Ia Faamalamalama e le Afioga a le Atua Lou Ala
Ia Faamalamalama e le Afioga a le Atua Lou Ala
“O lau afioga o le . . . malamalama i loʻu ala.”—SALAMO 119:105.
1, 2. O ā tulaga o le a faamalamalama ai e le afioga a Ieova o tatou ala?
O LE a faamalamalama e le afioga a Ieova o tatou ala pe a tatou faia lona finagalo. Ina ia maua aogā mai lenā malamalama faaleagaga, e ao ona avea i tatou ma tagata aʻoga maelega o le Afioga tusia a le Atua ma faatatau ana fautuaga. O le faia faapea, e mafai ai ona tatou ioe e pei o le faisalamo: “O lau afioga o le sulu lea i oʻu vae, ma le malamalama i loʻu ala.”—Salamo 119:105.
2 Seʻi o tatou talanoaina nei le Salamo 119:89-176. Maʻeu le tele o faamatalaga o loo iai i nei fuaiupu! Ua fesoasoani iā i tatou ina ia tumau ona savavali ai i ala i le ola e faavavau.—Mataio 7:13, 14.
Aiseā e Fiafia ai i le Afioga a Ieova?
3. Ua faaalia faapefea e le Salamo 119:89, 90, e mafai ona tatou faalagolago i le afioga a le Atua?
3 O le fiafia i le afioga a Ieova, e tatou te tumau ai faaleagaga. (Salamo 119:89-96) Na pese le faisalamo: “Ieova e, ua mausalī lau afioga i le lagi e faavavau lava. . . . Na e faatumauina le lalolagi, ona tumau lea.” (Salamo 119:89, 90) E ala i le afioga a le Atua, po o ana “tulafono i le lagi,” ua fegasoloaʻi ai paneta ma isi fetu i se auala maopoopo e oo i le faavavau. (Iopu 38:31-33; Salamo 104:5) E mafai ona tatou faalagolago i upu uma e tulei mai i le fofoga o Ieova, o le mea e fetalai ai le Atua o le a taulau “manuia” ai i le faataunuuina o lana fuafuaga.—Isaia 55:8-11.
4. O le ā e faia e le fiafia i le afioga a le Atua i ana auauna o ē mafatia i sauāga?
4 Na semanū e ‘fano i lona puapuaga’ le faisalamo pe ana lē fiafia i le tulafono a le Atua. (Salamo 119:92) E leʻi sauāina o ia e tagata ese, ae o tagata Isaraelu solitulafono o ē na inosia o ia. (Levitiko 19:17) E leʻi lofitūina ai o ia, talu ai sa ia fiafia e tausia le tulafono a le Atua. I Korinito, na semanū a leaga ai Paulo i “uso pepelo” atonu e aofia ai “aposetolo silisili” ia na saʻilia ni tuuaʻiga faasaga iā te ia. (2 Korinito 11:5, 12-14, 26) Ae na tumau faaleagaga Paulo, ona na ia fiafia i le afioga a le Atua. Tatou te alolofa i o tatou uso talu ai tatou te fiafia i le afioga a Ieova ma faatatau mea o taʻua ai. (1 Ioane 3:15) E tusa lava pe ʻinoʻino mai le lalolagi, ae ia aua neʻi galo ai iā i tatou tulafono a le Atua. Ia faaauau pea ona tatou faia ma le alofa lona finagalo ma autasi ma o tatou uso, a o tulimataʻia le auaunaga fiafia iā Ieova e oo i le faavavau.—Salamo 119:93.
