O ā Sauniuniga e Ao Ona E Faia mo Lau Fanau i le Lumanaʻi?

O PAVLOS, o se tamā tausi aiga i Europa i saute, e seāseā iai o ia i le fale faatasi ma lana āva ma lana fanau—ona afafine e toʻalua, e 13 ma le 11 tausaga ma lona atalii e 7 tausaga. E fitu aso o le vaiaso e faigaluega ai Pavlos mo le tele o itula, ina ia tele se tupe e maua ina ia faataunuu ai lona faanaunauga. Ua ia manaʻo e faatau ni fale mo lana fanau teine ma amata se pisinisi laʻitiiti mo lona atalii. E toʻaga lana āva o Sofia e faaputu ie, mea mo le umukuka, ipu, naifi ma tui mo nei fale uma e lua. Ina ua fesiligia i laʻua i le māfuaaga o lo la galulue mamafa, ua la tali faatasi mai, “E mo le manuia o la ma fanau!”

O le toʻatele o mātua i le lalolagi e pei o  Pavlos ma Sofia ua latou faia le mea sili ina ia avatu ai i a latou fanau se amataga lelei i le olaga. O nisi ua latou teua tupe mo le fanau i le lumanaʻi. Ua faamautinoa e isi ua lava aʻoaʻoga a o latou alo ina ia maua ai ni tomai e aogā mulimuli ane i le olaga. E ui lava e manatu le toʻatele o mātua o na mea ua faia mo fanau o ni faailoga o le alofa, ae o le faia o na sauniuniga e masani ona oo ai le tele o omiga i mātua ina ia faataunuu mea o faatalitalia e aiga, uō ma le sosaiete o loo latou soifua ai. O lea la, ua fesili ma le saʻo mātua e faapea, ‘O le ā le tele o mea e ao ona tatou faia mo fanau?’

Faia o Sauniuniga mo le Lumanaʻi

E lē gata o se mea e masani ai ae o se mea faale-Tusi Paia mo mātua Kerisiano le saunia o mea mo a latou fanau. Na taʻu atu e Paulo i Kerisiano i ona aso e faapea: “E lē tatau ona faaputu ʻoa e le fanau mo mātua, a o mātua mo le fanau.” (2 Korinito 12:14) Na taʻua atili e Paulo e faapea, o le tausiga a mātua o se tiute tauave tāua. Na ia tusi: “A e afai e lē tausi e se tasi i lona aiga, afai foʻi e lē sili ona tausi i ē mau ma ia, ua faafitia e ia le faatuatua, e sili foʻi lona leaga i lē ua lē faatuatua.” (1 Timoteo 5:8) Ua faaalia i le tele o tala o le Tusi Paia le tāua o le tofi i auauna a le Atua i aso o le Tusi Paia.—Ruta 2:19, 20; 3:9-13; 4:1-22; Iopu 42:15.

Ae peitaʻi, i nisi taimi ua pupū tele mātua i le saunia o se tofi telē mo a latou fanau. Aiseā? Na taʻua e Manolis o se tamā na siitia mai Europa i sasaʻe i le Iunaite Setete: “O mātua na mafatia i mea na faatamaʻia e le Taua Lona Lua a le Lalolagi, o le oge ma le mativa ua maumauaʻi e faaleleia mea mo a latou fanau.” Na ia toe faaopoopo mai: “O  nisi o taimi ua faalētonu olaga o mātua ona o le popole naʻuā i o latou tiute tauave ma le mananaʻo ina ia avatu iā latou fanau mea e sili ona lelei.” O le mea moni, ua ola nisi mātua e aunoa ma mea manaʻomia o le olaga ina ia faaputu meafaitino mo a latou fanau. Ae peitaʻi, pe e atamai mo mātua ona faia faapea?

