Po o E Faamaoni i Mea Uma?
Po o E Faamaoni i Mea Uma?
“O lē faamaoni i le mea itiiti, e faamaoni foʻi o ia i mea e tele.”—LUKA 16:10.
1. O le ā se tasi o auala e iloa ai le faamaoni o Ieova?
PE E te mātauina le mea e tupu i le ata lafoia o se laau a o faagasolo le aso? E fesuisuiaʻi le telē o le ata ma le itulagi e agaʻi i ai. E fesuisuiaʻi taumafaiga ma folafolaga a tagata e pei o le ata lafoia o se laau. Ae o Ieova e lē fesuisuiaʻi pe liliu o ia. Ua faapea mai Iakopo o ia o le “Tamā o malamalama, e lē o iā te ia se mea faalētumau, po o sina liliu itiiti.” (Iakopo 1:17) E lē femoumouaʻi Ieova ma e maufaatuatuaina, e oo lava i mea ninii. O ia o le “Atua faamaoni.”—Teuteronome 32:4.
2. (a) Aiseā e ao ai ona tatou suʻesuʻeina i tatou lava po o tatou faamaoni? (e) O ā fesili e faatatau i le faamaoni o le a talanoaina?
2 Ua faapefea ona silasila le Atua i le maufaatuatuaina o ona tagata tapuaʻi? E tutusa lana silafaga ma le faamatalaga a Tavita e uiga iā i latou na: “Ou te fia vaai i ē o faamaoni i le nuu, matou te nonofo ma aʻu; o lē savali i le ala ua sao ona lelei, o ia lava lea e auauna mai iā te aʻu.” (Salamo 101:6) Ioe, e fiafia le finagalo o Ieova i le faamaoni o ana auauna. Na tusia ma le tonu e Paulo: “E suʻesuʻeina i auauna tausi mea ina ia iloa ai le tagata ua faamaoni.” (1 Korinito 4:2) O ā mea e aofia ai i le faamaoni? O ā vala o le olaga e ao ona tatou faamaoni ai? O ā faamanuiaga e mafai ona maua ona o le “savali i le ala ua sao ona lelei”?
O le Uiga o le Faamaoni
3. E faapefea ona iloa po ua tatou faamaoni?
3 Ua taʻua i le Eperu 3:5: “Na faamaoni lava Mose.” Aiseā na faamaoni ai Mose? I le fausia ma le faatūina o le fale fetafaʻi, na faia e Mose le galuega “e tusa ma mea uma lava na poloaʻi mai ai Ieova iā te ia, ua faapea lava ona faia e ia.” (Esoto 40:16) O le avea ma tagata tapuaʻi o Ieova, tatou te faamaoni e ala i le usiusitai iā te Ia. E aofia ai le faamaoni iā Ieova a o feagai ma tulaga faigatā po o tofotofoga ogaoga. Ae peitaʻi, o le taulau manuia i le feagai ai ma tofotofoga tetele e lē na o le pau lea o le auala e iloa ai lo tatou faamaoni. Na fetalai Iesu: “O lē faamaoni i le mea itiiti, e faamaoni foʻi o ia i mea e tele; o lē amiolētonu i le mea itiiti, e amiolētonu foʻi o ia i mea e tele.” (Luka 16:10) E ao ona tatou faamaoni e oo lava i mea e foliga mai e itiiti.
4, 5. O le ā le mea ua faaalia i lo tatou faamaoni i “mea itiiti”?
4 E lua māfuaaga e tāua tele ai le faamaoni i “mea itiiti” i aso uma. Muamua, e faaalia ai lo tatou manatu e faatatau i le pule silisili ese a Ieova. Ia mafaufau i le tofotofoina o le faamaoni o le uluaʻi ulugalii, o Atamu ma Eva. E lē o se mea faigatā iā i laʻua lenā mea. Sa mafai ona la aai i fua o laau uma o le faatoʻaga o Etena, ae na o le tasi le laau na faasā ona aai ai, o le “laau e iloa ai le lelei ma le leaga.” (Kenese 2:16, 17) Ana la faamaoni e usiusitai i lenā faatonuga faigofie, na semanū e faaalia ai lo la lagolagoina o le pulega a Ieova. O le usitaia o faatonuga a Ieova i aso faisoo, e faaalia ai lo tatou lagolagoina o lana pulega.
