O ā Aafiaga o Aʻoaʻoga a Iesu i Lou Olaga?

E TUSA ma mea na tatou talanoaina i le mataupu ua mavae, pe e te masalosalo i aogā ua oo i ai aʻoaʻoga a Iesu i le lalolagi atoa? O le fesili tāua la lenei, “O ā ni aafiaga o aʻoaʻoga a Iesu i loʻu olaga?”

O aʻoaʻoga a Iesu na aofia ai le anoanoaʻi o mataupu eseese. O lesona tāua o loo faamatala mai ai, ua mafai ona aafia ai vala uma o lou olaga. Seʻi o tatou uaʻi atu la i le aʻoaʻoga a Iesu e uiga i le faatulagaina o mea e ao ona faamuamua i le olaga, le atiina aʻe o se faauōga ma le Atua, le faia o se faiā lelei ma isi, o le foʻiaina o faafitauli, ma le ʻalofia o faiga sauā.

Faatulaga Mea e Faamuamua i le Olaga

I aso nei ona o le vevesi o le lalolagi, ua tele naʻuā ai mea e fai ua alu uma ai lo tatou taimi ma le malosi, ua masani ai ona tatou lē manatu mamafa i mea faaleagaga. Manatu i le tulaga o se tamāloa ua 20 ona tausaga, lea o  le a tatou faaigoa iā Ieremia. E ui e fiafia Ieremia e talanoa i mataupu faaleagaga, ma faatāuaina foʻi mea na ia aʻoaʻoina mai ai, ae na ia faapea mai ma le faanoanoa: “E matuā leai lava soʻu taimi e faia ai na mea i aso uma. Ou te faigaluega i aso e ono o le vaiaso. E na o le Aso Sa loʻu aso mālōlō. E uma ane ona fai aʻu feʻau uma, ua ou lē lavā.” Afai o le tulaga lenā o loo e i ai, e mafai la ona e maua aogā mai mea na aʻoaʻo e Iesu i le Lauga i le Mauga.

Na fetalai atu Iesu i le aofia o ē na faapotopoto atu e faalogologo iā te ia: “Aua neʻi outou popole i o outou ola, i mea tou te aai ai, ma mea tou te inu ai, po o outou tino, i mea tou te oofu ai. E lē sili ea le ola i le mea e ʻai, ma le tino i le ofu? Ia outou vaavaai i manu felelei; latou te lē lūlū saito, pe selesele, pe faaputu i fale saito, a e fagaina i latou e lo outou Tama o i le lagi. E le sili ea lo outou lelei i lo latou? . . . O lenei, aua neʻi outou popole, ma faapea ane. Ni ā mea tatou te aai ai, ni ā foʻi mea tatou te inu ai, ni ā foʻi mea tatou te oofu ai? Auā o mea uma ia ua saʻilia e nuu ese. Auā ua silafia e lo outou Tama o i le lagi e aogā ia mea uma iā te outou. A ia outou muaʻi saʻili lona malo ma lana amiotonu; ona faaopoopoina atu lea o ia mea uma iā te outou.” (Mataio 6:25-33) O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai ai?

E lē o fautuaina e Iesu ina ia tatou manatu māmā i mea e tausia ai manaʻoga faaletino o o tatou aiga. Auā ua taʻua i le Tusi Paia e faapea: “A e afai e lē tausi e se tasi i lona aiga, afai foʻi e lē sili ona tausi i ē mau ma ia, ua faafitia e ia le faatuatua, e sili foʻi lona leaga i lē ua lē faatuatua.” (1 Timoteo 5:8) Ae peitaʻi, na folafola mai e Iesu, afai e tatou te faatulaga lelei mea e tatau ona fai ma faamuamua mea faaleagaga, o le a foaʻi mai e le Atua isi mea tatou te manaʻomia. O lenei lesona, e faatatau atu i le faatulaga lelei o mea e tatau ona faamuamua. O le mulimuli i lenei fautuaga e iʻu ai i le fiafia, auā e fiafia i latou e “manatu mamafa i o latou manaʻoga faaleagaga.”—Mataio 5:3, NW.

