Ia Lototele E Pei o Ieremia

“Inā faatalitali atu ia iā Ieova, inā loto tele ia, e faamalosia foʻi e ia lou loto; inā faatalitali lava ia iā Ieova.”—SALAMO 27:14.

1. O le ā le faamanuiaga ua olioli ai Molimau a Ieova?

UA IAI Molimau a Ieova i se parataiso faaleagaga. (Isaia 11:6-9) I lenei lalolagi ua tumu i faalavelave, ua latou iai i se siʻomaga mataʻina faaleagaga faatasi ma aumea Kerisiano o ē o loo filemu ma Ieova ma i le tasi i le isi. (Salamo 29:11; Isaia 54:13) O loo tuputupu aʻe pea foʻi lo latou parataiso faaleagaga. O i latou uma o ē “fai le finagalo o le Atua ma le loto” o loo faia se vaega i le faalauteleina atu o lenā parataiso. (Efeso 6:6) E faapefea? E ala i le soifua e tusa ai ma mataupu silisili a le Tusi Paia, aʻoaʻo isi ina ia faia faapea, ma valaaulia i latou ia maua le tele o faamanuiaga o lenā parataiso.—Mataio 28:19, 20; Ioane 15:8.

2, 3. O ā tulaga faigatā e ao ona onosaia e Kerisiano moni?

² Ae peitaʻi, o lo tatou iai i le parataiso faaleagaga e lē uiga ai faapea, e puipuia ai i tatou mai le oo i tulaga faigatā ma toʻatugā. E tatou te lē lelei atoatoa ma mafatia i le tigā o maʻi, soifua matua ma oo atu ai lava i le oti. E lē gata i lea, o loo tatou molimau atu i le faataunuuga o valoaga e faatatau i “aso e gata ai.” (2 Timoteo 3:1) Ua aafia tagata i taua, solitulafono, maʻi, oge ma isi faigatā mataʻutia, ma e lē saʻoloto ai Molimau a Ieova mai i nei aafiaga.—Mareko 13:3-10; Luka 21:10, 11.

³ E ese mai i na mea, ua tatou iloa e ui i le saogalemu i lo tatou parataiso faaleagaga, ae tatou te fesagaʻi ma teteega malosi mai iā i latou e lē o i lenei parataiso. Na lapataʻia e Iesu ona soo e faapea: “E lē ni o le lalolagi outou, a ua ou filifilia outou nai le lalolagi, o le mea lea e ʻinoʻino ai le lalolagi iā te outou. Ia outou manatua le upu na ou fai atu ai iā te outou, E lē sili le auauna i lona alii. Afai ua latou faasauā mai iā te aʻu, e faasauā foʻi iā te outou.” (Ioane 15:18-21) E lē ese tulaga o mea i aso nei. E lē o malamalama le toʻatele o tagata pe talisapaia foʻi la tatou tapuaʻiga. O nisi e faitio, tauemu ma e pei lava ona lapataʻia e Iesu—e ʻinoʻino iā i tatou. (Mataio 10:22) E masani lava, e avea i tatou ma taulaʻiga o faamatalaga sesē ma le taufaaleaga e ala i tusitusiga ma faasalalauga i televise po o leitiō. (Salamo 109:1-3) Ioe, tatou te fesagaʻi uma lava ma tulaga faigatā ma o nisi o i tatou atonu ua amata ona lotovaivai. E faapefea ona tatou onosaia ma tumau ai?

4. O fea tatou te vaai i ai mo se fesoasoani ina ia tumau ai?

⁴ O le a fesoasoani Ieova iā i tatou. Na faagaeeina le faisalamo e le agaga paia e tusi e faapea: “E tele lava mea leaga e oo i lē ua amiotonu; a e laveaʻiina o ia e Ieova ai ia mea uma.” (Salamo 34:19; 1 Korinito 10:13) O le toʻatele o i tatou ua faamaonia e faapea, pe a tatou faatuatua atoatoa iā Ieova, na te aumaia le malosi e tumau ai i so o se faigatā. O lo tatou alofa mo ia ma le olioli ua tuu i o tatou luma ua fesoasoani lea iā i tatou e foʻia le lotovaivai ma le fefe. (Eperu 12:2) O lea la, e ui lava i tulaga faigatā, ae ua faaauau pea ona tatou tutū mausalī.

Na Faamalosia Ieremia e le Afioga a le Atua

5, 6. (a) O ā faaaʻoaʻoga ua iā i tatou o tagata tapuaʻi moni o ē na mafai ona tumau? (e) Na faapefea ona tali atu Ieremia ina ua valaauina e fai ma perofeta?