5. Na faapefea ona saʻili le tupu o Asa iā Ieova?
5 O le faaalia o lo tatou tuutoina iā Ieova, tatou te ono tatalo atu ai: “O iā te oe aʻu nei, ia e faaola mai iā te aʻu; auā ua ou saʻili i au feʻau.” (Salamo 119:94) Na saʻili le tupu o Asa i le Atua, ma na ia aveesea i Iuta i latou ua fulitua i le upu moni. Na faapotopoto Iuta i le lona 15 o tausaga o le nofoaiga a Asa (963 T.L.M.) na faia ai e i latou le “feagaiga ia saʻili iā Ieova.” Ua latou “maua foʻi o ia” ma ua “foaʻiina mai e Ieova le filemu iā te i latou i itu uma.” (2 Nofoaiga a Tupu 15:10-15) O lenei faaaʻoaʻoga, e ao ona faalaeiau ai ē ua tauau ina faavaivai ma le faapotopotoga Kerisiano, ina ia toe saʻili i le Atua. O le a ia faamanuia ma puipuia i latou ua toe amata ona auaumea faatasi ma ona tagata.
6. O le ā le ala o le a puipuia ai i tatou mai lamatiaga faaleagaga?
6 Ua saunia e le afioga a Ieova le poto lea e puipuia ai i tatou mai lamatiaga faaleagaga. (Salamo 119:97-104) O tulafono a le Atua ua tatou popoto ai na i lo o ē ita mai iā i tatou. O le utagia o ana tulafono e aumaia ai iā i tatou le malamalama, ma o lo tatou ‘lotomatala ua sili i ē toeaina, auā ua tatou anaana i ana feʻau.’ (Salamo 119:98-100) Pe afai o afioga a Ieova e ‘suamalie i o tatou gutu; ua sili i lo le meli,’ o le a tatou ʻinoʻino ma ʻalofia ai “ala pepelo uma lava.” (Salamo 119:103, 104) O le a puipuia ai i tatou mai lamatiaga faaleagaga a o fesagaʻi ma ē faamaualuluga, faasauā ma lē amio-Atua i nei aso e gata ai.—2 Timoteo 3:1-5.
O se Sulu i o Tatou Vae
7, 8. E tusa ai ma le Salamo 119:105, o le ā e manaʻomia ona tatou fai?
7 O loo faasusulu pea e le afioga a le Atua le malamalama faaleagaga. (Salamo 119:105-112) Po o i tatou o Kerisiano faauuina po o a latou aumea o “isi mamoe,” e tatou te faailoa atu: “O lau afioga o le sulu lea i oʻu vae, ma le malamalama i loʻu ala.” (Ioane 10:16; Salamo 119:105) Ua pei le afioga a le Atua o se sulu e faamalamalama o tatou ala, ina ia tatou lē tautevateva ma paʻūʻū ai faaleagaga. (Faataoto 6:23) Peitaʻi, e ao iā i tatou taʻitoʻatasi ona avea le afioga a Ieova ma sulu i o tatou vae.
8 E ao ona tatou maumauaʻi e pei o le tusitala o le Salamo 119. Na maumauaʻi o ia ina ia lē ʻaloese mai tulafono a le Atua. Na ia faapea mai: “Na ou tautō, ou te faamaoni foʻi, ou te tausi i au faamasinoga tonu.” (Salamo 119:106) E lē tatau ona tatou manatu māmā i le aogā o le suʻesuʻe e lē aunoa o le Tusi Paia ma auai i sauniga faa-Kerisiano.
9, 10. E faapefea ona tatou iloa e mafai e tagata ua tuuina atu o latou ola iā Ieova ona ‘sesē i ana feʻau,’ ae faapefea ona ʻalofia lenei mea?
9 E leʻi sesē ese le faisalamo i ‘feʻau a le Atua’ peitaʻi, e mafai ona oo le mea lenā i se tasi ua tuuina atu lona ola iā Ieova. (Salamo 119:110) I le amataga, na gaoioi ai Solomona ma le poto mai le Atua, peitaʻi na sesē Solomona e ui lava o ia o se tasi o le nuu na tuuina atu iā Ieova. “Ua faatupu iā te ia lava le agasala e fafine ese,” e ala i le faatauanau o ia i tapuaʻiga i atua sesē.—Neemia 13:26; 1 Tupu 11:1-6.
