“Ua Ou Avatu le Faaaʻoaʻo ia te Outou”

“Auā foi ana fai outou ma aʻoaʻo po ua tatau ai ina ua leva.”—EPERU 5:12.

1. Aiseā e ao ai i upu o le Eperu 5:12 ona faigofie lava ona faapogaia ai se Kerisiano e manatu mamafa?

A O E faitauina upu faagaeeina o la tatou mau autū, pe e te lagona ai ea le manatu mamafa e faatatau iā te oe lava? Afai o le tulaga lenā, e lē na o oe o iai le lagona lenā. I le avea ai ma soo o Keriso, ua tatou iloa e ao ona avea i tatou ma faiaʻoga. (Mataio 28:19, 20) O lo tatou iloa e faatatau i le taimi lea ua tatou ola ai ua tatau ai ona vave ona tatou agavaa e aʻoaʻo atu. Ma ua tatou iloa o la tatou aʻoaʻo atu, e mafai ona iloa ai le eseesega i le mataupu o le ola ma le oti iā i latou o tatou aʻoaʻoina! (1 Timoteo 4:16) O le tulaga talafeagai lava la, o lo tatou fesili ifo lea iā i tatou lava: ‘Po o aʻu moni o se faiaʻoga e pei ona sa tatau ona iai? E faapefea ona ou gaoioi e faaleleia atili?’

2, 3. (a) Na faapefea ona faamatalaina e se tasi faiaʻoga le faavae mo aʻoaʻoga lelei? (e) O le ā le faataʻitaʻiga na faataatia e Iesu mo i tatou e uiga i le aʻoaʻo atu?

² E lē tatau ona faalotovaivaiina ai i tatou i na popolega. Afai na pau la tatou vaai i le aʻoaʻo atu, e faapea o se mea e manaʻomia ai ni tomai faapitoa, tatou te ono manatu ai e faapea e lē faigofie ona faaleleia la tatou aʻoaʻo atu. Ae ia manatua, o le faavae mo aʻoaʻoga lelei, e lē o se faiga e fai aʻi, aʻe o se mea e sili atu ona tāua. Mātau le mea na tusia e se tasi faiaʻoga ua iai le poto masani i se tusi i le mataupu: “O aʻoaʻoga lelei e lē faalagolago i se tomai faapitoa po o le auala e fai ai, ni fuafuaga po o gaoioiga. . . . O le aʻoaʻo atu o lona vala autū lava o le alofa.” E moni o lona tulaga sa iai o se faiaʻoga faalelalolagi nei. Peitaʻi, atonu e sili atu foʻi ona fetaui lona manatu i le aʻoaʻo atu lea tatou te faia o ni Kerisiano. E faapefea?

³ E leai se isi tatou te faaaʻoaʻo i ai i le avea ma faiaʻoga na i lo Iesu Keriso, o lē na fetalai atu i ona soo: “Ua ou avatu le faaaʻoaʻo ia te outou.” (Ioane 13:15) Sa ia faasino atu i lana faaaʻoaʻoga i le faaalia o le lotomaulalo, peitaʻi o le faaaʻoaʻoga lea sa faataatia e Iesu mo i tatou, e mautinoa lava le aofia ai o lana galuega sili ona tāua i le avea ai o se tagata i le lalolagi—o le aʻoaʻoina lea o tagata i le tala lelei o le Malo o le Atua. (Luka 4:43) Afai nei la, ua e filifilia se upu se tasi e taaofaʻi ai le faiva a Iesu, e mautinoa lava e te ono filifilia le upu “alofa,” pe e lē o le mea ea lenā e te faia? (Kolose 1:15; 1 Ioane 4:8) Sa avea le alofa o Iesu mo lona Tamā o Ieova ma mea tupito iā te ia. (Ioane 14:31) Peitaʻi, i le avea ai ma faiaʻoga, sa faaalia e Iesu le alofa i isi auala faaopoopo e lua. Sa faaalia le alofa o Iesu i upu moni na ia aʻoaʻo atu, ma sa ia alofa foʻi i tagata na ia aʻoaʻoina. Seʻi o tatou matuā uaʻi atu i nei vala o le faaaʻoaʻoga na ia faataatia mo i tatou.