⁵ I le faagasologa mai o le talafaasolopito, ua olioli ai auauna faamaoni a Ieova e ui lava i tulaga faigatā. Sa soifua nisi i taimi o faamasinoga ina ua faasalaina i le toʻasā o Ieova ē lē faamaoni. O se tasi o na tagata tapuaʻi  faamaoni o Ieremia ma nai tagata o ē na ola i ona aso, aemaise foʻi Kerisiano i le uluaʻi senituri. O na faaaʻoaʻoga moni o loo faamauina i le Tusi Paia e faamalosiau ai tatou ma e mafai ona tatou aʻoaʻo mai ai le tele o mea e ala i le suʻesuʻeina. (Roma 15:4) O se faaaʻoaʻoga, seʻi o tatou iloiloina Ieremia.

⁶ A o talavou, na valaauina Ieremia ina ia auauna o se perofeta i Iuta. E lē o se tofiga faigofie. Na tapuaʻi le toʻatele i atua sesē. E ui lava sa faamaoni Iosia, o lē na avea ma tupu ina ua amata le faiva a Ieremia, ae sa lē faamaoni isi tupu na mulimuli ane. E lē gata i lea o le toʻatele o perofeta ma ositaulaga o ē sa iai le tiute tauave o le faatonuina o tagata, sa lē sapasapaia le upu moni. (Ieremia 1:1, 2; 6:13; 23:11) O lea la, o le ā le lagona o Ieremia ina ua valaauina o ia e Ieova e fai ma perofeta? Na mataʻu o ia! (Ieremia 1:8, 17) Na manatua e Ieremia lana uluaʻi tali atu: “Ona aʻu fai atu ai lea, Auē, le Alii e Ieova, faauta, ou te lē iloa ona tautala, auā o aʻu o le tama itiiti.”—Ieremia 1:6.

7. O le ā le tali mai a tagata na fesagaʻi ma Ieremia i lana oganuu, ma na faapefea ona ia tali atu i ai?

⁷ O tagata i le oganuu a Ieremia na tele ina lē tali lelei mai, ma na masani ona ia fetaiaʻi ma teteega malolosi. I se tasi o mea na tupu, na taia Ieremia e Pasura le ositaulaga, ma tuuina o ia i laau faamau. Na faamatalaina e Ieremia lona manatu sa iai i lenā taimi: “Ou te lē taʻutaʻuina o ia [Ieova], ma ou lē toe tautala i lona suafa.” Atonu na e manatu foʻi faapena—ua e lē toe fia talaʻi. Ia mātau le auala na maua ai e Ieremia le fesoasoani e faaauau ai. Na ia faapea mai: “O loʻu loto e peiseaʻī o se afi mumū [le afioga a le Atua, po o le feʻau] sa i ai, ua punitia i oʻu ivi, ua lailoa aʻu i onosai, ua ou lē mafaia lava.” (Ieremia 20:9) Po ua iai ni aafiaga faapena o le Afioga a le Atua iā te oe?

O Aumea a Ieremia

8, 9. (a) O le ā le vaivaiga na faaalia e le perofeta o Uria, ma o ā iʻuga na oo i ai? (e) Aiseā na lotovaivai ai Paruka, ma o le ā le fesoasoani na ia mauaina?

⁸ Sa lē na o Ieremia i lana galuega o se perofeta. Na iai ana aumea, ma sa faamalosia ai o ia. Ae ui i lea, i nisi taimi, sa lē gaoioi ai ma le atamai ana aumea. O se faaaʻoaʻoga, sa filigā le perofeta e suafa iā Uria i le avatuina o lapataʻiga faasaga iā Isaraelu ma Iuta “e pei o upu uma a Ieremia.” Ae peitaʻi, ina ua faatonuina e le tupu o Ioakima le fasiotia o Uria, na sola le perofeta i Aikupito ona o le fefe. E leʻi faasaoina ai o ia. Na tuliloa o ia e ʻau a le tupu, puʻea ma toe aumaia i Ierusalema, o i inā na fasiotia ai o ia. Pagā le faateʻia ai o Ieremia!—Ieremia 26:20-23.

