Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Atiina A‘e Lou Loto ia Mata‘u iā Ieova

Atiina A‘e Lou Loto ia Mata‘u iā Ieova

Atiina Aʻe Lou Loto ia Mataʻu iā Ieova

“E! ana ia i latou lena loto e matatau mai ai ia te au, ma tausiusi i aʻu poloaiga uma i aso uma lava.”—TEUTERONOME 5:29.

1. E mafai faapefea ona tatou mautinoa faapea e iai se aso o le a olioli ai tagata i le saʻoloto mai le mataʻu?

O LE mataʻu o se mea ua tupu soo i tagata mo le faitau senituri. O le mataʻu i le fiaʻai, i faamaʻi, i solitulafono, po o taua ua faapopoleina ai pea le faitau miliona o tagata. Ona o lenei māfuaaga ua faailoaina mai ai e upu tomua o le Faalauiloaga Aoao o Aiā Tatau a Tagata le manaʻoga ina ia iai se lalolagi lea o le a olioli ai tagata uma i le saʻoloto mai le mataʻu. * O le mea e fiafia ai, ua faamautinoa mai e le Atua lava ia iā i tatou e faapea, o le a oo mai lenā lalolagi—e ui e lē oo mai ona o ni taumafaiga a tagata. E ala i lana perofeta o Mika, ua folafola mai ai e Ieova iā i tatou faapea i lana lalolagi fou amiotonu, ‘e leai se o le a faamatauina ona tagata.’—Mika 4:4.

2. (a) Ua faapefea ona uunaʻia i tatou e le Tusi Paia ina ia matataʻu i le Atua? (e) O ā fesili atonu e lāgā pe a tatou tomanatu i la tatou matafaioi o le mataʻu i le Atua?

2 I le isi itu, e mafai foʻi ona avea le mataʻu o se uunaʻiga lelei. I le Tusi Paia, o loo uunaʻia ai pea auauna a le Atua ina ia matataʻu iā Ieova. Na taʻu atu e Mose i tagata Isaraelu: “Ia e mataʻu ia Ieova lou Atua, ma ia e auauna ia te ia.” (Teuteronome 6:13) I senituri mulimuli ane ai na tusi Solomona e faapea: “Ia e mataʻu i le Atua, ma e anaana i ana poloaiga; auā o mea ia e tatau [“matafaioi,” NW ] i tagata uma.” (Failauga 12:13) E ala i la tatou galuega talaʻi, o loo faia i lalo o le taʻitaʻiga faaagelu, ua faapena ona tatou timaʻi atu ai i tagata uma ina “ia . . . matatau i le Atua, ma avatu ia te ia le viiga.” (Faaaliga 14:6, 7) E faaopoopo atu i le mataʻu iā Ieova, e tatau ona alolofa atu Kerisiano iā te ia ma o latou loto atoa. (Mataio 22:37, 38) E faapefea ona tatou alolofa i le Atua ae i le taimi e tasi e tatou te matataʻu iā te ia? Aiseā e talafeagai ai le mataʻu i se Atua alofa? O ā aogā e tatou te mauaina mai le atiina aʻe o le mataʻu faale-Atua? Ina ia taliina nei fesili, e tatau ona tatou malamalama muamua po o le ā le uiga o le mataʻu i le Atua ma pe faapefea i lenei ituaiga o mataʻu ona faia aʻe ai le vaega autū o la tatou faiā ma Ieova.

Migao, Faaaloalo, ma le Mataʻu

3. O le ā le uiga o le mataʻu i le Atua?

3 O le mataʻu i le Atua o se faalogona e tatau ona iai i Kerisiano mo Lē na Faia i latou. O se tasi o uiga o lenei mataʻu o “se migao ma se faaaloalo loloto mo Lē na Foafoaina Mea ma se mataʻu lelei ia lē faia se mea e lē fiafia ai o ia.” O lea, o le mataʻu i le Atua e aafia ai vala tāua e lua o o tatou olaga: o tatou uiga agaʻi i le Atua ma o tatou uiga agaʻi i amioga e inosia e ia. E manino mai, o ia vala e lua e matuā tāua ma e manaʻomia tele ai le iloiloina ma le faaeteete. E pei ona taʻua ai e faatatau i Kerisiano e le Expository Dictionary of New Testament Words a Vine, o lenei mataʻu faaaloalo o ‘se uunaʻiga o loo pulea le olaga, i mataupu faaleagaga ma tau amio.’