O se Alofa ua Leva Ona Iai mo Upu Moni a le Atua

4. Sa faapefea ona ati aʻe e Iesu se alofa mo aʻoaʻoga a Ieova?

⁴ O uiga faaalia o se faiaʻoga agaʻi i lana mataupu, e mafai ona iai ni aafiaga i le tulaga o lana  aʻoaʻo atu. E ono mafai ona aafia ai ana tagata aʻoga, pe a faaalia sona lē fiafia. Sa leʻi iai se lagona faatalatū o Iesu i upu moni tautele sa ia aʻoaʻo atu e faatatau iā Ieova ma Lona Malo. Sa matuā loloto le alofa o Iesu i lenei mataupu. Ua uma ona ia atiina aʻe lenā alofa i le avea ai ma tagata aʻoga. Mo le tele o tausaga sa ia soifua ai i le lagi aʻo leʻi afio mai i le lalolagi, sa avea ai le Alo pele e toʻatasi o sē e naunau i le aʻoaʻoina o mea. Ua faamauina i le Isaia 50:4, 5 ia upu talafeagai nei: “Ua foai mai ia te au e le Alii o Ieova le laulaufaiva o e ua aʻoaʻoina, ina ia ou iloa ona faamafanafana i se upu le ua tigaina; na te fagua aʻu i lea taeao ma lea taeao; na te fagua oʻu taliga, ina ia ou faalogologo e pei o e ua aʻoaʻoina. Ua toina le puipui o oʻu taliga e le Alii o Ieova, a ou te lei finau vale; ou te le foi atu lava.”

5, 6. (a) O le ā le mea na tupu iā Iesu i lona papatisoga, ma o ā aafiaga na oo ai iā te ia? (e) O le ā le eseesega tatou te mātauina i le va o Iesu ma Satani e faatatau i le faaaogāina o le Afioga a le Atua?

⁵ A o soifua aʻe i le avea ai o se tagata i le lalolagi, sa faaauau ona naunau Iesu i le poto tauatua. (Luka 2:52) Ae ina ua oo i le taimi o lona papatisoga, na oo ai iā te ia se mea e matuā faapitoa lava. Ua taʻua i le Luka 3:21: “Ona faaavanoaina ai lea o le lagi.” E foliga mai, na mafai ai e Iesu ona toe manatua lona soifuaga sa iai muamua a o leʻi afio mai o se tagata i le lalolagi. Na uma lenā ona ia faaalu lea o le 40 aso e anapogi ai i le vao. E lē taumate sa oo iā te ia le matuā fiafia le toe manatunatu loloto i le tele o avanoa sa ia mauaina ai faatonuga mai iā Ieova a o iai i le lagi. E leʻi pine, ae tofotofoina loa lona alofa mo upu moni a le Atua.

⁶ Ina ua lē lavā ma fia taumafa Iesu, sa taumafai loa Satani e faaosooso iā te ia. Pagā se eseesega ua tatou maua i le va o nei atalii e toʻalua o le Atua! Sa la taufai siiina mai Tusi Paia Eperu—peitaʻi sa matuā tuufaafeagai lava o la uiga faaalia. Sa mimilo e Satani le Afioga a le Atua, na ia faaaogāina ma le leai o se faaaloalo ina ia faamalie ai ona lava manaʻo manatu faapito. E manino lava, le manatu faatauvaa o lenei fouvale i upu moni tauatua. I le isi itu, ona sa iai le alofa iā Iesu ina ua ia sii mai le Tusi Paia, sa ia faaaogā ai ma le faaeteete le Afioga a le Atua i taimi uma na tali atu ai. Ua leva ona soifua muamua Iesu a o leʻi tusia nei upu faagaeeina, peitaʻi sa ia matuā faaaloalo lava i ai. O upu moni tautele na mai i lona Tamā faalelagi! Na ia taʻu atu iā Satani o na upu mai iā Ieova e sili atu ona tāua na i lo o taumafa faaletino. (Mataio 4:1-11) Ioe, sa faaalia e Iesu le alofa i upu moni uma lava sa aʻoaʻoina ai o ia e Ieova. Sa faapefea la ona ia faaalia lenā alofa i le avea ai o se faiaʻoga?