⁹ O le isi aumea a Ieremia o lana failautusi, o Paruka. O Paruka o ia o se lagolagosua malosi iā Ieremia, ae i se tasi o mea na tupu na lē tumau ai ona iai sana vaaiga faaleagaga. Na amata ona ia faitio i lona faapea mai: “Oi talofa iā te aʻu! auā ua faaopoopoina e Ieova le faanoanoa i loʻu tigā; ua ou lailoa i loʻu mapuitigā, ou te lē maua foʻi sina mapu.” Na lotovaivai Paruka ma amata ona lē talisapaia  mea faaleagaga. Peitaʻi, na avatu ma le agalelei e Ieova fautuaga atamai iā Paruka ia na iʻu ai ina toe sagatonu ona mafaufauga. O lea, na faamautinoa atu ai iā te ia e faapea o le a faasaoina o ia i le faaumatiaga o Ierusalema. (Ieremia 45:1-5) Māʻeu le faalaeiauina o Ieremia ina ua toe maua e Paruka lana vaaiga faaleagaga!

Na Lagolagoina e Ieova Lana Perofeta

10. O ā folafolaga na faia e Ieova e lagolagosua ai iā Ieremia?

¹⁰ O le itu sili ona tāua, e leʻi lafoaʻia e Ieova Ieremia. Na ia silafia lelei lava lagona o lana perofeta ma avatu iā te ia le malosi ma le lagolagosua na ia manaʻomia. O se faaaʻoaʻoga, i le amataga o le faiva a Ieremia lea na ia faaalia ai lona popole e uiga i ona agavaa, na fetalai atu Ieova iā te ia: “Aua e te fefe iā te i latou; auā ou te iā te oe e laveaʻi iā te oe, ua fetalai mai ai Ieova.” Ina ua uma ona avatu i lana perofeta faamatalaga e faatatau i lona tofiga, ona fetalai atu lea o Ieova: “Latou te sii mai le taua iā te oe, a e latou te lē manumalo iā te oe; auā o aʻu ou te iā te oe e laveaʻi iā te oe, ua fetalai mai ai Ieova.” (Ieremia 1:8, 19) Māʻeu le faalaeiauina ai! E lē gata i lea na faataunuuina e Ieova lenā folafolaga.

11. E faapefea ona tatou iloa na faataunuu e Ieova lana folafolaga e lagolagoina Ieremia?

¹¹ Ina ua uma ona lokaina Ieremia i laau faamau ma tauemua e le lautele, na ia faapea mai ma le mautinoa: “Ua iā te aʻu Ieova e pei o le toa e mataʻutia; o le mea lea e tausuai ai ē o tuliloa mai iā te aʻu, e lē manumalo i latou; e matuā faamāina i latou.” (Ieremia 20:11) Ina ua faia ni taumafaiga i tausaga mulimuli ane e fasiotia Ieremia, sa faaauau pea ona iai Ieova iā te ia, ma e pei o Paruka, na faasaoina Ieremia i le faaumatiaga o Ierusalema o se tagata  saʻoloto, ae o ē na sauāina o ia ma i latou na lē amanaʻia lana lapataʻiga, a lē o le maliliu po o le ave faatagataotaua i Papelonia.

12. E ui e iai māfuaaga e lotovaivai ai, o le ā e ao ona tatou manatua?

¹² I le pei o Ieremia, e toʻatele Molimau a Ieova i aso nei ua onosaia tulaga faigatā. E pei ona taʻua muamua, o nisi o nei toʻatugā e māfua ona o lo tatou tulaga lē lelei atoatoa, o isi e ala i le tulaga faalētonu o lenei lalolagi ma o isi e māfua iā i latou e tetee i la tatou galuega. O na toʻatugā e mafai ona faavaivaia ai i tatou. I le pei o Ieremia, tatou te ono tōmanatu pe faamata e mafai ona faaauau pea la tatou auaunaga. O le mea moni, e tatou te iloa e ono faavaivaia i tatou i nisi o taimi. O le lotovaivai e tofotofoina ai le loloto o lo tatou alofa iā Ieova. O lea la, seʻi o tatou maumauaʻi ina ia aua neʻi avea le lotovaivai e taofia ai la tatou auaunaga iā Ieova e pei ona sa faia e Uria. Na i lo lea, seʻi o tatou faaaʻoaʻo iā Ieremia ma ia mautinoa i le lagolagosua a Ieova.