4. E mafai faapefea ona tatou atiina aʻe faalogona o le migao ma le faaaloalo mo Lē na Foafoaina i tatou?

4 E mafai faapefea ona tatou atiina aʻe faalogona o le migao ma le faaaloalo mo Lē na Foafoaina i tatou? E tatou te tutū ma le maofa pe a tatou vaai i se laufanua matagofie, se afu mataʻina, po o se lā goto matagofie. E faateleina nei lagona pe a tatou manatunatu i mata o le faatuatua, i le aao o le Atua o loo i tua o ia galuega o le foafoaga. E lē gata i lea, i le pei o le tupu o Tavita, e tatou te iloa lo tatou lava faatauvaa pe a faatusatusa atu i galuega ofoofogia o le foafoaga a Ieova. “A ou vaai atu i lou lagi, o le galuega a ou tamatamai lima, o le masina atoa ma fetu na e faia; se a ea le tagata e te manatu mai ai ia te ia?” (Salamo 8:3, 4) O lenei migao loloto e taʻitaʻiina atu ai i le faaaloalo, lea e uunaʻia ai i tatou e faafetai ma vivii atu iā Ieova mo mea uma ua ia faia mo i tatou. Na tusi foʻi Tavita e faapea: “Ou te vivii atu ia te oe, auā na faia aʻu e ala ai ona matautia ma ofo tele ai; o mea na e faia, o mea mamana ia; ua ou matuā iloa e aʻu nei mea.”—Salamo 139:14.

5. Aiseā e tatau ai ona tatou matataʻu iā Ieova, ma o le ā le faataʻitaʻiga lelei o loo iā i tatou e tusa ai o lenei tulaga?

5 O faalogona o le migao ma le faaaloalo e faauiga i se mataʻu faaaloalo lelei i le mana o le Atua o Lē na Foafoaina Mea ma lana aiā o se Pule e tonu i le aoao o mea. I se faaaliga na iloa e le aposetolo o Ioane, “o i latou foi na manumalo i le manu feai, ma lona faatagata” —o soo faauuina o Keriso i lo latou tulaga faalelagi—ua latou folafola e faapea: “Le Alii e, le Atua e ou le malosi uma lava, Ua tetele au galuega e ofo ai! E tonu ma faamaoni ou ala, Le Tupu o augātupulaga e! Le Alii e, o ai se le mataʻu ma vivii atu i lou suafa?” (Faaaliga 15:2-4) O le mataʻu i le Atua, e sau mai se faaaloalo loloto mo lona tulaga mamalu, ua taʻitaʻiina ai i latou nei e pule faatasi ma Keriso i le Malo faalelagi, ina ia faamamaluina le Atua o le pule silisili. Pe a tatou manatunatu i mea uma ua faataunuuina e Ieova ma auala amiotonu o loo ia pulea ai le vateatea aoao, po ua lē o iā i tatou ea la māfuaaga lava saunia e matataʻu ai iā te ia?—Salamo 2:11; Ieremia 10:7.

