Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

“Ia Pāti Lima Vaitafe”

“Ia Pāti Lima Vaitafe”

Le Matagofie o Foafoaga a Ieova

“Ia Pāti Lima Vaitafe”

PE A vaavaai i se faafanua o le lalolagi, o le a e vaaia ai i le tele o nofoaga laina fepiʻopiʻoaʻi solo i le tele o laufanua. O loo taatitia nei laina i fanua laugatasi, toafa, ma laufanua mutiā. E fepiʻopiʻoaʻi solo ai i vanu, vaitafe, ma vaomatua. (Sapakuka 3:9) O nei laina i le faafanua, o vaitafe, o alāvai ia o le ola o lo tatou lalolagi. O na puna o vai, o loo molimau i le atamai ma le mana o Lē na Foafoaina le lalolagi, o Ieova. A o tatou mataʻituina na vaitafe, ua oo ai iā i tatou lagona e pei o le faisalamo o lē na pese e faapea: “Ia pāti lima vaitafe, ia alalaga faatasi ai mauga ma le fiafia, i luma o Ieova.”—Salamo 98:8, 9. *

Ua fesootaʻi lelei lava vaitafe ma tagata. O loo taʻua i le Tusi Paia ia vaitafe autū e fā na sa vaevaeina i vaitafe e fā mai le vaitafe lea sa tafe mai i Etena. (Kenese 2:10-14) O se tasi o vaega o tagata anamua sa tutupu aʻe i fanua maulalo lafulemu, o le Hitekelu ma le Eufirate i Sasae Tutotonu. O le toʻatele o vaega o tagata, sa mafai ona ola i autafa o le vaitafe o le Hwang i Saina, le Ganges ma le Indus i Asia i saute, ma le Naila i Aikupito.

E lētioa la ona maofa tagata i le malosi, le anoanoaʻi o vai, ma le matagofie o vaitafe. O le vaitafe o le Naila i Aikupito, e tafe atu pe tusa ma le 4,150 maila [6,670 kilomita]. Ae o le eseesega, e sili atu ona tele vai e tafe atu i le vaitafe aupito sili ona telē i Amerika i Saute, le Amasone. O isi vaitafe e matuā tetelē lava, a o isi e matuā matagofie, e pei foʻi o le vaitafe o le Tone i Iapani e fai si laʻitiiti, ae malosi lona tafe.

O le ā le mea ua mafai ai ona tafe se vai? O le tali, ona o le kalave. O le kalave na te tosoina mai le vai mai nofoaga maualuluga i mea maulalo. I nisi taimi, e faalogoina ai le gogolo o afu e pei o ni faititili. I le faamatalaina o le faaaliga o le malosi ma le ofoofogia, ua faapea mai le Tusi Paia: “Ieova e, ua taalili mai vaitafe, o vaitafe ua taalili aʻe o latou leo; o vaitafe ua taalili aʻe o latou gogolo.”—Salamo 93:3.

Na fesili atu Ieova i le tagata amioatua o Iopu e faapea: ‘O ai e auina mai ia timuga?’ (Iopu 38:25, Contemporary English Version) Ioe, o fea e sau uma ai lenei vai? I le tali, e aofia ai le faiga lavelave ua taʻua o le faataamilosaga o le vai. O vai i le lalolagi, e tumau pea lona faataamilosaga ona o le malosi mai le lā ma le kalave. Pe a liu ausa le vai, ona alu aʻe lea i luga i le atimosifia. Mulimuli ane, e iʻu ina maalili ma liua e avea ma ao. Ona toe toʻulu ifo lea o nei ausa i le lalolagi ua liua i se kiona po o se timu. O le tele o vai o loo faaputu i le sami, vaituloto, vaitafe, o oga aisa, mauga aisa ma lalo o le eleele.

Ua faapea mai le Tusi Paia e faatatau i lenei faataamilosaga mataʻiina: “O loo tafe ifo vaitafe uma i le sami; a e lē tumu ai le sami; o le mea e tafe mai ai vaitafe, e toe foʻi atu ia i ai.” (Failauga 1:7) E na o Ieova le Atua o le atamai uma lava ma e manatu alofa mai, e mafai ona ia faagaoioia se faataamilosaga faapena. Ae o le ā ua taʻu mai e sea fuafuaga atamai iā i tatou po o le ā le ituaiga o Atua e iai Ieova? O ia o se Atua o le atamai silisili ma le manatu alofa mai.—Salamo 104:13-15, 24, 25; Faataoto 3:19, 20.

E ui i le tetelē ma le tele o vaitafe, ae e itiiti lava se vai mamā o le lalolagi e maua mai ai. Ae ui i lea, e tāua tele na vai mo lo tatou ola. O loo taʻua i le tusi, Water e faapea: “A aunoa ma se vai ma lē pulea foʻi le faaaogāina o vai, o le a lē mafai la ona faamalieina ia manaʻoga laiti ma manaʻoga e sili ona faigatā o tagata. Ua faaalia i le talafaasolopito o tagata malamalama le auala o loo gaoioi ai tagata ina ia maua ma pulea ia vai.”

Ua faitau afe tausaga o faamalieina e vaitafe le galala o tagata, ma saunia ia vai e faasūsū ai ona togālaau. O le eleele lafulemu i tafatafa o vaitafe ua aogā tele mo le totōina ai o faatoʻaga. Ia mātau le auala ua faaalia ai i se faamanuiaga o auauna a Ieova lenei manatu: “Iakopo e, ua matuā matagofie ou fale ie, ma mea e te nofo ai, Isaraelu e, O loo folasia pei o alia; e pei o faatoʻaga i le auvai o le vaitafe; e pei o aloe foʻi ua totōina e Ieova; e pei o arasi foʻi i le auvai.” (Numera 24:5, 6) Ua fesoasoani foʻi vaitafe i le faaolaolaina o manu e pei o pato ma ʻaila ia e te vaaia i inei. O le mea moni, o le tele o lo tatou suʻesuʻe i vaitafe, o le tele foʻi lea e uunaʻia ai i tatou ina ia faafetai atu iā Ieova.

[Faamatalaga pito i lalo]

^ pala. 3 Tagaʻi le 2004 Calendar of Jehovah’s Witnesses, Me/ Iuni.

[Pusa/Ata i le itulau 8]

O le āfu o Iguaçú Falls, i le tuaoi o Anitenitina ma Pasili, ua faatulagaina o se āfu e aupito sili ona lautele o āfu uma. E silia ma le lua maila [3 kilomita] le lautele mai le tasi itu i le isi itu. O loo iai i totonu o se vaomatua malupuipuia o le teropika, ma e lata atu i le 300 āfu laiti o loo tafe atu i ai. E toetoe lava 13,000, iata faatafafā [10,000 mita faatafafā] o vai e tafe atu i sekone taʻitasi i totonu o lea āfu, i le taimi o timuga.

[Ata i le itulau 9]

Le vaitafe o le Tone i Iapani