Talaaga o le Soifuaga

O le Muaʻi Saili o le Malo—O se Olaga Saogalemu ma Fiafia

FAAMATALAINA E JETHA SUNAL

Ina ua māeʻa le mālū taeao, ae matou faalogoina ai loa se faasilasilaga i le leitiō e faapea: “E lē faaletulafono Molimau a Ieova, ma ua faasāina la latou galuega.”

O LE tausaga e 1950, na matou auauna ai i le Dominican Republic o i matou o ni tamaʻitaʻi misionare se toʻafā a Molimau a Ieova ua taʻi luasefulu o matou tausaga. Na matou taunuu atu i inā i le tausaga ua mavae.

Ou te leʻi faanaunau lava e avea le auaunaga faamisionare ma sini o loʻu olaga. E moni, sa ou alu i le lotu a o oʻu laʻitiiti lava. Ae peitaʻi, i le taimi o le Taua Muamua a le Lalolagi, na lē toe alu ai loʻu tamā i se lotu. I le aso na faia ai laʻu taʻutinoga o le a avea aʻu o se sui o le Lotu Episcopal i le 1933, e na o le tasi lava le fuaiupu o le Tusi Paia na faitau mai e le epikopō, ona amata loa lea ona talanoa mai i mataupu faapolotiki. Na matuā lē fiafia lava loʻu tinā ma e leʻi toe alu ai lava i se lotu.

Suia o Matou Olaga

E toʻalima le fanau a oʻu mātua o William Karl ma Mary Adams. O tama, o Don, Joel, ma Karl. O aʻu o le ulumatua, ae o loʻu uso o Joy, o le uiʻi. O le taimi lea atonu ua 13 oʻu tausaga. Ina ua tuua le aʻoga i se tasi aso, na ou maua atu ai loʻu tinā, o faitau se tamaʻitusi na lomia e Molimau a Ieova. O le igoa o le tusi, The Kingdom, the Hope of the World (Le Malo, o le Faamoemoe o le Lalolagi) Na ia faapea mai iā te aʻu, “O le upu moni lenei.”

Na talanoa mai lo matou tinā iā i matou uma lava e uiga i mea na ia aʻoaʻoina mai le Tusi Paia. Na ia faamatala mai iā i matou e ala i upu ma faaaʻoaʻoga, le tāua o fautuaga a Iesu: “Ia outou muaʻi saili le malo o le Atua ma lana amiotonu.”—Mataio 6:33, LT.

 E lē o taimi uma na ou fia faalogo ai. I se tasi taimi na ou fai atu ai, “Mama, aua e te toe talaʻi mai iā te aʻu neʻi ou lē toe soloina au ipu.” Ae sa ia talanoa mai pea iā i matou i se auala atamai. Sa masani ona ia aveina i matou uma le fanau i suʻesuʻega faale-Tusi Paia sa faia i le fale o Clara Ryan, e lē mamao tele le mea e nofo ai mai lo matou fale i Elmhurst i Illinois i Amerika.

Sa faia foʻi aʻoga tā piano a Clara. Pe a faia ia faaaliga musika faaletausaga a ana tamaiti aʻoga, sa ia faaaogā le avanoa e talanoa atu ai e uiga i le Malo o le Atua ma le faamoemoe o le toetū. Talu ai loʻu fiafia tele i musika, sa ou aʻoina ai le tāina o le vaiolini ina ua fitu oʻu tausaga ma sa ou fiafia i mea na talanoa mai ai Clara.

E leʻi pine ae amata loa ona matou auai ma lo matou tinā i sauniga a le faapotopotoga i le itu i sisifo o Chicago. O se malaga umi, e ō i le pasi ma taavale laʻu pasese, ae peitaʻi, o se vaega lea o le amataga o le toleniga o i matou i le uiga o le muaʻi saili le Malo. I le 1938, ina ua uma ona papatisoina Mama, na ma ō ai i se tauaofiaga a Molimau a Ieova na faia i Chicago. O se tasi lenei o tauaofiaga i aai e 50 sa faafesootaʻi faatasi le polokalame e ala i leitiō ma telefoni. Na matuā pāʻia loʻu loto i mea na ou faalogo ai i inā.