Le Auala e Faafetaiaʻia ai le Lotovaivai

13. E faapefea ona tatou mulimuli i faaaʻoaʻoga a Ieremia ma Tavita?

¹³ Na fesootaʻi e lē aunoa Ieremia ma Ieova le Atua, na ia taʻu atu iā te ia ona faalogona loloto ma ole atu mo le malosi. O se faaaʻoaʻoga lelei lenā e mulimuli i ai. I taimi o le Tusi Paia, sa faapena foʻi ona vaai atu Tavita i le Puna lava lenā o le malosi, na ia tusi e faapea: “Ieova e, ia e faafofoga mai i aʻu upu, ia e silafia mai le oi o loʻu loto. Loʻu Tupu e, ma loʻu Atua, ia e faafofoga mai i le leo o laʻu alaga, auā ou te talotalo atu iā te oe.” (Salamo 5:1, 2) Ua faaalia i le tala o le soifuaga o Tavita e faapea, na tali atu Ieova i talosaga a Tavita mo se fesoasoani. (Salamo 18:1, 2; 21:1-5) I se tulaga faapena, pe a oo ina faigatā omiga po o ua foliga mai ua matuiā faafitauli, e matuā faamāfanafanaina le liliu atu iā Ieova i le tatalo ma sasaa atu o tatou loto iā te ia. (Filipi 4:6, 7; 1 Tesalonia 5:16-18) E lē faapea e musuā Ieova e faafofoga mai iā i tatou. Na i lo lea, ua ia faamautinoa mai e faapea, e ‘manatu mai o ia iā i tatou.’ (1 Peteru 5:6, 7) Ae peitaʻi, e lē talafeagai le tatalo iā Ieova ae lē faalogo i le mea o ia fetalai mai ai iā i tatou.

14. O ā aafiaga na oo iā Ieremia ona o afioga a Ieova?

¹⁴ E faapefea ona fetalai mai Ieova iā i tatou? Seʻi mafaufau i le auala na fesootaʻi ai Ieova ma Ieremia. Talu ai o Ieremia o se perofeta, na fesootaʻi tuusaʻo mai Ieova iā te ia. Ua faamatala e Ieremia aafiaga o fetalaiga a Ieova i lona loto: “Na maua au afioga, ona ou ʻai ai lea; sa iā te aʻu lau afioga e fai ma mea e olioli ai ma fiafia ai loʻu loto; auā ua taʻua aʻu i lou suafa, Ieova e, le Atua o ʻau.” (Ieremia 15:16) Ioe, na fiafia Ieremia ona ua taʻua o ia i le suafa o le Atua, ma sa tautele Ana afioga i le perofeta. O lea la i le pei o le aposetolo o Paulo, sa matuā naunau Ieremia e faalauiloa atu le feʻau na tuuina atu iā te ia.—Roma 1:15, 16.

15. E faapefea ona tāmau i o tatou loto afioga a Ieova, ma o ā manatu o le a fesoasoani iā i tatou ia maumauaʻi e talaʻi atu?

¹⁵ I aso nei e lē o toe fesootaʻi tuusaʻo mai Ieova i so o se tasi. Ae peitaʻi, ua tatou maua afioga a le Atua i le Tusi Paia. O lea la, afai tatou te filigā i a tatou suʻesuʻega o le Tusi Paia ma mafaufau loloto i mea ua tatou aʻoaʻoina, ona avea ai lea o afioga a le Atua ma “mea e olioli ai ma fiafia ai” o tatou loto. E tatou te fiafia foʻi e tauave le suafa o Ieova pe a tatou tufa atu na afioga i isi. Seʻi aua lava neʻi galo iā i tatou le mea moni e faapea, e leai lava nisi tagata i le lalolagi i aso nei o faalauiloaina le suafa o Ieova. Ua na o ana Molimau o loo faasilasilaina le tala lelei o le Malo o le Atua ua faavaeina ma aʻoaʻo tagata loto maulalo e avea ma soo o Iesu Keriso. (Mataio 28:19, 20) Māʻeu le faamanuiaina o i tatou! Pe a mafaufau i lenei faaeaga sili ua tuuina mai ma le alofa e Ieova, ua tatou iloa ai e ao ona tatou faalauiloa atu lona suafa ma le Malo.

 Ia Faaeteete i a Tatou Aumea

16, 17. O le ā le manatu o Ieremia e faatatau i aumea, ma e mafai faapefea ona tatou faataʻitaʻi i ai?

¹⁶ Ua faamatala mai e Ieremia le isi mea na fesoasoani iā te ia e lototele ai. Na ia faapea mai: “Ou te leʻi nofo i le faapotopotoga o ē tauemu, ma ou lē fiafia i ai; ua ou nofo toʻatasi ona o lou aao; auā ua e faatumuina aʻu i le ita.” (Ieremia 15:17) Na sili iā Ieremia le nofo toʻatasi na i lo le faaleagaina e aumea leaga. E ao foʻi la iā i tatou i aso nei ona manatu i mea e pei o Ieremia. Ia aua lava neʻi galo iā i tatou le fautuaga a Paulo e faapea, “o le feoaʻi ma ē amio leaga e leaga ai amio lelei,” e oo lava i a tatou amioga lelei na iai mo le tele o tausaga.—1 Korinito 15:33.

