Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Ua Sili Atu Nei Ona Tāua le Mataala!

Ua Sili Atu Nei Ona Tāua le Mataala!

Ua Sili Atu Nei Ona Tāua le Mataala!

‘Aua neʻi tatou momoe faapei o isi, a ia tatou mataala, ma ia faautauta.’—1 TESALONIA 5:6.

1, 2. (a) O ā ituaiga o aai na iai Pompeii ma Herculaneum? (e) O ā faailoga na lē amanaʻia e le toʻatele o tagata na nonofo i Pompeii ma Herculaneum, ma o le ā le iʻuga na oo i ai?

I LE senituri muamua o o tatou Aso Taatele, na avea ai aai e lua o Roma o Pompeii ma Herculaneum ia e latalata i le mauga o Vesuvius ma aai na matuā lelei o la tulaga tau tamaoaiga. Sa avea na aai ma nofoaga masani e tafafao i ai tagata mauʻoa o Roma. O fale matamata i inā e mafai ona ofi ai tagata e silia i le afe, ae o Pompeii sa iai se fale matamata telē lea e toetoe lava a mafai ona ofi ai le aai atoa. Na faitauina e tagata eli palapala o Pompeii faapea na iai falepia e 118, ma o nisi o na fale sa faia ai taaloga faitupe po o fale talitane. Sa taatele amioga lē mamā ma faiga matapeʻapeʻa i ia aai, e pei ona faaalia i ata ua i puipui o fale ma tino oti o tagata.

2 Iā Aokuso 24, 79 T.A., na amata ai ona pa le mauga mū o Vesuvius. E talitonu tagata suʻesuʻe i mauga mū faapea o le taimi lava na faatoʻā pa ai, na toʻulu ifo ai maa o le lava faapea ma lefulefu i luga o nei aai e lua, ma atonu na leʻi mafai ona taofia ai tagata na nonofo i ia aai mai le sosola ese atu. O le mea moni, e foliga mai e toʻatele na latou faia faapea. Peitaʻi, o isi, na latou leʻi manatu mamafa i le mataʻutia po o le lē amanaʻia foʻi o nei faailoga ma filifili e nonofo ai pea i le aai. O lea, pe tusa o le vaeluaga o le pō, na faafuaseʻi ai ona alu aʻe le gogolo o kasa vevela, o maa o le lava ma papa i Herculaneum ma momole uma ai tagata na totoe i le aai. I le taeaopō na sosoo ai, na feoti uma ai tagata na nonofo i Pompeii ina ua aafia ai foʻi i lenā lava mala mataʻutia. Pagā se iʻuga mataʻutia na oo i ai ona o le lē utagiaina o na faailoga!

Le Iʻuga o le Faiga o Mea Faa-Iutaia

3. O le ā le mea e tutusa ai le faaumatiaga o Ierusalema ma le mea na tupu i Pompeii ma Herculaneum?

3 O le iʻuga mataʻutia o Pompeii ma Herculaneum e lē faatusaina i le mala tele lea na faaumatia ai Ierusalema i le iva tausaga na muamua atu, e ui o lenā mala sa māfua ona o tagata. Sa faamatalaina faapea o se “tasi o osofaʻiga e sili ona mataʻutia o le talafaasolopito atoa,” na lipotia mai le silia i le miliona tagata Iutaia na maliliu ai. Peitaʻi, e pei o le mala na tupu i Pompeii ma Herculaneum, o le faaumatiaga o Ierusalema na iai le lapataʻiga a o leʻi tupu.

4. O ā faailoga o valoʻaga na tuuina mai e Iesu e lapataʻia ai ona soo i le latalata o le iʻuga o le faiga o mea, ma na faapefea ona iai sona uluaʻi faataunuuga i le uluaʻi senituri?

4 Na valoʻia e Iesu Keriso le faaumatiaga o le aai, ma na ia valoʻia mea o le a tutupu a o leʻi faaumatiaina—o mea mataʻutia na tutupu e iai taua, oge, mafuiʻe ma le solitulafono. O le a olaola gaoioiga a perofeta pepelo, ae o le a talaʻia le tala lelei o le Malo o le Atua i le lalolagi aoao. (Mataio 24:4-7, 11-14) A o iai se faataunuuga tele o fetalaiga a Iesu i aso nei, sa iai se faataunuuga itiiti i tuā i lenā taimi. Na faamauina i talafaasolopito se oge tele i Iutaia. (Galuega 11:28) Na lipotia mai e se tusitala o talafaasolopito Iutaia o Josephus se mafuiʻe i Ierusalema a o toetoe lava oo i le taimi na faaumatia ai le aai. A o lata le taimi na faaumatia ai le aai, sa faaauau ona iai feteenaʻiga i le va o vaega faapolotiki faa-Iutaia ma sa iai fefasiotiga tagata i nisi o aai ia na nonofo faatasi ai tagata Iutaia ma tagata o Nuuese. E ui i lea, na talaʻiina le tala lelei o le Malo “i tagata uma lava i le lalolagi.”—Kolose 1:23.