Le Alofa i Upu Moni na Ia Aʻoaʻoina

7. Aiseā na taumamao ai Iesu mai i le amataina o sana ia lava aʻoaʻoga?

⁷ Sa mātauina lava le alofa o Iesu i upu moni sa ia aʻoaʻoina. A manatu i ai, sa faigofie lava ona ia faatulaʻi mai ni ona ia lava manatu. E matuā anoanoaʻi le poto ma le atamai sa iā te ia. (Kolose 2:3) Ae ui lava i lea, sa ia faamanatu atu pea lava pea i lana ʻaufaalogologo e faapea o mea uma sa ia aʻoaʻo atu, e lē mai iā te ia, ae mai i lona Tamā faalelagi. (Ioane 7:16; 8:28; 12:49; 14:10) Na matuā tele lava lona alofa i upu moni mai le Atua lea na te leʻi manaʻo ai e suia i ona lava manatunatuga.

8. I le amataga o lana faiva, sa faapefea ona faataatia e Iesu le faaaʻoaʻoga o le faalagolago lea i le Afioga a le Atua?

⁸ Ina ua amata le faiva i le lautele a Iesu, sa vave lava ona ia faataatia le faaaʻoaʻoga. Manatu i le auala na ia uluaʻi faalauiloa atu ai i tagata o le Atua e faapea o ia o le Mesia folafolaina. Pe na tau ea o lona faaali atu i luma o tagata e toʻatele ma taʻu atu o ia o le Keriso, ona fai lea o ni vavega mataʻina e faamaonia atu ai ana faamatalaga? E leai. Sa ia maliu atu i se sunako, lea e masani lava ona faitau ai e tagata o le Atua ia Tusitusiga Paia. I inā sa ia faitau ai e faatatau i le valoaga i le Isaia 61:1, 2 ma faamatala atu e faapea o nei upu moni faavaloaga e faatatau iā te ia. (Luka 4:16-22) Sa fesoasoani le tele o ana valoaga e faamautū ai sa iā te ia le lagolago a Ieova. Peitaʻi, sa ia faalagolago atu e lē aunoa i le Afioga a le Atua mo lana aʻoaʻo atu.

9. I lona feagai ai ma le ʻau Faresaio, sa faapefea ona faaalia e Iesu lona alofa faamaoni mo le Afioga a le Atua?

⁹ Ina ua luʻia Iesu e tagata lotu faatautee, e leʻi auai o ia i se finauga ma i latou po o ai e mālō, e ui lava e faigofie ona ia manumalo ai i se tauvaga faapea. Na i lo lenā, sa ia tuu atu i le Afioga a le  Atua e faasaʻoina i latou. Seʻi toe manatu i lenei mea mo se faaaʻoaʻoga, ina ua molia e le ʻau Faresaio soo o Iesu faapea ua latou solia le Sapati e ala i lo latou oʻotiina o ni nai ausaito i le fanua ma aai ai a o latou ui atu i le fanua. Na tali atu Iesu e faapea: “E leʻi faitaulia ea e outou le mea na faia e Tavita, ina ua fia ʻai o ia, atoa ma i latou sa ia te ia?” (Mataio 12:1-5) E mautinoa lava sa faitau na tagata faafiaamiotonu i le faamatalaga faagaeeina o loo faamauina i le 1 Samuelu 21:1-6. Afai sa latou faitau ai, na lē taulau la ona latou iloa le lesona tāua o loo aofia ai. Peitaʻi, e sili atu mea sa faia e Iesu na i lo le na ona faitau i le mea na tupu. Sa ia manatunatu e faatatau i lona uiga ma talia mataupu silisili o loo aʻoaʻoina mai ai. Sa ia faapelepele i mataupu silisili o loo aʻoaʻo mai e Ieova e ala mai i lenā vaega o le Tusi Paia. O lea, sa ia faaaogāina lenā mea na tupu atoa ai ma se faaaʻoaʻoga mai le Tulafono a Mose, e faaalia ai le fetuutuunaʻi o le Tulafono. Sa faapena foʻi, i le taofi mau ma le faamaoni i le Afioga a le Atua na uunaʻia ai o ia e puipuia le Afioga a le Atua faasaga i taumafaiga a taʻitaʻi lotu e mimilo le Afioga a le Atua mo lo latou lava lelei po o le natia i le anoanoaʻi o uputuu a tagata.