5 O lona lua, o a tatou amio e tusa ma “mea itiiti,” e iloa ai le auala o le a tatou amioaʻi ai e tusa ma “mea e tele,” pe a feagai ma luʻi faigatā i o tatou olaga. I lenei tulaga, seʻi manatu i le mea na tupu iā Tanielu ma ana aumea Eperu faamaoni e toʻatolu, o Hanania, Mesaelu ma Asaria. Na ave faatagataotauaina i latou i Papelonia i le 617 T.L.M. A o talavou i latou, na latou nonofo ai i le maota o le tupu o Nepukanesa. O i inā na poloaʻia ai ia “latou aai i lea aso ma lea aso i mea taumafa a le tupu, atoa ma le uaina e inu ai o ia, ia tausia i latou i tausaga e tolu; a mavae ia, ona latou tutū ai lea i luma o le tupu.”—Tanielu 1:3-5.
6. O le ā le tofotofoga na feagai ma Tanielu ma ana aumea Eperu e toʻatolu i le maota o le tupu i Papelonia?
6 Peitaʻi o mea taumafa a le tupu o Papelonia, sa avea o se luʻi i talavou Eperu e toʻafā. E lē taumatea na aofia i mea taumafa a le tupu mea e faasāina i le tulafono a Mose. (Teuteronome 14:3-20) O manu sa fasia sa ono lē lelei ona faaaluina le toto, ma o le taumafaina o aano o na manu e solia ai le Tulafono a le Atua. (Teuteronome 12:23-25) Atonu na ofoina atu foʻi na taumafa i tupua, auā o le tū lenā a tagata Papelonia a o leʻi faia se talisuaga.
7. O le ā ua faaalia i le usiusitai o Tanielu ma ana uō e toʻatolu?
7 E lē taumatea sa lē tāua iā i latou i le maota o le tupu i Papelonia faasāsāaga i mea taumafa. Ae peitaʻi, na maumauaʻi Tanielu ma ana uō e lē aai i meaʻai na faasāina i le Tulafono a le Atua iā Isaraelu. Na aofia ai i lenei mataupu lo latou alofa ma le faamaoni i le Atua. O lea, na latou talosagaina ai na o fualaau ʻaina ma vai, ma sa tuuina atu iā i latou. (Tanielu 1:9-14) Atonu e lē tāua tele le mea na faia e nei talavou e toʻafā i nisi tagata i aso nei. Ae o lo latou usiusitai i le Atua, e faaalia ai lo latou lagolagoina o le pule silisili ese a Ieova.
8. (a) O le ā le tofotofoga faigatā o le faamaoni na feagai ma Eperu e toʻatolu? (e) O le ā le iʻuga o le tofotofoga, ma o le ā ua faaalia ai?
8 O le faamaoni i mea na foliga e faatauvaa, na sauniunia ai Tanielu ma ana uō e toʻatolu e fesagaʻi ma se tofotofoga telē. Tagaʻi ane i le Tanielu mataupu e 3, ma faitau i le auala na faasalaina ai i le oti nei talavou Eperu e toʻatolu, ina ua latou lē tapuaʻi i le tupua auro na faatūina e le tupu o Nepukanesa. Ina ua aumaia i luma o le tupu, na latou faailoa atu ma le mautinoa lo latou manatu: “Afai o lea, ua mafai lo matou Atua, matou te auauna i ai, ona laveaʻi mai iā te i matou ai le ogaumu e mū ai le afi, na te laveaʻiina mai lava i matou ai lau pule le tupu. A e peitaʻi, a lē o lea, ia e silafia e oe le tupu e, matou te lē auauna i ou atua; o le tupua auro foʻi ua e faatūina, matou te lē ifo i ai.” (Tanielu 3:17, 18) Pe na laveaʻiina i latou e Ieova? Na feoti leoleo na lafoina nei talavou i le ogaumu aasa ae na laveaʻiina ia Eperu faamaoni e toʻatolu, e leʻi afāina foʻi i le aasa o le ogaumu! Talu ai na latou faamaoni muamua i isi mea, na mafai ai ona latou faamaoni i lenā tofotofoga faigatā. Pe e lē o faaalia ai i inei le tāua o le faamaoni i mea iti?
