Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

“Tetee Atu i le Tiapolo”

“Tetee Atu i le Tiapolo”

Tetee Atu i le Tiapolo”

“Tetee atu i le tiapolo, ona sola ese ai lea o ia iā te outou.”—IAKOPO 4:7.

1. E faapefea ona faamatalaina le lalolagi i aso nei, ma aiseā e ao ai i le ʻaufaauuina ma a latou aumea ona mataala?

“UA LEILOA le mea o iai le Atua, ae o loo iai pea le Tiapolo.” O upu na a le tusitala Falani o André Malraux ua matuā talafeagai ona faamatalaina ai le lalolagi lenei o loo tatou ola ai. O mea o loo fai e tagata ua sili ona faaatagia mai ai togafiti a le Tiapolo na i lo le finagalo o le Atua. Ua taʻitaʻisesēina e Satani tagata “i le mana uma, ma faailoga, ma vavega pepelo, ma mea faasesē uma o le amio leaga i ē a fano.” (2 Tesalonia 2:9, 10) Peitaʻi i nei “aso e gata ai,” ua taulaʻi atu taumafaiga a Satani i auauna tuuina atu a le Atua, o loo sii taua atu i Kerisiano faauuina, “o ē ua tausi i poloaʻiga a le Atua, ma ua taofi le mau iā Iesu.” (2 Timoteo 3:1; Faaaliga 12:9, 17) E manaʻomia lava e nei auauna faauuina a le Atua ma a latou aumea o ē o loo iai le faamoemoe o le ola i le lalolagi ona mataala.

2. Na faapefea ona faasesēina e Satani ia Eva, ma o le ā le popolega sa faailoa mai e Paulo?

2 O Satani o se taufaasesē i so o se vala lava. I le faaaogāina o se gata e ui mai ai, sa ia faasesēina ai Eva e manatunatu faapea o le a sili atu lona fiafia pe a gaoioi lava ia e tuese mai le Atua. (Kenese 3:1-6) Pe tusa o le fā afe tausaga mulimuli ane ai, na faailoa mai ai e le aposetolo o Paulo le popolega ina neʻi faasesēina Kerisiano faauuina i Korinito i mailei taufaasesē a Satani. Na tusi Paulo e faapea: “A e ou te fefe, ina neʻi pei ona faasesēina o Eva e le gata i lana togafiti, e faapea ona faaleagaina o outou manatu ina ia lē tonu iā Keriso.” (2 Korinito 11:3) Ua faaleagaina e Satani mafaufau o tagata ma mimilo sesē o latou manatunatuga. E faapei lava ona ia maileia Eva, e mafai foʻi ona ia faapogaia Kerisiano e faia se faaiʻuga sesē ma manatu ai e faalagolago lo latou fiafia i se mea o loo taofia e Ieova ma lona Alo.

3. O le ā le puipuiga mai le Tiapolo ua saunia e Ieova?

3 E mafai ona faatusa Satani i se seumanu o lē na te saunia mailei ina ia puʻea ai i latou e lē mataala. Ina ia ʻalofia mailei a Satani, e manaʻomia ona tatou ‘nonofo i le mea lilo o i ai lē Silisili ese,’ o se nofoaga faafaatusa mo le puipuiga ua saunia e Ieova mo i latou e amanaʻia lana pule silisili ese aoao i mea latou te faia. (Salamo 91:1-3) Tatou te manaʻomia le puipuiga uma ua saunia e Ieova e ala mai i lana Afioga, lona agaga, ma lana faalapotopotoga ina ia tatou “mafaia ona tetee atu i togafiti a le tiapolo.” (Efeso 6:11) O le upu Eleni mo “togafiti” e mafai foʻi ona faaliliuina “gaoioiga taufaaʻoleʻole.” E aunoa lava ma se masalosalo, o loo faaaogā e le Tiapolo le tele o togafiti ma gaoioiga taufaaʻoleʻole i ana taumafaiga e maileia auauna a Ieova.