10. Na faapefea ona faataunuuina e Iesu ia valoaga e faatatau i le tulaga o lana aʻoaʻo atu?

¹⁰ Ona o le naunau o Iesu i le upu moni sa ia aʻoaʻoina atu, na te leʻi faatagaina ai le tau lava ina aʻo faatauloto, i se uiga e tupu ai le fiu ma e aunoa ma ni uiga faaletagata. Sa taʻua mai i valoaga faagaeeina e faapea o le a tautala le Mesia i ‘ona laufofoga i upu alofa,’ i le faaaogāina o “upu lelei.” (Salamo 45:2; Kenese 49:21) Sa faataunuuina e Iesu na valoaga e ala i le faatumauina o lana feʻau i se tulaga manino ma faaoso ai le naunau , i le faaaogāina o “upu alofa” a o ia aʻoaʻo atu le upu moni sa ia matuā naunau i ai. (Luka 4:22) E lē taumatea o lona maelega na uigā ai ona foliga atu, ma sa faaalia atu i ona fofoga lona naunau moni i lana mataupu. Maʻeu se fiafia sa maua ai i le faalogologo atu iā te ia, ma maʻeu se faaaʻoaʻoga lelei mo i tatou e mulimuli ai pe a tatou talanoa i isi e faatatau i mea ua tatou aʻoaʻoina!

11. Aiseā e leʻi faapogaia ai lava Iesu e nenee pe faamaualuga i ona tomai i le avea o se faiaʻoga?

¹¹ Pe sa avea ea le maoaʻe o le silafia e Iesu o upu moni tauatua atoa ai ma le logo lelei o lana talanoa ma auala na uunaʻia ai o ia e nenee ma faamaualuga? O le tulaga lenā e masani ona tupu i faiaʻoga faaletagata. Ae ia manatua , o le atamai o Iesu sa atagia mai ai lona mataʻu i le Atua. O le ituaiga poto lenā e lē mafai ona maua ai le faamaualuga, auā “o i ai le poto i e faamaulalo.” (Faataoto 11:2) Sa iai foʻi se isi mea sa taofia ai Iesu mai le faasiasia ma le faamaualuga.

Sa Alofa Iesu i Tagata na Ia Aʻoaʻoina

12. Sa faaalia faapefea e Iesu lona lē manaʻo i ona soo e fefefe iā te ia?

¹² O le alofa loloto o Iesu mo tagata sa ia aʻoaʻoina, sa faaalia e lē aunoa i lana aʻoaʻo atu. E leʻi taʻufaatauvaaina lava pe matataʻu tagata i lana aʻoaʻo atu, e lē pei o le tulaga masani i faiaʻoga faaletagata faasausili. (Failauga 8:9) Ina ua uma ona molimauina se tasi o vavega a Iesu, sa matuā lofia ai Peteru i le maofa, ma ia faapaʻū ai i lalo i tulivae o Iesu. Peitaʻi e leʻi manaʻo Iesu i ona soo ia iai se mataʻu lē tatau iā te ia. Na ia fetalai atu ma le agalelei: “Aua e te fefe,” ona ia taʻu atu lea iā Peteru e faatatau i le galuega fiafia o le faia o soo lea o le a fai ai sona sao. (Luka 5:8-10) Sa manaʻo Iesu i ona soo ina ia uunaʻia i lo latou lava alofa mo upu moni tautele e faatatau i le Atua, ae lē ona o le fefefe i lo latou faiaʻoga.

