Pe a Faia le Finagalo o le Atua i le Lalolagi

INA ua aʻoaʻo e Iesu ona soo e tatalo e faapea, “Ia faia lou finagalo i le lalolagi, e pei ona faia i le lagi,” sa fetalai o ia mai mea na ia silafia a o soifua faatasi ma lona Tamā i le lagi. (Mataio 6:10; Ioane 1:18; 3:13; 8:42) I le uluaʻi soifuaga o Iesu, sa ia silafia lelei lava le taimi na ōgatasi ai mea uma na tutupu i le lagi ma le lalolagi, ma le finagalo o le Atua. O taimi na sa sili ona fiafia ona o mea na mafai ona faataunuuina ma maua ai le loto malie.—Faataoto 8:27-31.

O mea muamua na foafoaina e le Atua, o foafoaga agaga, o “ana agelu, o ē malolosi tele, o ē faia lana afioga.” Sa avea ma o loo avea pea i latou o “ana auauna, o ē faia lona finagalo.” (Salamo 103:20, 21) Pe sa iai sa latou lava filifiliga saʻoloto? Ioe, ma e talu mai lava ona faavaeina le lalolagi, na “alalaga fiafia [ai] atalii uma o le Atua.” (Iopu 38:7) O lo latou alalaga fiafia na atagia atu ai lo latou lava olioli i le fuafuaga a le Atua, ma ua ōgatasi ai o latou manatu ma lona finagalo.

Ina ua uma ona faavaeina le lalolagi, na sauniunia loa e le Atua ina ia aināina e tagata ma faia ai mulimuli ane, le uluaʻi tane ma le fafine. (Kenese, mataupu 1) Pe sa tatau ai la ona alalaga fiafia i lenei mea? Ua taʻua i le faamatalaga faagaeeina e faapea: “Ua silasila atu le Atua i mea uma ua na faia, faauta foʻi, ua matuā lelei lava,” ioe, e leai se pona, ua lelei atoatoa.—Kenese 1:31.

O le ā le finagalo o le Atua mo o tatou uluaʻi mātua ma a la fanau? E tusa ma le faamatalaga i le Kenese 1:28, sa lelei foʻi i laʻua: “Ua faamanuia foʻi e le Atua iā te i laʻua, ma ua fetalai atu le Atua iā te i laʻua, Ia fanafanau ia, ma ia uluola, ma ia tumu ai le lalolagi, ia faatoʻilalo i ai, ma ia pule i iʻa i le sami, ma manu felelei, atoa ma mea ola uma e fetolofi i le eleele.” Ina ia faataunuuina lenā tofiga matagofie, e ao ai ona faaauau pea ona ola e faavavau o tatou uluaʻi mātua; faapea foʻi ma a laʻua fanau. O lona uiga la, e leai ni mala, amiolētonu, le loto tigā, po o le oti o le a oo mai.

O le taimi lenā ina o faia le finagalo o le Atua i le lagi ma le lalolagi. O i latou na faia lona finagalo, na maua le olioli tele i le faia faapea. Ae o le ā le mea na sesē?

Na teʻi lava ua tulaʻi mai se luʻi i le finagalo o le Atua. Ae e mafai ona fōʻia. E ui i lea, na oo mai ai se vaitaimi o le loto tigā ma faanoanoaga, lea na pogai ai ona matuā fenuminumiaʻi e uiga i le finagalo o le Atua mo le fanau a tagata. O lea, ua aafia ai i tatou uma lava. O le ā lenā luʻi?

