Faatuatua i le Afioga a Ieova

“Ou te faatuatua i lau afioga.”—SALAMO 119:42.

1. O le ā sou manatu i uiga ma le tulaga o le tusitala o le Salamo 119?

NA FAATĀUAINA e le tusitala o le Salamo e 119 le afioga a Ieova. Atonu o ia o le tupu o Iuta o Esekia. O faalogona ia e faaalia i lenei pese ua talafeagai lelei ma le tulaga o Esekia, o lē na “pipii lava iā Ieova” a o auauna o se tupu o Iuta. (2 Tupu 18:3-7) O se tasi o mea e mautinoa lava: Na manatu mamafa le tusitala i ona manaʻoga faaleagaga.—Mataio 5:3.

2. O le ā le ʻauʻau o le Salamo 119, ma na faapefea ona faatulaga lenei pese?

² O le manatu autū o le Salamo 119, o le tāua o le afioga a le Atua po o lana feʻau. * Na tusia e le faisalamo lenei pese e amata i mataʻitusi o le alafapeta. O fuaiupu e 176 ua faavae aʻe i le faasologa o mataʻitusi o le alafapeta faa-Eperu. I le uluaʻi gagana, e vaevaeina i vaega e 22, e iai fuaiupu e 8 e amata i le mataʻitusi e tasi. Ua faasino atu lenei salamo i le afioga a le Atua, o ana tulafono, o ona ala, feʻau, poloaʻiga ma ana faamasinoga. I lenei mataupu ma le isi e sosoo ai, o le a talanoaina ai le Salamo 119 e tusa ai ma le faaliliuga o le Tusi Paia Samoa. O le manatunatu i mea na tutupu i auauna a Ieova i aso la ma aso nei, e ao ona faamalosia ai lo tatou talisapaia o lenei pese mai le Atua, ma faateleina ai lo tatou faafetai mo lana Afioga tusia, o le Tusi Paia.

O le Usiusitai i le Afioga a le Atua e Fiafia Ai

3. Ia faamatala ma faataʻitaʻi le uiga o le amio saʻo.

³ E faalagolago le mauaina o le fiafia moni i le savali i tulafono a le Atua. (Salamo119:1-8) Pe afai tatou te faia faapea, o le a silasila mai Ieova iā i tatou o “ē ua saʻo lo latou ala.” (Salamo 119:1) O le amio saʻo, e lē uiga faapea ua tatou lelei atoatoa, ae ua finafinau e faia le finagalo o Ieova le Atua. O Noa o le tagata “saʻo i ē na tupulaga ma ia” ma sa la “feooaʻi [ma] le Atua.” Na faasaoina lenā augātamā faatuatua ma lona aiga i le lolo talu ai, na ia mulimuli i le ala na faatulaga mai e Ieova. (Kenese 6:9; 1 Peteru 3:20) I se tulaga talitutusa faapena, o lo tatou faasaoina i le iʻuga o lenei lalolagi, e faalagolago i lo tatou ‘tausiusi i feʻau a le Atua’ o le faia lea o lona finagalo.—Salamo 119:4.

4. O le ā e faalagolago i ai lo tatou fiafia ma le manuia?

⁴ E lē tuulafoaʻia i tatou e Ieova pe afai tatou te ‘vivii atu iā te ia ma le loto faamaoni ma tausi i ana tulafono.’ (Salamo 119:7, 8) E leʻi tuulafoaʻia e Ieova le taʻitaʻi o Isaraelu o Iosua, o lē na usitai i le poloaʻiga ina ia faitau i le ‘tusi o le tulafono i le ao ma le pō, ina ia anaana e fai e tusa ma mea uma ua tusia i ai.’  Ona manuia ai lea o ona ala ma gaoioi ai ma le faautaga mamao. (Iosua 1:8) A o pulapula la goto lona soifua, na vivii pea Iosua i le Atua ma faamanatu atu iā Isaraelu: “A ua outou iloa ma o outou loto atoa, ma o outou agaga atoa, e leʻi iʻuvale se upu e tasi i upu lelei uma na fetalai mai ai Ieova lo outou Atua iā te outou.” (Iosua 23:14) I le pei o Iosua ma le tusitala o le Salamo 119, e tatou te maua le fiafia ma le manuia e ala i lo tatou vivii iā Ieova ma faatuatua i lana afioga.