Ae peitaʻi, sa ou fiafia foʻi i musika. Na faauu aʻu mai le aʻoga maualuga i le 1938, ma na faia ai e loʻu tamā fuafuaga e ave aʻu i le Aʻoga Faamusika i Chicago. O lea, i le isi lua tausaga na sosoo ai, na ou aʻoga faamusika ai, e lua ni faaili na ou tātā ai, ma sa ou mafaufau e maua ai saʻu galuega i lena matatā.

Na tuua e loʻu faiaʻoga o Herbert Butler lea na aʻoina laʻu tā vaiolini ia Europa ae alu atu e nofo i le Iunaite Setete. O lea na ou avatu ai iā te ia le tamaʻitusi, Refugees, * ma loʻu manatu o le a ia faitauina. Sa ia faia faapea, ma ina ua uma laʻu lesona i le isi vaiaso mulimuli ane, na ia faapea mai: “Jetha, ua lelei lava lau tātā, ma afai e faaauau lau aʻoga, e mafai lava ona maua sau galuega i se faaili e faafiafia i leitiō po o le avea foʻi ma faiaʻoga i musika. Ae,” na ia toe faapea mai ma tusi lona lima i le tamaʻitusi lea na ou aveina i ai: “Ou te manatu ua tosina lava lou loto i le tusi lenei. Aiseā e lē faia ai ma au galuega i lou olaga le feʻau lea o loo i ai?”

Sa ou mafaufau loloto i lenā mea. Na i lo o le faaauauina la o le aʻoga faamusika, na ou talia le valaaulia a loʻu tinā ma te ō i le tauaofiaga a Molimau  a Ieova na faia i Detroit i Michigan, iā Iulai 1940. Sa matou nonofo i faleʻie i le nofoaga sa faatutū ai taavale toso. Ioe, sa ou alu ma ave laʻu vaiolini, ma sa ou tātā i le faaili o le tauaofiaga. Ae i le nofoaga lea sa faatutū ai taavale toso, na ou feiloaʻi ai i le toʻatele o paeonia (faievagelia faataimi atoa). O i latou uma o ni tagata fiafia. O lea, sa ou filifili loa ou te papatiso ma tuuina atu saʻu talosaga mo le auaunaga faapaeonia. Sa ou tatalo iā Ieova ina ia fesoasoani mai iā te aʻu ia faaauau ona avea le faiva faataimi atoa ma aʻu galuega i loʻu olaga atoa.

Na amata ona ou paeonia i loʻu nuu. Mulimuli ane na ou auauna ai i Chicago. I le 1943, na ou alu atu ai i Kentucky. I lenā taumāfanafana a o leʻi faia le tauaofiaga itumalo, na valaaulia ai aʻu ou te auai i le vasega lona lua o le Aʻoga o Kiliata, o inā o le a toleni ai aʻu mo le galuega faamisionare. Sa amata le aʻoga iā Setema 1943.

I le tauaofiaga i lenā taumāfanafana, na ou nofo ai i se tuafafine Molimau o lē na ia ofo mai iā te aʻu ia so o se mea na ou manaʻo ai mai le pusa lavalava a lana tama teine. Ina ua alu lana tama teine i le vaegāʻau, na fai atu i lona tinā ina ia foaʻi uma ana mea. Iā te aʻu, o nei mea, o le faataunuuga o le folafolaga a Iesu: “Ia outou muaʻi saili le malo o le Atua ma lana amiotonu; ona faaopoopoina atu lea o ia mea uma iā te outou.” (Mataio 6:33) Na vave lava ona mavae atu le lima masina o le aʻoga i Kiliata, ma ina ua faauuina aʻu iā Ianuari 31, 1944, sa ou naunau lava ou alu atu loa i le auaunaga faamisionare.

