Le Māfuaaga Saʻo e Talitonu Ai

UA FAAPEA mai le tusi faa-Korea e taʻua o le 31 Māfuaaga ua Ala ai Ona Tuua e Talavou le Lotu, ua lē o toe ō le toʻatele o tagata i le lotu ona e lē mafai ona maua ni tali faamalieloto i a latou fesili. O se faaaʻoaʻoga, latou te fesili faapea, ‘Aiseā ua mafatia ai ē e talitonu i le Atua?’ ma ‘Aiseā e ao ai ona tatou taliaina aʻoaʻoga uma a le lotu, a o le tele o na aʻoaʻoga e fenuminumiaʻi ma e feteenaʻi?’

Ona o le lē fiafia i tali ua avatu e o latou taʻitaʻi lotu, ua manatu ai isi e faapea, e lē o maua se tali i le Tusi Paia. A faamalamalamaina e se faifeʻau se mataupu e tusa ma lona lava taofi, e masani lava ona fenuminumiaʻi ai pe e teena ai foʻi e tagata le Atua ma le Tusi Paia.

O le mea lenā na tupu iā Apelu, lea na soifua aʻe i le lotu Luteru i Aferika i Saute. E manatua e ia e faapea: “E aʻoaʻoina e le lotu, o tagata feoti uma ua ‘aveina’ e le Atua. Ae ou te leʻi malamalama pe e faapefea i se Atua alofa ona ‘aveeseina’ mātua mai a latou fanau. I nuu maotua o Aferika lea na ou ola aʻe ai, e matou te lē tapēina se matuāmoa seʻiloga ua matutua lana toloaʻi. Afai matou te iloa ua tō se povi, e tolopo le tapēina seʻiloga e fanau le tamaʻi povi ma teʻa ma le susu. E leʻi mafai la ona ou malamalama, pe aiseā e lē mafai ai e se Atua alofa ona manatu mamafa foʻi faapena i tagata.”

E leʻi mautonu foʻi faapena se alii Kanata e suafa iā Arama. Na fai mai o ia: “Na maliu loʻu tamā a o 13 oʻu tausaga. A o faia le sauniga o le maliu, na fai mai ai se faifeʻau mautofiga faapea na finagalo le Atua e oti loʻu tamā ina ia la mafuta vavalalata i le lagi. Na fai  mai o ia ‘e aveina e le Atua tagata lelei auā e alofa o ia i ē amiotonu.’ Sa ou leʻi malamalama pe aiseā e manatu faapito ai le Atua.”

Mulimuli ane, na feiloaʻi ai Apelu ma Arama i Molimau a Ieova ma la suʻesuʻeina ai le Tusi Paia ma i latou, ma faapea ona faatoʻā maua ai tali i a la fesili. Na la atiina aʻe le alofa i le Atua ma la faatuatua malosi ai iā te ia. Mulimuli ane, na tuuina atu o la ola iā Ieova ma auauna ai ma le faamaoni iā te ia.

Iloa Lelei—O se Vala Tāua i le Talitonu i le Atua

O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai nei mea na tutupu? Ua faaalia mai ai, e tāua tele le iloa lelei o le Tusi Paia ina ia mafai ona talitonu ai i le Atua. Na taʻu atu e le aposetolo o Paulo i Kerisiano i le aai anamua o Filipi e faapea: “O laʻu tatalo foʻi lenei, ia faatuputeleina pea lava lo outou alofa, ma le iloa lelei, atoa ma le faautauta uma.” (Filipi 1:9) Na taʻua e Paulo i le mau lenei, e iai le sootaga o le alofa i le Atua ma uso talitonu, i le iloa lelei o le Atua ma le faautauta po o le malamalama i lona finagalo.

E talafeagai lenei mea auā foʻi e manaʻomia muamua lava ona iloaina se tasi, ona faatoʻā mafai lea ona faatuatuaina o ia—o le tele o le iloaina o ia o le tele foʻi lenā o le faatuatuaina o ia. E manaʻomia foʻi la ona e iloaina lelei le Atua ina ia uunaʻia ai oe e talitonu iā te ia. Na faapea mai Paulo: “A o le faatuatua, o le faalagolago lea i mea ua faamoemoe i ai, o le mautinoa lea o mea e lē o vaaia.” (Eperu 11:1) O le talitonu i le Atua e aunoa ma le iloaina lelei o le Tusi Paia, e tai pei o se fale e fai i pepa o le pelē. E faigofie lava ona solo i lalo pe a feula.