E Faamamāina i Tatou e le Afioga a Ieova

5. (a) Ia faamatala le auala e tausia ai le mamā faaleagaga. (e) O le ā e fesoasoani i se talavou ua na faia se agasala matuiā?

⁵ E mafai ona tatou mamā faaleagaga pe afai tatou te tausi i afioga a le Atua. (Salamo 119:9-16) O le tulaga lenā e tusa lava pe lē faataatia e o tatou mātua se faaaʻoaʻoga lelei. E ui lava sa ifo i tupua le tamā o Esekia, ae na ia ‘faamamāina ona ala,’ mai aafiaga faapaupau. Ae ā pe a faia e se talavou o loo auauna i le Atua i aso nei se agasala matuiā? Ia faaalia le salamō, tatalo, ma o le fesoasoani a mātua ma toeaina Kerisiano, e mafai ai e se tasi ona pei o Esekia ma ‘faamamā ona ala ma tausi i ai.’—Iakopo 5:13-15.

6. O ai fafine na ‘faamamāina o la ala ma tausi i afioga a le Atua’?

⁶ E ui lava na soifua Raava ma Ruta a o leʻi tusia le Salamo 119, ae na la ‘faamamāina’ o la ala. O Raava o se fafine talitane Kanana, ae na lauiloa o ia i lona faatuatua o se tagata tapuaʻi a Ieova. (Eperu 11:30, 31) O Ruta o ia o se Moapi, ae na ia lafoaʻia ona atua, ae auauna iā Ieova ma gauaʻi atu i le Tulafono a Isaraelu. (Ruta 1:14-17; 4:9-13) O nei fafine e lē o ni Isaraelu, sa ‘tausia afioga a le Atua’ ma maua le faaeaga matagofie o le avea ma tupuaga o Iesu Keriso.—Mataio 1:1, 4-6.

7. Na faapefea ona faataatia e Tanielu ma talavou Eperu e toʻatolu se faaaʻoaʻoga lelei o le mamā faaleagaga?

⁷ Ua ‘leaga manatu o loto o tagata e afua mai ina o tama iti,’ peitaʻi e mafai ona mulimuli se talavou i se ala mamā, e ui lava o loo pulea e Satani lenei lalolagi fevaevaeaʻi. (Kenese 8:21; 1 Ioane 5:19) A o faaaunuua Tanielu ma isi talavou Eperu e toʻatolu i Papelonia, sa latou ‘tausi i afioga a le Atua.’ O se faaaʻoaʻoga, sa latou lē faaleagaina i latou i “mea taumafa a le tupu.” (Tanielu 1:6-10) Na ʻaina e tagata Papelonia manu lē mamā, ia e faasā e le Tulafono a Mose. (Levitiko 11:1-31; 20:24-26) E masani ona latou tapē manu e lē faaaluina le toto, ma latou aai ai i mea e faasā i le tulafono a le Atua e tusa ma le toto. (Kenese 9:3, 4) E lētioa la lē aai Eperu e toʻatolu i mea taumafa a le tupu! Sa tausisia e na talavou amioatua le mamā faaleagaga ma faataatia se faaaʻoaʻoga lelei.