6. Aiseā e tatau ai ona iā i tatou se mataʻu lelei ia lē faia se mea e lē fiafia ai Ieova?

6 E ui i lea, e faaopoopo atu i le migao ma le faaaloalo, o le mataʻu i le Atua e tatau ona aofia ai le mataʻu lelei, ia lē faia se mea e lē fiafia ai o ia po o le lē usiusitai iā te ia. Aiseā? Talu ai o Ieova a o “telegese lona toasa, a e tele le alofa,” e tatau ona tatou manatua faapea “e le faasaoina lava e ia o e agasala.” (Esoto 34:6, 7) E ui lava ina alofa ma alofa mutimutivale, ae e lē faapalepale ai pea Ieova i le amiolētonu ma mea sesē e faia ma le loto i ai. (Salamo 5:4, 5; Sapakuka 1:13) O i latou e faia ma le loto i ai ma le lē salamō amioga leaga i fofoga o Ieova, ma tuuina i latou i se tulaga e faasagatau ai iā te ia, e latou te lē mafaia ona fai e aunoa ma le faasalaina. E pei ona taʻua ai e le aposetolo o Paulo, “o le mea e mataʻu tele ai ona maua e aao o le Atua soifua.” O le iai o se mataʻu lelei i le paʻū atu i lenā tulaga e iʻu ai ina avea o se puipuiga mo i tatou.—Eperu 10:31.

ʻIa Outou’ Pipii Atu ia te Ia

7. O ā māfuaaga o loo iā i tatou e faalagolago atu ai i le mana laveaʻi o Ieova?

7 O le mataʻu faaaloalo i le Atua ma le matuā iloa lelei o le maoaʻe o lona mana o loo faailoa ai le faalagolago ma le mautinoa iā Ieova. E pei lava ona lagona e se tamaitiiti le malupuipuia pe afai o loo latalata ane lona tamā, e tatou te lagona foʻi le saogalemu ma le mautinoa i lalo o le taʻitaʻiga a Ieova. Seʻi mātau pe na faapefea ona tali atu tagata Isaraelu ina ua mavae ona taʻitaʻiina ese i latou e Ieova mai Aikupito: “Ua iloa foi e Isaraelu le vavega na faia e Ieova ia Aikupito, ona matatau lea o le nuu ia Ieova; ua latou faatuatua foi ia Ieova.” (Esoto 14:31) O le mea na tupu iā Elisaia ua faamautinoa ai foʻi le mea moni faapea “e to lauapi le agelu a Ieova e siosiomia ai e o matatau ia te ia, e laveai foi o ia ia te i latou.” (Salamo 34:7; 2 Tupu 6:15-17) O le talafaasolopito faaonapōnei o tagata o Ieova ma atonu foʻi i mea ua oo iā i tatou ua faamautūina ai le manatu faapea, e faaalia e le Atua lona mana iā i latou o loo auauna iā te ia. (2 Nofoaiga a Tupu 16:9) O lea ua amata ai ona tatou malamalama faapea “o le mataʻu ia Ieova, o i ai le faatuatuaga malosi.”—Faataoto 14:26.

8. (a) Aiseā e uunaʻia ai i tatou e le mataʻu i le Atua e savavali i ona ala? (e) Faamatala pe faapefea ona tatou “pipii” atu iā Ieova.

8 O le iai o se mataʻu lelei i le Atua e lē gata ina faamalosia ai le faatuatua ma le mautinoa iā te ia ae uunaʻia ai foʻi i tatou e savavali i ona ala. Ina ua faapaiaina e Solomona le malumalu, na ia tatalo ai iā Ieova: “Ia latou [tagata Isaraelu] matatau ia te oe, ma savavali i ou ala, i aso uma latou te ola ai i le laueleele na e foaiina mai i o matou tamā.” (2 Nofoaiga a Tupu 6:31) Muamua atu, na timaʻi ai e Mose tagata Isaraelu: “Tou te mulimuli atu ia Ieova lo outou Atua, ma outou matatau ia te ia, ma tausiusi i ana poloaiga, tou te faalogo foi i lona siufofoga, ma outou auauna ia te ia, ma pipii atu ia te ia.” (Teuteronome 13:4) E pei ona faaalia ma le manino i nei fuaiupu, o le faanaunauga e savavali i ala o Ieova ma “pipii” atu iā te ia, e sau mai le faatuatua ma le mautinoa i le Atua. Ioe, o le mataʻu faale-Atua, e taʻitaʻia ai i tatou e usiusitai iā Ieova, e auauna iā te ia, ma pipii atu iā te ia, e pei o se tamaitiiti atonu o loo pipii moni atu i lona tamā lea o loo ia faatuatua atoatoa atu i ai ma le mautinoa.—Salamo 63:8; Isaia 41:13.

