Po o Lelei Ona A‘oa‘oina Lou Loto Fuatiaifo?
Po o Lelei Ona Aʻoaʻoina Lou Loto Fuatiaifo?
PE IAI se taimi na e faapea ane ai, “Sa ou lagona lava i loʻu loto, e lē saʻo le mea lenā,” pe e faapea atu foʻi, “E lē mafai ona ou faia le mea lenā e te fai mai ai. O loo fai mai lava loʻu loto, e sesē le mea lenā”? O le “musumusuga” lenā a lou loto fuatiaifo, po o le lagona o lou loto i le mea e saʻo ma le mea e sesē, lea e faaleaga ai pe faatonu ai foʻi se tagata. Ioe, o le loto fuatiaifo, o se mea ua tuufaasolo mai iā i tatou.
E tusa lava po o se tagata e lē iloa le Atua, ae e mafai ona ia iloa le eseesega o le saʻo ma le sesē. Ua moni lenei mea talu ai na faia o ia i le faatusa o le Atua. E ui e gata mai lana taumafaiga ae e mafai ona ia faaalia uiga o le Atua, e pei o le poto ma le amiotonu. (Kenese 1:26, 27) Ina ua osofia Paulo e le agaga o le Atua, na ia tusi ai e faapea: “Auā pe a fai fua e nuu ese e lē o i ai le tulafono o mea e tusa ma le tulafono, e ui ina lē o i ai le tulafono, ua avea i latou ma tulafono iā te i latou; o i latou ia ua iloa mai ai le galuega o le tulafono ua tusia i o latou loto, e ō faatasi ai foʻi o latou loto fuatia ifo, o loo fefaaleagaʻi foʻi, pe fefaatonuaʻi o latou manatu.” *—Roma 2:14, 15.
O le uiga masani lenei na tuufaasolo mai i le uluaʻi tagata, o Atamu, e avea e pei o se “tulafono” tau amio, i tagata o lanu ma atunuu uma lava. Ona o lenei uiga e mafai ona tatou suʻesuʻe ifo iā i tatou lava ma iloa ai i tatou. (Roma 9:1) Na faia e Atamu ma Eva lenei mea i le taimi lava na solia ai le tulafono a le Atua; na lalafi i laʻua. (Kenese 3:7, 8) O se isi faaaʻoaʻoga o gaoioiga o le loto fuatiaifo, o le mea lea na tupu i le tupu o Tavita ina ua ia iloa ua agasala i lona faitauina o le nuu. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ona tuia lea o le loto o Tavita.”—2 Samuelu 24:1-10.
Pe a toe iloilo i mea na tatou faia, e mafai ona uunaʻia i tatou e le loto fuatiaifo e faaalia le salamō moni. Na tusi Tavita e faapea: “Na ou faalologo, ona palagia ai lea o oʻu ivi i loʻu faataiō i le aso atoa; Ona ou faailoa atu ai lea iā te oe o laʻu agasala, na ou lē ufitia foʻi laʻu amiolētonu; sa ou faapea, Ou te faaali atu iā Ieova oʻu solitulafono; ona e aveesea ai lea o le leaga o laʻu agasala.” (Salamo 32:3, 5) Ona o lona loto fuatiaifo, e mafai ai e lē ua fai mea sesē ona toe liliu atu i le Atua. E lē gata i lea, e iloa ai foʻi e manaʻomia ona ia maua le faamagaloga a le Atua ma mulimuli i Ona ala.—Salamo 51:1-4, 9, 13-15.