5, 6. (a) O ā upu faavaloaga a Iesu na faataunuuina i le 66 T.A.? (e) Aiseā na matuā toʻatele ai tagata na maliliu ina ua faatoʻilaloina Ierusalema i le 70 T.A.?

5 Mulimuli ane, i le 66 T.A., na fouvale ai tagata Iutaia faasaga iā Roma. Ina ua taʻitaʻia e le taʻitaʻiʻau o Cestius Gallus le ʻautau e vagaia Ierusalema, na manatua ai e soo o Iesu ana fetalaiga e faapea: “A iloa e outou ua siʻosiʻomia Ierusalema i ʻau o le taua, ia outou iloa i lea aso ua latalata lona faatafunaina. O lea aso, o ē ua i Iutaia ia latou sosola i mauga; o ē ua i totonu o lea aai, ia latou ō ese; o ē ua i le vao foʻi, aua neʻi latou ō atu i totonu o le aai.” (Luka 21:20, 21) Ua oo mai le taimi e tuua ai Ierusalema—ae e faapefea? Na faafuaseʻi ona toe faafoʻi e Gallus lana ʻautau ma maua ai le avanoa mo Kerisiano i Ierusalema ma Iutaia e usitaia ai le fetalaiga a Iesu ma sosola loa i mauga.—Mataio 24:15, 16.

6 I tausaga e fā mulimuli ane ai, pe tusa o le taimi o le Paseka, na toe foʻi ane ai le ʻautau a Roma i lalo o le taʻitaʻiga a le Taʻitaʻiʻau o Tito, o lē sa maumauaʻi e faamutaina le fouvale o tagata Iutaia. Na ō atu lana ʻautau i Ierusalema ma ‘tanu le mea mautiʻetiʻe e siʻo ai’ ina ia lē mafai ai ona faia se solaaga. (Luka 19:43, 44) E ui lava i le faamataʻu ane o taua, ae na lolofi atu lava i Ierusalema tagata Iutaia mai le Emepaea o Roma mo le Paseka. O lea la ua poloka nei i totonu. E tusa ai ma le faamatalaga a Josephus, o nei tagata asiasi ua iai i se tulaga faalētonu, ma o i latou ia na faia aʻe ai le aofaʻiga tele o tagata na maliliu i le taimi na vagaia ai e ʻautau a Roma. * Ina ua faatoʻilaloina Ierusalema, e tusa ma le tasi vae fitu o tagata Iutaia uma i le Emepaea o Roma na faaumatia. O le faaumatiaga o Ierusalema ma lona malumalu o lona uiga o le iʻuga lea o le malo o Iutaia ma ana faiga faatapuaʻiga na faavae i le Tulafono Faa-Mose. *Mareko 13:1, 2.

7. Aiseā na faasaoina ai Kerisiano faamaoni i le faaumatiaga o Ierusalema?

7 I le 70 T.A., sa ono faaumatia Kerisiano Iutaia po o le avea foʻi faapagota faatasi ma isi tagata uma sa iai i Ierusalema. Peitaʻi, e tusa ai ma talafaasolopito, na latou utagia le lapataʻiga a Iesu na tuuina atu i le 37 tausaga na muamua atu. Na latou lafoaʻia le aai ma lē toe foʻi atu i ai.