 O le Afioga a le Atua, o se Fesoasoani i lo Tatou Faamaoni

8. O le ā le uiga ma le malamalamaaga tatou te manaʻomia ina ia manino ai ma faatatauina tulafono a le Atua?

⁸ O le fiafia i le afioga a le Atua, o se vala tāua i le tausia o lo tatou faamaoni iā Ieova. (Salamo 119:17-24) Pe afai e pei i tatou o le tusitala o le salamo, o le a tatou naunau e malamalama “i mea e ofo ai” i le tulafono a le Atua. O le a faaauau ona tatou ‘mananaʻo i faamasinoga a Ieova’ ma ‘fiafia i ana tulafono.’ (Salamo 119:18, 20, 24) E tusa lava foʻi pe e leʻi leva ona tatou tuuina atu iā Ieova, pe ua tatou ati aʻe se ‘naunau i le suāsusu faaleagaga e lē suia’? (1 Peteru 2:1, 2) E manaʻomia ona tatou malamalama i aʻoaʻoga faavae a le Tusi Paia ina ia manino ai ma faatatau tulafono a le Atua.

9. E faapefea ona tatou gaoioi pe a tulaʻi se feteenaʻiga i tulafono a le Atua ma tagata?

⁹ Atonu tatou te fiafia i tulafono a le Atua, peitaʻi e faapefea pe a fai upu “alii” faasaga iā i tatou? (Salamo 119:23, 24) I aso nei, e masani ona taumafai i latou ua iai le pule e faamalosia i tatou e usiusitai i tulafono a tagata na i lo tulafono a le Atua. Pe a tulaʻi se feteenaʻiga i le va o manaʻoga o tagata ma le finagalo o le Atua, o le ā e ao ona tatou fai? O lo tatou fiafia i le afioga a le Atua, o le a fesoasoani e tausisia ai le faamaoni iā Ieova. E pei o aposetolo o Iesu na sauāina, o le a tatou faapea atu: “E tusa ona sili o lo matou anaana i le Atua i lo matou anaana i tagata.”—Galuega 5:29.

10, 11. Ia faataʻitaʻi le auala tatou te tausisia ai le faamaoni iā Ieova i lalo o tulaga sili ona faigatā.

¹⁰ E mafai ona tatou tausisia le faamaoni iā Ieova i lalo o tulaga sili ona faigatā. (Salamo 119:25-32) Pe afai tatou te mananaʻo e taulau manuia i le faamaoni i le Atua, e ao ona tatou naunau e aʻoaʻoina ma tatalo faatauanau mo ana poloaʻiga. E ao foʻi ona tatou filifili “i le ala o le faamaoni.”—Salamo 119:26, 30.

¹¹ O Esekia, o lē atonu na tusia le Salamo 119, na ia filifilia le “ala o le faamaoni.” Na ia faia e ui lava na siʻomia o ia e tagata tapuaʻi sesē ma atonu na tauemua o ia e sui o le faamasinoga sili. E foliga mai na ‘sisina ifo ona loimata ona o le faanoanoa’ i na tulaga. (Salamo 119:28) Peitaʻi, o Esekia o se tupu lelei na faatuatua pea o ia i le Atua, ma sa ia “faia le amiotonu i luma o Ieova.” (2 Tupu 18:1-5) O le faalagolago i le Atua, e mafai ai foʻi ona tatou tumau ma le faamaoni i faigatā.—Iakopo 1:5-8.

Ua Aumaia iā i Tatou e le Afioga a Ieova le Loto Tele

12. E faapefea ona tatou faatatauina e i tatou lava le Salamo 119:36, 37?

¹² O le mulimuli i taʻiala o le afioga a le  Atua, e aumaia ai iā i tatou le loto tele e fesagaʻi ai ma faigatā o le olaga. (Salamo 119:33-40) Ia saʻili ma le lotomaulalo faatonuga a Ieova ina ia tausia lana tulafono ma le “loto atoa.” (Salamo 119:33, 34) E pei o le faisalamo, tatou te talosaga atu i le Atua: “Ia e faauaʻi atu loʻu loto i au tulafono, a e aua neʻi i le matapeʻapeʻa.” (Salamo 119:36) E pei o Paulo, tatou te loto “e amio lelei i mea uma lava.” (Eperu 13:18) Pe afai e manaʻo se pule tatou te faia se gaoioiga lē faamaoni, e ao ona tatou loto tele e pipii i taʻiala a le Atua, ma e faamanuia mai Ieova. O le mea moni, e fesoasoani o ia iā i tatou ina ia pulea o tatou faanaunauga leaga. O lea la, ia tatou tatalo atu: “Ia e liliueseina oʻu mata neʻi oʻu vaai i mea lē aogā.” (Salamo 119:37) Tatou te lē mananaʻo e loto atu i se mea lē aogā lea e ʻinoʻino i ai le Atua. (Salamo 97:10) E lua ni mea e fesoasoani ai lenei tatalo iā i tatou ia ʻalofia, o ata matagā ma faiga faataulaitu.—1 Korinito 6:9, 10; Faaaliga 21:8.