10 O Satani, o “lē fai manu” ua ia faia le tele o ana mailei. (Salamo 91:3) O se faaaʻoaʻoga, e ono taumafai se tasi na tapuaʻi muamua iā Ieova, e tofotofoina oe ina ia alu ese mai ala o le malamalama faaleagaga, i le pogisa o aʻoaʻoga a i latou ua fulitua ma le upu moni. Sa iai i Kerisiano i Tuatira le “fafine o Iesepela,” atonu na iai se vaega o fafine sa latou aʻoaʻo atu ia faia le ifo i tupua ma le faitaaga. E leʻi taliaina e Iesu na faiga leaga e ao foʻi la ona tatou faia faapea. (Faaaliga 2:18-22; Iuta 3, 4) O lea la, e ao ona tatou tatalo mo le fesoasoani a Ieova ina ia tatou lē sesē ese ai mai ana tulafono ae ia tumau i le malamalama o le Atua.—Salamo 119:111, 112.
Lagolagoina e le Afioga a le Atua
11. E tusa ai ma le Salamo 119:119, e faapefea ona silasila le Atua i tagata amioleaga?
11 O le a lagolagoina i tatou e le Atua, pe afai tatou te lē lafoaʻia ana tulafono. (Salamo 119:113-120) E tatou te lē fiafia i ē “loto fetoaʻi” e pei lava ona lē lagolagoina e Iesu i latou ua faapea mai o Kerisiano, o ē faaleogalua i aso nei. (Salamo 119:113; Faaaliga 3:16) O Ieova o lo tatou “lafitaga” o le a ia lagolagoina i tatou auā, o loo tatou auauna ma le lotoatoa iā te ia. O le a ia ‘faalēaogāina i latou uma o ē sesē ese i ana tulafono’ pe a latou faia togafiti ma pepelo. (Salamo 119:114, 117, 118; Faataoto 3:32) E silasila o ia i na tagata amioleaga, o ni “otaota” ua maua mai le faamamāina o le siliva ma le auro. (Salamo 119:119; Faataoto 17:3) E ao ona fai ma a tatou masani le naunau i tulafono a le Atua, auā e mautinoa tatou te lē fia faatasi ma ē amioleaga e pei o le otaota o le a faatafunaina!
12. Aiseā e tāua ai le mataʻu i le Atua?
12 Na faapea mai le faisalamo: “Ua mogea loʻu tino i le mataʻu iā te oe [Ieova].” (Salamo 119:120) E tāua lo tatou mataʻu i le Atua, e ala i le ʻalofia o mea e lē finagalo i ai o ia, pe a ia lagolagoina i tatou o ana auauna. O le mataʻu iā Ieova, na māfua ai ona ola Iopu i se olaga amiotonu. (Iopu 1:1; 23:15) O le mataʻu i le Atua, e mafai ai foʻi ona tatou faaauau i se ala e finagalo malie i ai o ia ma e ao ona tatou tumau ai. O le tumau e manaʻomia ai le tatalo faatauanau ma le faatuatua.—Iakopo 5:15.
Tatalo ma le Faatuatua
13-15. (a) Aiseā tatou te faatuatua ai o le a faafofogaina a tatou tatalo? (e) O le ā e mafai ona tupu pe a tatou lē iloa se tala e fai i a tatou tatalo? (i) Ia faataʻitaʻi le fesootaʻiga a le Salamo 119:121-128 ma lo tatou “oi e lē mafai ona talatalaina” i le tatalo.
13 E mafai ona tatou tatalo ma le faatuatua o le a gaoioi le Atua mo i tatou. (Salamo 119:121-128) E pei o le faisalamo, e tatou te mautinoa o le a faafofogaina e le Atua a tatou tatalo. Aiseā? Talu ai, tatou te mananaʻo i tulafono a le Atua e ‘sili i le auro.’ E lē gata i lea, ua tatou ‘manatu ua tonu feʻau atoa uma lava a le Atua.’—Salamo 119:127, 128.
