Ua Faaatagia Atu e Kerisiano le Mamalu o Ieova
Ua Faaatagia Atu e Kerisiano le Mamalu o Ieova
“Amuia o outou mata, auā ua vaavaai; ma o outou taliga, auā ua faalogo.”—MATAIO 13:16.
1. O le ā le fesili e oso mai i le mafaufau e uiga i gaoioiga a Isaraelu ina ua latou iloa Mose i le mauga o Sinai?
SA TATAU ona faalatalata atu Isaraelu iā Ieova ina ua latou faapotopoto i le mauga o Sinai. Auā foʻi, na ia faasaʻolotoina i latou mai Aikupito i lona aao malosi. Na ia tausia o latou manaʻoga, saunia meaʻai ma vai i le vaomatua. E lē gata i lea, na ia tuuina atu le manumalo iā i latou ina ua osofaʻia e Amaleka. (Esoto 14:26-31; 16:2–17:13) Na matuā fefefe ma gatete tagata ona o faititili ma uila a o latou tolauapi i le vaomatua i luma o le mauga o Sinai. Mulimuli ane, na latou vaaia Mose ina ua alu ifo mai le mauga o Sinai, ma na pupula paʻu o ona fofoga, lea na atagia ai le mamalu o Ieova. Peitaʻi na i lo le maofa ma talisapaia o lenei faaatagiaina mai o le mamalu o le Atua, na latou tuumuli. Na “latou fefefe lea i faalatalata iā te ia.” (Esoto 19:10-19; 34:30) Aiseā na fefefe ai ina ua latou iloa se faailoaga o le mamalu o Ieova, o Lē na faia le tele o mea mo i latou?
2. Aiseā atonu na fefefe ai Isaraelu ina ua vaaia le mamalu o Ieova lea na atagia atu i fofoga o Mose?
2 E foliga mai, na fefefe Isaraelu ona o le mea na tupu muamua. Na aʻoaʻia i latou e Ieova ina ua lē usiusitai ma le loto i ai iā te ia e ala i le faia o se tamaʻi povi auro. (Esoto 32:4, 35) Pe na latou aʻoaʻoina se lesona mai le aʻoaʻiga a Ieova ma talisapaia na aʻoaʻiga? E leai, e toʻatele e leʻi faia faapea. Ina ua afu le soifua o Mose, na ia toe otooto mai mea na tutupu e pei o le faia o le tamaʻi povi auro ma isi taimi na lē usiusitai ai Isaraelu. Na ia faapea atu i tagata: “Ona outou fouvale ai lea i le afioga a Ieova lo outou Atua, ua outou lē faatuatua iā te ia, ma outou lē faalogo i lona siʻufofoga. Ua outou fouvale iā Ieova talu le aso na ou faatoʻā iloa ai outou.”—Teuteronome 9:15-24.
3. O ā taimi na ufiufi ai e Mose ona fofoga?
3 Mātau le auala na gaoioi ai Mose ina ua fefefe Isaraelu. E faitauina faapea le tala: “Ua uma atu upu a Mose iā te i latou, ona tuuina lea e ia o le ufiufi i ona fofoga. A ulu atu Mose i luma o Ieova [i le fale fetafaʻi], ina ia la tautalatala ma ia, ona tuu ese ai lea o le ufiufi, ina seʻia toe ulufafo, ona alu atu lea o ia, ma fai atu i le fanauga a Isaraelu le mea na fetalai mai ai. Ua iloa e le fanauga a Isaraelu fofoga o Mose, ua pupula mai le paʻu o fofoga o Mose, ona tuu lea e Mose o le ufiufi i ona fofoga, ina seʻia toe ulufale atu la te tautalatala ma [Ieova].” (Esoto 34:33-35) Aiseā na ufiufi ai e Mose ona fofoga? O le ā se mea e mafai ona tatou iloa mai i lenei mea? E mafai ona fesoasoani tali o nei fesili iā i tatou ina ia toe iloilo ai la tatou faiā ma Ieova.