Le Finagalo o le Atua i le Taimi o le Fouvalega

Sa iloa e se tasi o ‘atalii agaga o le Atua’ le avanoa na te faalavelavea ai le finagalo o le Atua mo tagata, ma o lana fuafuaga, ina ia maua ai ni aogā mo ia lava. O le tele o le mafaufau pea i ai o lenei agelu, o le tele foʻi lenā o lona tuʻinanau ma tosina ai i le mailei. (Iakopo 1:14, 15) Atonu sa ia manatu e faapea, afai e mafai ona ia faatosina mai le uluaʻi ulugalii ina ia faalogo iā te ia na i lo o le Atua, o le a tatau ai la ona onosaia e le Atua se pulega e faatautee i  lana pule silisili ese. Atonu sa ia manatu o le a lē faasalaina i latou e le Atua, auā o le faia faapea, o le a lē taulau ai le fuafuaga a le Atua. Na i lo o lea, o le a suia ai e Ieova le Atua lana fuafuaga, ma faatagaina ai le pulega faatatau a lenei atalii agaga fouvale lea o loo pule nei i Ana foafoaga faaletagata. Ua talafeagai ai la ona taʻua mulimuli ane lenei agaga fouvale, o Satani, o Lē Tetee.—Iopu 1:6.

Na gaoioi Satani e tusa ma lona tuʻinanauga, ma ia faalatalata atu ai i le fafine. Sa uunaʻia e Satani le fafine ina ia tutoʻatasi o ia ae aua neʻi amanaʻia le finagalo o le Atua i lona faapea atu: “Lua te lē oti lava; . . . ona avea ai lea o oulua e pei ni atua o loo iloa le lelei ma le leaga.” (Kenese 3:1-5) I le fafine, sa foliga atu lenei mea o se saʻolotoga, ma na ia manatu e faapea o se auala lea e sili ona lelei o le olaga. Mulimuli ane, sa ia faaoleole foʻi ma lana tane, ona aufaatasi ai lea ma ia.—Kenese 3:6.

E lē o le finagalo lenei o le Atua mo le ulugalii. O o laʻua lava loto. Ua aumaia ai iʻuga malaia mo i laʻua. Na muaʻi taʻu atu e le Atua iā i laʻua le iʻuga o lea gaoioiga, o le a la oti. (Kenese 3:3) E leʻi foafoaina i laʻua e faapea, e mafai ona la taulau manuia pe a tutoʻatasi ese mai le Atua. (Ieremia 10:23) E lē gata i lea, o le a oo ina lē lelei atoatoa i laʻua, ma o le a tuufaasolo atu i a la fanau le lē lelei atoatoa ma le oti. (Roma 5:12) E lē mafai e Satani ona aveesea nei āuga.

Pe na suia ai ea i nei taualumaga le fuafuaga po o le finagalo o le Atua mo le fanau a tagata ma le lalolagi? E leai. (Isaia 55:9-11) Ae na lāgā ai i nei mea ni finauga ia e manaʻomia ona foʻia: Pe e mafai ona avea le fanau a tagata e “pei ni Atua, o loo iloa le lelei ma le leaga,” e pei ona fai mai ai Satani? I se isi faaupuga, pe a lava se taimi e tuuina mai, pe e mafai ona tatou filifilia e i tatou lava le mea e saʻo ma le mea e sesē, mea e aogā ma mea e afāina ai i vala uma o o tatou olaga? Pe e tatau ona tatou usiusitai atoatoa atu i le Atua, auā e sili atu ona lelei lana auala e pule ai? Pe e tatau ona gauaʻi atoatoa atu i lona finagalo? O le ā lau tali?

E na o le tasi lava le auala e mafai ona foʻia ai nei finauga i luma o foafoaga atamamai uma: O le faataga lea o i latou e fia ola tutoʻatasi ese mai le Atua e faia a latou taumafaiga pe faamata e taulau manuia. O le fasiotia o i latou, o le a lē foʻia ai finauga na lāgā. Ae o le faatagaina o le fanau a tagata e faaauau pea i o latou lava ala mo se taimi umi, o le a foʻia ai mataupu auā o le a oo ina iloa ai iʻuga. Na faailoa atu e le Atua e faapea, o le auala lenei o le a ia tauaaoina ai mataupu ina ua ia taʻu atu i le fafine o le a fai ni ana fanau. I lea, o le a amataina ai se aiga faaletagata. Ona o lea, ua tatou soifua ai e oo mai i aso nei!—Kenese 3:16, 20.