Atiina Aʻe se Faauōga ma le Atua

O i latou e manatu mamafa i o latou manaʻoga faaleagaga, e iloa le tāua o le atiina aʻe o se faiā lelei ma le Atua. E faapefea ona tatou faia se faiā lelei ma se tasi? Pe e tatou te taumafai ia iloa lelei lenā tagata? E tatau ona tatou iloa ona manatu, uiga, tomai, ni mea na ia faia, ma mea e fiafia ma lē fiafia i ai. E faapena foʻi pe a atiina aʻe se faauōga ma le Atua. E manaʻomia ona iloa lelei o ia. Ina ua tatalo i le Atua e uiga i ona soo, na faapea atu ai Iesu: “O le ola [e] faavavau foʻi lenei, ia latou iloa oe le Atua moni e toʻatasi, atoa ma lē ua e auina mai, o Iesu Keriso lea.” (Ioane 17:3) Ioe, o le atiina aʻe o se faiā vavalalata ma le Atua, e manaʻomia ai ona tatou iloa lelei o ia. E na o le pau lava le puna o lenā iloa, o le Tusi Paia, le Afioga a le Atua. (2 Timoteo 3:16) E tatau ona sema so tatou taimi e suʻesuʻe ai le Tusi Paia.

Ae peitaʻi, e lē lava le tau ina iloa. I lenā lava tatalo, na faapea atu ai Iesu: “Ua latou [ona soo] tausia foʻi lau afioga.” (Ioane 17:6) E lē na ona tatou ave i fale o le poto e uiga i le Atua, ae ia gaoioi e ōgatusa ma lenā poto. O le ā se isi mea e mafai ona avea ai i tatou ma uō a le Atua? Pe e mafai ona māfana la tatou faauōga ma se tagata, pe afai e tatou te faasagatau ma le loto i ai i manatu ma mataupu silisili a lenā tagata? E tatau la ona taʻitaʻia e  le finagalo o le Atua ma ana mataupu silisili o tatou laasaga uma i le olaga. Seʻi manatu i le auala e faatatauina ai la tatou faiā ma isi tagata ni ana mataupu silisili se lua.

Atiina Aʻe ni Faiā Lelei ma Isi

Na faamatala e Iesu se tala puupuu ina ia aʻoaʻo ai se lesona tāua e faatatau i faiā faaletagata. Sa ia fetalai e uiga i se tupu sa manaʻo e faatulaga lelei aitalafu a ana auauna. Sa iai se tasi na telē se aitalafu ma sa lē mafai ona toe totogi atu. Ona faatonu lea e le tupu ina ia faatau atu le tamāloa, lana avā, ma lana fanau ina ia totogi mai ai le aitalafu. Na faapaʻū le auauna ma ʻaiʻoi atu: “Le alii e, ia e faapalepale mai iā te aʻu, ou te taui atu ai au mea uma.” Ona o le alofa mutimutivale o le tupu, na ia faamagalo ai le aitalafu telē a le auauna. Ae na alu lenā auauna ma maua le isi uso a auauna lea sa iai sina aitalafu iā te ia, ma fai atu ina ia totogi mai loa. Ae peitaʻi, e ui lava sa ʻaiʻoi atu lenei uso a auauna ina ia alofa mai iā te ia, ae na lafo o ia e le auauna muamua i le falepuipui seʻia totogi uma mai mea na ia aitalafu ai. Ina ua faalogo le tupu i lenei mea, na ita tele ai o ia. Na ia faapea atu: “E lē tatau ea ona e alofa atu i lou uso a auauna, e pei o aʻu foʻi na ou alofa atu iā te oe?” O lea, na ia tuu atu ai le auauna lē loto faamagalo i le falepuipui seʻia ona totogi atu mea na ia aitalafu ai i le tupu. I le aʻoaʻo atu o se lesona, na fetalai atu ai Iesu: “E faapea foʻi ona faia iā te outou e loʻu Tamā o i le lagi, pe afai tou te lē taʻitasi ma faamagalo ma o outou loto atoa i o outou uso.”—Mataio 18:23-35.

Ona o i tatou o tagata lē lelei atoatoa, e tele mea tatou te sesē ai. E lē mafai ona tatou toe totogi atu i le Atua la tatou aitalafu tele ona o le agasala. E pau le mea e mafai ona tatou faia, o le saʻili atu lea mo lana faamagaloga. Ona faamagalo lea e Ieova le Atua a tatou solitulafono uma, pe afai tatou te faamagalo atu i mea ua agasala mai ai isi iā i tatou. Maʻeu se lesona malosi! Na aʻoaʻo e Iesu ona soo ina ia tatalo: “Ia e faamagalo iā te i matou i a matou agasala, E pei o i matou foʻi ona matou faamagaloina atu i ē ua agaleaga mai iā te i matou.”—Mataio 6:12.

Aveesea le Pogai o le Faafitauli

Sa sili atu lava ona malamalama Iesu i uiga o tagata. O lana fautuaga i le foʻiaina o faafitauli, sa oo atu i le pogai o faafitauli. Seʻi vaai i ni faaaʻoaʻoga se lua.