Lapataʻiga Talafeagai a le ʻAuaposetolo

8. O le ā le manaʻoga na malamalama i ai Peteru, ma o ā fetalaiga a Iesu sa ono iai i lona mafaufau?

8 I aso nei, o loo faaloloʻi mai se faaumatiaga e sili atu ona mataʻutia, lea o le a faaumatia ai lenei faiga aoao o mea. I le ono tausaga a o lumanaʻi le faaumatiaga o Ierusalema, na avatu ai e le aposetolo o Peteru se fautuaga faanatinati ma talafeagai lelei lea e faatatau faapitoa i Kerisiano i o tatou aso: Ia mataala! Na silafia e Peteru le manaʻomia e Kerisiano ona faaosofia o latou “mafaufau” (NW) ina ia latou manatu mamafa ai i “le poloaʻiga a le Alii,” o Iesu Keriso. (2 Peteru 3:1, 2) Ina ua timaʻi atu i Kerisiano ina ia mataala, e foliga mai sa i le mafaufau o Peteru le mea na ia faalogo ai iā Iesu o fai atu ai i Ona aposetolo i nai aso a o lumanaʻi Lona maliu: “Ia outou, inā mataala ia, auā tou te lē iloa pe oo mai afea ia aso.”—Mareko 13:33.

9. (a) O le ā le uiga mataʻutia o le a ati aʻe e nisi? (e) Aiseā e matuā mataʻutia ai uiga masalosalo?

9 I aso nei, ua fesili ma le faatauemu nisi e faapea: “Ofea nei le folafolaga o lona afio mai?” (2 Peteru 3:3, 4, LF) O le mea moni, na lagona e na tagata faapea e leʻi suia moni le tulaga o mea ae o loo faaauau lava pei o le tulaga sa iai muamua talu ona faia le lalolagi. O na uiga masalosalo e mataʻutia tele. O le masalosalo e mafai ona faavaivaia ai lo tatou uiga o le faanatinati, ma taaʻina ai i tatou i le faamalieina o tatou lava manaʻoga. (Luka 21:34) E lē gata i lea, e pei ona faamatalaina e Peteru, o na tagata tauemu ua galo iā i latou le Lolo i le taimi o Noa, lea na faaumatia ai le faiga aoao o mea i le lalolagi. Na suia moni lava tulaga o le lalolagi i lenā taimi!—Kenese 6:13, 17; 2 Peteru 3:5, 6.

10. O ā upu na faalaeiauina ai e Peteru i latou atonu ua oo ina lē onosai?

10 Na fesoasoani Peteru iā i latou na faitauina lana tusi e ati aʻe le onosai e ala i le faamanatu atu iā i latou o le māfuaaga e lē vave gaoioi ai le Atua i taimi uma. Muamua lava, ua faapea mai Peteru: “E tusa i luma o le Alii le aso e tasi ma tausaga e afe, o le afe foʻi o tausaga e tusa ma le aso e tasi.” (2 Peteru 3:8) Talu ai e soifua Ieova e faavavau, e na te silafia vala uma lava ma filifili le taimi e sili ona lelei e gaoioi ai. Ona faasino atu lea e Peteru faapea o le finagalo o Ieova, e tatau ona salamō tagata uma. O le onosai o le Atua o lona uiga o le faaolataga mo le toʻatele o tagata e ono faaumatia pe a ia vave gaoioi. (1 Timoteo 2:3, 4; 2 Peteru 3:9) Peitaʻi, o le onosai o Ieova e lē o uiga faapea o le a ia lē gaoioi lava. “E sau le aso o le Alii pei o se gaoi,” o le faamatalaga lea a Peteru.—2 Peteru 3:10.

11. O le ā e fesoasoani iā i tatou e tumau ai i le mataala faaleagaga, ma o le a faapefea i na gaoioiga ona faatelevave ai le aso o Ieova?

11 E mataʻina faatusatusaga a Peteru. E lē faigofie ona mauaina se gaoi, ae o le leoleo pō e mataala i le pō atoa e na te ono iloaina se gaoi na i lo le leoleo pō e tautulemoe mai lea taimi i lea taimi. E faapefea ona tumau le mataala o se leoleo pō? O le fesavaliaʻi solo e sili atu ona lelei e mataala ai na i lo le nofo i lalo i le pō atoa. I se tulaga talitutusa, o le faia pea o gaoioiga faaleagaga o le a fesoasoani iā i tatou o ni Kerisiano e tumau ai i le mataala. O lea, na timaʻi i tatou e Peteru ia tatou tiotio pea i le faia o “le amio lelei ma le amio Atua.” (2 Peteru 3:11) O na gaoioiga o le a fesoasoani iā i tatou e faaauau ai ona “naunau atu ia aulia mai le aso o le Atua.” O le upu Eleni e faasino i le “naunau atu” e mafai ona faaliliuina saʻo i le faatelevave. (2 Peteru 3:12) O le mea moni, tatou te lē mafai ona suia le faasologa a Ieova. O lona aso o le a oo mai i lana taimi atofaina. Ae amata atu nei seʻia oo i lenā taimi o le a foliga mai e vave tele ona oo mai pe a tatou pisi i lana auaunaga.—1 Korinito 15:58.