O le Alofa i le Atua o le Mataʻu Lea iā te Ia

9. O le ā le sootaga o le alofa i le Atua ma le mataʻu i le Atua?

9 Mai le vaaiga faale-Tusi Paia, o le mataʻu i le Atua ua lē faapea ai ua lē mafai ona alolofa atu iā te ia. Na i lo lea, na faatonuina tagata Isaraelu ina ia “mataʻu ia Ieova . . . ina ia e savali i ona ala uma lava, ma ia e alofa atu ia te ia.” (Teuteronome 10:12) O lea, o le mataʻu i le Atua ma le alofa i le Atua e fesootaʻi vavalalata. O le mataʻu i le Atua e uunaʻia ai i tatou e savavali i ona ala, ma e faamaonia ai foʻi lo tatou alofa mo ia. (1 Ioane 5:3) Ua talafeagai lenei tulaga ona pe a tatou alolofa i se tasi, e saʻo lo tatou matataʻu e faia se mea e faatigā ai iā te ia. Na faatigā tagata Isaraelu iā Ieova e ala i o latou ala fouvale a o iai i le vaomatua. E mautinoa e tatou te lē mananaʻo e faia so o se mea e aumaia ai lenā faanoanoaga i lo tatou Tamā faalelagi. (Salamo 78:40, 41) I le isi itu, talu ai ʻo loo [“fiafia le,” NW] finagalo o Ieova i e matatau ia te ia,’ o lo tatou usiusitai la ma le faamaoni e faafiafiaina ai lona finagalo. (Salamo 147:11; Faataoto 27:11) O le alofa i le Atua e uunaʻia ai i tatou e faafiafiaina o ia, ma o le mataʻu i le Atua e taofia ai i tatou mai le faatigā iā te ia. O nei uiga e faaatoa e le tasi le isi, ae lē feteenaʻi.

10. Na faaalia faapefea e Iesu faapea na fiafia o ia i le mataʻu iā Ieova?

10 O le olaga o Iesu Keriso ua faataʻitaʻia manino mai ai le auala e tatou te alolofa ma matataʻu ai i le Atua i le taimi e tasi. Na tusi le perofeta o Isaia e faatatau iā Iesu e faapea: “E afio mau ia te ia le Agaga o Ieova; o le Agaga o le poto ma le mafaufau; o le agaga o le faatonuga ma le malosi; o le Agaga o le malamalama ma le mataʻu ia Ieova. E fiafia foi o ia i le mataʻu ia Ieova.” (Isaia 11:2, 3) E tusa ai ma lenei valoaga, na uunaʻia e le agaga o le Atua ia Iesu e mataʻu i lona Tamā faalelagi. E lē gata i lea, ua tatou mātauina faapea o lenei mataʻu, e lē o se avega mamafa, ae sa avea ma puna e faamalieina ai. Sa maua e Iesu le fiafia tele i le faia o le finagalo o le Atua ma i le faafiafiaina o ia, e oo lava i tulaga e sili ona faigatā. Ina o fesagaʻi ma le faamataʻuina i le faasalaga oti i luga o le laau faaoosala, na ia fetalai atu iā Ieova: “Aua le faia loʻu loto, a o lou finagalo.” (Mataio 26:39) Ona o lenei mataʻu faale-Atua, na faafofoga atu ai ma le fiafia Ieova i tatalo o olega a lona Alo, faamalosia o ia, ma faaolaina o ia mai le oti.—Eperu 5:7.

Aʻoaʻoina ia Mataʻu iā Ieova

11, 12. (a) Aiseā e tatau ai ona tatou aʻoaʻoina ina ia mataʻu i le Atua? (e) O faapefea ona aʻoaʻoina i tatou e Iesu ina ia mataʻu iā Ieova?

