Ia Iloa Ona Magafagafa

NA ILOA atu e Peggy le inainā o lana tama i le isi ana tama laʻitiiti. Na fesili atu i ai Peggy: “O le ā sou iloa, o se auala lelei lenā e te tautala ai i lou uso? Seʻi vaai ua toeitiiti tagi si ou tei!” Aiseā na fai atu ai Peggy faapena? O loo taumafai o ia e aʻoaʻoina lana tama ina ia iloa ona magafagafa ma manatu mamafa i faalogona o isi.

Na faalaeiau atu le aposetolo o Paulo i lana aumea o Timoteo ina “ia agamalu [pe magafagafa] i tagata uma.” Ona o lea, o le a lē faatigā ai Timoteo i faalogona o isi. (2 Timoteo 2:24) O le ā le magafagafa? E faapefea ona faaleleia atili o tatou uiga o le magafagafa? E faapefea ona e fesoasoani i isi ina ia iloa ona magafagafa?

O le ā le Magafagafa?

E pei ona faamatalaina e se lomifefiloi, o le magafagafa “o le tomai lea e iloa ai le tulaga maʻaleʻale o loo iai ma gaoioi pe tautala atu ma le agaalofa i se auala talafeagai.” O le tagata magafagafa e malamalama i faalogona o isi ma e iloa āuga e oo iā i latou ona o ana upu ma gaoioiga. O le magafagafa e lē na o se tomai; peitaʻi e aofia ai foʻi ma se faanaunauga moni ina ia ʻalofia le faatigā atu i isi.

O loo i le Tusi Paia se faaaʻoaʻoga i se tagata lē magafagafa e igoa iā Kiasi, lea na auauna iā Elisaia. Na alu ane se tinā Sunema iā Elisaia mo se faamāfanafanaga ona ua faatoʻā maliu si ana tama. Ina ua fesili atu i ai po o manuia uma i latou, na tali atu le tinā: “Ua manuia lava.” Ae ina ua sōsō atu le tinā i le perofeta, na “faalatalata ane Kiasi, o le a tulei ese iā te ia.” Peitaʻi ane, na fai i ai Elisaia: “Inā tuu pea ia iā te ia, auā ua tigā lona loto.”—2 Tupu 4:17-20, 25-27.

Aiseā na osovale ma lē magafagafa ai Kiasi? E moni e leʻi faailoa atu e le fafine ona faalogona ina ua fesili atu i ai. Ae o le toʻatele o tagata, e lē soona faailoa atu foʻi o latou faalogona i so o se isi. E ui i lea, na tatau lava ona iloagofie faalogona o le tinā. Na iloa e Elisaia, ae e leʻi iloa e Kiasi pe e leʻi manaʻo foʻi e iloa. O se faaaʻoaʻoga lelei lenei o le pogai masani e lē magafagafa ai isi. Pe a faapea ua popole naʻuā se tagata i le tāua o lana galuega, e faigofie lava ona lē iloa ai pe lē manatu mamafa foʻi i manaʻoga o ē o loo latou feagai. E pei ia o se tagata ave pasi e lē tu lana pasi mo pasese auā e popole o le a tuai ona taunuu le pasi.

Ina ia ʻalofia le lē magafagafa e pei o Kiasi, e ao ona tatou taumafai e agalelei atu i tagata auā foʻi tatou te lē o iloaina o latou faalogona moni. E ao ona tatou nofouta i gaoioiga a tagata e tatou te iloa ai o latou faalogona, ma faapea ona tatou tautala ma gaoioi ai i se auala agalelei. E faapefea la ona faaleleia lenā tomai?

Malamalama i Faalogona o Isi

Na maoaʻe le tomai o Iesu e mātauina ai faalogona o tagata ma na ia silafia foʻi le auala sili e faaali atu ai le agalelei iā i latou. I se tasi aso a o faiʻaiga o ia i le fale o se tagata Faresaio e igoa iā Simona, na iai se fafine “o le aai, o ia o le fafine agasala” na sau iā Iesu. I le pei o le tinā Sunema, e leʻi faaalia atu foʻi e lenei fafine ona faalogona ae na faigofie lava ona silafia e Iesu mea o i lona loto. “Ona au mai lea e ia o le fagu alapasa ua tumu i le suāuu manogi; ua tu foʻi o ia i tua i ona [Iesu] vae, ua tagi, ua faasisina ifo e ia loimata i ona vae, ua soloi ai i lona lava lauulu, ua sogi foʻi i ona vae, ma faauuina i le  suāuu manogi.” Na malamalama Iesu i le mea o tupu. E ui lava e leʻi fai ane se faamatalaga a Simona, ae na silafia e Iesu lana tala o fai ifo i lona loto e faapea: “Ana se perofeta lenei, po ua iloa e ia lenei fafine, ma lana amio, ua ia paʻi atu iā te ia; auā o le fafine agasala ia.”—Luka 7:37-39.