O le suʻesuʻeina o le Tusi Paia e mafai ona fesoasoani iā te oe e maua ai tali i fesili e pei o le fesili lea na leva ona iso ai Apelu ma Arama e faapea, Aiseā e feoti ai tagata? O loo faamalamalama mai e le Tusi Paia e faapea, “faapei ona oo mai o le agasala i le lalolagi i le tagata e toʻatasi, o le oti foʻi ona o le agasala, ona oo mai ai lea o le oti i tagata uma lava, auā ua agasala uma lava.” (Roma 5:12) Ua ala ona matutua ma feoti tagata, ona o le agasala a Atamu ae e lē faapea ua aveina aʻe e le Atua ina ia latou faatasi i lugā. (Kenese 2:16, 17; 3:6, 17-19) E lē gata i lea, ua faailoa mai e le Tusi Paia le faamoemoe moni ua ofoina mai e Ieova le Atua. E ala i lona Alo o Iesu Keriso, ua ia saunia ai le faamoemoe o le toetū mo tagata agasala.—Ioane 5:28, 29; Galuega 24:15.

Ina ia fesoasoani iā i tatou e malamalama i le upu moni e uiga i le toetū, o loo iai i le Tusi Paia nisi o faaaʻoaʻoga o tagata na toe faatūina e Iesu nai le oti. (Luka 7:11-17; 8:40-56; Ioane 11:17-45) A o e faitau i na tala o le Tusi Paia, ia mātau le olioli ma le soisoi o uō ma aiga o ē na toe faatutūina. Mātau foʻi, na faagaeetia i latou e ave le viiga i le Atua ma faatuatua iā Iesu.

E faapena foʻi aafiaga e oo i tagata i aso nei, ona o le iloa lelei o le Atua ma ana fuafuaga. E toʻatele tagata na lē mautonu, mafatia ma tausuai foʻi i fesili tāua ia latou te leʻi mauaina ni tali faamalieloto. Peitaʻi, na latou mauaina tali ina ua latou suʻesuʻeina le Tusi Paia, ma faapea ona suia atoatoa ai o latou soifuaga.

Alofa i le Atua—O le Māfuaaga Autū e Auauna ai iā te Ia

E ui lava e tāua le iloa lelei o le Atua ina ia faatuatua ai iā te ia, ae e manaʻomia se isi mea e sili atu ina ia uunaʻia ai se tagata e usiusitai ma auauna i le Atua. Ina ua fesili atu i ai po o le ā le poloaʻiga sili mai le Atua, na tulei Iesu e faapea: “Ia e alofa foʻi i le Alii lou Atua ma lou loto atoa, ma lou agaga atoa, ma lou manatu atoa, ma lou malosi atoa.” (Mareko 12:30) Afai e alofa se tasi i le Atua e pei ona faailoa mai e Iesu, o le a matuā naunau o ia e usiusitai ma auauna i le Atua. Po o ou faalogona ea lenā?

O Rasela o lē na auauna o se misionare i Korea mo le tele o tausaga, na faapea mai o ia e tusa ai ma le māfuaaga mo lona faatuatua: “Ou te mafaufau i le aaofoaʻi o Ieova i ana foafoaga, o lona faamagalo i ana feutagaʻiga ma ona tagata, ma lona faanaunauga ina ia tatou maua ni mea e aogā e ala i le faailoa mai o mea ua ia faafinagaloina mai iā i tatou. O mea uma na,  ua faatupulaʻia ai loʻu alofa mo le Atua. O le alofa foʻi lenā ua uunaʻia ai aʻu e auauna iā te ia.”

O Mareta, o se tinā ua oti lana tane ma ua 48 tausaga o auauna iā Ieova i Siamani. Ua fai mai o ia: “O le ā le māfuaaga ua ou auauna ai iā Ieova? Ona ou te alofa iā te ia. O afiafi taʻitasi, ou te talanoa ai iā Ieova i le tatalo ma ou taʻu atu iā te ia loʻu matuā lotofaafetai mo ana faamanuiaga uma, aemaise le taulaga togiola.”