‘O le Mea Faatauvaa ma Leaga Tele’

Na lapataʻi mai le tupu o Solomona o Isaraelu anamua e faatatau i tofi. Na ia tusi: “Na ou ʻinoʻino foʻi i aʻu galuega uma ua ou tigā ai i lalo o le lā; auā ou te tuuina ia mo le tagata e nofo mai pe a mavae atu aʻu; o ai foʻi sē na te iloa po o se tagata poto, po o se vale ia? a e pule o ia i aʻu galuega uma ua ou tigā ai, ma ou faia i loʻu poto i lalo o le lā. O le mea faatauvaa foʻi lea. . . . Auā o loo galue le tasi tagata ma le poto, ma le iloa, ma le manuia; a e tuuina e ia mo le tagata na lē tigā ai e fai mona tofi. O le mea faatauvaa lea, o le mea leaga tele.”—Failauga 2:18-21.

E pei ona faamatalaina e Solomona, o i latou e mauaina se tofi atonu latou te lē iloa le tāua talu ai latou te leʻi galulue mamafa mo ia mea. O lea la, e mafai e fanau ona lē faatāua oloa na galulue mamafa ai mātua ina ia maua mo i latou. Atonu o le a maumau na oloa na tigāina ai mātua e faaputu. (Luka 15:11-16) Pagā le ‘faatauvaa ma le leaga’ o lenā mea!

Tofi ma le Matapeʻapeʻa

E iai se isi mea e ao ona iloilo e mātua. I atunuu e popole tele i meatotino faaleaiga ma taui tau tupe mo faaipoipoga, e ono matapeʻapeʻa fanau ma mananaʻo i fanua po o mea totino po o se vaega ʻoa lea e sili atu i lo mea e mafai ona saunia e mātua. Na faaulaula mai se faamatalaga a se tamā mai Eleni: “Talofa e, i se tamā e iai ni ona afafine se toʻalua pe toʻatolu.” Ua ia faapea mai: “Atonu e faatusatusa e ona afafine mea o loo faia e lo latou tamā iā i latou ma le ‘anoanoaʻi’ o mea o loo faia e isi mātua mo a latou fanau. Latou te ono faasino atu o le a itiiti se avanoa e faaipoipo ai pe a lē lava le vaega ʻoa e mafai ona latou ofo atu.”

E pei ona sa taʻua muamua e Manolis: “Atonu o le a faaumiumi e se alii se faigāuō seʻiloga ua folafola atu e le tamā o le teine ua iai ni mea mo ia, o se fale po o se vaega tupe tele. E mafai ona avea o se taufaamataʻu ina ia maua ai ni mea.”

Ua lapataʻi le Tusi Paia e faatatau i le  matapeʻapeʻa. Na tusi Solomona: “O le oloa ua maua faataalise i le amataga, e lē manuia lea i le gataaga.” (Faataoto 20:21) Na faamamafa e le aposetolo o Paulo: “O le manaʻo i tupe, o le pogai lea o mea leaga uma lava.”—1 Timoteo 6:10; Efeso 5:5.

“E Lelei le Poto e Faatasi ma le Tofi”

E aogā le mauaina o le tofi ae peitaʻi e sili atu ona aogā le poto na i lo meafaitino. Na tusi le tupu o Solomona: “E lelei le poto e faatasi ma le tofi, e sili ona aogā . . . auā ua fai le poto ma mamalu, ua fai foʻi tupe ma mamalu; a o le aogā lenei o le poto ua maua, e ola ai ē ua i ai.” (Failauga 7:11, 12; Faataoto 2:7; 3:21) E mafai ona fai tupe ma mamalu, e maua ai e se tasi ia mea e na te manaʻomia, ae e mafai foʻi ona mou atu. I le isi itu o le poto—o lona uiga o le tomai lea e faaaogā le iloa e foʻia ai faafitauli pe ausia ai ni sini—e mafai ona fai ma mamalu pe puipuia ai se tasi mai le faia o filifiliga lē atamai. Pe afai e faavae i le mataʻu i le Atua, e fesoasoani iā te ia e maua le ola e faavavau i le lalolagi fou a le Atua lea ua i faitotoʻa—o se tofi tāua moni lava!—2 Peteru 3:13.

