Pe Mafai Ona Tatou Faatalitalia le Faalaa Ane o le Atua?

I LE senituri lona valu T.L.M., na silafia ai e Esekia le tupu o Iuta lea ua 39 tausaga o lona soifuaga, ua maua o ia i se maʻi e iʻu ai i le oti. Ona o le nutimomoia o lona loto i lenā tala, na augani ai i le Atua i le tatalo ina ia faamālōlōina lona gasegase. Na tali atu le Atua e ala i lana perofeta e faapea: “Ua ou faalogo i lau tatalo, ua ou iloa ou loimata; faauta foʻi, ou te faaopoopo i aso o lou ola o tausaga e sefulu ma le lima.”—Isaia 38:1-5.

Aiseā na faalaa ane ai le Atua i lenā mea na tupu? I senituri na seʻi muamua atu, na folafola atu ai e le Atua i le tupu amiotonu o Tavita e faapea: “Ou te faatumauina lou aiga ma lou malo e faavavau i ou luma; e mausalī lou nofoālii e faavavau.” Na faailoa atu foʻi e le Atua  o le a fanau mai le Mesia i le gafa o Tavita. (2 Samuelu 7:16; Salamo 89:20, 26-29; Isaia 11:1) Ina ua gasegase Esekia, e leʻi maua sona atalii i le taimi lenā. O lea la, na iai le lamatiaga o le a muta le gafa tautupu o Tavita. O le māfuaaga faapitoa na faalaa ane ai le Atua i le gasegase o Esekia, ina ia faasaoina ai le gafa o le a tupuga mai ai le Mesia.

Ina ia faataunuu ana folafolaga, na gaoioi ai Ieova i le tele o taimi e faalaa ane ai e laveaʻi ona tagata a o lumanaʻi le vaitaimi o le ʻau Kerisiano. E fesootaʻi atu i le laveaʻiina o Isaraelu nai le nofo pologa i Aikupito, na taʻutino ai Mose e faapea: “Ona ua alofa lava Ieova iā te outou, ona o lona tausi foʻi o le tautoga na ia tautō ai i o outou tamā, ua au mai ai outou e Ieova i le aao malosi.”—Teuteronome 7:8.

I le uluaʻi senituri, na faalaa ane foʻi le Atua ina ia faaauiluma ai ana fuafuaga. O se faaaʻoaʻoga, a o malaga atu le tagata Iutaia e igoa iā Saulo i le auala i Tamaseko, na ia maua ai se vaaiga faavavegaina ia taofia ai o ia mai le sauāina o soo o Keriso. O le liulotu o lenei tagata lea na mulimuli ane avea ma le aposetolo o Paulo, na telē sona sao i le faasalalauina atu o le tala lelei i nuu ese.—Galuega 9:1-16; Roma 11:13.

Po o se Mea e Masani ai le Faalaa Ane o le Atua?

Pe e masani ona faalaa ane le Atua i faafitauli na oo i ona tagata? Ua faaali manino mai e le Tusi Paia e faapea e leai, e lē o se mea e masani ai. E ui lava na laveaʻi e le Atua talavou Eperu e toʻatolu nai le oti i se ogaumu aasa, atoa foʻi ma le perofeta o Tanielu nai le lua o leona, peitaʻi e leʻi faalaa ane le Atua e laveaʻi isi perofeta mai le oo i le oti.  (2 Nofoaiga a Tupu 24:20, 21; Tanielu 3:21-27; 6:16-22; Eperu 11:37) O le vavega na faasaʻoloto ai Peteru mai le faafalepuipui lea na tuua ai o ia e Herota Akeripa I. Peitaʻi, o le tupu foʻi lenei na faatonuina le fasiotia o le aposetolo o Iakopo, ma e leʻi faalaa ane le Atua e taofia lenā solitulafono. (Galuega 12:1-11) E ui lava na foaʻi atu e le Atua le mana i le ʻauaposetolo e faamālōlō ai maʻi ma faatutūina ē na maliliu, ae e leʻi aveesea e le Atua le “mea matuitui i le tino” lea na puapuagatia ai le aposetolo o Paulo, atonu o se maʻi o lona tino.—2 Korinito 12:7-9; Galuega 9:32-41; 1 Korinito 12:28.