Na Latou Melea Faamanuiaga
4. O le ā le māfuaaga na faamatalaina e Paulo na ala ai ona ufiufi e Mose ona fofoga?
4 Na faamatala e Paulo, na māfua ona ufiufi e Mose ona fofoga ona o le tulaga o manatu ma loto o Isaraelu. Na tusi Paulo: “Ua lē mafai ai le fanauga a Isaraelu ona pulatoʻa atu i fofoga o Mose ona o le pupula o ona fofoga . . . [auā] sa faatauasoina o latou manatu.” (2 Korinito 3:7, 14) Pagā se tulaga ina a leaga! Sa finagalo Ieova ina ia mafuta vavalalata atu Isaraelu iā te ia auā o ona tagata filifilia. (Esoto 19:4-6) Ae na latou faatalatū e pulatoʻa atu i le faaatagiaina mai o le mamalu o le Atua. Na i lo le liliu atu o o latou loto ma manatu iā Ieova ma tapuaʻi iā te ia, na latou liliu ese mai iā te Ia.
5, 6. (a) O le ā le tulaga na tutusa ai le uluaʻi senituri ma Isaraelu i aso o Mose? (e) O le ā le eseesega o i latou na faalogo iā Iesu ma ē e leʻi faalogo?
5 I lenei vala, ua tatou maua ai se tulaga tutusa i le mea na tupu i le uluaʻi senituri T.A. Ina ua liliu Paulo i le faa-Kerisiano, o le taimi lea ua uma ona suia le Tulafono a Mose i le feagaiga fou, lea na avea ai Iesu Keriso, le Mose Sili ma puluvaga. Na matuā atagia atu iā Iesu le mamalu o Ieova i ana fetalaiga ma gaoioiga. Na tusi Paulo e faatatau iā Iesu ua toe faatūina: “O ia o le pupula o lona mamalu [le mamalu o le Atua] ma ua matuā tusa lava ma ia.” (Eperu 1:3) Maʻeu se avanoa matagofie na maua e tagata Iutaia! Na ono mafai ona latou faalogo atu i upu o le ola e faavavau na fetalaia e le Alo o le Atua! Ae pagā lea, e leʻi faalogo le toʻatele o ē na talaʻi atu i ai Iesu. Na sii mai e Iesu le valoaga a Ieova e ala iā Isaia e faatatau iā i latou na: “Auā ua mafiafia loto o lenei nuu, ma ua faalogo gata o latou taliga i faalogo, ua moeiini foʻi o latou mata; neʻi vaai o latou mata, ma faalogo o latou taliga, ma lagona o latou loto, ma liliuina i latou, ma ou faamālōlōina i latou.”—Mataio 13:15; Isaia 6:9, 10.
6 E telē le eseesega o Iutaia ma soo o Iesu, o ē na fetalai i ai Iesu: “Amuia o outou mata, auā ua vaavaai; ma o outou taliga, auā ua faalogo.” (Mataio 13:16) Ua faanaunau Kerisiano moni ia iloa Ieova ma auauna iā te ia. Ua latou fiafia e faia lona finagalo e pei ona faaalia mai i le Tusi Paia. O le iʻuga, ua atagia atu i Kerisiano faauuina le mamalu o Ieova e ala i la latou faiva o le feagaiga fou, ma o loo faia foʻi faapena e isi mamoe.—2 Korinito 3:6, 18.
Le Māfuaaga ua Ufitia ai le Tala Lelei
7. Aiseā e lē o se mea fou ai le teena e le toʻatele o le tala lelei?
7 E pei ona tatou iloa, na teena e i latou i aso o Iesu ma i latou i aso o Mose, le avanoa mataʻina na avatu i ai. Ua tutusa lelei ma o tatou taimi. E toʻatele ua teena le tala lelei o loo tatou talaʻia. E lē o se mea fou iā i tatou. Na tusi Paulo: “Afai foʻi ua ufitia la matou tala lelei, ua ufitia ia i ē ua fano; ua faatauasoina manatu o i latou o ē lē faatuatua e le atua o le lalolagi nei.” (2 Korinito 4:3, 4) E lē gata i taumafaiga a Satani e natia le tala lelei, ae ua ufiufi mata o le toʻatele ona e lē mananaʻo e fia iloa.