12. E mafai faapefea ona tatou maua aogā i le onosai o Ieova?

12 O lea, o so o se isi lava e lagona faapea ua tuai mai le aso o Ieova, e faalaeiauina ia utagia le fautuaga a Peteru ia faatalitali ma le onosai i Lona aso atofaina. O le mea moni, e mafai ona tatou faaaogā tatau le taimi o loo totoe o loo faatagaina e le onosai o Ieova. E mafai mo se faataʻitaʻiga, ona faaauau ona ati aʻe ai uiga tāua faa-Kerisiano faapea ai ma le tufaina atu o le tala lelei i le tele o tagata na i lo le tulaga na ono mafai ona iai. Afai e tatou te mataala, o le a mauaina i tatou e Ieova “ma le manuia, ua lē ponā, ma le lē mataʻuleagaina” i le iʻuga o lenei faiga o mea. (2 Peteru 3:14, 15) Maʻeu se faamanuiaga o le a iai!

13. O ā upu a Paulo i Kerisiano i Tesalonia o loo faapitoa ona talafeagai i aso nei?

13 O le tusi muamua a Paulo i Kerisiano i Tesalonia, o loo ia tautala ai foʻi i le manaʻoga ia mataala. Ua ia fautua mai e faapea: ‘Aua neʻi tatou momoe faapei o isi, a ia tatou mataala, ma ia faautauta.’ (1 Tesalonia 5:2, 6) I aso nei, a o lalata tele mai le faaumatiaga o le faiga aoao o mea, maʻeu le talafeagai ona tatou mataala! Ua soifua auauna a Ieova i se lalolagi ua leai se fiafia i mea faaleagaga, ma e mafai ona aafia ai i latou. O le māfuaaga lenā na fautua mai ai Paulo e faapea: “Ia faautauta i tatou, ia tatou oofu i le ufifatafata o le faatuatua ma le alofa, ma le puloutau o le faamoemoe i le faaolataga.” (1 Tesalonia 5:8) O le suʻesuʻe e lē aunoa o le Afioga a le Atua ma le auaufaatasi pea ma o tatou uso i sauniga o le a fesoasoani iā i tatou e mulimuli i le fautuaga a Paulo ma tausia lo tatou uiga o le faanatinati.—Mataio 16:1-3.

E Faitau Miliona o Loo Mataala

14. O ā faamaumauga e iloa ai o le toʻatele i aso nei o loo mulimuli atu i fautuaga a Peteru ia mataala?

14 Pe e toʻatele ea nisi i aso nei o loo utagiaina faalaeiauga faagaeeina ia mataala? Ioe. I le tausaga faaleauaunaga e 2002, o se tumutumuga na iai e 6,304,645 o le ʻautalaʻi—o se faatelega e 3.1 pasene e sili atu ai i le 2001—ma ua manino mai ai le mataala faaleagaga e ala i le faaaluina o le 1,202,381,302 itula e talanoa ai i isi e faatatau i le Malo o le Atua. Mo i latou nei, o na gaoioiga sa lē o ni gaoioiga sa tau ina fai. O se vaega tāua o lo latou olaga. O uiga o le toʻatele o i latou o loo faataʻitaʻia mai e Eduardo ma Noemi i El Salvador.

15. O ā tala o ni mea na tutupu i El Salvador e faaalia ai le toʻatele o loo tausia pea le mataala?

15 I nai tausaga ua mavae, na utagia ai e Eduardo ma Noemi upu a Paulo e faapea: “O le a mavae atu le tu o le lalolagi nei.” (1 Korinito 7:31) Na faafaigofie lo la olaga ma ulu atu i le auaunaga paeonia faataimi atoa. A o faagasolo taimi, na faamanuiaina i laʻua i le tele o vala ma sa oo ina auai i le galuega matagaluega ma le itumalo. E ui ina la fesagaʻi ma faafitauli matuiā, ae na mautinoa e Eduardo ma Noemi o lea ua la faia le filifiliga saʻo ina ua la faataulaga tulaga sologalelei faaletino, ina ia auai i le auaunaga faataimi atoa. O le toʻatele o le ʻautalaʻi e 29,269—e aofia ai le 2,454 o paeonia—i El Salvador ua faaalia foʻi le agaga faataulaga lava lea e tasi, ma o se tasi lea o māfuaaga ua maua ai i lenā atunuu le faatelega e 2 pasene o le ʻautalaʻi i le tausaga na teʻa nei.