Faamaoni e Tusa ai ma “ʻOa o le Amiolētonu”
9. O ā fetalaiga a Iesu i isi fuaiupu o loo muamua ma mulimuli ane i le Luka 16:10?
9 A o leʻi taʻua le manatu e faapea, o lē e faamaoni i mea e foliga mai e faatauvaa e faamaoni foʻi i mataupu tāua, na fautuaina e Iesu lana ʻaufaalogologo: “O le ʻoa o le amiolētonu ia outou fai ai uō mā outou, ina ia latou talia mai outou i fale faavavau, pe a oo ina lē toe aogā ia mea.” Na sosoo ai ma lana faamatalaga e faatatau i le faamaoni i mea itiiti. Ona ia fetalai loa lea e faapea: “Afai la tou te leʻi faamaoni i le ʻoa o le amiolētonu, o ai sē na te tuu atu iā te outou le ʻoa moni e tausi? . . . E lē mafai se auauna ona auauna i alii e toʻalua; auā e ʻinoʻino o ia i le tasi, a e alofa atu i le tasi; a lē o lea, e faapipii atu ia i le tasi, a e faalēaogā i le tasi. Tou te lē mafaia ona auauna i le Atua atoa ma le ʻoa.”—Luka 16:9-13.
10. E faapefea ona tatou faamaoni i le faaaogāina o “ʻoa o le amiolētonu”?
10 E tusa ai ma le mataupu atoa, o loo faasino atu le faatatauga muamua o fetalaiga a Iesu i le Luka 16:10 i le faaaogāina o le “ʻoa o le amiolētonu,” o lona uiga o mea faitino po o alāmanuia. Ua taʻua e amiolētonu ia mea auā o le tamaoaiga faaletino, aemaise lava tupe, e faafoeina e tagata agasala. E lē gata i lea, o le fia mauʻoa e mafai ona iʻu i le faia o gaoioiga amiolētonu. E tatou te faamaoni pe afai tatou te popoto e faaaogā a tatou meafaitino. Na i lo le faaaogāina mo na o o tatou lava lelei, tatou te mananaʻo e faaauiluma ai manaʻoga o le Malo ma fesoasoani ai i isi o loo pagātia. O le faamaoni i lenei auala, ua tatou faauō ai ma Ieova ma Iesu Keriso, o ē ana “fale faavavau.” O le a la taliaina i tatou i nei fale po o nofoaga, a lē o le ola e faavavau i le lagi, po o le parataiso i le lalolagi.
11. Aiseā e tatau ai ona tatou faamatala atu i tagata e ona le fale e tatou te taliaina foaʻi tauofo mo le galuega o loo faia e Molimau a Ieova i le lalolagi aoao?
11 Seʻi o tatou mafaufau foʻi i le mea tatou te ofo atu i tagata, pe a latou talia ia Tusi Paia po o lomiga faale-Tusi Paia a o tatou talaʻi atu, ma faamatala i ai tatou te taliaina meaalofa mo le galuega o loo faia e tagata o Ieova i le lalolagi. Pe lē o lenā ea ua tatou ofo atu iā i latou le avanoa e faaaogā ai ma le atamai a latou ʻoa? E ui o le faatatauga muamua o le Luka 16:10 e faasino atu i le faaaogāina o le ʻoa po o meafaitino, ae e mafai foʻi ona faatatau atu lenei mataupu silisili i isi vala o le olaga.
E Tāua le Faamaoni
12, 13. I ā vala e mafai ona tatou faaalia ai le faamaoni?