Seʻi manatu i le tigā o faalogona o le fafine pe anafai na tulieseina o ia e Iesu, pe faapea atu foʻi Iesu iā Simona: “E te faavalevalea ea, e te lē o iloa atu lona salamō?” Na i lo lea, na fetalai atu ma le magafagafa Iesu iā Simona i se faataoto e uiga i se tamāloa na faamagaloina se aitalafu telē a se tasi tamāloa, ma se aitalafu laʻitiiti a se isi tamāloa. Na fesili atu i ai Iesu: “Po o ai so laʻua e tele lona alofa iā te ia?” O lea, na i lo le taʻusalaina o Simona, na faamālō atu Iesu i le tali saʻo a Simona. Ona fesoasoani atu lea o Iesu ma le agalelei iā Simona ina ia malamalama i gaoioiga a le fafine e iloa ai ona faalogona moni ma lona salamō. Ona liliu atu lea o Iesu i le fafine ma faailoa atu ma le agalelei i ai e faapea e na te malamalama i ona faalogona. Na fetalai i ai ua faamagaloina ana agasala ma faapea atu: “O lou faatuatua ua faaolaina ai oe; inā alu ia oe ma le manuia.” E mautinoa na atili ai ona faamalosia le fafine ina ia faia le mea e saʻo, ona o na faaupuga magafagafa! (Luka 7:40-50) Na mafai ona magafagafa Iesu ona na ia mātauina faalogona o tagata ma tali atu ai i se auala agaalofa.

E pei ona fesoasoani atu Iesu iā Simona, e mafai foʻi ona tatou iloa ma fesoasoani atu i isi ina ia iloagofie mea o i loto o tagata e ala i o latou uiga faaalia. E mafai ona aʻoaʻo atu e faifeʻau agavaa lenā tomai i ē fou mai i le faiva faa-Kerisiano. Pe a uma ona asiasi atu i aiga a o talaʻia le tala lelei, e mafai ona toe talatalanoa i faailoga e iloa ai faalogona o ē na la tau i ai. Faamata o se tagata matamuli, tau lē talitonu, lē fiafia pe pisi foʻi? O le ā se auala agalelei e fesoasoani i ai? E mafai foʻi ona fesoasoani le ʻautoeaina i uso ma tuafāfine o ē na faatigā i isi ona o le lē magafagafa. Ia fesoasoani le tasi i le tasi ina ia malamalama i faalogona o isi. Po ua tigā ea lona loto, pe e manatu ua lē amanaʻia o ia, pe faapea foʻi ua sesē le manatu o isi iā te ia? E faapefea ona faaleleia ona faalogona pe a faaali atu i ai le agalelei?

E ao i mātua ona fesoasoani i a latou fanau ina ia atiina aʻe le alofa ona e fesoasoani lenā uiga ina ia gaoioi ai ma le magafagafa. Na mātauina e le tama a Peggy lea na taʻua muamua, le tigā o faalogona o lona uso i le mūmū o ona foliga, le faaʻūʻū o ona gutu ma ona loimata o le a maligi. Na toe salamō o ia ma filifili ai e suia ona uiga e pei ona faanaunau i ai lona tinā. Na faaaogā lelei e le fanau tama e toʻalua a Peggy tomai na la aʻoaʻoina a o laiti. I tausaga mulimuli ane ai, na avea i laʻua ma faifeʻau agavaa ma toeaina i le faapotopotoga Kerisiano.

Ia Faailoa Atu o Lenā E te Malamalama

E tāua tele le magafagafa aemaise pe a iai se mea e te lē o fiafia ai i se isi. E faigofie lava ona e fai atu se tala e māsiasi ai lenā tagata ma lē faaaloalogia ai o ia. O se mea lelei le faamālō muamua i ai i se mea patino na ia faia. Ia taulaʻi atu i le taumafai e foʻia le faafitauli na i lo le uaʻi atu i ona masei. Faamatala i ai le auala ua aafia ai oe i lana mea na fai, ma po o le ā tonu lava le mea o e manaʻo e suia. Ona nofosauni lea e faalogologo atu. Atonu e sesē lou manatu e faatatau i lenā tagata.