13. Na faapefea ona maua e soo o Iesu na sauāina le malosi e molimau atu ai ma le loto tele?

¹³ Ua aumaia e le poto saʻo i le afioga a le Atua iā i tatou le malosi e molimau atu ai ma le loto tele. (Salamo 119:41-48) E tatou te manaʻomia le loto tele e ‘tali atu se upu i lē faalumaina i tatou.’ (Salamo 119:42) I nisi taimi, atonu e pei i tatou o soo o Iesu na sauāina, o ē na tatalo: “Le Alii e, ia . . . e foaʻi mai i au auauna, ina ia latou matuā tautala i lau afioga ma le loto tele.” O le ā le iʻuga? “Ua tutumu foʻi i latou uma i le Agaga Paia, ma ua tautala atu i le afioga a le Atua ma le loto tele.” O le a aumaia e le Alii Silisili Ese iā i tatou le malosi e tautala atu ai ma le loto tele i lana afioga.—Galuega 4:24-31.

14. O le ā e fesoasoani iā i tatou e molimau atu ai ma le loto tele e pei o Paulo?

¹⁴ Pe afai tatou te faatāuaina le “upu moni” ma ‘tausi e lē aunoa le tulafono a le Atua,’ o le a tatou maua le loto tele e molimau atu ai e aunoa ma le mā. (Salamo 119:43, 44) O le filigā e suʻesuʻe le afioga a le Atua, e faaauupegaina ai i tatou e ‘tautala i ana tulafono i luma o tupu.’ (Salamo 119:46) O le a fesoasoani foʻi iā i tatou le tatalo ma le agaga o Ieova e tautala atu ai i mea saʻo i se auala lelei. (Mataio 10:16-20; Kolose 4:6) Na tautala ma le loto tele Paulo i tulafono a le Atua i tupu ma kovana. O se faaaʻoaʻoga, na ia molimau i le kovana Roma o Filiki, o lē na “faalogo mai iā te ia i le faatuatua iā Keriso.” (Galuega 24:24, 25) Na molimau atu foʻi Paulo i luma o le kovana o Feso ma le tupu o Akeripa. (Galuega 25:22–26:32) O le lagolagosua a Ieova, e mafai ai foʻi ona avea i tatou ma molimau loto tetele, e lē “mā i le tala lelei.”—Roma 1:16.

Ua Faamāfanafanaina i Tatou e le Afioga a le Atua

15. E faapefea ona faamāfanafanaina i tatou e le Afioga a le Atua pe a tauemu mai isi?

¹⁵ Ua saunia e le afioga a Ieova faamāfanafanaga lē masuia. (Salamo 119:49-56) I nisi taimi, tatou te manaʻomia faapitoa ai lava ni faamāfanafanaga. E ui lava tatou te tautatala ma le loto tele o ni Molimau a Ieova, ae i nisi taimi, e “matuā tauemu” mai ai “ē faamaualuga”—o i latou o ē gaoioi ma le faamaualuga i le Atua. (Salamo 119:51) Peitaʻi, a o tatou tatalo, tatou te ono manatua ai ni mea patino o loo i le Afioga a le Atua, e “faamāfanafanaina ai.” (Salamo 119:52) A o tatalo, tatou te ono manatua se tulafono a le Tusi Paia po o se mataupu silisili e faamāfanafanaina ma faaloto tele ai i tatou a o feagai ai ma tulaga faigatā.

