Ia Faamamaluina le Atua i le “Leo e Tasi”

“Ia vivii outou i le Atua, le Tamā o lo tatou Alii o Iesu Keriso, . . . ma le leo e tasi.”—ROMA 15:6.

1. O le ā le lesona e faatatau i le foʻiaina o le eseese o manatu na avatu e Paulo i uso talitonu?

E LĒ tutusa uma filifiliga a Kerisiano ma mea e fiafia i ai. Peitaʻi, e ao i Kerisiano uma ona savavali soosootauʻau i le ala i le ola. Pe e mafai ona faia faapea? Ioe, pe afai e lē avea nai eseesega laiti e fai ma faafitauli tugā. O le lesona lenā na avatu e le aposetolo o Paulo i uso talitonu i le uluaʻi senituri. Na faapefea ona ia faamatalaina lenei manatu tāua? E faapefea ona tatou faatatauina i aso nei lana fautuaga na faagaeeina e le agaga paia?

Le Tāua o le Autasi Faa-Kerisiano

2. Na faamamafa faapefea e Paulo le manaʻomia ona autasi?

² Na iloa e Paulo e tāua le autasi faa-Kerisiano ma na ia avatu fautuaga lelei e fesoasoani i Kerisiano ia faapalepale ai le tasi i le isi i le alofa. (Efeso 4:1-3; Kolose 3:12-14) E ui i lea, ina ua uma ona ia faavaeina le tele o faapotopotoga ma asiasi atu i isi i le sili atu i le 20 tausaga, na ia iloa ai le faigatā ona tausia o le autasi. (1 Korinito 1:11-13; Kalatia 2:11-14) O lea na ia faamalosiau ai i uso talitonu i Roma: “Ia foaʻi atu foʻi iā te outou e le Atua, o ia e tupu mai ai le onosai ma le faamāfanafana . . . ina ia vivii outou i le Atua, le Tamā o lo tatou Alii o Iesu Keriso, ma le loto e tasi, ma le leo e tasi.” (Roma 15:5, 6) I aso nei, e ao ona tatou faamamaluina faapena le Atua i le “leo e tasi” o se faapotopotoga autasi o ona tagata. O le ā le tele o loo tatou faia ai lenei mea?

3, 4. (a) O ā talaaga eseese na iai i Kerisiano i Roma? (e) Na faapefea e Kerisiano i Roma ona auauna iā Ieova ma le “leo e tasi”?

³ O le toʻatele o Kerisiano i Roma o uō a Paulo. (Roma 16:3-16) E ui ina eseese o latou talaaga ae na talia e Paulo ona uso uma o “ē ua alofaina e le Atua.” Na ia tusi: “E muamua ona ou faafetai atu i loʻu Atua iā Iesu Keriso, ona o outou uma, ina ua taʻua lo outou faatuatua i le lalolagi uma lava.” E manino, na avea tagata Roma ma ni faaaʻoaʻoga lelei i le tele o auala. (Roma 1:7, 8; 15:14) I le taimi lava e tasi, na iai nisi o le faapotopotoga na eseese manatu i nisi o mataupu. Talu ai e eseese talaaga ma aganuu a Kerisiano i aso nei, o le suʻesuʻeina o le fautuaga a Paulo i le auala e taulima ai feeseeseaʻiga e mafai ona fesoasoani iā i latou e tautatala ai i le “leo e tasi.”

⁴ Sa iai i Roma ia tagata talitonu Iutaia ma Nuu Ese. (Roma 4:1; 11:13) E foliga mai e leʻi mafai e nisi o Kerisiano Iutaia ona taofia le tausia o nisi o tu na faia a o iai i lalo o le Tulafono na tuu atu iā Mose, e ui lava sa tatau ona latou iloa o na faiga e lē manaʻomia mo le faaolataga. Ae i le isi itu, na talia e nisi o Kerisiano Iutaia e faapea, ua tuusaʻoloto i latou e le taulaga a Keriso mai faasāsāaga na latou tausia a o leʻi avea ma Kerisiano. O le iʻuga, na latou suia nisi o a latou masaniga ma tu. (Kalatia 4:8-11) Peitaʻi, e pei ona sa faasino atu e Paulo, o i latou uma lava o “ē ua alofaina e le Atua.” E mafai uma lava ona vivii i le Atua i le “leo e tasi” pe afai latou te tausia le manatu saʻo o le tasi i le isi. I aso nei, atonu e eseese o tatou manatu i nisi o mataupu, o lea la e ao ona tatou iloilo totoʻa faamatalaga a Paulo i lenei mataupu silisili tāua.—Roma 15:4.