16. O le ā le uiga na faaalia e se uso talavou i Côte d’Ivoire?

16 Ua faaalia foʻi e se tasi o uso talavou Kerisiano i Côte d’Ivoire lenā lava agaga ma na ia tusi atu i le ofisa o le lālā e faapea: “O loo oʻu galue nei o se auauna o le faiva. Ou te lē mafai ona ou fai atu i uso e paeonia, ae ou te lē o faia se faaaʻoaʻoga lelei. O lea ua tuua laʻu galuega e lelei le totogi ae faia aʻu lava galuega lea e telē ai le taimi mo aʻu e auai i le auaunaga.” O loo avea lenei uso talavou ma se tasi o paeonia e 983, o loo auauna i Côte d’Ivoire, lea na lipotia mai le 6,701 o le ʻautalaʻi i le tusaga na teʻa nei, ma o se faatelega e 5 pasene.

17. Na faaalia faapefea e se tasi o Molimau talavou i Peleseuma lona lē fefe ona o le lē fiafia i tapuaʻiga?

17 Ua faaauau ona avea le lē faapalepale, le lē fiafia i tapuaʻiga ma le faailogatagata ma māfuaaga o faafitauli i le ʻautalaʻi o le Malo e 24,961 o loo i Peleseuma. E ui i lea, o loo latou maelega ma e lē o fefefe. Ina ua faalogo se Molimau e 16 ona tausaga o faaupu Molimau a Ieova i le aʻoga faapea o se lotu mavae a o faia se mataupu e faatatau i amioga e faaaloalogia, na ia talosaga mo se faatagaga e faamatalaina ai talitonuga o Molimau a Ieova. Na mafai ona ia faamatalaina po o ai moni lava Molimau e ala i le faaaogāina o le vitiō Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name ma le polosiua Molimau a Ieova—O Ai i Latou? Na matuā talisapaia ia faamatalaga, ma o le vaiaso na sosoo ai, na faia ai se suʻega a tamaiti o le vasega ma o fesili uma lava sa faatatau atu i le lotu Kerisiano a Molimau a Ieova.

18. O ā faamaoniga e faaalia ai faapea, e leʻi tosina ese atu le ʻautalaʻi i Anitenitina ma Mozambique mai le auauna atu iā Ieova ona o faafitauli tau tamaoaiga?

18 O le tele o Kerisiano o loo faafesagaʻi ma faafitauli ogaoga i nei aso e gata ai. Ae peitaʻi, o loo latou taumafai lava e aua neʻi o latou tosina ese atu. E ui lava ina lausilafia faafitauli tau tamaoaiga o loo iai, ae na lipotia mai i Anitenitina se tumutumuga fou e 126,709 o Molimau i le tausaga ua tuanaʻi. O loo taatele pea le tulaga mativa i Mozambique. E ui i lea, na lipotia mai le 37,563 na auai i le galuega o le molimau atu, ma o se faatelega e 4 pasene. E faigatā lava le olaga o le toʻatele o tagata i Alapania, peitaʻi na lipotia mai i lenā atunuu se faatelega matagofie e 12 pasene, ma ua oo atu i se tumutumuga fou e 2,708 le ʻautalaʻi. E manino mai, e lē o punitia le agaga o Ieova i tulaga faigatā pe a tuu faamuamua e ana auauna manaʻoga o le Malo.—Mataio 6:33.

19. (a) O le ā ua faamaonia ai faapea o loo iai pea tagata pei o ni mamoe o loo galala mo upu moni o le Tusi Paia? (e) O ā nisi faamatalaga auiliili faaletausaga na lipotia mai e faaalia ai le mataala faaleagaga o auauna a Ieova? (Tagaʻi i le siata i le itulau 12-15.)

19 O le fuafaatatau e 5,309,289 o suʻesuʻega faale-Tusi Paia na lipotia mai i le lalolagi aoao i le tausaga na teʻa nei, e faaalia ai o loo toʻatele pea ē e pei o ni mamoe o loo galala mo upu moni o le Tusi Paia. O le tumutumuga fou e 15,597,746 na auai i le Faamanatuga, ma o le toʻatele lava o i latou e leʻi oo ina auauna iā Ieova. Seʻi faaauau pea ona latou tutupu i le poto ma le alofa, e lē gata iā Ieova ae faapea foʻi ma le ʻauuso. E faafiafiaina i le vaai atu i le “motu o tagata e toʻatele” o “isi mamoe” o loo faaauau ona fua mai, a o latou auauna i Lē na Foafoaina Mea “i lona malumalu i le ao ma le pō” e soosoo tauʻau ai ma o latou uso faauuagagaina.—Faaaliga 7:9, 15; Ioane 10:16.