O Mailei na Fuafua e Satani mo Uluaʻi Kerisiano

4. O le ā le ituaiga siʻomaga sa soifua ai uluaʻi Kerisiano?

4 O Kerisiano sa soifua i le senituri muamua ma lona lua T.A. sa soifua i se vaitaimi o le malosi o le pulega a le Malo o Roma. Ona o se vaitaimi o le filemu sa iai i le malo o Roma, na mafai ai ona faateleina fefaatauaʻiga. Ona o lenei tulaga tamaoaiga, sa mafai ona maua ai le tele o taimi paganoa mo i latou sa i tulaga pule, ma sa faia fuafuaga ina ia faateleina faafiafiaga mo tagata lautele e taofia ai i latou mai i le tetee i le malo. I nisi vaitaimi, e toeitiiti lava tutusa le tele o aso mālōlō ma le aofaʻiga o aso faigaluega. Sa faaaogā e taʻitaʻi ia tupe a tagata lautele e fafaga ma fai ai faafiafiaga mo tagata, sa faamalieina tagata i meaʻai ma faafiafiaina foʻi o latou loto.

5, 6. (a) Aiseā sa lē talafeagai ai mo se Kerisiano ona fai ma masani le auai i fale mataaga ma malae taalo a Roma? (e) O le ā le togafiti sa faaaogā e Satani, ma o le ā le auala sa ʻalofia ai e Kerisiano?

5 Pe sa tulaʻi mai ai ea se lamatiaga mo uluaʻi Kerisiano ona o lenei tulaga? Pe a fua i lapataʻiga sa tusia e tusitala e pei o Tetuliano i le vaitaimi ina ua mavae atu le ʻauaposetolo, o le tele o faafiafiaga sa faia i lenā taimi, sa tumu i mea e lamatia ai Kerisiano i le tulaga faaleagaga ma le tulaga tau amio. O se faataʻitaʻiga, o le tele o faatasiga mo le lautele ma taaloga sa faia e faamamalu ai atua faapaupau. (2 Korinito 6:14-18) I fale mataaga, e oo lava i le tele o tala faakoneseti sa aafia ai faiga lē mamā tau amio ma faiga sauā faamasaatoto. A o faagasolo taimi, na mou atu le fiafia o tagata lautele i faafiafiaga masani, ae suia i faaaliga e māasiasi ai, o faafiafiaga e matuā sae ai le mata o le aitu. Na tusia e le tusitala o Jérôme Carcopino i lana tusi Daily Life in Ancient Rome e faapea: “I nei tala faakoneseti, e faataga teine o le koneseti e aveese uma o latou laʻei . . . Sa tele ina masaa ai le toto . . . Sa matuā taatele le salalau atu i le aai atoa o faiga lē talafeagai i faafiafiaga ia sa na o tāga e faaaogā ai. E leʻi faateʻia ai tagata i nei faaaliga auā ua leva ona masani la latou vaai ma faaleagaina o latou mafaufau i faiga sauā lē taupulea faamasaatoto e masani ai i malae taalo.”—Mataio 5:27, 28.

6 I malae taalo, e tau ai toa malolosi po o ai e malosi e ala i le fasiotia o le isi, po o le tau foʻi ma manu feʻai, a lē o le fasimatea o manu, po o le ʻaina foʻi o i latou e manu. O tagata solitulafono matuiā, ma mulimuli ane na aofia ai ma le toʻatele o Kerisiano sa lafoina atu i manu feʻai. E oo lava i na taimi anamua, o le togafiti a Satani o le taumafai lea ia aua neʻi toe iai se ʻinoʻino o tagata agaʻi i amioga le mamā ma faiga sauā, seʻia oo ina avea ma tulaga e masani ai ma avea o ni mea e faananau i ai. Na pau lava le auala sa ʻalofia ai lenā mailei o le aua le alu i fale mataaga ma malae taalo.—1 Korinito 15:32, 33.

7, 8. (a) Aiseā na lē atamai ai mo se Kerisiano ona auai atu i tuuga kariota? (e) Sa ono mafai faapefea ona faaaogā e Satani ia tāʻelega i Roma e maileia ai Kerisiano?

7 E lē taumatea le faafiafiaina ai i tuuga kariota sa faia i malae tetele o faafiafiaga, peitaʻi sa lē talafeagai mo Kerisiano ona o le tele o taimi e faaalia ai e le ʻaumatamata uiga sauā. Na lipotia mai e se tusitala o le senituri lona tolu e faapea o nisi o le ʻaumatamata e toe fetauaʻi lava latou, ma na taʻua foʻi e Carcopino e faapea sa “faia ai foʻi faiga faapisinisi a tagata faataulāitu ma le ʻautalitane” i totonu lava o le nofoaga sa faia ai faafiafiaga. E mautinoa lava le lē talafeagai i se Kerisiano ona iai i nofoaga sa faia ai tuuga kariota a Roma.—1 Korinito 6:9, 10.