‘Ia Talia le Tasi e le Tasi’

5, 6. Aiseā na eseese ai manatu o tagata i le faapotopotoga i Roma?

⁵ I lana tusi i tagata Roma, o loo tautala ai  Paulo e faatatau i le eseese o manatu. Ua ia tusi: “O le taofi o le tasi, e ʻaina mea uma lava; a e ʻaina e lē ua vaivai na o mea e tutupu i le laueleele.” Aiseā ua faia ai faapena? Talu ai i le Tulafono, o le aano o le puaa sa faasāina ona ʻai. (Roma 14:2; Levitiko 11:7) Peitaʻi, na iʻu le Tulafono ina ua maliu Iesu. (Efeso 2:15) Ina ua mavae le tolu ma le ʻafa tausaga talu ona maliu Iesu, na taʻu atu e se agelu i le aposetolo o Peteru e faapea, o le silafaga a le Atua e leai se meaʻai e faasāina. (Galuega 11:7-12) Ona o nei vala, na ono manatu ai nisi Kerisiano Iutaia latou te aai i aano o puaa po o isi foʻi meaʻai na faasāina i le Tulafono.

⁶ Peitaʻi, o le manatu i le ʻaina o meaʻai sa taʻua muamua e lē mamā, e lē taumatea na matuā ʻinoʻino i ai nisi Kerisiano Iutaia. Atonu foʻi e lē malilie nei tagata loto maʻaleʻale pe a vaai atu o aai o latou uso Kerisiano Iutaia i na meaʻai. E lē gata i lea, atonu sa lē malamalama nisi Kerisiano o Nuu Ese i le māfuaaga e finau ai nisi e faatatau i meaʻai, auā e lē taumatea e leʻi iai ni faasāsāaga o meataumafa i a latou tapuaʻiga muamua. O le mea moni, e lē sesē mo se isi ona taumamao mai i nisi o meaʻai, ae ia aua neʻi maumaututū e ao ona faia faapea mo le mauaina o le ola e faavavau. Ae peitaʻi o le eseese o taofi e ono faigofie ona faapogaia ai fevaevaeaʻiga i le faapotopotoga. Sa manaʻomia e Kerisiano i Roma ona faaeteete ina neʻi taofia i latou mai le faamamaluina o le Atua i le “leo e tasi” ona o na eseesega.

7. O ā manatu eseese na aliaʻe e faatatau i le mataupu o le tausia o se aso faapitoa o vaiaso taʻitasi?

⁷ Ua aumaia e Paulo le faaaʻoaʻoga lona lua: “O le manatu o le tasi, e sili le tasi aso i le tasi aso; a o le manatu o le isi, ua tutusa aso uma lava.” (Roma 14:5a) I le Tulafono na tuu atu iā Mose, sa leai ni galuega e faia i le aso Sapati. Sa matuā faatapulaa foʻi femalagaaʻiga i lenā aso. (Esoto 20:8-10; Mataio 24:20; Galuega 1:12) Peitaʻi, ina ua iʻu le Tulafono ua uma ai foʻi ma na faasāsāaga. Ae e ui i lea, sa ono popole nisi Kerisiano Iutaia i le faatinoina o so o se galuega po o le faimalaga mamao i se aso na latou manatu muamua i ai e paia. E oo lava ina ua avea ma Kerisiano, sa latou ono faatulaga ese le aso lona fitu mo fuafuaga faaleagaga, e ui lava o le silafaga a le Atua e lē tatau ona toe tausia le Sapati. Pe sa sesē lo latou faia faapena? E leai, pe afai latou te leʻi maumauaʻi e ao ona  tausia le Sapati auā o le finagalo lea o le Atua. O lea la, ona o le manatu mamafa i lotofuatiaifo o ona uso Kerisiano, na tusi ai Paulo: “Ia taʻitoʻatasi ma mautinoa lona lava manatu.”—Roma 14:5e.

8. E ui lava e lelei le manatu mamafa i lotofuatiaifo o isi, ae o le ā sa lē tatau ona faia e Kerisiano i Roma?

⁸ Sa faalaeiau ma le māfana Paulo i ona uso ia onosai i le alofa iā i latou o ē tauivi i mataupu o le lotofuatiaifo. Ae peitaʻi na matuā taʻusalaina e ia i latou na taumafai e faamalosia uso talitonu e gauaʻi i le Tulafono e faapea, e manaʻomia mo le mauaina o le faaolataga. O se faaaʻoaʻoga, pe tusa o le 61 T.A., na tusia ai e Paulo le tusi o Eperu, o se tusi malosi i Kerisiano Iutaia ma faamatala manino atu ai, ua lē toe aogā le tausia o le Tulafono talu ai, ua iai se faamoemoe sili mo Kerisiano e faavae i le taulaga togiola a Iesu.—Kalatia 5:1-12; Tito 1:10, 11; Eperu 10:1-17.