Se Lesona Mai iā Lota

20. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai le faaaʻoaʻoga a Lota ma lana avā?

20 O le mea moni, e oo lava i auauna faamaoni a le Atua e mafai ona mou atu mo sina taimi lo latou uiga o le faanatinati. Seʻi mafaufau i le atalii o le uso o Aperaamo o Lota. Na ia iloaina mai i agelu e toʻalua na asiasi atu iā te ia faapea, ua toeitiiti lava ona faaumatia lea e le Atua Sotoma ma Komoro. E leʻi faateʻia Lota i lenā tala, ona sa ia “tigā i le amio faamatāitu a ē faalētaupulea.” (2 Peteru 2:7) E ui i lea, ina ua ō ane agelu e toʻalua e taʻitaʻi ese atu o ia mai Sotoma, sa “faatuatuai” o ia. Sa toetoe lava a toso ese o ia ma lona aiga e agelu mai le aai. Mulimuli ane, na lē amanaʻia e le avā a Lota le lapataʻiga a agelu e aua neʻi tepa i tua. O le faatamala o le avā a Lota na maumau ai lona ola. (Kenese 19:14-17, 26) Na lapataʻi Iesu e faapea: “Ia outou manatua le avā a Lota.”—Luka 17:32.

21. Aiseā e tāua ai ona sili atu ona mataala nei na i lo se isi lava taimi na muamua atu?

21 O le mala na tupu i Pompeii ma Herculaneum ma mea na tutupu i le faaumatiaga o Ierusalema, faatasi ai ma le faaaʻoaʻoga o le Lolo i aso o Noa faapea ma Lota, o nei mea uma ua faataʻitaʻia mai ai le tāua o le utagiaina o lapataʻiga. I le avea ai ma auauna a Ieova, ua tatou iloa faailoga o le taimi o le iʻuga. (Mataio 24:3) Ua tatou vavae ese i tatou mai lotu sesē. (Faaaliga 18:4) I le pei o Kerisiano i le uluaʻi senituri, e manaʻomia ona ‘naunau atu ia aulia le aso o le Atua.’ (2 Peteru 3:12) Ioe, ua tatau nei ona sili atu ona tāua lo tatou mataala na i lo se isi lava taimi na muamua atu! O ā laasaga e mafai ona tatou faia, ma o ā uiga e mafai ona tatou ati aʻe ina ia tatou mataala ai pea? O le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo ai na manatu.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 6 E foliga mai e lē sili atu i le 120,000 tagata na nonofo i Ierusalema i le uluaʻi senituri. Na fuafua e Eusebius faapea e 300,000 tagata mai le itumalo o Iutaia na malaga atu i Ierusalema mo le Paseka i le 70 T.A. Atonu o nisi tagata na aafia ai na ō mai i isi vaega o le emepaea o Roma.

^ pala. 6 O le mea moni, mai le silafaga a Ieova, na suia le Tulafono Faa-Mose i le feagaiga fou i le 33 T.A.—Efeso 2:15.

O le a Faapefea Ona E Tali?

• O ā mea na tutupu na mafai ai e Kerisiano Iutaia ona sosola ese mai le faaumatiaga o Ierusalema?

• O ā fautuaga o loo i tusitusiga a aposetolo o Peteru ma Paulo ua fesoasoani iā i tatou e mataala ai?

• O ai i aso nei ua faamaonia le matuā mataala?

• O ā lesona e tatou te aʻoaʻoina mai le mea na tupu iā Lota ma lana avā?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Siata i le itulau 12-15]

LIPOTI O LE TAUSAGA FAALEAUAUNAGA O LE 2002 A MOLIMAU A IEOVA I LE LALOLAGI AOAO

(Tagaʻi i le lomiga)

[Ata i le itulau 9]

I le 66 T.A., na utagiaina ai e Kerisiano i Ierusalema lapataʻiga a Iesu

[Ata i le itulau 10]

O le galulue malosi e fesoasoani i Kerisiano e mataala ai