8. O le ā le auala ua faatauasoina ai le toʻatele i le valea, ma e faapefea ona tatou ʻalofia aafiaga faapena?
8 Ua faatauasoina mata o le toʻatele ona o le valea. Ua taʻua i le Tusi Paia o tagata ua “faapouliuligia o latou mafaufau, o liliueseina i latou i le ola i le Atua, ona o le valea ua iā i latou.” (Efeso 4:18) A o leʻi avea Paulo, o se tasi e poto i le Tulafono ma Kerisiano, sa faatauasoina o ia i le valea lea na ia sauāina ai le faapotopotoga a le Atua. (1 Korinito 15:9) Peitaʻi, na faailoa e Ieova le upu moni iā te ia. Ua faamatala e Paulo: “O lenei lava le mea na alofaina ai aʻu, ina ia muamua ona faaalia mai iā te aʻu e Iesu Keriso le onosai tele lava, ia avea aʻu ma faataʻitaʻi o ē a faatuatua iā te ia amuli, e maua ai le ola faavavau.” (1 Timoteo 1:16) I le pei o Paulo, o le toʻatele sa tetee i le upu moni a le Atua, ua auauna nei iā te Ia. O se māfuaaga lelei lea e ao ai ona talaʻi atu pea e oo lava iā i latou e tetee mai. E lē gata i lea, o le suʻesuʻeina e lē aunoa o le Afioga a le Atua ma malamalama i mea o taʻua ai, o le a puipuia ai i tatou mai le faia o ni mea sesē ona o le valea, e lē finagalo malie i ai Ieova.
9, 10. (a) Na faaalia faapefea e Iutaia i le uluaʻi senituri lo latou lē fia iloaina o se mea ma le faauamaaa? (e) Pe e iai se mea e tutusa ai ma lotu ua faapea mai o Kerisiano i aso nei? Ia faamatala.
9 Ua faalavelavea le vaaiga faaleagaga a le toʻatele ona latou te lē fia iloa se mea ma le maaa o latou loto. Na teena e le toʻatele o Iutaia Iesu ma ana aʻoaʻoga, ona sa latou pipii mau atu i le Tulafono a Mose. Peitaʻi e lē o tagata uma sa faapena. O se faaaʻoaʻoga, ina ua mavae le toe tū o Iesu, “ua anaana foʻi ositaulaga e toʻatele lava i le faatuatua.” (Galuega 6:7) Ae peitaʻi, na tusi Paulo e tusa ai ma le toʻatele o Iutaia: “Ua oo i nei ona pō, o loo i ai lava le ufiufi i o latou loto pe a faitauina Mose.” (2 Korinito 3:15) E foliga mai na iloa e Paulo le fetalaiga a Iesu i taʻitaʻi lotu Iutaia: “E suʻesuʻe outou i Tusi, auā ua outou manatu tou te maua ai le ola faavavau; o Tusi foʻi ia o loo molimau iā te aʻu.” (Ioane 5:39) Sa tatau ona fesoasoani le suʻesuʻeina o le Tusi Paia iā i latou, e iloa ai o Iesu o le Mesia. Ae peitaʻi, na talitonu tagata Iutaia i o latou lava manatu, ma e oo lava i le Alo faivavega o le Atua, e leʻi mafai ona ia faatalitonuina i latou.
10 Ua tutusa lelei lenā ma le toʻatele i aso nei o ē toʻaga i lotu ua faapea mai o Kerisiano. I le pei o tagata Iutaia i le uluaʻi senituri: “Ua latou maelega i la le Atua, a e lē tusa ma le malamalama.” (Roma 10:2) E ui lava ua suʻesuʻe e nisi le Tusi Paia, ae latou te lē mananaʻo e talitonu i mea ua taʻua ai. Ua latou mumusu e talia e faapea, ua aʻoaʻoina e Ieova ona tagata e ala i lana auauna faamaoni ma le mafaufau, o le vasega o Kerisiano faauuina. (Mataio 24:45) Ae ua tatou malamalama o loo aʻoaʻoina e Ieova ona tagata, ma ua agaʻigaʻi i luma le malamalama i le upu moni a le Atua. (Faataoto 4:18) Ua faamanuiaina i tatou i le poto e uiga i lona finagalo, ona ua tatou loto malilie na te aʻoaʻoina i tatou.