8 Ae faapefea tāʻelega taʻutaʻua i Roma? E mautinoa lava, e leai se mea e afāina ai le taʻele ina ia tausia le soifua mālōlōina. Peitaʻi o le tele o tāʻelega i Roma sa i totonu o ni fale tetele e iai ma potu e fai ai fofō, o potu e fai ai taaloga, o potu mo taaloga faitupe ma nofoaga e aai ma feinu ai. E ui lava o le tulaga masani e faatulaga taimi mo itupā e tāʻeʻele ai, ae e masani lava ona faataga le tāʻeʻele faatasi. Na tusia e Clement o Alesania e faapea: “E tatala faasoloatoa tāʻelega mo tamāloloa ma fafine, ma latou te telenonoa ma fai ai uiga matagā.” Sa faigofie lava la ona faaaogā e Satani nei faiga sa lē afāina i le lautele e maileia ai Kerisiano. O ē na atamamai e leʻi auai atu i ai.

9. O ā mailei sa ao i uluaʻi Kerisiano ona ʻalofia?

9 Sa avea taaloga faitupe o se mea e fiafia tagata e faaalu ai le taimi, a o logologoā le malosi o le pulega a Roma. O le auala faigofie lava e ʻalofia ai e Kerisiano petipetiga sa fai i tuuga kariota o le aua le alu i malae sa fai ai tuuga. Sa iai foʻi taaloga faitupe laiti e lē laiseneina sa fai ai i potu i tua i fale pia. Sa fai petipetiga po o matematega a le ʻautaaalo, e mate atu e lē isi se aofaʻiga o ni maa ninii po o ni ponaivi o se manu o loo i le lima o le isi tagata taalo. Sa avea taaloga faitupe o se mea fiafia i olaga o tagata, auā sa faamoemoe i ai o se auala faigofie e maua ai tupe e aunoa ma le galue mamafa. (Efeso 5:5) E lē gata i lenā, o fafine sa faigaluega i na fale pia, o le tele lava o fafine talitane, ma na atili lamatia ai i amioga lē mamā faaleituaiga. O nisi na o mailei sa faapogaia e Satani mo Kerisiano na soifua ai i aai na pulea e le malo o Roma. Pe e telē se eseesega ua iai i aso nei?

O Mailei a Satani i Aso Nei

10. Ua faapefea ona tutusa le tulaga o mea i aso nei ma mea sa taatele i le taimi o le pulega a le Malo o Roma?

10 I le tulaga aoao tetele lava ia, mo le tele o senituri e leʻi suia lava togafiti a Satani. Ina ia aua neʻi “ʻoleʻolegia . . . e Satani” ia Kerisiano sa soifua ai i le aai faaleagaina o Korinito, na fautuaina malosi lava i latou e le aposetolo o Paulo. Na ia faapea atu: ‘Tatou te lē valea i togafiti a Satani.’ (2 Korinito 2:11) I le tele o atunuu tamaoaiga, ua tutusa lava le tulaga i aso nei ma le mea na iai i le taimi o le malosi o le pulega a le malo o Roma. Ua sili atu ona faateleina taimi o le toʻatele e faaalu i faafiafiaga. O taaloga faitupe e taʻua o loto o loo faagaoioia e malo ua avatu ai sina faamoemoe e oo lava i ē matitiva. E anoanoaʻi le mau faafiafiaga taugofie ua faatumulia ai mafaufau o tagata. E faatumulia malae taalo i tagata, ua taaalo tagata i taaloga faitupe, o nisi taimi e fai ai e le ʻaumatamata uiga sauā, ma e tele foʻi ina tauaʻimisa tagata taaalo. Ua fiafia tagata e faalogologo i musika matagā, o faaaliga matagā i fale o faafiafiaga faapena foʻi ma ata tifaga ma polokalame i televise. I nisi atunuu, e taatele ai le tāʻeʻele faatasi o tamāloloa ma fafine i vaitāʻele, ae lē taulia ai le tāʻeʻele telenonoa i nisi o matafaga. E pei lava ona iai i uluaʻi senituri o le faa-Kerisiano, o loo taumafai foʻi Satani e faatosina auauna a le Atua e ala i faiga faafiafia a le lalolagi.