Na fetalai atu Iesu: “Ua outou faalogo, na fai mai i ē anamua, Aua e te fasioti tagata; ai sē fasioti tagata, e nofo sala o ia i le faamasinoga. A o aʻu, ou te fai atu iā te outou, ai sē ita i lona uso, e nofo sala o ia i le faamasinoga; ai sē fai atu foʻi i lona uso, Raka, e nofo sala o ia i le fono; ai sē fai atu foʻi, Le vale e, e nofo sala o ia i le afi o Kēna.” (Mataio 5:21, 22) Na faaalia e Iesu i inei e faapea, o le pogai o le faafitauli, o se uiga o loo tupu i le loto o le tagata fasioti tagata. Ana taofi e tagata faalogona lē fiafia ma le ita e fatufatuaʻi i lona loto, semanū ua mou ese atu le ita faamoemoe. Pe ana faatatauina lenei aʻoaʻoga, semanū ua ʻalofia le tele o le toto masaa!

Mātau le auala na pāʻia ai e Iesu le aʻa o se tasi o faafitauli na faapogaia ai le tele o le loto faanoanoa. Na ia taʻu atu i le aofia: “Ua outou faalogo, na fai mai i ē anamua, Aua e te mulilua. A ou te fai atu aʻu iā te outou, ai se vaai atu i le fafine ina ia manaʻo i ai, ua uma ona mulilua ma ia i lona loto. Afai foʻi e te tausuai i lou mata taumatau, inā sali ese ia, ma e lafoaʻi.” (Mataio 5:27-29) Na aʻoaʻo e Iesu e faapea, e matuā loloto le faafitauli, auā e pogai mai i faanaunauga lē mamā. Afai e lē mafaufau pea se tagata i ni faanaunauga lē talafeagai ma liaʻi “ese” mai lona mafaufau, ona mafai lea ona ia foʻia nisi o faafitauli tau i amioga lē mamā.

“Ia Sulu Lau Pelu i Lona Faamoega”

I le pō na faalataina ma puʻea ai Iesu, na seʻi ai e se tasi o ona soo lana pelu e puipuia  ai o ia. Na poloaʻi atu Iesu iā te ia: “Inā toe sulu ia o lau pelu i lona faamoega; auā o i latou uma o ē tago i le pelu, e oti i latou i le pelu.” (Mataio 26:52) I le taeao na sosoo ai, na taʻu atu ai e Iesu iā Ponotio Pilato: “E lē mai le lalolagi nei loʻu malo; afai ana mai le lalolagi nei loʻu malo, po ua tau aʻu auauna, ina neʻi tuuina atu aʻu ia Iutaia; a o lenei, e lē mai i inei loʻu malo.” (Ioane 18:36) Po o se aʻoaʻoga aogā lenei?

O le ā le manatu o uluaʻi Kerisiano i aʻoaʻoga a Iesu e faatatau i le aua le faia faiga sauā? Ua taʻua i le tusi, The Early Christian Attitude to War: “E ui e faasāina i le tele o [aʻoaʻoga a Iesu] faiga sauā uma e faamanuʻalia ai isi, ae ua faaalia manino ai le matuā lē talafeagai ona auai o tagata i taua. . . . Na mulimulituʻi uluaʻi Kerisiano i fetalaiga a Iesu ma malamalama lelei i ana aʻoaʻoga e uiga i le agamalu, ma le ʻalofia o faiga sauā. Sa fesootaʻi lelei lava la latou tapuaʻiga ma le filemu; sa latou faitioina malosi taua ona o le totomasaa na aafia ai.” Maʻeu le manaia o le talafaasolopito, pe ana mulimuli moni i latou uma ua faapea mai o Kerisiano i lenei aʻoaʻoga!

E Mafai Ona E Maua Aogā Mai Aʻoaʻoga Uma a Iesu

O aʻoaʻoga a Iesu ia na tatou talanoaina, e matagofie, faigofie, ma malolosi. E maua e tagata aogā mai le faamasani i ana aʻoaʻoga ma faatino i o latou olaga. *

O le a fiafia Molimau a Ieova i lou vaipanoa e fesoasoani atu iā te oe e iloa le auala e te maua ai aogā mai nei aʻoaʻoga sili ona atamai. Ua matou valaaulia ma le māfana oe ina ia faafesootaʻi atu i latou pe tusi atu foʻi i le tuatusi o loo i le itulau e 2 o lenei mekasini.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 5]

“E fagaina i latou e lo outou Tamā o i le lagi”

[Ata i le itulau 7]

E mafai ona lelei aafiaga o aʻoaʻoga a Iesu i lou olaga