Sa Latou Filifilia Foʻi le Auaunaga Faataimi Atoa

Na tusia le igoa o Mama i le auaunaga faapaeonia i le 1942. O le taimi lenā o loo aʻoʻoga pea oʻu tuagane ma loʻu uso. Sa masani ona alu atu Mama e faafetaui i latou pe a tuua le aʻoga ma ave i le faiva i le fanua. Sa ia aʻoaʻoina foʻi i latou i le faia o feʻau i le fale. Sa masani lava ona tuai ona moe lo matou tinā i le faia o le auli ma isi lava feʻau masani ina ia mafai ai ona alu o ia i le faiva i le fanua i le taeao.

A o ou galue o se paeonia i Kentucky iā Ianuari 1943, na amata ai foʻi ona paeonia loʻu tuagane o Don. Sa lē fiafia ai lo matou tamā i lenei mea, auā sa faamoemoe o ia o le a ō uma lava lana fanau i kolisi, e pei o ia ma Tinā. Ina ua toetoe lava atoa le lua tausaga o paeonia, na valaaulia ai Don ina ia faaauau lana faiva faataimi atoa e avea o se tasi o le aufaigaluega i le ofisa ulu o Molimau a Ieova i le lalolagi atoa lea o loo i Brooklyn i Niu Ioka.

Na amata ona paeonia Joel iā Iuni 1943 a o nofo i lo matou aiga. I lenā taimi, sa ia taumafai e pulunaunauina Tamā ina ia auai i le tauaofiaga, ae sa lē taulau. Ae peitaʻi, ina ua uma taumafaiga lē taulau a Joel e amata sana suʻesuʻega faale-Tusi Paia i le aiga i lenā vaipanoa, na malie ai lo matou tamā e fai e Joel lana suʻesuʻega i le tusi “The Truth Shall Make You Free.” (E Tuusaʻoloto Outou e le Upu Moni) Sa faigofie ona ia taliina fesili, ae sa ia tausisi atu ina ia aumai e Joel se faamaoniga faale-Tusi Paia o le mea lea e fai mai ai le tusi. Sa fesoasoani lenā mea iā Joel e tamau ai le upu moni i lona loto.

Sa faamoemoe Joel o le a faatagaina o ia e le Komiti e Filifilia tagata mo le Vaegāʻau ona o se faifeʻau e pei ona latou faatagaina ia Don. Ae ina ua vaai atu le Komiti i le laʻitiiti tele o Joel, na latou teena ai le faatulagaina o ia o se faifeʻau ma auina atu se faaaliga iā te ia ina ia lipoti atu mo le auaunaga faavaegāʻau. Ina ua musu o ia e tusia lona igoa, na tuuina atu ai loa se tusi saisai. Ina ua maua e le FBI, na lokaina ai o ia i le falepuipui i Cook County mo aso e tolu.

Sa faaaogā e tamā lo matou fale e faamau ai le tatalaina o Joel. Ma mulimuli ane, sa ia faia foʻi  faapea i isi Molimau talavou na fesagaʻi ma tulaga faapenā. O le lē saʻo o le mataupu na ita tele ai loʻu tamā, o lea na la ō atu ai ma Joel i Washington, D.C., e vaai pe mafai ona toe faia se apili. I le iʻuga, na maua ai e Joel lona tulaga o se faifeʻau, ma soloia ai le faamasinoga. Na tusi mai loʻu tamā iā te aʻu i loʻu tofiga faamisionare e faapea: “Ou te iloa, e tatau ona tatou tuuina atu lenei manumalo iā Ieova!” I le faaiʻuga o Aokuso 1946, na valaaulia ai foʻi Joel e auauna o se sui o le aufaigaluega i le ofisa ulu i Brooklyn.

Sa tele ina paeonia Karl i taimi na tuua ai aʻoga a o leʻi uma lana aʻoga maualuga i le amataga o le 1947, ma amata i le auaunaga paeonia sauatoa. I le taimi lenā, ua lē lelei le soifua mālōlōina o Papa, o lea na fesoasoani ai Karl iā te ia i lana pisinisi mo sina taimi, a o leʻi alu atu e amata lona tofiga faapaeonia i se isi nofoaga. I le faaiʻuga o le 1947, na auauna faatasi ai Karl, o Don ma Joel o ni sui o le aiga Peteli i le ofisa ulu i Brooklyn.