14 E faafofoga Ieova i a tatou olega, talu ai tatou te tatalo ma le faatuatua ma usiusitai i ana tulafono. (Salamo 65:2) Ae faapefea pe afai e iai ni o tatou faafitauli tugā ma ua lē iloa po o le ā o le a tatou tatalo atu ai? O lea la, “o le Agaga, e fautua o ia mo i tatou i le oi e lē mafai ona talatalaina.” (Roma 8:26, 27) I na taimi, e talia ai e le Atua faaupuga o loo i lana afioga, o ni tatalo e faaalia ai o tatou manaʻoga.
15 E tele tatalo o loo taʻua i le Tusi Paia ma manatu e fesootaʻi atu i lo tatou “oi e lē mafai ona talatalaina.” O se faaaʻoaʻoga, seʻi o tatou talanoaina le Salamo 119:121-128. O faamatalaga i inei e ono talafeagai lelei ma o tatou tulaga. O se faaaʻoaʻoga, pe afai ua tatou fefefe iā i latou e faasauā, e tatou te ole atu mo le fesoasoani a le Atua e pei o le faisalamo. (Fuaiupu 121-123) Seʻi faapea ua manaʻomia ona tatou faia se filifiliga faigatā lava. Tatou te ono tatalo ia fesoasoani mai le agaga o Ieova iā i tatou ia manatua ma faatatau ana tulafono. (Fuaiupu 124, 125) E ui lava tatou te “ʻinoʻino i ala pepelo uma lava,” ae manaʻomia ona ole i le Atua ia fesoasoani mai, ia lē lolo atu i nisi tofotofoga e solia ai lana tulafono. (Fuaiupu 126-128) Pe afai tatou te faitauina i aso uma le Tusi Paia, o le a manatua ai ni mau aogā pe a tatou tatalo iā Ieova.
Fesoasoani e Ala i Tulafono a Ieova
16, 17. (a) Aiseā e manaʻomia ai tulafono a le Atua, ma o le ā lo tatou manatu i ai? (e) O le ā manatu e ono iai i isi iā i tatou, peitaʻi o le ā le itu tāua?
16 Ina ia faafofogaina e le Atua a tatou tatalo ma maua lona finagalo malie, e ao ona tatou utagia ana tulafono. (Salamo 119:129-136) Talu ai tatou te loto galo, e tatou te manaʻomia ai tulafono a Ieova, ia e faamanatu mai ai ana faatonuga ma poloaʻiga. O le mea moni, tatou te talisapaia le malamalama faaleagaga ua susulu mai, e ala i le faaalia mai o afioga a le Atua. (Salamo 119:129, 130) E tatou te loto faafetai foʻi, ona ua ‘faamalamalama mai fofoga’ o Ieova, e ui lava o loo ‘tafe ifo vaitafe i o tatou mata’ talu ai ua solia e isi lana tulafono.—Salamo 119:135, 136; Numera 6:25.
17 E mautinoa tatou te maua le finagalo malie o le Atua, pe afai e usiusitai i ana tulafono amiotonu. (Salamo 119:137-144) O le avea ma auauna a Ieova, ua iloa ai, e talafeagai mo ia le faauaʻi atu o tatou manatu i ana tulafono amiotonu, ma o ni poloaʻiga e ao ona tatou usitaia. (Salamo 119:138) Talu ai na usiusitai le faisalamo i poloaʻiga a le Atua, aiseā na ia faapea mai ai: “E faatauvaa lava aʻu, ma inosia?” (Salamo 119:141) E foliga mai, na ia faasino atu i le auala na manatu ai ona fili iā te ia. Pe afai tatou te lē faagutugutulua i lo tatou tulaga amiotonu, o le a lē tauemu mai isi iā i tatou. Peitaʻi o le itu tāua, o loo finagalo malie mai Ieova iā i tatou, auā ua tatou ola e tusa ma ana tulafono amiotonu.
Saogalemu ma Filemu
18, 19. O ā iʻuga ona o lo tatou tausi i tulafono a le Atua?