¹⁷ E mafai ona faaleagaina o tatou mafaufauga e le agaga o lalolagi ona o aumea leaga. (1 Korinito 2:12; Efeso 2:2; Iakopo 4:4) O lea la, ia toleni lelei o tatou mafaufau ina ia iloa aumea leaga ma ʻalofia ai i latou. (Eperu 5:14) Pe ana faapea o loo soifua Paulo i le lalolagi i aso nei, o le ā e te manatu o le a ia fai atu ai i se Kerisiano na matamata i ata tifaga e uiga i faiga lē mamā ma faiga sauā po o taaloga sauā? O le a faapefea ona ia fautuaina se uso o loo saʻilia faauōga ma tagata ese i le Initineti? O le ā o le a manatu ai o ia i se Kerisiano e taalo i taaloga i vitiō, pe matamata i le televise mo se taimi umi ae leai se masaniga lelei e faia ai ana lava suʻesuʻega?—2 Korinito 6:14e; Efeso 5:3-5, 15, 16.

Ia Tumau Pea i le Parataiso Faaleagaga

18. O le ā o le a fesoasoani iā i tatou e tumau ai i le malosi faaleagaga?

¹⁸ E tāua iā i tatou lo tatou parataiso faaleagaga. E leai se mea i lenei lalolagi e tusa ma lea parataiso. E oo lava i tagata lē talitonu latou te faia faamatalaga e uiga i le alofa, magafagafa ma le agalelei o Kerisiano o le tasi i le isi. (Efeso 4:31, 32) Peitaʻi, o le taimi lenei e sili atu i lo se isi lava taimi, e manaʻomia ai ona tatou tauivi faasaga i le lotovaivai. E mafai e aumea lelei, tatalo ma se masaniga lelei o le faia o suʻesuʻega ona fesoasoani iā i tatou e tumau ai i le malosi faaleagaga. O le a faamalosia ai i tatou e feagai ma so o se tulaga faigatā a o tatou faatuatua atoatoa atu iā Ieova.—2 Korinito 4:7, 8.

19, 20. (a) O le ā o le a fesoasoani iā i tatou ia tumau? (e) O ai o le a faatatau i ai le mataupu e sosoo mai, ma o ai isi e fiafia foʻi i ai?

¹⁹ Aua lava neʻi o tatou fefefe ma faavaivaia ai lo tatou faatuatua ona o i latou e ʻinoʻino i la tatou feʻau o le Tusi Paia. E pei o fili na latou sauāina Ieremia, e faapena foʻi i latou e tau faasaga iā i tatou, e tusa o loo tau faasaga i le Atua. O le a lē manumalo i latou. Ua fetalai mai Ieova o lē sili ona malosi na i lo tagata e tetee mai iā i tatou e faapea: “Inā faatalitali atu ia iā Ieova, inā loto tele ia, e faamalosia foʻi e ia lou loto; inā faatalitali lava ia iā Ieova.” (Salamo 27:14) Pe a mauaa i o tatou loto le faamoemoe iā Ieova ma faatalitali atu iā te ia, o le a tatou maumauaʻi ai ia lē faapalapala i le amio lelei. Ia tatou mautinoa e faapea, i le pei o Ieremia ma Paruka, o le a tatou selesele mai pe afai tatou te lē faavaivai.—Kalatia 6:9.

²⁰ O le tau faasaga i le lotovaivai o se tauiviga faifai pea mo le toʻatele o Kerisiano. E feagai talavou ma ni faigatā totino. Ae peitaʻi, ua latou maua ni avanoa e sili ona lelei. O le mataupu e sosoo ai o loo talanoa tuusaʻo atu lava i talavou o loo iai faatasi ma i tatou. O le a fiafia mātua ma tagata matutua tuuina atu uma i le faapotopotoga o ē e mafai ona fesoasoani i talavou e ala i upu, faaaʻoaʻoga ma le lagolagosua tuusaʻo.

O le a Faapefea Ona E Tali?

• Aiseā tatou te faatalitalia ai tulaga e faavaivaia ai i tatou, ma o ai e ao ona tatou vaai atu i ai mo se fesoasoani?

• Na faapefea ona manumalo Ieremia i le lotovaivai e ui i se tofiga faigatā?

• O le ā o le a ‘olioli ma fiafia’ ai o tatou loto e ui i le anoanoaʻi o faigatā?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

Na manatu Ieremia e laʻitiiti tele o ia ma e lē agavaa e avea ma perofeta

[Ata i le itulau 10]

E ui na sauāina, ae na iloa e Ieremia e faapea, sa faatasi Ieova ma ia e “pei o le toa e mataʻutia”