Ina ua uma le aʻoga maualuga a Joy, sa amata loa ona paeonia o ia. Ina ua oo i le 1951, sa aufaatasi atu ai o ia i ona tuagane i Peteli. Sa galue i le ʻauteufale faapea le Matagaluega e fai ai Tusiga. I le 1955, na faaipoipo ai o ia iā Roger Morgan, o se tasi foʻi o le aiga Peteli. Ina ua mavae le fitu tausaga, na la filifili ai e fai sa la fanau, ma la tuua ai loa Peteli. Mulimuli ane na la mauaina se fanau e toʻalua, ma o loo auauna uma foʻi i laʻua iā Ieova.

Ina ua auai uma tamaiti i le auaunaga faataimi atoa, na avatu e Mama ia faalaeiauga na manaʻomia e Tamā, o lea, na tuuina atu ai foʻi e Tamā lona ola iā Ieova, ma na papatisoina i le 1952. Mo le 15 tausaga seʻia oo ina maliu, sa avea pea o ia o se tagata tomai i le sailia o auala e talaʻi atu ai upu moni o le Malo i isi, e ui lava sa tapulaa mea na ia mafaia ona o le maʻi.

Ina ua mavae sina taimi na taofia ai le auaunaga paeonia a Mama ona o le maʻi o Papa, sa toe faaauau ai loa lana auaunaga faapaeonia seiʻa oo i lona maliu. Na te leʻi faaaogāina lava se taavale; e leʻi tiʻetiʻe foʻi i se uila. O se tagata e puupuu, sa savali lava o ia i so o se mea e faia ai suʻesuʻega faale-Tusi Paia, e oo lava i nuu maotua.

I le Faiva Faamisionare

Ina ua uma ona faauʻu aʻu mai le Aʻoga o Kiliata, na paeonia ai se vaega o i matou i le itu i mātū o le Aai o Niu Ioka mo se tausaga seʻia oo ina maua uma pepa na manaʻomia mo le faigamalaga. Mulimuli ane, i le 1945, na matou ō atu ai loa i lo matou tofiga i Cuba, o i inā na faasolosolo mālie ai ona matou faamasani atu i se olaga fou. Sa talileleia e tagata la matou talaʻiga, ma e leʻi pine, ae matou faia loa le tele o ni suʻesuʻega faale-Tusi Paia. E tele ni tausaga na matou auauna ai i inā. Ona toe tofia lea o i matou i le Dominican Republic. I se tasi aso, na ma feiloaʻi ai ma se fafine ma tauanau mai ai iā te aʻu ou te alu atu e vaai se tasi o ana uō, o se fafine Falani e igoa iā Suzanne Enfroy, o lē sa manaʻomia se fesoasoani ina ia malamalama i le Tusi Paia.

O Suzanne, o se Siū, ma ina ua osofaʻia e Hitila ia Falani, na ave o ia ma lana fanau e toʻalua e lana tane i se isi atunuu. Sa vave ona talaʻi atu e  Suzanne i isi mea na ia aʻoaʻoina. O le tagata muamua lava na ia talanoa atu i ai, o le fafine lea na fai mai ou te alu e vaai ia Suzanne, ona sosoo ai lea ma Blanche, o se uō mai Falani. Sa agaʻigaʻi i laʻua uma i le papatisoga.

Na fesili mai Suzanne: “O le ā se mea ou te faia e fesoasoani ai i laʻu fanau?” Sa aʻoga lana tama tama i mea tauvailaau, a o lana tama teine, sa aʻoga i le siva o le ballet ma le faamoemoe e siva i le Radio City Music Hall i Niu Ioka. Sa aauina atu e Suzanne ni tusiga o le mekasini o le Watchtower ma le Awake! iā i laʻua. O le iʻuga, na avea uma le tama tama, le avā a lana tama, ma le uso masaga o lana avā ma Molimau. Talu ai o lea ua faasā e le malo o le Dominican Republic la matou galuega, sa popole ai Louis le tane a Suzanne i le naunau fiafia o lana avā i Molimau a Ieova. Ae ina ua siitia atu le aiga atoa i le Iunaite Setete, na iʻu ina avea ai foʻi Louis ma Molimau.

