Pe e Iai se Mea e Mafai Ona Autasia Moni ai Tagata?

PO O ā lava ou talitonuga o iai, atonu e te ioe faapea e tatau lava ona iai ni tagata e fiafia i le upu moni i le toetoe lava o tapuaʻiga uma. O tagata o loo matuā talisapaia le mea moni ma o loo nofosauni e saʻilia lenā mea moni, e mafai ona mauaina i tagata Hinitū, Katoliko, Siū, ma tagata o isi lotu. Ae peitaʻi, e foliga mai ua fevaevaeaʻi tagata ona o lotu. O nisi ua oo lava ina latou faaaogāina lotu mo le faataunuuina ai o ni o latou sini leaga. Po o le a mafai ea ona autasia tagata faamaoni mai lotu uma o loo iai le naunau mo le mea ua tonu ma moni? Po o le a mafai ea ona latou aufaatasi ina ia faataunuuina ai se fuafuaga e tasi?

Pagā le faateʻia i le iloaina faapea, o loo faateleina pea ona faapogaia e lotu ia fevaevaeaʻiga! Seʻi manatunatu i nisi o nei feteenaʻiga. E fetauaʻi tagata Hinitū ma tagata Puta i Sri Lanka. Ua faia e tagata Porotesano, Katoliko, ma Siū le faamasaatoto i feteenaʻiga eseese. Ua fetauaʻi “Kerisiano” faatagāfai ma tagata Musalimi i Initonesia, i Kosovo, i Bosnia, ma Chechnya. Ae iā Mati 2000, o feʻainaʻiga ia na faia i aso e lua na fesootaʻi atu i tulaga faalotu na māfua ai le maliliu o tagata Nigeria e 300. O le mea moni, o le ʻinoʻino i le va o tagata o lotu eseese na faatupu aʻe ai faiga sauā lē pulea i nei feteenaʻiga.

E masani lava ona faanoanoa tagata faamaoni i amioga leaga o loo faia i le igoa o lotu. Mo se faataʻitaʻiga, ua matuā faateʻia le toʻatele o tagata lotu faapea o taʻitaʻi lotu ia na faileagaina faaleituaiga tamaiti, o loo faaauau e nisi o lotu ona tuu ai pea i o latou tofiga. O isi tagata talitonu ua matuā maasiasi i fevaevaeaʻiga o loo iai i mataupu e pei o le tauatane ma le faapaʻūtama i le tele o vaega o loo faapea mai o Kerisiano. O le mea moni, e lē o autasia e lotu tagata. Peitaʻi, o loo iai lava i latou e fiafia moni i le upu moni i le tele o faatuatuaga, e pei ona faaalia e mea na tutupu o loo mulimuli mai.

Na Latou Faanaunau Atu i le Upu Moni

O Fidelia o se tagata tapuaʻi tuutoina moni i le Falesa Katoliko o Sagato Falanisisi i La Paz, i Polivia. E ifo toʻele atu o ia i le faatusa o Maria ma faatutū ia molīgaʻo e aupito sili ona lelei e mafai ona ia faatauina mai i luma o le koluse. I vaiaso taʻitasi, e na te foaʻiina atu ai ni meaʻai se tele i le patele ina ia tufatufaina atu i ē matitiva. Peitaʻi ane, e toʻalima ni ana pepe na feoti a o leʻi oo ina papatisoina. Ae ina ua taʻu atu e le patele iā te ia e faapea o loo puapuagatia uma lava i latou i le pogisa i le Falepuipui o agaga, na tau manatu Fidelia, ‘Afai e alofa ma agalelei le Atua, e faapefea ona tupu lenā mea?’

O Tara, o se fomaʻi tau i le soifua mālōlōina, sa ola aʻe o ia o se Hinitū i Kathmandu, i Nepale. I le mulimuli atu i aganuu ua āu senituri ona iai a ona tuaa, na ia tapuaʻia ai ona atua i malumalu Hinitū ma na iai foʻi faatusa i lona fale. Ae na matuā lē mautonu lava Tara i fesili faapenei: Aiseā ua tele ai mafatiaga? Aiseā ua feoti ai tagata? Sa leai ni tali e faamalieina ai o ia na maua i lana lotu.