Ioe, o le alofa i le Atua ua uunaʻia ai i tatou ina ia tatou mananaʻo moni lava e auauna iā te ia. Ae e mafai faapefea ona atiina aʻe e se tasi le alofa i le Atua? O le uunaʻiga sili e atiina aʻe ai le alofa i le Atua, o le matuā talisapaia lea o lona alofa mo i tatou. Seʻi mātau upu faamanatu faamāfanafanaloto o i le Tusi Paia: “O sē lē alofa ua lē iloa e ia le Atua; auā o le Atua, o le alofa lava ia. O le mea lava lenei ua faaalia mai ai le alofa o le Atua iā te i tatou, ina ua auina mai e le Atua lona Alo e toʻatasi i le lalolagi, ina ia tatou ola iā te ia. O le alofa lava lenei, e lē ona ua tatou alofa i le Atua, a ua alofa mai o ia iā te i tatou, ua na auina mai foʻi lona Alo o le togiola mo a tatou agasala.”—1 Ioane 4:8-10.

Po o e silafia ea le loloto o lenei alofa? Seʻi faapea o lenā ua e tau malemo i se vaitafe o loo tafe malosi ma semanū e oti se tagata, ona o le laveaʻiina o oe. Pe e galo iā te oe lenā tagata, pe e te matuā lotofaafetai iā te ia? Pe e te lē lotomalie ea e faia so o se mea lava mo ia? E lē mafaatusalia le alofa ua faaalia e le Atua i le saunia o lona Alo o Iesu Keriso, e avea ma taulaga togiola. (Ioane 3:16; Roma 8:38, 39) Afai e pāʻia lou loto ona o le alofa o le Atua, o le a uunaʻia ai oe e alofa ma auauna iā te ia ma lou loto atoa.

Faamanuiaga i le Taimi Nei ma le Lumanaʻi

E ui lava o le alofa i le Atua o le māfuaaga autū lenā mo le faia o lona finagalo, ae e faamāfanafanaloto le iloa faapea e tauia e le Atua ē o auauna atu iā te ia. Na fai mai le aposetolo o Paulo: “A leai foʻi se faatuatua e lē mafai ona fiafia mai o ia; auā e tatau i lē alu atu i le Atua  ona talitonu o loo soifua o ia, o ia foʻi na te tauia mai o ē matuā saʻili iā te ia.”—Eperu 11:6.

E faamanuiaina moni lava e le Atua ē e alolofa ma usiusitai iā te ia. Ua sili atu ona lelei le soifua mālōlōina o le toʻatele o tagata ona o le mulimuli i mataupu silisili o le Tusi Paia. (Faataoto 23:20, 21; 2 Korinito 7:1) O ē e faatatauina mataupu silisili o le Tusi Paia i le faaalia o le faamaoni ma le filigā, e masani ona faatuatuaina i latou e o latou pule ma faapea ona faaleleia ai lo latou tulaga tau tamaoaiga. (Kolose 3:23) E ala i le tuu o lo latou faatuatuaga iā Ieova, ua faamanuiaina ai auauna a le Atua i le toʻafilemu o le mafaufau e oo lava i tulaga faigatā. (Faataoto 28:25; Filipi 4:6, 7) Ae o le sili o na mea uma, latou te vaavaai atu ma le mautinoa i faamanuiaga o le ola e faavavau, i le lalolagi Parataiso i le lumanaʻi.—Salamo 37:11, 29.

O ā faalogona o ē o olioli i faamanuiaga faapena mai iā Ieova, e faatatau iā te ia? Na faailoa mai e se Kerisiano i Kanata e suafa iā Jacqueline, lona lotofaafetai i le Atua e faapea: “E na te foaʻiina mai pea meaalofa matagofie mo i tatou, ma ua ia saunia le faamoemoe mausalī o le ola e faavavau.” O Apelu o lē na taʻua muamua, na ia faamatalaina ona faalogona faapea: “Sa fou iā te aʻu le faamoemoe o le ola e faavavau i le parataiso i le lalolagi, ma ou te naunau lava e vaai i ai. Peitaʻi e tusa pe e leai se Parataiso, ae o se fiafiaga pea iā te aʻu le faaalia o loʻu alofa i le Atua e ala i le auauna iā te ia.”