16. O le ā e lē tatau ona faia e auauna a le Atua e ui i sauāga?

¹⁶ O tagata faamaualuluga na tauemu i le faisalamo, o tagata Isaraelu, o sui o le nuu na tuuina atu i le Atua. Pagā se faalumaina! I le lē pei o i latou, seʻi o tatou maumauaʻi ia aua lava neʻi ʻaloese mai le tulafono a le Atua. (Salamo 119:51) A o feagai ma sauāga a le ʻau Nasi ma faiga leaga faapena a o faagasolo tausaga, e faitau afe auauna a le Atua e leʻi ʻaloese  mai tulafono ma mataupu silisili o loo i le Afioga a le Atua. (Ioane 15:18-21) E lē o se avega mamafa le usiusitai iā Ieova, auā o ana tulafono e pei o ni fatuga mālie e faamāfanafanaina ai i tatou.—Salamo 119:54; 1 Ioane 5:3.

Ia Loto Faafetai mo le Afioga a Ieova

17. O le talisapaia o le afioga a le Atua, e uunaʻia ai i tatou e faia le ā?

¹⁷ E faamaonia lo tatou loto faafetai mo le afioga a le Atua, e ala i le tausi i ai. (Salamo 119:57-64) Na folafola e le faisalamo lona ‘tausi i afioga a Ieova’ ma e ‘ala i le tulua o pō ma ao e vivii atu i Ana faamasinoga tonu.’ Pe afai tatou te feala i le pō, o se avanoa lelei lea e faaali atu ai lo tatou loto faafetai i le Atua i le tatalo! (Salamo 119:57, 62) O lo tatou talisapaia o le afioga a le Atua, e uunaʻia ai i tatou e saʻili atu i aʻoaʻoga a le Atua ma avea ai ma ‘uō a i latou e matataʻu iā Ieova’ ma le migao. (Salamo 119:63, 64) O aumea sili ia ona lelei tatou te maua i le lalolagi.

18. E faapefea ona tali mai Ieova i a tatou tatalo pe a ‘siʻomia i tatou i mailei a ē amioleaga’?

¹⁸ Pe a tatou tatalo ma le loto atoa ma ole atu ma le loto maulalo iā Ieova e aʻoaʻo i tatou, ua tatou ‘faatoga atu i ona luma’ ma le manatu e faafiafia o Ia. E manaʻomia ona tatou tatalo aemaise lava pe a ‘siʻomia i tatou i mailei a ē amio leaga.’ (Salamo 119:58, 61) E mafai ona faasaʻoloto i tatou e Ieova mai fili, ina ia faaauau i le talaʻiga o le Malo ma le faia o soo. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Na tupu lenei mea i atunuu o loo faasā ai la tatou galuega.

Ia Faatuatua i le Afioga a le Atua

19, 20. Aiseā e lelei ai le puapuagatia?

¹⁹ O le faatuatua i le Atua ma lana afioga, e fesoasoani iā i tatou e onosaia ai puapuaga ma faia lona finagalo. (Salamo 119:65-72) E ui lava e fatu fua e ē faamaualuluga ‘tala pepelo iā te ia,’ ae na pese le faisalamo: “O le mea e lelei ai aʻu ina ua puapuagatia aʻu.” (Salamo 119:66, 69, 71) Aiseā e lelei ai mo se auauna a Ieova ona onosaia puapuaga?

²⁰ Pe a tatou mafatia i puapuaga, e lē masalomia lo tatou ole atu iā Ieova ma tatou te vavalalata atu ai iā te ia. E ono tele se taimi tatou te suʻesuʻeina ai le Afioga a le Atua ma faia ni taumafaiga malolosi e faatatauina. E iʻu i se olaga fiafia. Ae faapefea pe afai tatou te tali atu i puapuaga i se auala e faaalia ai se uiga lē talafeagai, e pei o le lē onosai ma le faamaualuga? E mafai ona tatou foʻia na vaivaiga e ala i le tatalo faatauanau ma le fesoasoani a le afioga a le Atua ma lona agaga, ma ia “oofu i le tagata fou.” (Kolose 3:9-14) E lē gata i lea, e faamalosia lo tatou faatuatua pe a tatou onosaia tofotofoga. (1 Peteru 1:6, 7) Na maua e Paulo aogā mai ona puapuaga, auā na atili faalagolago ai o ia iā Ieova. (2 Korinito 1:8-10) Pe iai ni aafiaga lelei o puapuaga iā i tatou?