9, 10. O le ā e lē tatau ona faia e Kerisiano? Ia faamatala.

⁹ E tusa ma le faamatalaga a Paulo, o le faia o filifiliga eseese e lē tatau ona saveʻuina ai le autasi, pe a lē solia ai ni mataupu silisili faa-Kerisiano. O lea, na fesili atu ai Paulo i Kerisiano e fai si vaivai o lotofuatiaifo: “Se ā le mea e te faasala ai i lou uso?” Ona ia fesili lea iā i latou e malolosi (atonu o i latou e mafai e o latou lotofuatiaifo ona latou aai i meaʻai sa faasā i le Tulafono po o le faia o galuega i le Aso Sapati): “Se ā le mea e te taʻufaatauvaaina ai lou uso?” (Roma 14:10) E tusa ai ma le faamatalaga a Paulo o Kerisiano e fai si vaivai o latou lotofuatiaifo, e lē tatau ona latou taʻusalaina o latou uso o ē e fetālaʻi o latou manatu i ia mataupu. Ae i le taimi e tasi, o Kerisiano malolosi e lē tatau ona taʻufaatauvaaina i latou o ē e fai si vaivai o latou lotofuatiaifo i nisi vala. E tatau iā i latou uma ona faatāua faanaunauga lelei o isi ma ia lē “faasili le manatu o [i latou lava] i le mea ua tatau ona manatu ai.”—Roma 12:3, 18.

¹⁰ Na faamatala e Paulo le vaaiga saʻo i le auala lenei: “Aua neʻi taʻufaatauvaaina lē ʻai i lē lē ʻai, ma lē ua lē ʻai, auā neʻi faasala o ia i lē ua ʻai; auā ua talia o ia e le Atua.” Na ia toe taʻua atili: “Faapei o Keriso foʻi ona talia o i tatou, e oo ai le viiga i le Atua.” Talu ai e taliaina uma e le Atua ma Keriso ē malolosi ma vaivai, e ao ai foʻi la ona tatou alolofa atu faapena ma “talia ai le tasi e le tasi.” (Roma 14:3; 15:7) O ai ua alagatatau ona lē malie i lenei tulaga?

Ua Ausia Ona o le Alofa Faaleuso le Autasi i Aso Nei

11. O le ā le tulaga mataʻina na iai i aso o Paulo?

¹¹ I lana tusi i tagata Roma, na talanoa atu ai Paulo e faatatau i se tulaga faapitoa. Na seʻi faatoʻā faamutaina lava e Ieova se tasi feagaiga ae faatūina se isi feagaiga fou. Sa faigatā i nisi ona fai ni fetuunaʻiga. E lē o toe iai le tulaga tonu  lenā i aso nei, peitaʻi e iai isi mataupu faapena e mafai ona mapuna aʻe.

12, 13. O ā nisi o tulaga i aso nei e mafai ai e Kerisiano ona faaalia le magafagafa i lotofuatiaifo o o latou uso?

¹² O se faaaʻoaʻoga, atonu sa auai muamua se fafine i se lotu na faasā ai laʻei mananaia ma le felanulanuaʻi aemaise le faaaogāina foʻi o vali. Ina ua ia talia le upu moni, atonu e faigatā iā te ia le manatu e lē faasāina le laʻeiina o ofu mananaia i taimi talafeagai po o le faaaogāina o vali i se auala onomea. Talu ai e lē o aafia ai se mataupu silisili o le Tusi Paia, e lē talafeagai la mo se tasi ona taumafai e uunaʻia lea fafine Kerisiano e faaleagaina lona lotofuatiaifo. I le taimi e tasi, o loo ia iloa foʻi e lē tatau ona ia faitioina nisi fafine Kerisiano o ē e mafai e o latou lotofuatiaifo ona faaaogā na mea.

¹³ Seʻi manatu i le isi faaaʻoaʻoga. Atonu na soifua aʻe se tane Kerisiano i se siʻomaga e manatu e leaga le inu i le ʻava malosi. Ina ua iloa le upu moni, ua ia aʻoaʻoina mai le Tusi Paia, o le uaina o se meaalofa lea mai le Atua ma e mafai ona faaaogā i se auala pulea lelei. (Salamo 104:15) Ua ia taliaina lenā manatu. Ae ui i lea, talu ai lona talaaga ua ia filifili ai e taumamao mai so o se ʻava malosi lava, peitaʻi na te lē faitioina i latou e faaaogā i se auala pulea lelei. O le faia faapea, ua ia faatatauina ai upu a Paulo: “Ia tatou tausisi i mea e tupu ai le filemu, ma mea e fefaamāfanafanaʻi.”—Roma 14:19.