E mananaʻo tagata ina ia e malamalama i o latou manatu e tusa lava pe e te lē ioe i ai. Na fetalai Iesu i se auala magafagafa e faaalia ai na silafia e ia le toʻatugā o Mareta. Na faapea atu Iesu: “Mareta e, Mareta e, ua e popole, ma ua  pupū lou loto i mea e tele.” (Luka 10:41) O le tulaga foʻi lenā pe a taʻu mai e se tagata se faafitauli, na i lo le vave taʻu atu i ai o se vaifofō a o lenā e te leʻi iloaina le mataupu atoa, o se auala magafagafa e faaalia ai o loo e malamalama i le faafitauli, o le toe taʻuina atu lea o le faafitauli po o le mea e lē o malie ai, i au lava upu. O se auala lelei lenā e faaalia ai o loo e malamalama.

Ia Iloa le Tala e Lē Tatau Ona Fai Atu

Na manaʻo le masiofo o Eseta e talosaga atu i lona toʻalua ina ia taofia le faufauga a Hamanu e fasiotia tagata Iutaia. Ona o lona magafagafa, na fuafua ai Eseta e talanoa atu i lona toʻalua a o iai le tupu i se tulaga toʻafimālie. O le taimi lenā na faatoʻā faailoa atu ai e Eseta lenei mataupu maʻaleʻale. E mafai foʻi ona tatou aʻoaʻoina se lesona mai faamatalaga e leʻi faailoaina atu e Eseta. Na ʻalofia ma le magafagafa e Eseta lona faailoa atu o le vaega na faia e lana tane i lenei faufauga leaga.—Eseta 5:1-8; 7:1, 2; 8:5.

E faapena foʻi pe a tatou asiasi atu i se tane lē talitonu a se tuafafine Kerisiano, na i lo le lauga atu loa mai le Tusi Paia, aiseā e lē amata ai le asiasiga i le fesili atu i ai ma le magafagafa i mea e fiafia i ai? Pe a faapea e sau se tagata ese e lē o lelei ni ona laʻei i le Maota o le Malo po o se tagata foʻi ua leva ona lē toe auai mai i sauniga, ia faamālō atu i ai ma le māfana na i lo le talanoa i ai i ona laʻei po o le leva foʻi ona lē toe auai mai. Pe afai foʻi e te iloa o sesē se manatu o se tagata fiafia e fou mai, atonu e lelei pe a e lē faasaʻoina o ia i le taimi lava lenā. (Ioane 16:12) O le magafagafa e aofia ai le iloaina o le tala e lē tatau ona fai atu.

O Faaupuga e Logoleleia

O le iloaina o faaupuga magafagafa e fesoasoani e maua ai ni faiā lelei ma isi e tusa pe afai e lē o malamalama se tagata iā te oe ma faapea ona matuā lē fiafia ai iā te oe. O se faaaʻoaʻoga, ina ua taumafai tagata o Efaraima e “matuā finau tele” ma Kitiona, na tali atu Kitiona i se auala magafagafa e faailoa manino ai le mea moni na tupu ma lona manatu saʻo e uiga i mea na faia e tagata o Efaraima. Na magafagafa Kitiona auā foʻi na ia mātauina le māfuaaga na latou lē fiafia ai, ma o lona lotomaulalo na ala ai ona faaleleia o latou faalogona.—Faamasino 8:1-3; Faataoto 16:24.

Ia manatunatu i taimi uma pe faapefea ona aafia isi i au tala e fai. O lou taumafai e faaalia le magafagafa o le a fesoasoani iā te oe ina ia olioli ai e pei ona faamatalaina i le Faataoto 15:23: “O loo i ai le fiafia i le tagata i le tali atu a lona gutu; ma le upu i ona aso ua tatau i ai, e lelei naʻuā lea.”

[Ata i le itulau 31]

E mafai ona aʻoaʻo e mātua a latou fanau ina ia malamalama i faalogona o isi

[Ata i le itulau 31]

E mafai ona aʻoaʻo e faifeʻau Kerisiano agavaa ē fou mai, ina ia magafagafa