13, 14. I ā auala sa faaalia ai e Iesu le tiga alofa mo tagata?

 ¹³ Sa atagia mai foʻi le alofa o Iesu mo tagata sa ia aʻoaʻoina i le tigā alofa sa iā te ia mo i latou. “Ua silafia e ia le motu o tagata, ona mutimuti vale ai lea o lona alofa ia te i latou, ona ua lailoa i latou ma tuulafoaiina, e pei o mamoe e leai so latou leoleo.” (Mataio 9:36) Sa ia amanaʻia lo latou tulaga paʻū maulalo ma naunau e fesoasoani iā i latou.

¹⁴ Mātau le tigā alofa o Iesu na iai i se tasi mea na tupu. Ina ua faalatalata atu se fafine sa iai le puna toto iā Iesu i se motu o tagata ma paʻi atu i le pito o lona ofu, na faamālōlōina faavavega ai o ia. Na lagona e Iesu ua alu ese atu le mana mai iā te ia, ae na te leʻi silafiaina po o ai ua faamālōlōina ai. Sa ia maumauaʻi e saʻilia le fafine. Aiseā? E lē ina ia faitioina o ia ona o le solia o le Tulafono po o tulafono a le ʻautusiupu ma Faresaio, atonu sa ia nofo popole i ai. Na i lo lenā, na ia fetalai atu iā te ia: “Loʻu afafine e, o lou faatuatua ua e malolo ai; ina alu ia oe ma le manuia, ma ia e malolo i lou maʻi tiga.” (Mareko 5:25-34) Mātau le tigā alofa i na upu. E leʻi faapea na ona ia fai atu lava, “Ia e malolo.” Na i lo lenā, na ia fetalai atu: “Ia e malolo i lou maʻi tiga.” O loo faaaogā i inei e Mareko se upu e mafai ona faauigaina moni atu lava i le “sasa” o le ituaiga sasa sa masani ona fai e avea o se faasalaga. O lona uiga, sa taʻutino e Iesu e faapea o lona maʻi sa faapogaia ai lona mafatia, atonu o ni tiga matuitui faaletino ma tau i faalogona. Sa tiga alofa Iesu mo ia.

15, 16. O ā mea na tutupu i le faiva a Iesu na faataʻitaʻia ai lona tagaʻi i uiga lelei o tagata?

¹⁵ Sa faaalia foʻi e Iesu le alofa mo tagata e ala i le tagaʻi i uiga lelei sa iā i latou. Manatu i le mea na tupu ina ua la feiloaʻi ma Natanielu, o lē na mulimuli ane avea ma aposetolo. “Ua silafia e Iesu o Natanielu o loo sau ia te ia, ona fetalai ane lea ia te ia: ‘Faauta, o le Isaraelu moni, e leai sona pepelo.’” I se tulaga faavavega, sa silasila ai Iesu i le loto o Natanielu, ma ia silafia ai le tele o mea e faatatau iā te ia. E moni, e lē faapea ua lelei atoatoa Natanielu. Sa iai ona masei e pei lava o i tatou uma. Manatua ina ua ia faalogo e faatatau iā Iesu, sa ia faia se faamatalaga lē talafeagai i lona faapea mai: “E mafai ea ona tupu o se mea lelei mai Nasareta?” (Ioane 1:45-51) Ae ui lava i lea, po o le ā lava e mafai ona tatou fai atu ai e faatatau iā Natanielu, ae sa filifilia e Iesu se mea lelei e avatu ai se faamālō i lona faamaoni.