Ae o Panya, i le isi itu, na ola aʻe o se tagata lotu Puta i se fale i talaane o se kanala i Bangkok, i Taialani. Na aʻoaʻoina o ia faapea o mafatiaga na māfua mai i  gaoioiga na faia i olaga ia na iai muamua, ma e mafai ona maua le saʻolotoga mai i ia mafatiaga e ala i le tuuesea o faanaunauga uma mai i le tagata lava ia. I le pei o isi tagata Puta faamaoni, na aʻoaʻoina o ia ina ia iai se faaaloalo loloto mo le atamai o loo i monike ofu talaloa samasama ia na ō mai i le fale i vaveao taʻitasi mo le aoina o tupe po o meaʻai. E mafaufau loloto ma le faaeteete Panya mo se taimi i mataupu faa-Puta, ona aoina loa lea o faatusa o Puta ona o le talitonuga faapea e latou te aumaia le puipuiga. Ina ua mavae le aafia ai o Panya i se faalavelave mataʻutia lea na pē ai lona tino mai i lona sulugātiti agaʻi i lalo, ona asiasi atu loa lea o Panya i monaseri o lotu Puta, i le faamoemoe moni atu mo se faamālōlōga faavavega. Sa ia leʻi mauaina se vaifofō po o se faamalamalamaina faaleagaga. Na i lo lenā, na faaalia iā te ia faiga faataulāitu ma auai loa i ai.

Sa fanau Virgil i le Iunaite Setete ma faatasi atu ai i Black Muslims (Tagata Musalimi Uli) i le iunivesite. Na ia tufatufaina atu ma le maelega a latou lomiga, lea na iai le talitonuga faapea o le Tiapolo o se tagata paʻepaʻe. Na latou talitonu o le māfuaaga lea e faia ai e tagata papaʻe le tele o sauāga faamanu faasaga i tagata uli. E ui lava ina faamaoni i ona talitonuga, ae na atuatuvale Virgil i fesili: E faapefea ona leaga uma tagata papaʻe? Ae aiseā e tele ai a latou lauga e faatatau atu i tupe?

E ui lava na ola aʻe Charo i Amerika i Saute lea o loo aupito toʻatele ai Katoliko, ae sa avea o ia ma Porotesano faamaoni. Sa fiafia o ia i le leai o sana vaega e faia i ifoga i tupua na siʻomia ai o ia. Sa olioli Charo e alu atu i le lotu i Aso Sa uma mo le sauniga faalelotu e matuā faagaeetia ai ona faalogona, lea e alaga atu ai o ia “Aleluia!” ma auai atu i pese faalelotu ma siva e mulimuli mai ai. Sa talitonu ma le faamaoni Charo e faapea ua faaolaina o ia ma ua toe fanaufouina. Sa ia totogi atu le tasi vae sefulu o lana tupe maua i le lotu, ae a talosaga mai foʻi lana faievagelia e sili ona fiafia i ai i le TV mo se lafoga, sa ia auina atu iā te ia tupe mo tamaiti i Aferika. Ina ua ia fesili atu i lana faifeʻau po o le ā le māfuaaga e faapuapuagatia ai e se Atua alofa ia tagata i seoli, peitaʻi, na ia iloa tino faapea sa leʻi iai se tali uigā na ia aumaia. Mulimuli ane, na ia iloaina faapea o ana foaʻi sa leʻi faaaogāina e fesoasoani ai i tamaiti i Aferika.

E ui lava e eseese mea e ō mai ai, ae o nei tagata e toʻalima e iai se mea e tutusa lelei ai. E latou te fiafia i upu moni ma e saʻili faamaoni atu i tali moni mo a latou fesili. Ae pe e latou te autasi moni ea i le tapuaʻiga moni? O le mataupu o loo sosoo mai o le a taliina ai lenā fesili.

[Ata i le itulau 4]

Pe e mafai ea e tagata mai talaaga eseese ona autasi moni?

[Faamatalaga i Ata i le itulau 3]

G.P.O., Jerusalem