11. E faapefea i le talitonu na o mea e fiafia i ai le tagata ona natia ai le upu moni?
11 Ua faatauasoina isi ona o le talitonu na o mea latou te fiafia i ai. Na valoia mai o le a tauemu nisi i tagata o le Atua ma le feʻau o loo latou faalauiloa atu e uiga i le faatasi mai o Iesu. Na tusi Peteru: “Latou te mananaʻo ia lilo lenei mea iā te i latou,” aemaise lava o le aumaia e le Atua o le lolo i le lalolagi i aso o Noa. (2 Peteru 3:3-6) Ua taʻutino mai foʻi e i latou ua faapea mai o Kerisiano e latou te iloaina le alofa, agalelei ma le faamagalo o Ieova, ae peitaʻi ua latou manatu māmā pe e teena foʻi le mea moni e na te lē faasaoina o ē agasala. (Esoto 34:6, 7) E faia e Kerisiano moni taumafaiga ina ia malamalama ai i le mea o loo aʻoaʻo moni mai e le Tusi Paia.
12. Ua faapefea ona faatauasoina tagata e uputuu?
12 Ua faatauasoina le toʻatele o tagata lotu i uputuu. Na fetalai Iesu e faatatau i taʻitaʻi lotu i ona aso: “Ua faapea ona outou faalēaogāina le poloaʻiga a le Atua i a outou uputuu.” (Mataio 15:6) Na maelega tagata Iutaia e toe faafoʻisia le tapuaʻiga moni ina ua toe foʻi mai i le faaaunuuaina i Papelonia, ae peitaʻi, sa oo ina faamaualuluga ma fia amiotonu naʻuā le ʻaufaitaulaga. Na latou faia a latou tausamiga e tusa ma le tapuaʻiga, ae na manatu māmā i ai ma na faia e aunoa ma se ava i le Atua. (Malaki 1:6-8) I aso o Iesu, ua leva ona faaopoopo e le ʻautusiupu ma le ʻau Faresaio uputuu i le Tulafono a Mose. Na faailoa e Iesu le faagutugutulua o na tamāloloa, ona sa latou lē toe manatu i taʻiala amiotonu ia na faavae aʻe ai le Tulafono. (Mataio 23:23, 24) E ao i Kerisiano moni ona faaeteete ina neʻi latou see ese mai le tapuaʻiga moni ona o uputuu faalotu a tagata.
‘Iloa Atu Lē e Lē o Vaaia’
13. O ā auala e lua na vaaia ai e Mose se vaega o le mamalu o le Atua?
13 Na ole atu Mose i le Atua ina ia vaai i lona mamalu i le mauga, ma na ia vaaia se ata lafoia o le mamalu o Ieova. E leʻi ufiufia ona fofoga ina ua alu atu i le fale fetafaʻi. O Mose o se tagata faatuatua o lē na faanaunau e fai le finagalo o le Atua. E ui lava na faamanuiaina i le vaaia o se vaega o le mamalu o Ieova i se faaaliga, ae i se isi tulaga ua uma ona ia vaaia le Atua ona o lona faatuatua. Ua taʻua i le Tusi Paia e uiga iā Mose, “na faamalosi o ia pei o sē iloa atu i Lē lē o vaaia.” (Eperu 11:27; Esoto 34:5-7) Na ia faaatagia atu le mamalu o le Atua e lē gata i le pupula lea na alu atu ai ona fofoga ae, e ala foʻi i ana taumafaiga e fesoasoani i tagata Isaraelu ia iloa ma auauna iā Ieova.