12 Na tusi Paulo: ‘Auā o loo taofi i tatou ua iā te i tatou le loto fuatia ifo lelei, o loo loto i tatou e amio lelei i mea uma lava.’ (Eperu 13:18) O “mea uma” e mautinoa e aofia ai mea tau tupe. E tatou te totogi ma le faamaoni a tatou aitalafu ma lafoga i le taimi e tatau ai. Aiseā? E tatou te faia faapea ona o o tatou lotofuatiaifo aemaise lava o lo tatou alolofa i le Atua ma ina ia usiusitai i ana faatonuga. (Roma 13:5, 6) O le ā so tatou lagona pe a tatou mauaina se mea e lē o tatou e ana? Ia saʻili e toe faafoʻi atu i lē ana. Maʻeu se molimau lelei o le a iʻu i ai pe a tatou faamatala atu le māfuaaga na tatou toe faafoʻi atu ai le mea totino!
13 O le faamaoni i mea uma e aofia ai le faamaoni i mea tatou te faigaluega ai. O le faamaoni i a tatou galuega, e faauaʻi mai ai isi i le Atua o loo tatou faailoa atu. Pe a tatou paiē i le galuega, tatou te lē faamaoni ai. Na i lo lea, ua tatou galulue mamafa e pei lava ua tatou faia mo Ieova. (Efeso 4:28; Kolose 3:23) O le fuafaatatau i se tasi atunuu o Europa, o le tasi vaetolu o le ʻaufaigaluega e talosagaina ma le pepelo se pepa maʻi mai le fomaʻi ina ia lē faigaluega ai. E lē faia e auauna a Ieova ni pepelo faapena ina ia ʻalofia ai le faigaluega. I nisi taimi, e siitia ai tulaga o Molimau a Ieova i galuega ona o le faamaoni ma le galulue mamafa.—Faataoto 10:4.
Faamaoni i le Talaʻiga
14, 15. O ā nisi o auala e tatou te faamaoni ai i le talaʻiga?
14 E faapefea ona tatou faaalia le faamaoni i le talaʻiga ua tuuina mai tatou te faia? Ua faamatala e le Tusi Paia: “O ia tatou te avatu soo ai le taulaga o le viiga i le Atua, o le fua lea o tatou laugutu, o loo faafetai atu i lona suafa.” (Eperu 13:15) O le auala sili e faaalia ai le faamaoni i le talaʻiga, ia lē aunoa ona faia. E lē tatau ona uma atu se masina e aunoa ma se talaʻi e uiga iā Ieova ma lona finagalo. O le auai e lē aunoa i le talaʻiga, e fesoasoani foʻi iā i tatou e faaleleia le auala e talaʻi ai ma ia taulau manuia ai.
15 O se isi auala lelei e faaalia ai le faamaoni i le talaʻiga, o le faatatauina lea o fautuaga o loo i Le Olomatamata ma La Tatou Faiva o le Malo. Pe afai tatou te sauniuni ma faaaogā taulimaga ua fautuaina po o isi taulimaga e aogā i lē ona le fale, o le a fua tele mai la tatou talaʻiga. Pe afai tatou te feiloaʻi i se tasi e fiafia i le feʻau o le Malo, pe tatou te vave toe asia lea tagata? Ae faapefea suʻesuʻega faale-Tusi Paia tatou te ono amata ma tagata fiafia? Po ua tatou faia e lē aunoa ma le faamaoni nei suʻesuʻega faale-Tusi Paia? O lo tatou faamaoni i le talaʻiga o le a iʻu i le ola e lē gata o i tatou a o i latou o ē faalogologo mai.—1 Timoteo 4:15, 16.
Ia Vavae Ese Mai le Lalolagi
16, 17. O ā auala tatou te faaalia ai o loo tatou vavae ese mai le lalolagi?
