Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Fesili Mai le ‘Aufaitau

Fesili Mai le ‘Aufaitau

Fesili Mai le ʻAufaitau

Ua faapea mai nisi, e leʻi afātia Paulo i le motu o Melita i saute o Sisili, ae o se isi motu. O fea na afātia ai o ia?

O lenei fesili, o loo faasino atu i le faamatalaga na faailoa mai talu ai nei e faapea, e leʻi afātia le aposetolo o Paulo i le motu o Melita, a o Cephalonia (po o Kefallinía) e latalata i Corfu i le sami Ionia, i le talafatai i sisifo o Eleni. Ua faailoa mai iā i tatou e faamatalaga mai le Tusi Paia e faapea, na folau atu Paulo mai Kaisareia o loo noanoatia i le pule a le taʻitaʻiʻau o le toʻaselau a Roma o Iulio, faatasi ma isi fitafita faapea aumea a Paulo. E pei ona faaalia i le faafanua, na latou folau atu i Saitonu ma Mura. Na suia lo latou vaa i se vaa laʻuoloa tele mai i Alesania, i Aikupito, ma latou agaʻi atu ai i sisifo i Nitoi. Sa lē mafai ona latou tausisi i le alāvaa na fuafuaina agaʻi i le sami Ainea e sopoʻia ai i le faatausiʻusiʻuga o Eleni ma agaʻi atu ai i Roma. O matagi malolosi na faamalosia ai i latou e folau atu i saute agaʻi i Kereta ma malu ai i ona matafaga. Sa latou mālōlō ai i inā i le uafu i Ava Matagofie. Ina ua toe tuuvaa atu mai Kereta, na fetaiaʻi le vaa ma “le afā tele, o Eurokuto le igoa,” ma matuā “lē mafai [ai] ona faasaga i le matāmatagi.” Sa “felafoaʻiina” le vaa i le sami i pō e 14. Na iʻu ai ina afātia uma le toʻa 276 tagata i se motu ua faaigoaina o Me·liʹte po o Melita i Tusi Paia Eleni.Galuega 27:1–28:1.

I le faagasologa o tausaga, e tele manatu sa faia e uiga i le igoa o lenei motu, o Melita. Ua manatu nisi e faapea, o Melita lea e i Illyrica, lea ua lauiloa nei iā Mljet, i le Sami Ateria i le talafatai o Croatia. Ae e foliga mai e lē talafeagai, talu ai e faigatā ona ōgatusa le tulaga o Mljet i mātū ma isi laasaga ia e sosoo mai o isi malaga a Paulo i Surakusa, i Sisili, ona sosoo ai lea ma le talafatai i sisifo o Italia.—Galuega 28:11-13.

Ua manatu le toʻatele o le ʻaufaaliliu o le Tusi Paia e faapea, o Me·liʹte, e faasino atu i le motu o Melite Africanus, lea ua lauiloa nei o Melita. O le uafu mulimuli na afea e le vaa lea na ave ai Paulo, o Ava Matagofie, i Kereta. Ona lelea atu lea o le vaa i se matagi malosi i le itu i sisifo agaʻi i Kalauta. E tele aso na lelea ai le vaa i le matagi. Ua talafeagai ai lava la e faapea, na lelea atu le vaa i le matagi malosi ma oo atu ai i sisifo mamao i Melita.

Pe a manatu i le matagi malosi faapea “le itulagi ma le mamao o le mea na tafea i ai le vaa,” na taʻua ai e Conybeare ma Howson i la laʻua tusi, The Life and Epistles of St. Paul: “O le mamao i le va o Kalauta ma Melita, e pei lava e itiiti ifo i le 480 maila [770 kilomita]. E matuā mataʻina lava mea na tutupu, o lea ua faigatā ai ona talitonu e faapea, o se isi motu lea na taunuu i ai ia le ʻauvaa i le pō lona sefulu fā na i lo o Melita. E matuā anoanoaʻi lava ia faamaoniga.”

E ui o loo iai isi nofoaga na faailoa mai atonu na tupu ai lenei mea, ae o le vaa lea na afātia i Melita e pei ona faailoa mai i le faafanua lea e i le isi itulau, e foliga mai, e talafeagai lelei lava ma faamaumauga i le Tusi Paia.

[Faafanua/Ata i le itulau 31]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

Ierusalema

Kaisareia

Saitonu

Mura

Nitoi

KERETA

KALAUTA

MELITA

SISILI

Sarakusa

Roma

MLJET

ELENI

CEPHALONIA