Faasāina ae Auauna Pea

E ui lava e leʻi umi talu ona tofia i matou i le Dominican Republic i le 1949, ae faasāina loa le galuega a Moimau a Ieova i inā, sa matou filifili maumauaʻi ai e usiusitaʻi i le Atua o le Pule i lo o tagata. (Galuega 5:29) Sa faaauau pea ona matou muaʻi saili le Malo o le Atua e ala i le faalauiloa atu o le tala lelei o lea malo, e pei ona poloaʻiina e Iesu ona soo e faia. (Mataio 24:14) Ae peitaʻi, na matou iloaina, e tatau ona matou “atamamai e pei o gata, a ia fifilemu e pei o lupe” a o faia la matou galuega talaʻi. (Mataio 10:16) Mo se faaaʻoaʻoga, sa avea laʻu vaiolini o se fesoasoani sili. Ou te alu lava ma ave pe a ou alu e fai aʻu suʻesuʻega faale-Tusi Paia. E leʻi avea aʻu tagata aʻoga o ni tagata tā vaiolini, ae na iai ni nai aiga na avea ma auauna a Ieova!

Ina ua faasāina la matou galuega, na siitia atu ai i matou uma o teine e toʻafā, o Mary Aniol, Sophia Soviak, Edith Morgan, ma aʻu mai le aiga o misionare i San Francisco de Macorís, i se isi aiga o misionare i le lālā i le laumua o Santo Domingo. Ae i masina taʻitasi, ou te alu atu ai i le nuu lea na tofia muamua i ai i matou, e fai le aʻoga musika. O le auala lenā na mafai ai ona ou ave i totonu o le pusa o laʻu vaiolini ia meaʻai faaleagaga i o tatou uso Kerisiano, ma toe foʻi mai ma se lipoti e uiga i la latou galuega molimau atu.

Ina ua faafalepuipuiina i Santiago ia uso mai San Francisco de Macorís ona o lo latou solitū faa-Kerisiano, sa talosagaina aʻu ou te aveina atu ni a latou tupe, ma pe afai e mafai, o ni Tusi Paia, ma ou toe foʻi mai ma ni tala e taʻu atu i o latou aiga. I le falepuipui i Santiago, ina ua vaai mai leoleo i le pusa o laʻu vaiolini sa afisi i lalo o loʻu ʻaoʻao, na latou fesili mai, “O fea e ave i ai lenā mea?” Na ou tali atu, “E faafiafia ai i latou.”

Na ou tāina se tasi o pese lea na tusia e se Molimau a o iai i se nofoaga o faasalaga mamafa a Nasi. O le pese numera 29 lea i le tusi pese a Molimau a Ieova. Sa ou tāina lea pese ina ia mafai e o tatou uso i le falepuipui ona usuina.

Sa ou iloa, o le toʻatele o Molimau ua siitia atu i le faatoʻaga a Trujillo, le ao o le malo. Na faailoa mai iā te aʻu e faapea, e lē mamao ma le auala o le pasi. O lea, pe tusa o le aoauli, na ou oso ese ai ma le pasi ma  fesili atu mo se faasinoala i le faatoʻaga. Sa faasino mai e le tagata e ona le tamaʻi faleoloa ia tala atu o le atumauga ma ofo mai iā te aʻu lana solofanua ma se tama na te faasino mai iā te aʻu le auala pe afai e tuu laʻu vaiolini e faamau ai.

I tua atu o na mauga, sa ma āsā ai se vaitafe, sa ma tiʻetiʻe uma i le solofanua a o aau. Na ma vaaia ai i inā se taumanu o koke, ma o latou fulu matagofie lanumeamata ma lanumoana o feilafi mai i le susulu o le la. O se vaaiga matuā matagofie! Sa ou tatalo e faapea: “Faafetai tele Ieova ona o le matuā matagofie o le foafoaina o na manu.” Ma i le tā o le fā i le afiafi, na ma taunuu ai i le faatoʻaga. Sa agalelei le fitafita lea na tiute ma faataga aʻu ou te talanoa atu i uso, na ia faataga foʻi aʻu e ave i uso ia mea uma na ou alu atu ma aʻu mo i latou, e oo lava i si Tusi Paia laʻitiiti.