16 I lana tatalo i le Atua, na fetalai atu ai Iesu e uiga i ona soo: “Ua ou tuu atu lau afioga iā te i latou; ua ʻinoʻino foʻi le lalolagi iā te i latou, auā e lē ni o le lalolagi i latou, faapei o aʻu, ou te lē so le lalolagi aʻu. Ou te lē ole atu ina ia e ave ese iā te i latou i le lalolagi, a ia e tausi iā te i latou mai lē o loo leaga. E lē ni o le lalolagi i latou, faapei o aʻu foʻi, ou te lē so le lalolagi aʻu.” (Ioane 17:14-16) Atonu ua tatou maumauaʻi e vavae ese mai le lalolagi i mataupu tetele e pei o le solitū, aso faamanatu faalotu, aganuu, ma amioga lē mamā. Ae faapefea la mea laiti? Pe e mafai ea e aunoa ma le iloa ona tatou aafia i amioga a lenei lalolagi? O se faaaʻoaʻoga, a tatou lē faaeteete i le auala e laʻei ai, e mafai ona lē onomea ma lē talafeagai! O le faamaoni e manaʻomia ai le “onomea, ma ia lē teuanoaʻi” pe a oo mai i mataupu o laʻei ma teuga. (1 Timoteo 2:9, 10) Ioe, ‘ua tatou lē tuuina atu se mea e tasi e tausuai ai, ina neʻi taʻuleagaina la tatou galuega; a o mea uma lava ua faailoa ai i tatou, o auauna a le Atua i tatou.’—2 Korinito 6:3, 4.
17 E tatou te laʻei i se auala talafeagai i sauniga a le faapotopotoga ona o le faanaunauga ia faamamaluina Ieova. O le tulaga foʻi lenā pe a auai i fonotaga ma tauaofiaga. E ao ona fetaui lelei ma onomea o tatou laʻei. E mafai foʻi ona avea lenei mea ma molimau i isi o loo vaavaai mai. E oo foʻi i agelu o loo latou mātauina a tatou gaoioiga, e pei ona latou faia iā Paulo ma ana aumea Kerisiano. (1 Korinito 4:9) O le mea moni, e ao ona tatou laʻei onomea i taimi uma. O le faamaoni i le filifilia o laʻei e foliga mai o se mataupu itiiti i isi peitaʻi, e tāua tele lea i le silafaga a le Atua.
E Tauia le Faamaoni
18, 19. O le ā le taui o le faamaoni?
18 Ua taʻua Kerisiano moni o “auauna pule lelei a le alofa tunoa uiga eseese o le Atua.” O le māfuaaga lenā o lo latou faalagolago i “le malosi ua foaʻiina mai e le Atua.” (1 Peteru 4:10, 11) E lē gata i lea, i le avea o ni auauna pule, ua tuuina mai iā i tatou mea e lē o ni a tatou lava mea, ae o faailoaga o le alofa tunoa o le Atua, e aofia ai le talaʻiga. O le avea o i tatou o ni auauna pule lelei, tatou te faalagolago i le malosi ma le “matuā tele o le mana” mai le Atua. (2 Korinito 4:7) Maʻeu le aʻoaʻoina lelei o i tatou ina ia fesagaʻia so o se tulaga faigatā e ono tulaʻi mai i le lumanaʻi!
19 Na pese le faisalamo: “O outou na uma lava o ona tagata amio Atua, ia outou alolofa atu iā Ieova; e leoleoina e Ieova o ē faamaoni.” (Salamo 31:23) Ia tatou maumauaʻi ia faamaoni ma ia matuā talitonu o Ieova o ia “o le Faaola o tagata uma, aemaise lava o ē ua faatuatua” ma ē ua faamaoni.— 1 Timoteo 4:10.
Pe E te Manatua?
• Aiseā e ao ai ona tatou “faamaoni i mea itiiti”?
• E faapefea ona tatou faamaoni
i mea uma tatou te faia?
i le talaʻiga?
i le vavae ese mai le lalolagi?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 26]
A faamaoni i mea itiiti; e faamaoni foʻi i mea e tele
[Ata i le itulau 29]
‘Ia outou amiolelei i mea uma lava’
[Ata i le itulau 29]
O se auala lelei e faaalia ai le faamaoni, o le sauniuni lelei i le talaʻiga
[Ata i le itulau 30]
Ia laʻei talafeagai ma onomea