E Mafai Foʻi Ona E Maua le Faatuatua Moni

Ua faapea mai le Tusi Paia: “O oe, Ieova o ʻau, o le faamasino amiotonu, o lē tofotofo i le manatu ma le loto.” (Ieremia 11:20) Ioe, o loo tofotofo pe iloiloina e Ieova mea o loo i o tatou manatu ma loto. E ao i tagata taʻitoʻatasi ona iloiloina māfuaaga e talitonu ai i le Atua. O talitonuga ma mafaufauga sesē e uiga i le Atua, na ono māfua ai ni gaoioiga sesē i aso ua tuanaʻi. Peitaʻi, o le iloa lelei o le Tusi Paia e mafai ona maua ai se faiā lelei ma Lē na Foafoaina Mea, o Ieova le Atua.—1 Timoteo 2:3, 4.

E ala i la latou faatulagaga o suʻesuʻega faale-Tusi Paia e leai se totogi, ua fesoasoani ai Molimau a Ieova i tagata ina ia latou iloa lelei le Atua. (Mataio 28:20) O le toʻatele o ē ua taliaina lenā fesoasoani, ua mafai ona latou faaalia le alofa i le Atua ma faatuatua moni iā te ia. E ala i le suʻesuʻeina o le Tusi Paia, ua latou maua ai le “poto ma le mafaufau,” lea e fesoasoani iā i latou e ‘savavali ma le saogalemu’ i nei aso faigatā. (Faataoto 3:21-23) Ae e sili atu i lenā, ua latou mauaina se faamoemoe “e lē matōsina ma ua mausalī” mo le lumanaʻi. (Eperu 6:19) E mafai foʻi ona e mauaina le faatuatua moni ma olioli ai i faamanuiaga nei.

[Pusa i le itulau 6]

Fesili Faigatā e Manaʻomia ni Tali

“A o toleni aʻu o se tagata aʻoga faafomaʻi i le falemaʻi, na ou vaaia ai le tigāina o tagata amio lelei ona o faamaʻi ma puapuaga. Afai o soifua le Atua, aiseā ua tutupu ai nei mea? Pe e na o le pau le māfuaaga e ō ai i lotu, ina ia toʻafilemu ai le mafaufau?”—O sē na lotu muamua i le lotu Perepereane i Korea.

“Na masani ona ou mafaufau po o fea ua alu i ai loʻu tamā o lē e onā soo, po o seoli po o le lagi. Na ou fefevale i tagata oti faapea ma le talitonuga o le afi i seoli. Sa ou leʻi malamalama pe faapefea i se Atua alofa ona auina atu se tagata e puapuagatia e faavavau i seoli.”—O sē na lotu muamua i le lotu Katoliko i Pasili.

“O le ā o le a tupu i le lumanaʻi i tagata ma le lalolagi? E mafai faapefea ona ola e faavavau tagata? E faapefea ona maua e tagata le filemu moni?”—O sē na lotu muamua i le lotu Katoliko i Siamani.

“Ou te leʻi malamalama i le aʻoaʻoga o le toe ola mai o le tagata i se isi tino. Talu ai e lē mafai ona tapuaʻi ni meaola, e faapefea la ona toe faaleleia lou tulaga, pe afai ua e toe ola mai i le tino o se meaola ina ia totogi ai au agasala?”—O sē na lotu muamua i le lotu Hinitū i Aferika i Saute.

“Na ou ola aʻe i se aiga e lotu Confucius, ma na masani ona ou auai i sauniga lotu mo le manuia o o matou tuaa ua maliliu. A o oʻu auai i le laulauina o le laulau mo le taulaga ma ou ifo i lalo, na ou taumānatu pe na ō mai oʻu tuaa ua feoti e aai i meaʻai, ma vāai mai i lo matou ifo i lalo iā i latou.”—O sē na lotu muamua i le lotu Confucius i Korea.

Na mauaina e tagata uma nei, tali i a latou fesili ina ua latou suʻesuʻeina le Tusi Paia ma Molimau a Ieova.