11 E ese ai mai le maofa e masani ai lea e tatou te lagona pe a fesagaʻi ma le malosi ma le matagofie o mea faalenatura, o le mataʻu i le Atua e lē faafuaseʻi ona mauaina. O le māfuaaga lenā ua faaoo mai ai faavaloaga iā i tatou e le Tavita Sili, o Iesu Keriso, le valaaulia: “Le fanau e, ina o mai ia, ina faalogologo mai ia ia te au; ou te aʻoaʻo atu ia te outou ia matatau ia Ieova.” (Salamo 34:11) E mafai faapefea ona tatou aʻoaʻoina mai iā Iesu ina ia mataʻu iā Ieova?

12 Ua aʻoaʻoina i tatou e Iesu e mataʻu iā Ieova e ala i le fesoasoani iā i tatou ia malamalama i uiga ofoofogia o lo tatou Tamā faalelagi. (Ioane 1:18) Ua faaalia e le faataʻitaʻiga a Iesu lava ia le auala e mafaufau ai le Atua ma le auala e feutagaʻi ai o ia ma isi, ona o loo faaatagia mai ma le atoatoa e Iesu uiga o lona Tamā. (Ioane 14:9, 10) E lē gata i lea, e ala i le taulaga na faia e Iesu, ua tatou fesootaʻi atu ai iā Ieova pe a tatou tatalo mo le faamagaloga o a tatou agasala. O lenei faailoaga matilatila o le alofa mutimutivale o le Atua o loo iai i inā se māfuaaga malosi e mataʻu ai iā te ia. Na tusi le faisalamo e faapea: “O ia te oe le faamagaloina o sala, ina ia matautia oe.”—Salamo 130:4.

13. O ā laasaga ua otooto mai i le tusi o Faataoto e fesoasoani iā i tatou e matataʻu ai iā Ieova?

13 Ua otooto mai i le tusi o Faataoto se faasologa o laasaga ia e mafai ai ona tatou atiina aʻe le mataʻu faale-Atua. “Loʻu atalii e, afai e te talia aʻu upu, ma e teu i lou loto aʻu poloaiga, e uai atu ai ou taliga i le poto, e faasaga atu ai lou loto i le faautauta; afai lava e te valaau atu i le atamai, ma e leo tele atu i le faautauta; . . . ona e lagona ai lea o le mataʻu ia Ieova, ma e maua ai le poto i le Atua.” (Faataoto 2:1-5) O lea, ina ia mataʻu i le Atua, e tatau ona tatou suʻesuʻeina lana Afioga, ia taumafai malosi e malamalama i ana faatonuga, ona uaʻi atu lea ma le faaeteete i ana fautuaga.

14. E mafai faapefea ona tatou mulimuli atu i fautuaga na avatu i tupu o Isaraelu?

14 Na faatonuina tupu uma o Isaraelu anamua e faia se kopi o le Tulafono ma “faitau ai foi i aso uma lava o lona olaga; ina ia aʻoaʻoina ai o ia ia mataʻu ia Ieova lona Atua, ma ia tausi i upu uma lava a lenei tulafono.” (Teuteronome 17:18, 19) O le faitau ma le suʻesuʻeina o le Tusi Paia e tāua foʻi mo i tatou pe afai e tatou te aʻoaʻo ina ia matataʻu iā Ieova. A o tatou faatatauina mataupu silisili o le Tusi Paia i o tatou olaga, e oo ai ina tatou mauaina le atamai ma le poto e sau mai le Atua. E tatou te ‘lagona ai le mataʻu ia Ieova’ ona ua tatou vaai i iʻuga lelei o loo iai o tatou olaga, ma ua tatou faatāuaina ai la tatou faiā ma le Atua. E lē gata i lea, e ala i le faapotopotoina e lē aunoa ma uso talitonu, e mafai ai ona faalogo atu talavou ma ē matutua i aʻoaʻoga tauatua, aʻoaʻo e matataʻu i le Atua, ma savavali i ona ala.—Teuteronome 31:12.