11. O ā mailei e ono tulaʻi mai i le iai o le faanaunauga e mālōlō ma fai ni faafiafiaga?

11 I se lalolagi o loo taatele ai omiga, o se tulaga e masani ai le faanaunau e fai se suiga ia po o le mālōlō foʻi mo ni nai faafiafiaga. Peitaʻi, e faapei lava ona sa iai vala sa ono mataʻutia mo uluaʻi Kerisiano i tāʻelega i Roma, ua faamaonia foʻi le avea o nisi o nofoaga mo mālōlōga, o ni mailei o loo faaaogā e Satani e faapogaia ai Kerisiano i aso nei e fai amioga lē mamā faaleituaiga po o le inutele. Na tusi atu Paulo i Kerisiano i Korinito e faapea: “Aua neʻi faasesēina outou, ‘O le feoaʻi ma ē amio leaga e leaga ai amio lelei.’ Inā ala mai ia i le amiotonu, a e aua neʻi agasala; auā ua pōuliuli nisi i la le Atua.”—1 Korinito 15:33, 34.

12. O ā nisi o togafiti o loo faaaogā e Satani i aso nei e maileia ai auauna a le Atua?

12 Ua tatou iloa mai le mea na tupu iā Eva le auala na faaaogā ai e Satani faiga faatogafiti e faaleagaina ai ona manatunatuga. (2 Korinito 11:3) O se tasi o mailei a le Tiapolo i aso nei, o le faapogaia lea o Kerisiano e manatu faapea, afai latou te faia le tele o mea o loo fai e le lalolagi ina ia faaalia atu ai e tutusa lava Molimau a Ieova ma isi tagata, o le a mafai ona latou aumaia nisi i le upu moni. Ae i nisi taimi, ua oo ai ina pei i latou o tagata lē talitonu, ma na i lo le aumaia o tagata i le upu moni ua latou ō ese atu mai le upu moni. (Hakai 2:12-14) O se tasi o togafiti a le Tiapolo o le uunaʻia lea o Kerisiano tuuina atu, e lē gata i ē talavou ae faapena foʻi ma ē matutua ina ia ola i se olaga uigalua ma “faatigā i le Agaga Paia.” (Efeso 4:30) Ua maileia nisi i lenei togafiti ona o le faaaogāsesēina o le Initineti.

13. O le ā le mailei iloagatā ua avea o se tasi o gaoioiga taufaaʻoleʻole a le Tiapolo, ma o le ā le fautuaga i le Faataoto e fetaui i inei?

13 O se tasi o mailei iloagatā a Satani o faiga faataulāitu. E mautinoa e lē mafai e se Kerisiano moni ona auai ma le loto iai i faiga a Satani po o faiga faaagaga. Peitaʻi, ua faatamala nisi e aunoa ma le loto i ai pe a matamata i ata tifaga, o ata e faaali mai i le televise, o taaloga vitiō, e oo lava i tusi faitau a tamaiti ma tusi komi ia o loo faaalia ai gaoioiga sauā, faapena ma faiga e faapogaia e se isi malosiaga e lē masani ai. So o se mea lava e sootaga atu i faiga faataulāitu e manaʻomia ona ʻalofia. Ua faapea mai le fautuaga a le faataoto: “O mea matuitui ma mailei, o loo i ai ia i le ala o lē faapiʻopiʻo; o lē tausi o ia iā te ia, e faamamao o ia i ia mea.” (Faataoto 22:5) Talu ai o Satani o “le atua o le lalolagi nei,” e mafai lava ona natia se tasi o ana mailei i so o se mea e taatele ma fiafia i ai tagata.—2 Korinito 4:4; 1 Ioane 2:15, 16.

Na Teea e Iesu le Tiapolo

14. Na faapefea ona teea e Iesu le faaosoosoga muamua a le Tiapolo?

14 Sa saunia e Iesu se faaaʻoaʻoga lelei tele i le teea o le Tiapolo ma faapogaia ai o ia e alu ese. Ina ua uma ona papatiso ma anapogi mo aso e 40, na faaosoosoina ai Iesu e Satani. (Mataio 4:1-11) O le faaosoosoga muamua na faaaogāina ai le tulaga fia tausami o Iesu lea sa tatau ona iai ina ua uma ona anapogi. Na valaaulia e Satani Iesu e fai lana uluaʻi vavega ina ia faamalieina ai ona manaʻoga faaletino. I lona siiina mai o le Teuteronome 8:3, sa teea ai e Iesu le faaaogā o lona mana i se tulaga manatu faapito ma na ia faamuamua taumafa faaleagaga na i lo taumafa faaletino.

