O le Faia o Filifiliga—O se Luʻi e Lē Maʻalofia

NA FAAPEA mai ia Napoleone Ponapate le emeperoa o Falani o lona 19 o senituri: “E leai se mea e sili atu ona faigatā, ma sili atu foʻi ona tāua na i lo o le mafai e se tasi ona faia o ni filifiliga.” Atonu e te ioe i na faamatalaga, talu ai e masani lava ona tāua i tagata le pulea o o latou lava olaga. Ae ua latou iloa foʻi, i nisi taimi e matuā faigatā ai lava ona faia ni filifiliga.

Pe faigofie pe faigatā, ae e lē maʻalofia le faia o filifiliga. E tatou te fesagaʻi pea lava ma lea matafaioi i aso uma. Pe a maleifua mai i le taeao, e tatau ona tatou filifili po o ā ofu e tatou te laʻeiina, o ā ni mea e tatou te aai ai mo le taumafataga o le taeao, ma le auala e taulimaina ai le tele o isi mea a o faagasolo le aso. O le tele lava o nei filifiliga e lē popole tele i ai. E seāseā lava ona tatou manatu mamafa i ai. E seāseā foʻi ona tau lē maua sa tatou moe ona o le manatu pe sa saʻo pe sa sesē ni filifiliga na tatou faia.

I le isi itu, o nisi filifiliga, e umi lava se taimi e aafia ai i tatou. O le toʻatele o talavou i le lalolagi i aso nei, e tatau ona latou filifili po o ā sini o latou saʻilia. Atonu e latou te filifili po o ā ituaiga o aʻoga o latou manaʻomia ma po o le ā foʻi le umi e faia ai. Mulimuli ane, o le toʻatele o i latou o le a filifili pe faaipoipo pe nofo fua pea. O ē e manatu e faaipoipo, e tatau ona filifili: ‘Po ua lava loʻu matua ma loʻu iloa e faaipoipo ai? O le ā le ituaiga o paaga ou te manaʻo ai, ae e sili ona tāua, po o le ā le ituaiga o paaga ou te manaʻomia?’ E lē tele ni filifiliga e aafia ai i tatou i le olaga e pei o le filifilia o se paaga.

Pe a tatou faia ni filifiliga atamai i mataupu e sili atu ona tāua, o le a tatou maua ai le fiafia. Atonu e manatu nisi tagata e faapea, e sili atu lo latou tomai i le faia o na filifiliga, ma ono lē talia ai le fesoasoani pe a ofoina atu. Po o se auala atamai lenā? Seʻi tatou vaai.

[Faamatalaga i Ata i le itulau 3]

Napoleone: Mai le tusi, The Pictorial History of the World