E Fiafia i Latou Uma e Matataʻu iā Ieova

15. I ā auala o loo fesootaʻi atu ai le mataʻu i le Atua i la tatou tapuaʻiga iā te ia?

15 Mai i mea e pei ona taʻua, e mafai ona tatou iloa ai faapea, o le mataʻu i le Atua o se uiga lelei e ao iā i tatou uma ona atiina aʻe, ona o se vaega tāua o la tatou tapuaʻiga iā Ieova. E taʻitaʻiina atu ai i tatou e faatuatua atoatoa atu iā te ia, ia savavali i ona ala, ma ia pipii atu iā te ia. E pei lava ona sa moni iā Iesu Keriso, o le mataʻu i le Atua e mafai foʻi ona uunaʻia i tatou e faataunuuina la tatou taʻutinoga o lo tatou tuuina atu i le taimi nei ma oo atu lava i le faavavau.

16. Aiseā ua faalaeiau ai i tatou e Ieova ina ia matataʻu iā te ia?

16 O le mataʻu faale-Atua e lē taitai ona fefefe ai pe soona faasāsā naʻuā foʻi. Ua faamautinoa mai e le Tusi Paia iā i tatou e faapea: “Amuia [“fiafia,” NW] i latou uma o e matatau ia Ieova, o e savavali i ona ala.” (Salamo 128:1) Ua faalaeiau i tatou e Ieova ina ia matataʻu iā te ia auā ua ia silafia faapea o lenei uiga o le a puipuia ai i tatou. Ua tatou mātauina lona naunau ma le alofa i ana upu iā Mose e faapea: “E! ana ia i latou [tagata Isaraelu] lena loto e matatau mai ai ia te au, ma tausiusi i aʻu poloaiga uma i aso uma lava, ina ia manuia ai i latou, atoa ma a latou fanau e faavavau.”—Teuteronome 5:29.

17. (a) O ā aogā e tatou te mauaina mai le mataʻu i le Atua? (e) O ā vala o le mataʻu faale-Atua o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo ai?

17 I se tulaga tutusa, afai e tatou te atiina aʻe o tatou loto ina ia mataʻu i le Atua, o le a tatou mauaina ai le manuia. I ā itu? Muamua lava, o lenā uiga o le a faafiafiaina ai le Atua ma o le a tatou vavalalata atu ai iā te ia. Na iloa e Tavita mai mea na tutupu iā te ia e faapea “e faia e ia le mea e manao i ai o e matatau ia te ia; e faafofoga foi o ia i la latou alaga atu, ma faaolaina i latou.” (Salamo 145:19) Lona lua, o le mataʻu faale-Atua o le a tatou maua ai aogā auā o le a aafia ai o tatou uiga agaʻi i mea e leaga. (Faataoto 3:7) O le mataupu o loo sosoo ai o le a iloiloina ai le auala e puipuia ai i tatou e lenei mataʻu mai lamatiaga faaleagaga, ma o le a toe iloiloina ai nisi o faataʻitaʻiga faale-Tusi Paia o tane o ē na matataʻu i le Atua ma ʻalo ese i le leaga.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 1 Na taliaina e le Fono Sili a Malo Aufaatasi le Faalauiloaga Aoao o Aiā Tatau a Tagata iā Tesema 10, 1948.

Pe Mafai Ona E Taliina Fesili o Loo Mulimuli Mai?

• O le ā le uiga o le mataʻu i le Atua, ma e faapefea ona aafia ai i tatou?

• O le ā le sootaga o le mataʻu i le Atua ma le savavali ma le Atua?

• Ua faapefea i le faataʻitaʻiga a Iesu ona faaalia ai faapea o le mataʻu i le Atua e fesootaʻi atu i le alofa i le Atua?

• I ā auala e mafai ai ona tatou atiina aʻe o tatou loto ina ia mataʻu iā Ieova?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 17]

Na poloaʻiina tupu o Isaraelu e faia a latou lava kopi o le Tulafono ma faitau i ai i aso taʻitasi

[Ata i le itulau 18]

O le mataʻu iā Ieova e taʻitaʻiina ai i tatou e faatuatua atu iā te ia e pei o se atalii ona faatuatua atu i lona tamā

[Faamatalaga i Ata i le itulau 15]

Fetu: Photo by Malin, © IAC/RGO 1991