Ia Faatuatua e Lē Aunoa iā Ieova

21. O le ā e tupu pe a faalumaina e le Atua tagata faamaualuluga?

²¹ Ua aumaia e le afioga a le Atua se māfuaaga autū e faatuatua ai iā Ieova. (Salamo 119:73-80) Pe afai tatou te faatuatua i le Atua, e leai la se māfuaaga tatou te māsiasi ai. Ae talu ai o mea o loo faia e isi, tatou te ono manaʻomia ai faamāfanafanaga ma tatalo atu: “Ia māsiasi o ē faamaualuga.” (Salamo 119:76-78) Pe a faalumaina e Ieova i latou na, o le a faaalialia o latou ala leaga ma e faapaiaina ai lona suafa paia. E mafai foʻi ona tatou mautinoa e lē maua e ē sauāina tagata o le Atua se  mea. O se faaaʻoaʻoga, e lē taitai ma e lē mafai ona latou aveesea Molimau a Ieova, o ē faatuatua i le Atua ma o latou loto atoa.—Faataoto 3:5, 6.

22. Na faapefea ona pei le faisalamo “o se fagu paʻu i le asu”?

²² E faamalosia e le afioga a le Atua lo tatou faatuatua iā te ia pe a sauāina i tatou. (Salamo 119:81-88) Talu ai na sauāina e tagata faamaualuluga le faisalamo, na ia manatu ai iā te ia “pei o se fagu paʻu i le asu.” (Salamo 119:83, 86) I taimi o le Tusi Paia, o fagu sa utu ai vai, uaina ma isi suāvai, na fai mai i paʻu o manu. Pe a lē toe faaaogāina, e mimigi nei fagu pe a tautau e latalata i se afi i se potu o loo asu. Pe e te lagona ua pei oe o se “fagu paʻu i le asu,” ona o faigatā ma sauāga? Afai o lea, ia faatuatua iā Ieova ma tatalo: “Ia e faaolaola mai iā te aʻu e tusa ma lou alofa, ona ou tausi lava lea i le tulafono a lou fofoga.”—Salamo 119:88.

23. O le ā ua tatou talanoaina i le Salamo 119:1-88, ma o le ā e ono fesili ifo ai iā i tatou lava a o tulimataʻia le suʻesuʻeina o le Salamo 119:89-176?

²³ Ua tatou talanoaina i le ʻafa muamua o le Salamo 119, le alofa ma le agalelei o Ieova i ana auauna, ona latou te faatuatua i lana afioga ma naunau i ana tulafono ma poloaʻiga. (Salamo 119:16, 47, 64, 70, 77, 88) E fiafia lona finagalo iā i latou o ē tuutoina iā te ia ma tausia lana afioga. (Salamo 119:9, 17, 41, 42) A o e tulimataʻia le suʻesuʻeina o le isi vaega o lenei salamo manaia, e te ono fesili ifo iā te oe lava, ‘Po o faamalamalamaina e le afioga a Ieova oʻu ala?

[Faamatalaga pito i lalo]

O le a Faapefea Ona E Tali?

• O le ā e faalagolago i ai le fiafia moni?

• E faapefea ona faamamāina faaleagaga i tatou e le afioga a Ieova?

• O ā auala ua aumaia ai e le Atua iā i tatou le loto tele ma faamāfanafanaga?

• Aiseā e ao ai ona tatou faatuatua iā Ieova ma lana afioga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 11]

Na tausia e Ruta, Raava ma talavou Eperu toʻatolu ‘afioga a le Atua’

[Ata i le itulau 12]

Na loto tele Paulo e ‘tautala i tulafono a le Atua i luma o tupu’