14. I ā tulaga e mafai e Kerisiano ona faatatau ai le agaga moni o le fautuaga a Paulo i tagata Roma?

¹⁴ E iai isi tulaga e aliaʻe e manaʻomia ai le faatatauina o le agaga moni o le fautuaga a Paulo i tagata Roma. O loo faia aʻe le faapotopotoga Kerisiano i le toʻatele o tagata ma e eseese mea latou te fiafia i ai. O lea la, e eseese filifiliga latou te faia—o se faaaʻoaʻoga, o le mataupu i laʻei ma teuga. O le mea moni, ua faataatia e le Tusi Paia mataupu silisili manino e ao ona mulimuli ai Kerisiano faamaoni uma. E lē tatau i se isi o i tatou ona faataʻitaʻi i laʻei matagā o lenei lalolagi pe sala ese foʻi le auala e faafuga ai lou ao, ina neʻi manatu nisi o loo tatou faifaimea faatasi ma tagata leaga. (1 Ioane 2:15-17) E manatua e Kerisiano i taimi uma lava, e tusa lava pe latou te ō e fai mālōlōga o i latou o faifeʻau o loo fai ma sui o le Pule Silisili Ese Aoao. (Isaia 43:10; Ioane 17:16; 1 Timoteo 2:9, 10) Ae peitaʻi, i le tele lava o vaipanoa e tele laʻei talafeagai e mafai ona filifili ai Kerisiano. *

‘Alofia le Tausuai i Isi

15. I lalo o ā tulaga atonu e taumamao ai se Kerisiano mai le faatinoina o ana aiā mo le lelei o ona uso?

¹⁵ O loo iai se isi mataupu silisili tāua ua faamanatu mai iā i tatou e Paulo i lana fautuaga i Kerisiano i Roma. O nisi taimi, atonu e filifili ai se Kerisiano ua lelei ona aʻoaʻoina lona lotofuatiaifo e lē faia se mea e ui ina ua taga lenā mea. Aiseā? Talu ai ua ia iloa o lona faia o lenā mea atonu e tausuai ai isi. I lenā tulaga, o le ā e ao ona tatou faia? Ua faapea mai Paulo: “E lelei pe a lē ʻai ni aano o manu, ma ia lē inu uaina, po o se tasi mea e tausuai ai lou uso.” (Roma 14:14, 20, 21) O lea la, “o i tatou o ē malolosi ia tatou fesoasoani i lē vaivai o ē ua lē lavā e tatau ai; a e aua neʻi faafiafia i o tatou lava loto. Auā ia taʻitasi o i tatou ma faafiafia i lē la te tuaoi ina ia lelei ai o ia, e faamāfanafanaina ai.” (Roma 15:1, 2) Pe a ono faatigā i le lotofuatiaifo o se isi uso Kerisiano ona o mea tatou te faia, o le a uunaʻia i tatou e le alofa faaleuso e faautauta ma taumamao mai le faia o na mea e tausuai ai isi. O se faaaʻoaʻoga o lenei mea o le faaaogāina o le ʻava malosi. E faatagaina se Kerisiano e inu le uaina i se auala pulea lelei. Peitaʻi, afai o le inu i le uaina e tausuai ai lana uō, o le a lē maumauaʻi la o ia e inu e ui lava o lana aiā le faia faapena.

16. E faapefea ona tatou manatu mamafa iā i latou o i la tatou oganuu?

¹⁶ E faatatau foʻi lenei mataupu silisili i a tatou feutagaʻiga i fafo o le faapotopotoga Kerisiano. O se faaaʻoaʻoga, atonu tatou te nonofo i se vaipanoa e aʻoaʻo ai e le lotu lea e  lolotu ai le toʻatele ia tagata lotu e manatu i se aso e tasi o le vaiaso o se aso mālōlō. O lea la, ina ia lē tausuai o tatou tuaoi ma faapogai ai ni faafitauli i le galuega talaʻi, ia taumafai i le tele e mafai ai ia lē faia se gaoioiga i lenā aso o le a lē fiafia ai i latou. I se isi tulaga, atonu e siitia atu se Kerisiano e lelei lona tamaoaiga e auauna i le mea o loo tele ai le manaʻomia, i se vaipanoa o loo soifua ai tagata lē tagolima. Atonu e filifili o ia e manatunatu mamafa i ona tuaoi fou e ala i le laʻei i ofu taugofie pe ola i se olaga faigofie e ui lava e mafai e lona tamaoaiga ona ola ai i se olaga e sili atu.