Ae peitaʻi, e lē o le uiga o lenei mea e faapea, o le a faatagaina e le Atua ia tagata ma le atalii agaga fouvale e faia atoatoa mea latou te mananaʻo ai. E leʻi lafoaʻia e le Atua lana pule silisili ese, e na te leʻi suia foʻi lana fuafuaga. (Salamo 83:18) Na ia faamanino mai lenei mea e ala i le valoiaina o le tuʻimomomoina o lē na faapogaia le fouvalega, ma le soloiesea o āuga leaga uma. (Kenese 3:15) E mai lava i le amataga, na folafola atu ai i le aiga faaletagata se mapusaga.

Mai i lenā taimi, na motusia ai e o tatou uluaʻi mātua i laʻua ma a la fanau i le lumanaʻi mai le pulega a le Atua. Ina ia puipuia e le Atua ia  iʻuga faanoanoa uma o la laʻua filifiliga, e manaʻomia ai ona ia faailoa atu iā i laʻua lona finagalo i taimi uma. E faapena foʻi i lona lē tuuina atu iā i laʻua e ola tutoʻatasi ese mai le Atua.

O le mea moni, e mafai e tagata ona filifilia le pulega a le Atua. E mafai ona latou aʻoaʻoina po o le ā le finagalo o le Atua mo tagata i lenei vaitaimi, ma ia ola e ōgatasi ma lea finagalo i le tele e mafai ai. (Salamo 143:10) Ae peitaʻi, e lē faapea o le a sao ai i latou mai faafitauli a o tumau pea ona leʻi foʻia le finauga i le tutoʻatasi o le tagata mai le Atua.

Ua leva ona aliaʻi mai i le amataga o le talafaasolopito ia āuga lē lelei o le faia o filifiliga a le tagata lava ia. Na fasiotia e Kaino le ulumatua o le aiga faaletagata lona lava uso o Apelu, talu ai o “lana amio ina leaga, a o le amio a lona uso ua tonu.” (1 Ioane 3:12) E lē o le finagalo lenei o le Atua, auā na lapataʻia e le Atua ia Kaino ma faasalaina ai o ia mulimuli ane. (Kenese 4:3-12) Na filifilia e Kaino le fia tutoʻatasi ese mai le Atua lea na ofoina mai e Satani; o lea na tupuga mai o ia i “lē o loo leaga.” Sa faapena foʻi ona faia e isi tagata.

I le sili atu ma le 1,500 tausaga talu ona iai le tagata, “ua leaga lava le lalolagi i luma o le Atua, ma ua tumu le lalolagi i le sauā.” (Kenese 6:11) Sa manaʻomia ni gaoioiga maumauaʻi ina ia taofia ai le lalolagi mai le faaleagaina. Sa gaoioi le Atua e ala i le aumaia o se lolo i le lalolagi ma puipuia le aiga amiotonu e tasi lea o loo soifua pea—o Noa, lana avā, ona atalii ma a latou avā. (Kenese 7:1) O i tatou uma lava na tupuga mai iā i latou.

Talu mai na taimi a o faagasolo tausaga, ua saunia ai e le Atua ia taʻiala mo i latou e faanaunau moni e fia iloa lona finagalo. Sa ia faagaeeina ia tane faamaoni e faamaumauina ana fesootaʻiga mo so o se tasi e vaavaai atu iā te ia mo ni taʻiala. O loo faamauina nei fesootaʻiga i le Tusi Paia. (2 Timoteo 3:16) Ua ia faatagaina ma le alofa lava ia tagata faamaoni e faia se faiā ma ia, ma oo lava ina avea ma ana uō. (Isaia 41:8) Ua ia foaʻiina atu foʻi iā i latou le malosi latou te manaʻomia ina ia onosaia ai tofotofoga faigatā ua oo i le fanau a tagata i lenei faitau afe o tausaga ona o le fia tutoʻatasi. (Salamo 46:1; Filipi 4:13) Maʻeu lo tatou loto faafetai mo nei mea uma!