E faaalia e mātua lenā poto e ala i le faatulagaina o mea e ao ona faamuamua e i latou ma a latou fanau. (Filipi 1:10) E lē tatau ona sili atu ona faatāua le teuina o meafaitino e faaaogā e fanau i lo mea faaleagaga. Na faalaeiau Iesu i ona soo: “A ia outou muaʻi saʻili lona malo ma lana amiotonu; ona faaopoopoina atu lea o ia mea uma iā te outou.” (Mataio 6:33) O mātua o ē faataatia sini faaleagaga i o latou aiga Kerisiano e faatalitalia le matuā faamanuiaina o i latou. Na tusi le tupu poto o Solomona: “E matuā olioli lava le tamā o lē ua amiotonu; o lē na fanaua le atalii poto e fiafia o ia iā te ia; e fiafia lou tamā ma lou tinā; e olioli lava lē na fanau mai oe.”—Faataoto 23:24, 25.

Se Tofi e Tumau

I Isaraelu anamua, sa tāua tele ia mataupu tau meatotino tuufaasolo a le aiga. (1 Tupu 21:2-6) Ae peitaʻi, na lapataʻi Ieova iā i latou: “Ia i ai foʻi i lou loto o upu nei ou te fai atu ai iā te oe i le aso nei. Ia e matuā aʻoaʻo soo ai i lau fanau, ma ia e tautalatala aʻi, pe a e nofo i lou fale, pe a e savali foʻi i le ala, pe a e taoto, pe a e tulaʻi foʻi.” (Teuteronome 6:6, 7) Ua faapena foʻi ona faatonuina mātua Kerisiano: ‘Ia tausi atu iā outou fanau i aʻoaʻiga ma apoapoaʻiga a le Alii.’—Efeso 6:4.

Ua iloa e mātua e malolosi faaleagaga, o le saunia o mea mo latou aiga e aofia ai le avatuina o faatonuga mai le Tusi Paia. Na taʻua e Andreas, o se tamā e toʻatolu lana fanau: “Afai e aʻoaʻo fanau ina ia faatatau mataupu silisili a le Atua i o latou olaga, o le a masani i latou ma le lumanaʻi.” E aofia ai foʻi i na sauniuniga le fesoasoani i fanau ia faavae ma atiina aʻe se faiā ma Lē na Foafoaina i latou.—1 Timoteo 6:19.

Po o e tomānatu ea i le sauniunia o le itu faaleagaga o lou alo mo le lumanaʻi? O se faaaʻoaʻoga, o le ā e mafai ona faia e mātua pe afai e auai e so la alo i le faiva faataimi atoa? E ui e lē tatau ona faatalitalia pe tāpā e se faifeʻau faataimi atoa se fesoasoani tautupe, atonu la e filifili mātua alolofa e “tufatufa atu” mea iā te ia ina ia fesoasoani e tumau ai i le auaunaga faataimi atoa. (Roma 12:13; 1 Samuelu 2:18, 19; Filipi 4:14-18) O lenā lagolagosua o le a faafiafiaina ai Ieova.

O lea la, o le ā e ao ona saunia e mātua mo a latou fanau? E ese mai i le saunia o latou manaʻoga faaletino, e faamautinoa e mātua Kerisiano ua maua e a latou fanau le tamaoaiga o sauniuniga faaleagaga ia o le a aogā iā i latou e faavavau. I lenā auala, o le a moni ai upu o le Salamo 37:18: “O loo silafia e Ieova aso o ē ua sao a latou amio; e faavavau lava lo latou tofi.”

[Ata i le itulau 26, 27]

O le ā le lumanaʻi o e mafaufau ai mo lau fanau?