¹⁶ E faapena foʻi, ina ua faalatalata atu se taʻitaʻi ʻau—atonu o se tagata o Nuu Ese, po o se tagata Roma ma fai atu iā Iesu e faamālōlō i se auauna maʻi, sa silafia e Iesu e iai mea na masei ai le tagata tau. O se taʻitaʻiʻau i na aso e mautinoa lava le ono iai o se ituaiga talaaga e tumu i le tele o gaoioiga sauā, faamasaatoto, ma tapuaʻiga sesē. Peitaʻi, sa taulaʻi atu Iesu i se mea lelei—o le faatuatua mataʻina o le tamāloa. (Mataio 8:5-13) Mulimuli ane, ina ua fetalai atu Iesu i le pagota o lē sa tautau i le laau faasala i ona tafatafa, e leʻi aʻoaʻia e Iesu le tamāloa i ana solitulafono i taimi ua teʻa, ae sa ia faalaeiauina o ia i se faamoemoe i le lumanaʻi. (Luka 23:43) Sa silafia lelei e Iesu o le faamasinoina ma le lē tonu o isi e na ona faalotovaivai ai i latou. E lē taumatea o ana taumafaiga e saʻili mea lelei i isi sa faalaeiauina ai le toʻatele e fai ni faaleleiga i o latou uiga.

Sa Finagalo Malie e Auauna i Tagata

17, 18. I le taliaina o le tofiga e afio mai i le lalolagi, sa faapefea ona faaalia e Iesu le finagalo malie e auauna i isi?

¹⁷ O se tasi faamaoniga malosi o le alofa o Iesu i tagata sa ia aʻoaʻoina, o lona finagalo malie lea e auauna iā i latou. I lona soifuaga aʻo leʻi afio mai i le lalolagi, sa fiafia e lē aunoa le Alo o le Atua i tagata. (Faataoto 8:30, 31) I le avea ai ma “Upu” a  Ieova, po o le fofoga fetalai, e lē taumatea sa ia olioli i le tele o feutagaʻiga ma tagata. (Ioane 1:1) Peitaʻi, o se tasi o māfuaaga o lona afio mai i le lalolagi, ina ia aʻoaʻoina le fanau a tagata i se auala tuusaʻo, “ua sasaʻa atu o ia e ia lava, o fai mona le uiga o le pologa,” ae tuua lona tulaga maualuga i le lagi. (Filipi 2:7; 2 Korinito 8:9) A o iai i le lalolagi, e leʻi faatalitalia e Iesu ia auauna mai iā te ia. I le tuufaafeagai, na ia fetalai: “E pei o le Atalii o le tagata e lei sau ia ina ia auauna mai tagata ia te ia, a ia auauna atu ia, ma foaiina atu lona ola e fai ma togiola e sui aʻi tagata e toatele.” (Mataio 20:28) Sa faataunuuina moni lava na upu e Iesu.

¹⁸ Sa auauna ma le faamaulalo Iesu i manaʻoga o i latou na ia aʻoaʻoina, sa nofo sauni e auauna atu e aunoa ma le faatalatū. Sa ia savali ma sopoʻia le Nuu o le Folafolaga, sa savali i le faitau selau o maila i malaga e talaʻi i se taumafaiga ia oo i tagata i le tele e mafai ai. Na i lo le pei o Faresaio ma tusiupu faamaualuluga, sa faaauau ona ia lotomaulalo ma faaavanoa o ia mo tagata uma. O ituaiga uma o tagata—o tagata aloaʻia, o fitafita, o lōia, o fafine, o tamaiti, o ē matitiva, o ē mamaʻi, e oo lava i tagata e manatu faatauvaa i ai tagata—sa naunau e faalatalata atu iā te ia e aunoa ma le fefefe. E ui lava sa lelei atoatoa, sa avea Iesu ma tagata sa iai lagona o le vaivai ma le fia taumafa. E oo lava i taimi sa ia lagona ai le vaivai pe ua manaʻomia foʻi se mālōlōga po o se taimi paganoa e tatalo ai, sa ia faamuamua pea manaʻoga o isi na i lo ona manaʻoga.—Mareko 1:35-39.