Ina ua ma toe foʻi, sa ou tatalo iā Ieova a o alu le malaga ona o lea ua pō. E ma te taunuu atu i le faleoloa ua ma susū uma i le timu. Talu ai ua alu le pasi mulimuli, na ou talosaga ai i lē e ona le faleoloa ina ia taofi se loli e ui ane ou te alu ai. Pe sa saogalemu lo matou ō ma ni tamaloloa se toʻalua i le loli? Na fesili mai se tasi o i laʻua iā te aʻu: “E te iloa ia Sophie? E suʻesuʻe o ia ma loʻu tuafafine.” Sa ou iloa o le tali lea mai iā Ieova i laʻu tatalo! Na la ave ma le saogalemu aʻu i Santo Domingo.

I le 1953, na ou auai ma i latou mai le Dominican Republic na malaga i le tauaofiaga faavaomalo a Molimau a Ieova lea sa faia i Yankee Stadium i Niu Ioka. Sa auai uma lo matou aiga e aofia ai ma loʻu tamā. Ina ua uma se tala e uiga i le auala o loo agaʻigaʻi ai i luma le galuega talaʻi i le Dominican Republic, na faia sa ma vaega puupuu ma laʻu paga misionare o Mary Aniol i le polokalame, sa faataʻitaʻi ai le auala na faia ai la matou galuega talaʻi a o faasāina.

O Mea Faapitoa na Olioli ai i le Galuega Femalagaaʻi

I lenā taumāfanafana, na ma feiloaʻi ai ma Rudolph Sunal, lea na avea ma aʻu tane i le tausaga na sosoo ai. E leʻi umi lava talu ona ola le Taua Muamua a le Lalolagi i Allegheny i Pennsylvania, ae avea lona aiga ma Molimau a Ieova. Ina ua uma ona tuli lona faasalaga i le falepuipui ona o lona solitū faa-Kerisiano i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, sa auauna ai loa o ia i Peteli i Brooklyn, i Niu Ioka. E leʻi umi talu ona ma faaipoipo, ae valaaulia o ia e avea o se ovasia femalagaaʻi e asiasia ia faapotopotoga. Mo le isi 18 tausaga, na ma ō faatasi ai i le galuega matagaluega.

O la ma auaunaga na ma ō ai i Pennsylvania i West Virginia, New Hampshire, ma Massachusetts, faapea ma isi nofoaga. Sa masani ona matou nonofo ma o tatou uso Kerisiano i o latou fale. O se fiafiaga faapitoa le oo ina iloa lelei i latou, ma auauna faatasi ma i latou iā Ieova. Sa māfana ma moni lo latou alofa ma le agaga talimalo lea na faaalia iā i maʻua. Ina ua faaipoipo Joel ma Mary Aniol o lē sa avea ma aʻu paga paeonia, sa auai i laʻua i le galuega femalagaaʻi mo le tolu tausaga, i le asiasia o faapotopotoga i Pennsylvania ma Michigan. Mulimuli ane i le 1958, na toe valaaulia ai ia Joel i le taimi lenā e avea ma sui o le aiga Peteli, faatasi ma Mary.

 E tusa ma le fitu tausaga na iai ia Karl i Peteli, ae valaaulia loa o ia mo le galuega matagaluega mo ni nai masina ina ia maua atili ai le poto masani. Mulimuli ane, na avea ai o ia ma faiaʻoga i le Aʻoga o Kiliata. I le 1963, na ia faaipoipo ai iā Bobbie, o lē sa auauna faamaoni i Peteli seʻia oo i lona maliu iā Oketopa 2002.

I le tele o tausaga na galue ai i Peteli, na faimalaga ai Don mai lea taimi i lea taimi i isi atunuu e asiasia i latou e galulue i ofisa o lālā ma le auaunaga faamisionare. O lona tofiga na malaga atu ai i atunuu i Sasaʻe, Aferika, Europa, ma vaega eseese o Amerika. E masani lava ona malaga faatasi Don ma lana avā faamaoni o Dolores.

