pei ona faaalia e Paulo, o tagata taʻumatuaina “ua toleniina o latou tomai faalemafaufau . . . e iloa ai le saʻo ma le sesē.” O inei ua tatou maua i ai le aano tonu o le mataupu. O le faaupuga “ua toleniina o latou tomai faalemafaufau” o lona faauigaina moni, o “tomai e mafaufau ai na ua toleniina (e pei o se tagata tāfiti).” (Kingdom Interlinear Translation) Pe afai e faaaogā e se tagata tāfiti ua matuā lelei lona tomai, se mea ua filifilia, e pei o ni mama po o se laau e faatulaga ai lona paleni (balance beam), e mafai ona ia faatinoina ni gaoioiga e sili ona vavave, na e foliga mai ua lē aogā ai le kalave ma isi tulafono o le natura o mea. E na te puleaina atoatoa vaega o lona tino i taimi uma, ma e matuā vave lava ona ia iiteina ana gaoioiga e ao ona fai, ina ia mafai ai ona ia faaatoa lelei lana faaaliga. O nei gaoioiga uma o iʻuga ia o se toleniga māeʻaeʻa ma ni faataʻitaʻiga faifai pea.

17. O le ā le uiga e tatau ai ona pei i tatou o ni tagata tāfiti?

¹⁷ E tatau foʻi ona toleniina i tatou e pei o se tagata tāfiti, i le itu faaleagaga, pe afai tatou te mananaʻo e mautinoa o filifiliga ma faaiʻuga tatou te faia e aogā i taimi uma. E tatau ona tatou puleaina i taimi uma o tatou faalogona ma vaega o o tatou tino. (Mataio 5:29, 30; Kolose 3:5-10) Mo se faaaʻoaʻoga, po o e puleaina ea ou mata ina ia lē tilotilo atu i ni mea o faaalia ai amioga lē mamā, po o ou taliga ina ia lē faalogologo atu i musika po o faamatalaga matagā? E moni o loo tatou fetaiaʻi ma na mea lē mamā i taimi uma lava. Ae peitaʻi, o loo iā i tatou pea le faitalia pe faamata tatou te teulotoina na mea i o tatou loto ma mafaufau. E mafai ona tatou faataʻitaʻi atu i le faisalamo o lē na faapea mai: “Ou te le tuu i oʻu luma se mea leaga. Ou te ʻinoʻino i le amio a ē liliu ese, e le pipii mai lea ia te au. . . . O lē tala pepelo foi e le tumau ia i oʻu luma.”—Salamo 101:3, 7.

Ia Toleni Ou Tomai Faalemafaufau e Ala i le Faaaogā Soo

18. O le ā ua taʻu mai e le faaupuga “faaaogā soo” i le faamatalaga a Paulo e faatatau i le toleniina o tomai faalemafaufau o se tasi?

¹⁸ Ia teu i mafaufau, o le “faaaogā soo” e mafai  ai ona tatou toleniina o tatou tomai faalemafaufau ina ia iloa le saʻo ma le sesē. I se isi faaupuga, o taimi uma e ao ai ona tatou faia se filifiliga, e tatau ona tatou aʻoaʻo e faaaogā o tatou tomai faalemafaufau, ina ia iloa po o ā mataupu silisili faale-Tusi Paia o loo aofia ai ma e mafai faapefea ona faatatauina. Ia ati aʻe le masaniga o le saʻiliʻili loloto atu i lomiga faale-Tusi Paia ua saunia mai e “le auauna faamaoni ma le mafaufau.” (Mataio 24:45) E mautinoa e mafai ona tatou saʻili atu mo se fesoasoani a Kerisiano taʻumatuaina. E ui i lea, o a tatou lava taumafaiga o loo fai ina ia suʻesuʻeina le Afioga a le Atua, faatasi ai ma le tatalo atu iā Ieova mo lana taʻitaʻiga ma lona agaga, o le a anoanoaʻi ai aogā e maua i se taimi mulimuli ane.—Efeso 3:14-19.

19. O ā faamanuiaga e mafai ona tatou maua pe afai e faasolosolo ona tatou toleniina o tatou tomai faalemafaufau?

¹⁹ A o faasolosolo ona tatou toleniina o tatou tomai faalemafaufau, o le sini ina ia “le toe tama ninii i tatou o loo felafoaiina e pei o peau, ma feaveaiina i matagi uma lava o matāupu, i le pepelo o tagata, i togafiti leaga ua saunia e faasese ai.” (Efeso 4:14) Na i lo lea, e faavae mai i lo tatou iloa ma le malamalama i mea e taliaina e le Atua, e mafai ai ona tatou faia ni filifiliga atamai, pe tetele pe laiti, ae o ni filifiliga e aogā iā i tatou, e faalaeiauina ai o tatou uso tapuaʻi, ae sili ai ona faafiafiaina lo tatou Tamā faalelagi. (Faataoto 27:11) Maʻeu se faamanuiaga ma se puipuiga o lenā mea i nei taimi faigatā!

[Faamatalaga pito i lalo]

Pe Mafai Ona E Faamatala?

• O le ā le tomai e manaʻomia ina ia faia ai filifiliga e aogā?

• Aiseā e lē atamai ai ona tatou vaai atu i tagata taʻutaʻua pe faalagolago i o tatou lava faalogona, pe a filifili i le mea saʻo ma le mea sesē?

• Aiseā e tatau ai ona tatou faamautinoa i mea e taliaina e le Atua pe a faia filifiliga, ma e mafai faapefea ona tatou faia lenā mea?

• O le ā le uiga o le ‘toleniina o o tatou tomai faalemafaufau’?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

E lē aogā le vaai atu i le ʻaumaumea ma ē taʻutaʻua mo se taʻitaʻiga

[Ata i le itulau 10]

I le pei o se tagata tāfiti, e tatau ona tatou puleaina atoatoa o tatou faalogona uma ma vaega o o tatou tino