15. (a) O le ā le faanaunauga e masani ai na faaaogā e Satani e faaosooso ai Iesu? (e) O le ā se tasi o gaoioiga taufaaʻoleʻole e tele ina faaaogā e le Tiapolo i aso nei e maileia ai auauna a le Atua, peitaʻi e mafai faapefea ona tatou teea o ia?

15 O le manatu mataʻina e faatatau i le faaosoosoga lenei, e leʻi taumafai le Tiapolo ia faia e Iesu se agasala e ala i feusuaʻiga faaleituaiga. E aliali mai o le faanaunauga fia tausami lea e masani ona iai i taimi faapea, o le faanaunauga faaletino pito i malosi lea sa tatau ona faaaogā e faaosooso ai Iesu i lea taimi. O ā faaosoosoga o loo faaaogāina e le Tiapolo e maileia ai tagata o le Atua i aso nei? E tele faaosoosoga ma e eseese foʻi, peitaʻi e tele ina ia faaaogāina faaosoosoga o feusuaʻiga faaleituaiga e avea o se tasi o gaoioiga faaʻoleʻole i ana taumafaiga e faaleagaina le faamaoni o tagata o Ieova. E mafai ona tatou teea le Tiapolo ma ana faaosoosoga pe a tatou faataʻitaʻi iā Iesu. E faapei lava ona mafai e Iesu ona tetee atu i taumafaiga a Satani e ala i le manatuaina o mau talafeagai, e mafai foʻi ona tatou tomānatu i mau e pei o le Kenese 39:9 ma le 1 Korinito 6:18 pe a faaosoosoina i tatou.

16. (a) Sa faapefea ona faaosoosoina Iesu e Satani i le taimi lona lua? (e) O ā auala e ono faaaogā e Satani e faaosooso ai i tatou e tofotofoina Ieova?

16 Na sosoo ai ma le luʻia o Iesu e le Tiapolo ina ia oso ifo mai le puipui o le malumalu ma tofotofoina ai le mana o le Atua e puipuia o ia e ala i Ana agelu. I le siiina mai o le Teuteronome 6:16, sa teea e Iesu le tuuina o lona Tamā i le tofotofoga. Atonu e lē faaosoosoina tatou e Satani ina ia oso ifo mai le tumutumu o se malumalu, peitaʻi e mafai ona ia faaosoosoina i tatou e tofotofoina Ieova. Po o tatou matuā faataʻitaʻia ea tifiga ma aʻega a le lalolagi i o tatou laei ma teuga ae faamautinoa tatou te lē oo tele atu i se tulaga e fautuaina ai i tatou e se isi? Pe o faaosoosoina ea i tatou i faafiafiaga e lē talafeagai mo se Kerisiano? Tatou te ono tofotofoina Ieova i le faia faapea. Afai e iā i tatou faanaunauga faapena, na i lo le sola ese o Satani mai iā i tatou, o le a tumau pea ona ia faaosoosoina i tatou ma taumafai e maileia i tatou ia iai i lana itu.

17. (a) Sa faapefea ona faaosoosoina e le Tiapolo Iesu i le taimi lona tolu? (e) E faapefea ona faamaonia le moni o le Iakopo 4:7 iā i tatou?