Suia o Matou Tulaga

Ina ua mavae se taimi umi na faataotolia ai loʻu tamā i se maʻi, ae maliu loa, ae peitaʻi, a o leʻi maliu, na ia faapea mai iā te aʻu, ua ou matuā fiafia lava ona ua outou filifili e auauna iā Ieova le Atua. Na ia faapea mai, e tele atu faamanuiaga ua matou maua na i lo o le taimi pe ana matou sailia ni aʻoaʻoga i kolisi e pei ona ia faanaunau i ai mo i matou. Ina ua uma ona ou fesoasoani i le teuina o mea a Mama o le a alu atu e nofo latalata atu i loʻu uso o Joy, na talia ai e laʻu tane se tofiga faapaeonia i New England ina ia ma latalata atu ai i lona tinā, lea sa manaʻomia la ma fesoasoani i lenā taimi. Ina ua maliu lona tinā, ona matou nonofo lea ma loʻu tinā mo le 13 tausaga. Ma iā Ianuari 18, 1987, na faaiʻuina ai lana auaunaga faalelalolagi ina ua 93 ona tausaga.

Pe a faamālō soo atu iā te ia ana uō ona o le tausia aʻe o lana fanau uma e alolofa ma auauna iā Ieova, na tali atu Mama ma le mautinoa: “Ona o le lelei o le ‘eleele’ sa ou galue ai.” (Mataio 13:23) Maʻeu se faamanuiaga o le iai o ni mātua matatau i le Atua o ē na faataatitia ni faaaʻoaʻoga lelei o le maelega ma le lotomaulalo mo i matou!

O Loo Faamuamua Pea le Malo

O loo faaauau pea ona matou faamuamua le Malo o le Atua i o matou olaga, ma taumafai foʻi e faatatauina le fautuaga a Iesu ina ia foaʻi atu i isi. (Luka 6:38; 14:12-14) I lea, ua saunia ai ma le lima foaʻi e Ieova mea matou te manaʻomia. E matou te manaʻomia se olaga saogalemu ma le fiafia.

O loo tumau pea lo ma fiafia ma Rudy i musika. O se taimi matagofie pe a ō mai i lo ma fale nisi e tutusa o matou faanaunauga i musika mo se aufaatasiga ma matou tāina faatasi a matou mea fai faaili. Ae e lē o laʻu galuega le musika. O se mea faaopoopo e fiafia ai i le olaga. Ua ma fiafia ma laʻu tane i le taimi nei e vaai atu i fua o la ma faiva faapaeonia, o tagata ia na ma fesoasoani atu i ai i le faagasologa o tausaga.

E ui lava i faafitauli o le soifua mālōlōina i le taimi nei, ae ua mafai ona ou faapea atu, ua matuā faafiafiaina ma saogalemu o ma olaga i le sili atu nei ma le 60 tausaga i le faiva faataimi atoa. I taeao uma lava ou te ala aʻe ai, ou te faafetai atu iā Ieova ona o le talia o laʻu tatalo i le taimi na ou ulu atu ai i le faiva faataimi atoa i le tele o tausaga ua mavae, ma ou te mafaufau, ‘Po o le a faapefea ona ou muaʻi saili le Malo i le taimi nei?’

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 24]

Lo matou aiga i le 1948 (agavale i le taumatau): O Joy, Don, Mama, Joel, Karl, o aʻu, ma Tamā

[Ata i le itulau 25]

Sa faataatia e Mama se faaaʻoaʻoga maelega i le faiva

[Ata i le itulau 26]

O Karl, Don, Joel, Joy ma aʻu i aso nei, ua silia i le 50 tausaga mulimuli ane

[Ata i le itulau 27]

Agavale i le taumatau: O aʻu, Mary Aniol, Sophia Soviak, ma Edith Morgan o ni misionare i le Dominican Republic

[Ata i le itulau 28]

I maʻua ma Mary (agavale) i le Yankee Stadium, 1953

[Ata i le itulau 29]

I maʻua ma laʻu tane a o galue o ia i le galuega matagaluega