18 O le tausi i tulafono a le Atua, tatou te vavalalata atu ai iā te ia. (Salamo 119:145-152) Talu ai o loo tatou uaʻi atu i tulafono a Ieova, ua iloa ai e mafai ona valaau atu iā te ia ma o tatou loto atoa, ma e faatalitalia lona faafofoga mai. Atonu tatou te feala i le “tafa o ata” ma tatalo atu mo se fesoasoani. O se taimi sili lea ona lelei e tatalo ai! (Salamo 119:145-147) E latalata mai foʻi le Atua iā i tatou ona o loo tatou ʻalofia le amio leaga ma manatu i lana afioga o le upu moni e pei ona sa faia e Iesu. (Salamo 119:150, 151; Ioane 17:17) O la tatou faiā ma Ieova o le a faatumauina ai i tatou i lenei lalolagi fevaevaeaʻi ma i lana taua tele o Amaketo.—Faaaliga 7:9, 14; 16:13-16.
19 Talu ai lo tatou matuā faatāuaina o le afioga a le Atua, ua tatou olioli ai i le saogalemu moni. (Salamo 119:153-160) E lē pei o tagata amioleaga, tatou te ‘lē liliu ese i tulafono a Ieova.’ E tatou te naunau i tulafono a le Atua ma ua tatou saogalemu ai i lona alofa. (Salamo 119:157-159) E uunaʻia e tulafono a Ieova o tatou mafaufau, ina ia manatua mea o loo ia faafinagaloina mai iā i tatou i se tulaga patino. E lē gata i lea, o tulafono a le Atua, o ana faatonuga ia, ma ua tatou taliaina le aiā a le Atua e taʻitaʻia ai i tatou. Talu ai e ‘moni lava afioga a le Atua’ ma e lē mafai ona taʻitaʻia o tatou lava ala, tatou te taliaina ai le taʻitaʻiga a le Atua.—Salamo 119:160; Ieremia 10:23.
20. Aiseā ua tele ai lo tatou “filemu”?
20 O lo tatou naunau i tulafono a Ieova, ua tatou maua ai le filemu. (Salamo 119:161-168) E lē mafai e sauāga ona aveesea mai iā i tatou le ‘manuia mai le Atua’ e lē mafaatusalia. (Filipi 4:6, 7) Talu ai lo tatou matuā talisapaia o faamasinoga tonu a Ieova, tatou te vivii atu ai iā te ia, e “taʻi foʻi faafitu i aso.” (Salamo 119:161-164) Na pese le faisalamo: “Ua tele le filemu o ē naunau i lau tulafono; e leai foʻi se mea e tausuai ai i latou.” (Salamo 119:165) Pe afai tatou te alolofa iā Ieova ma tausi i ana tulafono, o le a lē tausuai ai faaleagaga e ala i se mea ua faia e se tasi po o se isi mea ua tupu.
21. O ā faaaʻoaʻoga o le Tusi Paia e faaalia ai ia aua le tausuai pe a aliaʻe faafitauli i le faapotopotoga?
21 E toʻatele o loo taʻua i le Tusi Paia, e leʻi tausuai i latou. O se faaaʻoaʻoga, e leʻi tausuai Kaio peitaʻi, sa “savali i le upu moni,” e ui i amioga e lē faale-Atua a Tioterifi. (3 Ioane 1-3, 9, 10) Na apoapoaʻi Paulo i fafine Kerisiano o Evotia ma Sunetui ina ia “tasi lo la manatu, i le Alii” ona e foliga mai ua iai se faafitauli i lo la va. E foliga mai, na la fesoasoani e foʻia lo la faafitauli ma faaauau pea ona auauna iā Ieova ma le faamaoni. (Filipi 4:2, 3) O lea la, ia aua le tausuai pe a aliaʻe ni faafitauli i le faapotopotoga. Ia tatou uaʻi atu i le tausia o tulafono a Ieova, ma ia manatua ‘o i ona luma o tatou ala.’ (Salamo 119:168; Faataoto 15:3) O lea, o le a leai se mea e aveesea ai le ‘tele o le filemu.’
22. (a) Pe afai tatou te usiusitai i le Atua, o le ā le faaeaga e mafai ona tatou olioli ai? (e) E faapefea ona tatou vaai iā i latou ua sesē ese mai le faapotopotoga Kerisiano?