19. Sa faapefea ona faataatia e Iesu le faaaʻoaʻoga i le feutagaʻi ma le lotomaulalo, onosai ma le agalelei ma ona soo?

¹⁹ Sa faapena foʻi ona finagalo malie Iesu e auauna atu i ona lava soo. Sa ia faia faapea e ala i lona aʻoaʻoina o i latou ma le onosai ma le faamaulalo. Ina ua faafaigatā ona malamalama i nisi o lesona aogā, e leʻi fiu Iesu, pe toʻatamaʻi pe na otegiaina i latou. Sa faaauau pea ona ia saʻilia isi auala e faamalamalama ai ona manatu. Mo se faaaʻoaʻoga, seʻi tau ina manatu i le finau pea lava pea o le ʻausoo po o ai e sili iā i latou. Sa faaauau ai pea faapena seʻia oo lava i le pō a o lumanaʻi le faasalaina o ia, sa maua ai e Iesu ni auala fou e aʻoaʻoina ai i latou ina ia feutagaʻi ma le tasi i le lotomaulalo. I lenei mataupu o le lotomaulalo, ma isi lava mea, e talafeagai ai iā Iesu le faapea mai: “Ua ou avatu [faataatia] le faaaʻoaʻo ia te outou.”—Ioane 13:5-15; Mataio 20:25; Mareko 9:34-37.

20. O le ā le faiga tau aʻoaʻo atu sa ese ai Iesu mai i le ʻau Faresaio, ma aiseā sa aogā ai lea faiga?

²⁰ Mātau e leʻi tau ina taʻu atu e Iesu le auala i soo; sa ia ʻfaataatia le faaaʻoaʻo.’ Sa ia aʻoaʻoina i latou e ala i faataʻitaʻiga. E leʻi foliga atu i le tautala a Iesu e faapea o ia o loo i se tulaga maualuga, e lē mafai ai ona fai mea na ia fai atu ai iā i latou e fai. O le auala lenā a le ʻau Faresaio. Na fetalai Iesu e faatatau iā i latou, “ua latou fai atu, a e latou te le faia.” (Mataio 23:3) Sa faaalia ma le agamalu e Iesu i ana tagata aʻoga le uiga moni lava o lana aʻoaʻo atu e ala i le soifua ai, ma faataʻitaʻia i ai. Ina ua ia uunaʻia la ona soo e mulimuli i se olaga faigofie e aunoa ma le matapeʻapeʻa, latou te leʻi taumanatu po o le ā le uiga o lana fetalaiga. Sa mafai ona latou malamalama i le uiga o ana fetalaiga: “E fai lua o alope, e fai foi mea e momoe ai manu felelei; a o le Atalii o le tagata, e leai se mea e moe ai o ia.” (Mataio 8:20) Sa auauna Iesu i ona soo e ala i le faataatia ma le agamalu o le faaaʻoaʻoga mo i latou.

21. O le ā o le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai?

²¹ E manino lava, o Iesu o le Faiaʻoga silisili lea ua soifua i le lalolagi. Sa manino uma i tagata loto faamaoni o ē sa vaai ma faalogo iā Iesu, o lona alofa i mea na ia aʻoaʻoina atoa ai ma tagata sa ia aʻoaʻoina. E pei lava foʻi ona faamaonia iā i tatou i aso nei o ē o loo suʻesuʻeina le faaaʻoaʻoga na ia faataatia. E faapefea la ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga lelei atoatoa a Keriso? O le a talanoaina lenei fesili i le mataupu o sosoo mai.

O le a Faapefea Ona E Tali?

• O le ā le faavae o aʻoaʻoga lelei, e pei ona faataʻitaʻia mai e ai?

• I ā auala sa faaalia ai e Iesu lona naunau i upu moni sa ia aʻoaʻoina?

• Sa faapefea ona faaalia e Iesu le alofa mo tagata sa ia aʻoaʻoina?

• O ā faaaʻoaʻoga sa faaalia ai le lotomaulalo o Iesu i le finagalo malie e auauna iā i latou sa ia aʻoaʻoina?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 12]

Sa faapefea ona faaalia e Iesu lona naunau i mataupu silisili o loo maua i le Afioga a le Atua?