E mafai foʻi ona lapataʻia pe taʻitaʻia i tatou e le loto fuatiaifo pe a faia ni a tatou filifiliga po o se faaiʻuga e faatatau i amioga tatau. Atonu o le vala lenei o le loto fuatiaifo na fesoasoani iā Iosefa e muaʻi iloa ai, e sesē le mulilua ma e leaga; o se agasala faasaga i le Atua. Mulimuli ane na faaaofia ai se tulafono patino faasaga i le mulilua i Tulafono e Sefulu, ia na tuuina atu i le nuu o Isaraelu. (Kenese 39:1-9; Esoto 20:14) E manino lava, tatou te maua aogā e sili atu pe afai e aʻoaʻoina o tatou loto fuatiaifo e taʻitaʻia i tatou na i lo o le na ona faasalaina ai o i tatou. Po o le auala lenā o loo gaoioi ai lou loto fuatiaifo?
Aʻoaʻoina o le Loto Fuatiaifo e Faia Filifiliga Saʻo
E ui lava ua foaʻi mai iā i tatou uma le loto fuatiaifo, ae e faanoanoa, ona ua ponā lenā meaalofa. Sa lelei atoatoa le amataga o le fanau a tagata, ae peitaʻi “ua agasala tagata uma lava, ma ua lē oo i le viiga mai le Atua.” (Roma 3:23) Ona ua faaleagaina i le agasala ma le tino augavale, ua lē mafai ai ona saʻo atoatoa o tatou loto fuatiaifo e tusa ma le auala na uluaʻi finagalo ai Ieova. (Roma 7:18-23) E lē gata i lea, e iai foʻi isi vala e mafai ona aafia ai o tatou loto fuatiaifo. E mafai ona taaʻina i le auala na tausia aʻe ai i tatou, po o a tatou aganuu, talitonuga, ma le siʻosiʻomaga. E mautinoa lava, e lē fuaina se loto fuatiaifo lelei i le faia o amioga lē taupulea, ma le tulaga paʻū maulalo o amioga a le lalolagi.
O lea, e tatau ai ona maua e se Kerisiano taʻiala tumau ma amiotonu ia o loo maua i le Afioga a le Atua, le Tusi Paia. E mafai e nei taʻiala ona taʻitaʻia o tatou loto fuatiaifo ina ia iloa le mea tonu, ma faasaʻosaʻo ai. (2 Timoteo 3:16) Pe a taʻitaʻia o tatou loto fuatiaifo e tusa ma tapulaa a le Atua, e mafai ona puipui ai i tatou, ma fesoasoani “e iloa ai le lelei ma le leaga.” (Eperu 5:14) A aunoa ma tapulaa a le Atua, atonu o le a lē lapataʻia i tatou e o tatou loto fuatiaifo pe a tatou sē ese atu i se auala leaga. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O i ai le ala ua tonu i le manatu o le tagata; a o lona taunuuga, o ala ia e oti ai.”—Faataoto 16:25; 17:20.
Ua faataatitia mai i le Afioga a le Atua taʻitaʻiga manino i nisi vala o le olaga e lelei ona tatou mulimuli ai. I le isi itu, e tele tulaga e lē o aumaia ai i le Tusi Paia ni faatonuga maʻoti. O nei tulaga atonu e aofia ai filifiliga i le saʻilia o ni galuega, mataupu i le soifua mālōlōina, faafiafiaga, laʻei ma teuga, ma isi lava vala. I na tulaga taʻitasi, e lē faigofie ona iloa po o le ā le mea e ao ona fai ma faia ai le faaiʻuga saʻo. O lea la, e ao ona tatou maua le uiga o Tavita, o lē na tatalo e faapea: “Ieova e, ia e faailoa mai iā te aʻu ou ala; ia e aʻoaʻo mai iā te aʻu i ou magāala. Ia e taʻitaʻi mai iā te aʻu i le mea moni mai iā te oe, ma aʻoaʻo mai iā te aʻu, auā o oe o le Atua o loʻu olataga.” (Salamo 25:4, 5) O lo tatou malamalama lelei i le silafaga ma ala o le Atua, o le tele foʻi lea o lo tatou mafaia ona fuafua saʻo o tatou tulaga, ma faia filifiliga ma le loto fuatiaifo mamā.