17 Ina ua ofo atu e Satani malo uma o le lalolagi iā Iesu i le tau lava o sina gaoioiga faatapuaʻiga se tasi, sa toe teea foʻi o ia e Iesu e ala i le sii mai o le mau. Sa tumau pea lona maumauaʻi mo le tapuaʻiga lea e na o lona Tamā lava e tatau i ai. (Teuteronome 5:9; 6:13; 10:20) Atonu e lē ofoina mai e Satani malo o le lalolagi iā i tatou, peitaʻi o loo faaauau ona ia faaosoosoina i tatou i le tuʻinanau i meafaitino, e oo lava i le faamoemoe o le ati aʻe o o tatou lava lelei totino. Pe tatou te tali atu ea e pei ona sa faia e Iesu, i le tuuina atu o la tatou tapuaʻiga e na o Ieova lava? Afai tatou te faia faapena, ona oo foʻi lea iā i tatou le mea na oo iā Iesu. Ua faamatala mai e Mataio e faapea: “Ona tuua ai lea o ia e le tiapolo.” (Mataio 4:11) Afai tatou te tumau mausalī e tetee atu iā Satani e ala i le manatuaina o mataupu silisili talafeagai ma faatatauina, o le a ia tuua i tatou. Na tusi le soo o Iakopo e faapea: “Ia outou tetee atu i le tiapolo, ona sola ese ai lea o ia iā te outou.” (Iakopo 4:7) Na tusi atu se Kerisiano i le ofisa o le lālā o Molimau a Ieova i Falani e faapea: “E ese le taufaaʻoleʻole o Satani. E ui lava i oʻu faanaunauga sili ona lelei, e matuā faigatā lava ona faatulaga oʻu lagona ma faanaunauga. Ae ui lava i lea, o loʻu loto tele, ma onosai, aemaise lava le fesoasoani mai o Ieova, na mafai ai ona ou tumau i le upu moni.”

Ia Lelei Ona Faaauupegaina e Tetee Atu i le Tiapolo

18. O le ā le ofu tau faaleagaga lea e faaauupegaina ai i tatou e tetee atu i le Tiapolo?

18 Ua saunia mai e Ieova mo i tatou se ofu tau atoatoa faaleagaga ina ia mafai ona tatou “tetee atu i togafiti a le tiapolo.” (Efeso 6:11-18) O lo tatou naunau i le upu moni ma le faamaoni o le a fusia ai o tatou sulugātiti, po o le sauniunia ai o i tatou mo gaoioiga faa-Kerisiano. O lo tatou maumauaʻi e tausisi i tapulaa amiotonu a Ieova, e faatusaina i se ufifatafata e puipuia ai o tatou loto. Afai e faaseevaeina o tatou vae i le tala lelei, o le a lē aunoa ona tatou auai i le galuega talaʻi, ma o le a faamalosia ma puipuia ai faaleagaga i tatou. O lo tatou faatuatua malosi o le a pei o se talipupuni telē, e puipuia i tatou mai “ū fanafana mū uma lava a lē o loo leaga,” o ana gaoioiga faaʻoleʻole ma faaosoosoga. O lo tatou faamoemoe mautinoa i le faataunuuina o folafolaga a Ieova e faatusaina i se pulou e puipuia ai o tatou tomai e manatunatu ai ma aumaia ai iā i tatou le filemu o le mafaufau. (Filipi 4:7) Pe afai tatou te maua le tomai i le faaaogāina o le Afioga a le Atua, o le a pei o se pelu lea e mafai ona tatou faaaogā e fesoasoani e tuusaʻoloto ai tagata mai i le nofo pologa faaleagaga iā Satani. E mafai foʻi ona tatou faaaogā e puipuia ai i tatou e pei ona sa faia e Iesu ina ua faaosoosoina o ia.

19. E faaopoopo i le “tetee atu i le tiapolo,” o le ā e tatau ona fai?

19 E ala i le ofu pea o lenei “ofu tau atoatoa mai le Atua” ma faaauau ona tatalo e lē aunoa, e mafai ona tatou mautinoa le puipuiga a Ieova pe a osofaʻia i tatou e Satani. (Ioane 17:15; 1 Korinito 10:13) Peitaʻi na faaalia e Iakopo e lē lava le “tetee atu i le tiapolo.” O le isi mea e ao ona fai, ma e sili atu ona tāua, ‘ia tatou gauaʻi i le Atua,’ o lē e manatu mamafa mai iā i tatou. (Iakopo 4:7, 8) O le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai le auala tatou te faia ai lenei mea.

O le a Faapefea Ona E Tali Mai

• O ā mailei a Satani sa ao i uluaʻi Kerisiano ona ʻalofia?

• O ā gaoioiga taufaaʻoleʻole o loo faaaogā e Satani i aso nei e taumafai e maileia ai auauna a Ieova?

• Sa faapefea ona teea e Iesu faaosoosoga a le Tiapolo?

• O le ā le ofu tau faaleagaga e mafai ai ona tatou tetee atu i le Tiapolo?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

Sa matuā teea malosi e Iesu le Tiapolo

[Ata i le itulau 10]

Sa teea e Kerisiano i le uluaʻi senituri ia faafiafiaga sauā ma le lē mamā

[Faamatalaga i Ata]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck