Fe‘a‘ei Atu i le Laumua o Saba
Feʻaʻei Atu i le Laumua o Saba
O LE motu o Holani e igoa iā Saba, sa avea ma nofoaga malu o tagata faomea o le sami, o ē na folau atu i ogāsami o le Karipiane e saʻili ni vete. I aso nei, ua avea ai lenei motu laʻitiiti e tusa ma le 150 maila [240 kilomita] i le itu i sasaʻe o Puerto Rico, ma nofoaga o tagata e tusa ma le 1,600, o le toʻa 5 o i latou, o ni Molimau a Ieova. Ae peitaʻi, o nei tagata talaʻi lototetele ma le sogasogā, o loo saʻili mo ni mea e sili atu ona tāua na i lo o ni vete. O loo latou saʻili ma le filigā mo tagata o ē “ua saunia i le ola faavavau.”—Galuega 13:48.
Na muaʻi taunuu le tala lelei o le Malo o le Atua i le motu iā Iuni 22, 1952, ina ua tuutaula i le talafatai o Saba le vaa afi o le Sibia, e 59 futu le umi, ma na faaʻauvaaina e Molimau a Ieova. (Mataio 24:14) Sa feʻaʻei atu misionare o Gust Maki, ma Stanley Carter, i se auala faaapefaʻi sa faia faafaasitepu i maa e sili atu ma le 500 agaʻi i luga i le nuu o The Bottom, le laumua o Saba. * E na o le pau lava lea o le auala vaapiapi mo ni senituri, na mafai ona ui atu ai tagata i le nuu.
O le uluaʻi lipoti aloaʻia o le talaʻiga faa-Kerisiano i Saba, o loo aumaia i le 1966 Yearbook of Jehovah’s Witnesses. E tusa ai ma lea lipoti, sa na o le tasi le Molimau a Ieova na talaʻi atu i tagata i le motu. Mulimuli ane, ona ō atu lea i ai o se aiga mai Kanata ma talaʻi ai le tala lelei mo ni nai tausaga. Talu ai nei, na malaga atu ai i Saba se ulugalii mai le Iunaite Setete ua litaea mai galuega, o Russel ma Kathy, ma talaʻi ai i inā. Seʻi faalogo i la laʻua tala.
Asiasiga i Saba
Na ma faimalaga atu ma laʻu avā i se vaalele i Saba, o i maʻua o ni mālō a Ronald, e na o le pau lenā o le Molimau sa iai i le motu i le faagasologa o tausaga o le 1990. Sa faatali mai i maʻua i le malae vaalele e Ronald. Sa fiafia o ia i se meaalofa na ma avatua, o se tamaʻi pusa o fualaau faisua, talu ai, e leai ni faatoʻaga e faatau ai nei mea i le motu. Sa matou ō atu i se loli, i se auala fepiʻopiʻoaʻi i le autafa o Mount Scenery, agaʻi i le tumutumu o lenei mauga mū ua mate.
Na tū la matou taavale i le nuu o Hell’s Gate, ae alu Ronald e siaki le laupapa o faasilasilaga, e vaai po o iai le valaaulia mo le lauga lautele i le Aso Sa. Sa matou fiafia ina ua iloa sa iai. Na toe oso mai o ia i le taavale ma faaauau la matou faigāmalaga i Windwardside, le nuu pito i telē o le motu. O lenei nuu matagofie e tū i le matāmatagi o le motu, ma e tusa ma le 1,300 futu (400 mita) i luga aʻe o le fogātai. A o afe atu le taavale i le auala i le fale o Ron, na ma iloa atu ai se faailoilo matagofie i luma o le poletito e faailoa mai ai o le Maota o le Malo o Molimau a Ieova lenei.
A o faia la matou taumafataga o le aoauli, na ou fesili ai i se fesili na māfua ai ona ma malaga mai e faapea, “Na faapefea ona avea oe ma sē talaʻi o le Malo i Saba?”
Na faapea mai Ron: “Ina ua uma le galuega o faugāfale o le lālā a Molimau a Ieova i Puerto Rico i le 1993, sa ma fiafia ma loʻu toʻalua ma te tumau ai pea i lea tofiga o le galulue i isi atunuu. I le taimi muamua, na matou asiasi atu ai i Saba ma se tasi ulugalii paeonia, ma na matou iloa ai, e 1,400 tagata na aināina le motu ae leai ni Molimau na iai. O lea na ma talanoa atu ai i le Komiti o le Lālā i Puerto Rico, e faapea o le a ma siitia mai i inei.
“Sa sologa lelei mea uma, ma maua ai le faamaoniga ina ia ma ō atu. Ae e faanoanoa ona, ina ua mavae le lua tausaga, na maʻi tigāina ai laʻu ava, ma ma toe foʻi atu ai i Kalifonia. Ina ua maliu o ia, na ou toe foʻi mai i Saba. O le mea moni, ou te lē fiafia e amata se mea ae lē faaiʻuina.”
Molimau Atu i Saba
Na avea le potu mālōlō o le fale o Ron ma Maota o le Malo. * A o matou fiafia i le mālū taeao ma sauniuni e ō atu i le talaʻiga, na to mai ai se timu ma susū ai le umukuka e lē puipuia. Ae ina ua uma le taumafataga, ona matou ō atu loa lea i le galuega talaʻi mai lea fale i lea fale i le nuu, o The Bottom, a o māʻuluʻulu pea. I fale taʻitasi, sa faafeiloaʻi atu e Ron tagata e ona fale i le taʻua o o latou igoa. Sa faaautū a matou talanoaga i tala i se mea fou na tupu i le motu. O le toʻatele o tagata, sa masani lelei iā Ron ma lana talaʻiga, ma e toʻatele sa fiafia e talia lomiga faale-Tusi Paia.
E faigatā lava ona teuina ni faamaumauga o i latou na fiafia i le feʻau o le Malo, pe afai e te lē masani i tagata o le nuu. Aiseā? Fai mai Ron: E “tusa ai ma le tulafono, sa manaʻomia ona vali tasi fale uma lava.” O le mea moni lenā, sa ou mātauina, sa vali paʻepaʻe fale uma lava i Saba, ae vali mūmū ʻapa.
Ina ua uma la matou talanoaga faale-Tusi Paia, na ma valaaulia ai le tagata e ona le fale i le lauga lautele faale-Tusi Paia i le Aso Sā, sa faia i le Maota o le Malo. Pe a iai Ron i le motu, na te faia ai le lauga lautele i vaiaso uma lava. I le taimi nei, e 17 suʻesuʻega faale-Tusi Paia o loo faia ai i Saba. E toʻa 20 tagata na auai i le Faamanatuga o le maliu o Keriso i le 2004. E ui e laʻitiiti lenā fuainumera, ae e tusa lea ma le tasi le pasene o le faitau aofaʻi atoa o tagata i Saba!
O le mea moni, o loo finafinau Molimau a Ieova ina ia oo atu i le toʻatele o tagata latou te mafaia ma le feʻau a le Atua o le faaolataga. E tusa lava po o se motu laʻitiiti e pei o Saba po o se konitineta, ae e faamaoni lava Molimau a Ieova i le faataunuuina o lo latou tofiga ina ia “fai nuu uma ma soo.”—Mataio 28:19.
E faanoanoa ona ua faaiʻuina la ma asiasiga e na o le lua aso. A o ma ō atu i le vaalele, sa ma talotalo faatofā atu. O le a manatua pea la ma asiasiga i Saba, ma le taimi na matou feʻaʻei atu ai i le nuu o, The Bottom!
[Faamatalaga pito i lalo]
^ pala. 3 E foliga mai, na faaigoa e faomea o le sami le nuu iā The Bottom, ona sa latou manatu, sa tū i le taʻele o le gutu o le mauga mū.
^ pala. 12 Iā Setema 28, 2003, na ō atu ai le ʻaufaigaluega tauofo mai Florida, i le Iunaite Setete, i Saba ma toe faafou se fale na latalata ane lea ua avea nei ma Maota o le Malo.
[Faafanua i le itulau 10]
(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)
PUERTO RICO
[Ata i le itulau 10]
Background: www.sabatourism.com