E leʻi faalaa ane le Atua e taofia sauāga ogaoga faasaga i soo o Keriso lea na faapogaia e Nero le emeperoa o Roma. Na sauāina, susunuolaina ma lafoina le ʻau Kerisiano i manu feʻai. Ae e leʻi faateʻia uluaʻi Kerisiano i na teteega ma e leʻi faavaivaia ai foʻi lo latou talitonuga e faapea o loo soifua le Atua. O le mea moni, na lapataʻi atu Iesu i ona soo o le a latou tulaʻi i luma o faamasino ma e ao ona latou nofosauni i puapuaga ma atonu e maliliu ai foʻi ona o lo latou faatuatua.—Mataio 10:17-22.

E pei ona sa faia e le Atua i aso anamua, e mautinoa foʻi e mafai ona ia laveaʻiina ana auauna mai tulaga lamatia, ma e lē tatau ona faitioina i latou ua manatu e faapea na puipuia i latou e le Atua. Peitaʻi, e lē o matuā mautinoa lelei pe na faalaa ane moni le Atua i tulaga faapena. E iai nisi o auauna faamaoni a Ieova na faamanuʻalia ina ua pasae aʻe se falegaosi vailaau i Toulouse, ma e faitau afe Kerisiano faamaoni na maliliu i nofoaga o faasalaga a le ʻau Nasi ma le ʻau Komunisi atoa ai foʻi ma isi tulaga leaga, e aunoa ma le faalaa ane o le Atua e taofia na mea na tutupu. Aiseā e lē faalaa ane ai le Atua i taimi uma e laveaʻiina i latou o loo fiafia i ai lona finagalo?—Tanielu 3:17, 18.

“O le Tausaga ma le Mea e Tupu Ai”

A tupu se mala mataʻutia, e mafai ona aafia so o se tagata pe e faamaoni i le Atua pe leai. Na sao mai Alain ma Liliane ina ua pasae aʻe le falegaosi vailaau i Toulouse, ae e toʻa 30 tagata na maliliu ma e faitau afe ē na faamanuʻalia ai, e ui lava e lē tuuaʻia i latou i le mea na tupu. E lē gata i lea, e faitau afe tagata ua lavevea fua ona o solitulafono, o le ave taavale lē mafaufau faapea foʻi ma taua, ma e lē mafai ona tuuaʻia le Atua i mafatiaga o na tagata. Ua faamanatu mai e le Tusi Paia iā i tatou e faapea “o le tausaga ma le mea e tupu ai e oo” i tagata uma.—Failauga 9:11.

E lē gata i lea, e oo uma lava i tagata le maʻi, tino matua ma le oti. E oo lava iā i latou na manatu e faapea na faasaoina faavavega e le Atua o latou ola, pe na ala ona toe malolosi mai o latou maʻi ona o le Atua, ae na oo lava ina latou maliliu mulimuli ane ai. O le aveeseina o maʻi ma le oti atoa ai ma le ‘soloiesea o loimata uma’ mai mata o tagata, e faatoʻā faataunuu i le lumanaʻi.—Faaaliga 21:1-4.

Ina ia faataunuuina lenā tulaga, e manaʻomia se gaoioiga matuā telē ma le mataʻutia na i lo le tau ina faalaa ane o le Atua mai lea taimi i lea taimi. O loo iai se aso o loo taʻua e le Tusi Paia, o “le aso tele o Ieova.” (Sefanaia 1:14) O le taimi lenā o le a faalaa ane ai atoatoa le Atua ma tafieseina amioga leaga uma. O le a maua ai e tagata le avanoa e ola ai e faavavau i lalo o tulaga e lelei atoatoa, ma o le a “lē toe manatua mea na muamua, e lē alu aʻe foʻi i le loto.” (Isaia 65:17) O le a toe faatutūina foʻi ē na maliliu, ma faapea ona toe suia ai le tulaga e sili ona toʻatugā o tagata. (Ioane 5:28, 29) Ona o le alofa lē mavae o le Atua ma lona agalelei, o le a foʻia atoatoa ai e le Atua faafitauli o tagata.