“Ia Faia Lou Finagalo”—Atoatoa

O mea ua faia e le Atua e oo mai i lenei taimi, e lē o lona finagalo atoa lenā mo le fanau a tagata. Na tusi le aposetolo Kerisiano o Peteru e faapea: “A e faatalitali i tatou i le lagi fou ma le lalolagi fou, pei o lana na folafola mai, e mau ai le amiotonu.” (2 Peteru 3:13) O lenei gagana faafaatusa, o loo faasino atu i se pulega fou i luga o le fanau a tagata, ma se sosaiete fou faaletagata i lalo o lenā pulega.

I se gagana tuusaʻo, na tusi ai le perofeta o Tanielu e faapea: “O ona pō o ia tupu e faatuina ai e le Atua o le lagi o le malo e lē faaumatia e faavavau. . . . na te tuʻimomomoina ma faaumatia ia malo uma lava, a o ia e tumau lava e faavavau.” (Tanielu 2:44) Na muaʻi valoia mai e lenei valoaga le iʻuga o pulega lē aogā a le faiga o mea o loo iai nei, lea o le a suia e le Malo po o le pulega a le Atua. Maʻeu se tala fiafia lenei! O le a iai se aso, o le a mou atu ai ia feteenaʻiga ma le manatu faapito lea ua faatumuina ai le lalolagi i aso nei i faiga sauā ma le faamataʻu mai o le a faaleagaina le lalolagi.

O afea o le a oo mai ai nei mea? Na fesili le au soo o Iesu: “Pe oo afea ia mea? Pe se ā foʻi le faailoga o lou maliu mai, ma le gataaga o le lalolagi?” I se vaega o lana tali, na fetalai ai Iesu: “E talaʻiina atu foʻi lenei tala lelei o le malo i le atu laulau uma, e fai ma molimau i nuu uma; ona oo mai ai lea o le gataaga.”—Mataio 24:3, 14.

O se mea ua iloa uma lava e faapea, ua faia nei lenei galuega talaʻi i le lalolagi aoao. E lē taumatea o loo e vaaia ai i lou lava atunuu. Ua tusia e le polofesa o Charles S. Braden i lana tusi, These Also Believe, e faapea: “Ua soo atoa le lalolagi i le galuega talaʻi a Molimau a Ieova. . . . E leai lava se lotu se tasi i le lalolagi o faaalia le maelega ma le maumauaʻi i le taumafai e faasalalau atu le tala lelei o le Malo, na i lo o Molimau a Ieova.” O loo folafola atu ma le  tiotio e Molimau a Ieova le tala lelei i atunuu e sili atu i le 230, ma i le toetoe lava 400 gagana. O lenei galuega na valoia, e leʻi faapea ona faataunuuina muamua i se auala aupito sili i le lalolagi aoao. O se tasi lea o le tele o faamaoniga e iloa ai, ua matuā lalata mai lava le taimi e suia ai e lenā Malo ia malo faaletagata.

O le Malo lea na fetalai i ai Iesu e ao ona talaʻia, lea moni lava na ia aʻoaʻo i tatou ina ia tatalo i ai i lana tatalo faaaʻoaʻo: “Ia oo mai lou malo, Ia faia lou finagalo, I le lalolagi e pei ona faia i le lagi.” (Mataio 6:10) Ioe, o le Malo lenā, o le a faaaogā e le Atua e faataunuuina lana fuafuaga, ma lona finagalo mo le fanau a tagata ma le lalolagi.

O le ā le uiga o lenā mea? Seʻi tali mai le Faaaliga 21:3, 4: “Na ou faalogo foʻi i le leo tele mai le lagi, ua faapea mai, “Faauta, ua i ai le afioaga o le Atua faatasi ma tagata, e mau foʻi o ia ma i latou; e fai foʻi i latou mona nuu, e iā te i latou le Atua lava. E soloiesea foʻi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foʻi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se auē, e leai foʻi se toe puapuaga; auā ua mavae atu mea muamua.” Ia ona faia atoatoa ai lea o le finagalo o le Atua i le lalolagi ma le lagi. * Pe e lē o fia avea oe o se vaega o lea pulega?

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 5]

O le fia ola e tutoʻatasi mai le Atua, e aumaia ai mala