I lea, pe a fesagaʻi ma se fesili po o se filifiliga, e tatau ona tatou mafaufau muamua i taʻiala a le Tusi Paia e ono faatatau i ai. O nisi o nei filifiliga, atonu o le amanaʻia o le tulaga ulu (Kolose 3:18, 20); le faamaoni i mea uma (Eperu 13:18); ʻinoʻino i le leaga (Salamo ); tausisia o le filemu ( 97:10Roma 14:19); usiusitai i pule ua faatūina (Mataio 22:21; Roma 13:1-7); o le tapuaʻi atu na o le Atua (Mataio 4:10); le lē avea o ni ō le lalolagi (Ioane 17:14); ʻalofia aumea leaga (1 Korinito 15:33); ia laʻei ma teu i teuga onomea (1 Timoteo 2:9, 10); ma aua le faatausuaiina isi (Filipi 1:10). O le iloa o le taʻiala patino a le Tusi Paia e fesootaʻi i ai, e faamalosia ai o tatou loto fuatiaifo ma fesoasoani i lo tatou faia o ni filifiliga saʻo.
Faalogo i Lou Loto Fuatiaifo
Ina ia mafai ona fesoasoani o tatou loto fuatiaifo iā i tatou, e tatau ona faalogo i ai. E mafai ona tatou maua aogā mai le tali vave atu i le musumusuga a o tatou loto fuatiaifo ua aʻoaʻoina e le Tusi Paia. E mafai ona faatusaina le loto fuatiaifo ua aʻoaʻoina i ni molī e mumū mai pe a faalētonu se mea i le afi o le taavale. Seʻi faapea ua mumū mai se moli, e lapataʻia ai i tatou ua laʻitiiti le suāuu o le taavale. O le ā le mea e ono tupu pe a tatou lē vave tali atu i le lapataʻiga ae faaauau ona ave le taavale? E ono matuā faaleagaina ai le afi o le taavale. I se auala faapena, e mafai ona lapataʻi pe musumusu mai o tatou loto fuatiaifo ua sesē se gaoioiga ua tatou faia. Pe a faatusatusa taʻiala ma tapulaa a le Tusi Paia ma se gaoioiga o tatou faia po o se mea o fuafua e fai, e faaemoemo mai e o tatou loto fuatiaifo se lapataʻiga, e pei o le mumū mai o le moli o se taavale. O le utagia o le lapataʻiga, o le a fesoasoani iā i tatou e ʻalofia ai iʻuga leaga o gaoioiga sesē, ae e faatumauina ai foʻi ona gaoioi o tatou loto fuatiaifo i le auala saʻo.
O le ā le mea e tupu pe afai e tatou te lē amanaʻia le lapataʻiga? O le a agaʻi ina malō le loto fuatiaifo. O le iʻuga o le faaauau pea ona lē amanaʻia le loto fuatiaifo, e ono faatusaina i se paʻu o le tino ua susunu i se uʻamea aasa. Ua lē toe mafai e ʻafuʻafu o le maʻila ona lagona se mea. (1 Timoteo 4:2) Ua lē toe lagona e se loto fuatiaifo faapea se tigā i le faia o le agasala, e lē o toe aumaia foʻi se lapataʻiga e puipuia ai mai le toe faia o le agasala. O se loto fuatiaifo ua maʻila, ua lē amanaʻia tapulaa a le Tusi Paia o le saʻo ma le sesē, ma ua leaga ai lea loto fuatiaifo. O lē ua faaleagaina lona loto fuatiaifo, ua “lē lagona se mea” ma ua liliu ese ai mai le Atua. (Efeso 4:17-19; Tito 1:15) Pagā se iʻuga mataʻutia!