Le Auala ua Faalaa Ane ai le Atua i Aso Nei

I aso nei, e lē faapea ua silasila mai le Atua e aunoa ma le alofa a o puapuagatia tagata. Ua tuuina mai ai e le Atua i tagata uma i so o se  atunuu ma i so o se tulaga, le avanoa e iloa ai o ia ma maua ai se faiā māfana ma ia i aso nei. (1 Timoteo 2:3, 4) Na faamatalaina e Iesu lenā tulaga e ala i lana fetalaiga e faapea: “E lē mafai se tasi ona sau iā te aʻu, pe a lē tosina mai e le Tamā ua auina mai aʻu.” (Ioane 6:44) Ua tosina atu e le Atua tagata lotofaamaoni iā te ia, e ala i le feʻau o le Malo o loo folafolaina e ana auauna i le lalolagi aoao.

E lē gata i lea, e gaoioi maʻoti le Atua i olaga o ē e naunau e taʻitaʻia i latou e ia. E ala i lona agaga paia, ua ‘tatalaina ai e le Atua o latou loto’ ina ia malamalama i lona finagalo ma ola e tusa ai ma mea ua ia faafinagaloina. (Galuega 16:14) Ioe, e ala i le saunia o le avanoa ina ia tatou iloa ai o ia, lana Afioga faapea ma ana fuafuaga, ua faamaonia ai e le Atua lona naunau alofa mai iā i tatou uma taʻitoʻatasi.—Ioane 17:3.

O le manatu mulimuli, e ui e lē laveaʻia faavavega e le Atua ana auauna i aso nei, ae ua ia fesoasoani mai iā i latou e ala i le tuuina mai o lona agaga paia ma “le matuā tele o le mana,” ina ia latou faafetaiaʻia ai so o se tulaga e oo iā i latou. (2 Korinito 4:7) Na tusi le aposetolo o Paulo: “Ou te mafaia mea uma lava i le faamalosi mai o [Ieova le Atua] iā te aʻu.”—Filipi 4:13.

E tele la māfuaaga tatou te lotofaafetai ai i le Atua mo le ola i aso faisoo, ma le faamoemoe ua ia tuuina mai iā i tatou o le ola e faavavau i se lalolagi e aunoa ma ni puapuaga. Na fesili le faisalamo e faapea: “Se ā se mea ou te taui aʻi atu iā Ieova ona o lona agalelei mai uma lava iā te aʻu? Ou te avaʻe le ipu o le olataga, ma ou valaau atu i le suafa o Ieova.” (Salamo 116:12, 13) O le faitauina e lē aunoa o lenei mekasini, o le a fesoasoani iā te oe ina ia e malamalama ai i mea na faia e le Atua i aso anamua, o mea o loo ia faia i aso nei atoa ai ma mea o le a ia faia i le lumanaʻi, lea o le a e olioli ai i le taimi nei ma maua ai se faamoemoe mausalī mo le lumanaʻi.—1 Timoteo 4:8.

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 6]

“E lē toe manatua mea na muamua, e lē alu aʻe foʻi i le loto.”—Isaia 65:17

[Ata i le itulau 5]

I le vaitaimi o le Tusi Paia, e leʻi taofia e le Atua le tauʻaia o Sakaria i maa . . .

atoa foʻi ma le taimi na fasiotia ai e Herota le toʻatele o tamaiti lē sala

[Ata i le itulau 7]

Ua toe o se aga ona lē toe iai lea o ni mafatiaga; o le a toetutū mai ē ua maliliu