17. Aiseā e talafeagai ai le amanaʻia o isi i filifiliga tatou te faia?

¹⁷ Pe talafeagai ona faatalitalia i latou o “ē malolosi” ina ia faia na suiga? Ia seʻi manatunatu i lenei faaaʻoaʻoga: A o aveina atu se taavale i le auala tele, ua tatou vaaia ai i luma atu ni tamaiti o loo savavali latalata lava i luga o le aualatele. Pe e faaauau pea ona tatou ave i le saosaoa faatulagaina ona ua iā i tatou le aiā tatau e tusa ma le tulafono e faia ai faapena? E leai, e faalemū le aveina o le taavale ina ia ʻalofia ai le oo o se faalavelave i tamaiti. O nisi taimi, o se faanaunauga faapena ina ia faifai lemū pe gauaʻi atu, e manaʻomia i la tatou faiā ma o tatou uso talitonu po o isi. E tatou te ono faia se mea ona ua faatagaina i tatou e fai. E leai se mataupu silisili o le Tusi Paia o solia ai. Ae peitaʻi, afai o le a tausuai ai isi pe afāina ai i latou e fai si vaivai o lotofuatiaifo, o le alofa la faa-Kerisiano e uunaʻia ai i tatou ina ia gaoioi ma le faautauta. (Roma 14:13, 15) O le tausia o le autasi ma le faaauiluma o manaʻoga o le Malo e sili atu ona tāua na i lo le faatino o a tatou lava aiā tatau.

18, 19. (a) E faapefea ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu i le manatu mamafa i isi? (e) O ā mataupu tatou te gaoioi ai ma le autasi, ma o le ā o le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai?

¹⁸ Pe a tatou gaoioi i lenei auala ua tatou mulimuli la i le faaaʻoaʻoga silisili ona lelei. Ua faapea mai Paulo: “Auā o Keriso lava e leʻi faafiafia o ia i lona lava finagalo; a e pei ona tusia, Ua oo mai iā te aʻu upu faifai a latou ē na faifai atu iā te oe.” Na finagalo malie Iesu e foaʻi atu lona soifua mo i tatou. E mautinoa la, e tatau foʻi ona tatou lotomalilie ia lē faatinoina nisi o a tatou aiā tatau pe afai o le a fesoasoani lea tulaga i “ē vaivai” e faamamaluina le Atua faatasi ma i tatou. O le faapalepale ma le alofa atu i Kerisiano e vaivai o latou lotofuatiaifo po o le  lotomalilie e tuu isi gaoioiga ma lē maumauaʻi e faia pea e ui ua taga ia mea, ua faamaonia ai ua iā i tatou “le finagalo o Keriso Iesu.”—Roma 15:1-5.

¹⁹ E ui lava e eseese o tatou manatu i mataupu e lē aafia ai mataupu silisili o le Tusi Paia, ae pe a oo i tulaga tau tapuaʻiga e tatou te galulue autasi uma. (1 Korinito 1:10) O se faaaʻoaʻoga e faamaonia ai lenā autasi, o la tatou tali atu iā i latou e tetee i le tapuaʻiga moni. Ua taʻua e le Afioga a le Atua na ʻau tetee o tagata ese ma ua lapataʻia i tatou ina ia faaeteete i “leo o tagata ese.” (Ioane 10:5) E mafai faapefea ona tatou iloaina na tagata ese? E faapefea ona tatou tali atu iā i latou? O le a talanoaina nei fesili i le mataupu o sosoo mai.

[Faamatalaga pito i lalo]

O le a Faapefea Ona E Tali?

• Aiseā o le a lē saveʻuina ai le autasi i le eseese o manatu i se mataupu e fitoitonu i le tagata lava ia?

• Aiseā e ao ai iā i tatou o Kerisiano ona manatu mamafa mo isi?

• O ā nisi o auala i aso nei e mafai ona tatou faatatauina ai le fautuaga a Paulo e uiga i le autasi, ma o le ā e uunaʻia ai i tatou e fai?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

O le fautuaga a Paulo i le autasi e tāua mo le faapotopotoga

[Ata i le itulau 10]

E autasi Kerisiano e ui i le eseese o ituaiga o tagata

[Ata i le itulau 12]

O le ā e ao ona faia e lenei avetaavale?