“Ia iā te Outou le Loto Fuatiaifo Lelei”
Ina ia tumau pea ona maua se loto fuatiaifo lelei, e manaʻomia ai ni taumafaiga faifai pea. Na taʻua e Paulo: “O le mea lea ou te taumafai ai aʻu, ina ia maua e aʻu le loto fuatia ifo e lelei i le Atua atoa ma tagata e lē aunoa.” (Galuega 24:16) Sa suʻesuʻe e lē aunoa e le Kerisiano o Paulo ona ala ma faasaʻosaʻo ai, ina ia lē faia se mea e faatigā ai le finagalo o le Atua. Sa iloa e Paulo e faapea, i le iʻuga, o le a filifilia ai e le Atua pe saʻo pe sesē, mea tatou te faia. (Roma 14:10-12; 1 Korinito 4:4) Na faapea mai Paulo: “E lē lilo foʻi se tasi mea na faia i ona luma, a ua taatia fua ma ua aliali mai o mea uma lava i lana silafaga, tatou te taʻu atu iā te ia a tatou amio.”—Eperu 4:13.
Na taʻua foʻi e Paulo, e aua le faia ni mea e tausuai ai isi tagata. O se tasi o faaaʻoaʻoga talafeagai, o lana fautuaga i Kerisiano i Korinito, e faatatau lea i “le ʻai i mea e fāsia mo tupua.” O le uiga o lona manatu, e tusa lava pe e lē o feteenaʻi le gaoioiga ma le Afioga a le Atua, ae e tāua tele ona manatu mamafa i loto fuatiaifo o isi. Pe a lē faia faapea, e mafai ona faaleagaina ai le itu faaleagaga o o tatou uso, ‘o ē na maliu ai Keriso.’ E faaleagaina ai foʻi la tatou lava faiā ma le Atua.—1 Korinito 8:4, 11-13; 10:23, 24.
O lea, ia faaauau pea ona aʻoaʻoina lou loto fuatiaifo ina ia maua ai pea se loto fuatiaifo lelei. Pe a faia ni filifiliga, ia saʻili le taʻitaʻiga a le Atua. (Iakopo 1:5) Ia suʻesuʻe le Afioga a le Atua ma tuu atu i ana taʻiala e faasaʻoina lou mafaufau ma lou loto. (Faataoto 2:3-5) Pe a mapuna aʻe mataupu matuiā, ia talanoa atu i Kerisiano taʻumatuaina, ina ia mautinoa ai ua e maua le malamalamaga saʻo o taʻiala o le Tusi Paia na e aofia ai. (Faataoto 12:15; Roma 14:1; Kalatia 6:5) Ia manatunatu i le auala o le a aafia ai lou loto fuatiaifo ona o au filifiliga, le auala o le a aafia ai isi, ma e sili atu ona tāua, o le auala o le a aafia ai la oulua faiā ma Ieova.—1 Timoteo 1:5, 18, 19.
O o tatou loto fuatiaifo, o se meaalofa ofoofogia mai lo tatou Tamā alofa o loo i le lagi, o Ieova le Atua. O le faaaogāina e ōgatusa ma le finagalo o Lē na aumai ai, o le a tatou mafuta vavalalata atu ai i Lē na faia i tatou. A o tatou taumafai ina ia maua se “loto fuatia ifo lelei” i mea uma tatou te faia, ua atili ai ona tatou faaalia atu, ua faia i tatou i le faatusa o le Atua.—1 Peteru 3:16; Kolose 3:10.
[Faamatalaga pito i lalo]
^ pala. 3 O le upu Eleni o loo faaliliuina i le upu loto fuatiaifo, o lona uiga “o le iloa o mea ua tonu.” (The Analytical Greek Lexicon Revised, a Harold K. Moulton); “o le faaeseeseina o le amio lelei ma le amio leaga.”—Greek-English Lexicon, a J. H. Thayer.
[Ata i le itulau 13]
Po o aʻoaʻoina lou loto fuatiaifo e taʻitaʻia oe na i lo o le faamasinoina o oe?
[Ata i le itulau 14]
E mafai ona maua se loto fuatiaifo lelei, mai lo tatou aʻoaʻoina mafaatatauina taʻiala a le Tusi Paia
[Ata i le itulau 15]
Aua neʻi faataliga tuli i lapataʻiga a lou loto fuatiaifo