22 Pe afai e fai ma masani le usiusitai iā Ieova, o le a faaeaina i tatou e vivii atu iā te ia. (Salamo 119:169-176) E ala i le ola e tusa ai ma tulafono a le Atua, e lē gata ua tatou olioli ai i le saogalemu faaleagaga ae ua faaauau ai ona ‘taʻu atu le viiga i o tatou laugutu.’ (Salamo 119:169-171, 174) O se faaeaga sili lea ua tatou maua i nei aso e gata ai. Na manaʻo le faisalamo ia faaauau pea ona ola ma vivii iā Ieova, ae peitaʻi, na ia “alu ese faapei o le mamoe ua sē.” (Salamo 119:175, 176) O nisi ua sesē ese mai le faapotopotoga Kerisiano, atonu o loo alolofa pea i le Atua ma mananaʻo e vivii atu iā te ia. O lea la, seʻi o tatou faia mea uma e mafai ina ia fesoasoani ai iā i latou, ia toe maua le saogalemu faaleagaga ma le olioli e vivii iā Ieova faatasi ma ona tagata.—Eperu 13:15; 1 Peteru 5:6, 7.
Malamalama Tumau i o Tatou Ala
23, 24. O ā aogā ua e maua mai le Salamo 119?
23 E mafai ona tatou maua aogā mai le Salamo 119 i auala eseese. O se faaaʻoaʻoga, e mafai ona tatou atili faalagolago ai i le Atua, auā o le fiafia moni e maua i le “savavali i le tulafono a Ieova.” (Salamo 119:1) Ua faamanatu mai e le faisalamo iā i tatou e ‘moni afioga a le Atua.’ (Salamo 119:160) E mautinoa la, e ao ona faateleina ai lo tatou talisapaia o le Afioga tusia a le Atua. O le manatunatu loloto i le Salamo 119, e ao ona uunaʻia ai tatou e suʻesuʻe ma le filigā le Tusi Paia. Na ole e lē aunoa le faisalamo i le Atua: “Ia e aʻoaʻo mai iā te aʻu i au tulafono.” (Salamo 119:12, 68, 135) Na ia ʻaiʻoi atu foʻi: “Ia e aʻoaʻo mai iā te aʻu i le faautauta lelei ma le poto; auā ua ou faamaoni i au poloaʻiga.” (Salamo 119:66) E ao foʻi ona tatou tatalo faapea.
24 O aʻoaʻoga a le Atua, e mafai ona maua ai se faiā vavalalata ma Ieova. E tele ni taimi na taʻua ai e le faisalamo o ia, o le auauna a le Atua. O le mea moni, na ia talanoa atu iā Ieova i ni upu e faagaeetia ai: “O iā te oe aʻu nei.” (Salamo 119:17, 65, 94, 122, 125; Roma 14:8) O se faaeaga le auauna ma vivii iā Ieova o se tasi o ana Molimau! (Salamo 119:7) Po o e auauna ma le fiafia i le Atua o sē faalauiloa le Malo? Afai o lea, ia mautinoa o le a faaauau ona lagolagoina oe ma faamanuia e Ieova i lenei galuega, pe afai e te faatuatua i lana afioga ma faasusulu atu lona malamalama i ou ala.
O le a Faapefea Ona E Tali?
• Aiseā e ao ai ona tatou naunau i le afioga a le Atua?
• E faapefea ona lagolagoina i tatou e le afioga a le Atua?
• O ā auala ua fesoasoani ai iā i tatou tulafono a Ieova?
• Aiseā ua filemu ai ma saogalemu tagata o Ieova?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 16]
O le afioga a le Atua, o le puna o le malamalama faaleagaga
[Ata i le itulau 17]
Pe afai tatou te naunau i tulafono a Ieova, o le a ia lē silasila mai iā i tatou o ni “otaota” o auro
[Ata i le itulau 18]
Pe afai tatou te faitauina i aso uma le Tusi Paia, o le a tatou manatuaina se mau e fesoasoani iā i tatou pe a tatalo