14. Na faapefea ona silafia e Iesu le mamalu o le Atua, ma o le ā na ia fiafia e fai?
14 I le lagi, ua autausagā o silasila tuusaʻo Iesu i le mamalu o le Atua, a o leʻi faia le lagi ma le lalolagi. (Faataoto 8:22, 30) I lenā taimi, na atiina aʻe ai e Ieova ma Iesu le alofa faapelepele o le tasi i le isi. Na faaalia e Ieova le Atua lona matuā alofa faapelepele i lana ulumatua o mea na ia faia. Na alofa faapelepele atu foʻi Iesu i Lē na foaʻi maia le ola iā te ia. (Ioane 14:31; 17:24) Na matuā atoatoa le alofa i le va o le Tamā ma lona Alo. Na pei Iesu o Mose, na fiafia e faaatagia atu le mamalu o Ieova i mea na ia aʻoaʻo atu.
15. O le ā le auala e manatunatu ai Kerisiano i le mamalu o le Atua?
15 I le pei o Mose ma Iesu, ua naunau foʻi Molimau a le Atua i aso nei ia manatunatu i le mamalu o Ieova. Latou te lē o teena le tala lelei mamalu. Na tusi Paulo: “Pe a liliu i le Alii [e fai lona finagalo], ona aveeseina ai lea o le ufiufi.” (2 Korinito 3:16) Ua tatou suʻesuʻe i le Tusi Paia ona tatou te mananaʻo e fai le finagalo o le Atua. Ua tatou maitaulia le mamalu ua faaatagia atu i fofoga o le Alo o Ieova ma o le Tupu ua faauuina o Iesu Keriso, ma ua tatou faaaʻoaʻo i lana faaaʻoaʻoga. I le pei o Mose ma Iesu, ua tofia i tatou e talaʻi, ma aʻoaʻo isi e uiga i le Atua mamalu o loo tatou tapuaʻi i ai.
16. Aiseā ua faamanuiaina ai i tatou talu ai ua tatou iloa le upu moni?
16 Na tatalo Iesu: “Ou te faafetai iā te oe, loʻu Tamā e, . . . ina ua e nanā ia mea i ē popoto ma ē atamamai, a ua faaalia atu ia mea i tama valevale.” (Mataio 11:25) Ua avatu e Ieova i ē faamaoni ma lotomaulalo le malamalama e faatatau i lona finagalo ma ona uiga. (1 Korinito 1:26-28) Ua tatou malupuipuia i lana puipuiga, ma ua ia aʻoaʻoina i tatou ina ia maua aogā i le olaga. Tau ina ia tatou mafuta vavalalata atu iā Ieova i taimi uma ma talisapaia le tele o ana sauniuniga ina ia atili iloa ai o ia.
17. Ua faapefea ona oo ina tatou matuā iloa uiga o Ieova?
17 Na tusi Paulo i Kerisiano faauuina: “O loo vaavaai i tatou i le pupula o le Alii ma o tatou mata, e lē ufitia, ua liua ai i tatou ua foliga i ai nai le pupula e oo i le pupula.” (2 Korinito 3:18) Pe tatou te faamoemoe e ola i le lagi po o i le lalolagi, o le tele o lo tatou iloa o Ieova ma ona uiga o loo faaalia i le Tusi Paia, o le tele foʻi lenā o lo tatou faaʻoaʻo iā te Ia. Pe afai tatou te manatunatu ma le loto faafetai i le olaga, talaʻiga ma aʻoaʻoga a Iesu Keriso, o le a atili ai foʻi la ona atagia atu iā i tatou uiga o Ieova. Maʻeu le olioli i le iloa, o loo tatou viia lo tatou Atua, o Lē e ona le mamalu o loo tatou mananaʻo e faaatagia atu!
Pe E te Manatua?
• Aiseā na fefefe ai Isaraelu e vāai i le mamalu o le Atua lea na faaatagia atu e Mose?
• Na faapefea ona ‘ufitia’ le tala lelei i le uluaʻi senituri? ma i o tatou aso?
• E faapefea ona tatou faaatagia atu le mamalu o le Atua?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 19]
Sa lē mafai ona pulatoʻa atu Isaraelu i le pupula o paʻu o fofoga o Mose
[Ata i le itulau 21]
E pei o Paulo, e toʻatele sa tetee muamua i le upu moni a le Atua o loo auauna nei iā te Ia
[Ata i le itulau 23]
E fiafia auauna a Ieova e faaatagia atu le mamalu o le Atua