O Ieova o lo Tatou Leoleo Mamoe
O Ieova o lo Tatou Leoleo Mamoe
“O Ieova, o loʻu leoleo mamoe o ia; e leai se mea ou te mativa ai.”—SALAMO 23:1.
1-3. Aiseā e lē o se mea e ofo ai le faatusaina e Tavita o Ieova i se leoleo mamoe?
PE AFAI e faatonuina oe e faamatala le auala e tausia ai e Ieova ona tagata, o le ā lau tali? O le ā se faatusatusaga o le a e faia e faaalia ai lana tausiga alofa i ana auauna faamaoni? I le silia i le 3,000 tausaga ua mavae, na tusia ai e Tavita i le salamo se faamatalaga matagofie e uiga iā Ieova. Na ia faaaogā se tala faafaatusa na maua mai i le galuega sa ia faia a o talavou.
2 Na avea Tavita ma leoleo mamoe a o talavou. O lea la, sa ia malamalama lelei lava e faatatau i le tausia o mamoe. Na ia iloa afai e lē tausia lelei mamoe, o le a leiloloa ma gaoia e tagata pe ʻaina foʻi e manufeʻai. (1 Samuelu 17:34-36) A aunoa ma se leoleo mamoe alofa, e lē mafai ona maua e mamoe se laufanua lelei e aai ai. E lē taumatea na manatua e Tavita le tele o taimi na ia taʻitaʻia, puipuia ma fafaga ai mamoe.
3 E lētioa la, na manatua e Tavita le galuega a se leoleo mamoe ina ua osofia o ia e le agaga paia e faamatala le tausiga a Ieova i ona tagata. Na tusia e Tavita le Salamo 23 i upu amata nei: “O Ieova, o loʻu leoleo mamoe o ia; e leai se mea ou te mativa ai.” Seʻi o tatou talanoaina le māfuaaga ua talafeagai lelei ai lenei faamatalaga. O le a fesoasoani le Salamo e 23 tatou te iloa ai auala o loo tausia ai e Ieova ona tagata tapuaʻi, e pei ona tausia e se leoleo mamoe ana mamoe.—1 Peteru 2:25.
Se Faatusatusaga Talafeagai
4, 5. Ua faamatalaina faapefea i le Tusi Paia amioga a mamoe?
4 Ua taʻua i le Tusi Paia le tele o taʻu e faatatau iā Ieova le Atua, ae o le taʻu o le “leoleo” mamoe ua faaalia ai lona agaalofa. (Salamo 80:1) Ina ia malamalama i le māfuaaga ua talafeagai ai ona taʻua Ieova le Atua o se leoleo mamoe, e lelei ona iloa ni mea se lua: muamua, o amioga a mamoe, ma lona lua, o avega tauave ma uiga o le leoleo mamoe lelei.
5 E masani ona faamatalaina i le Tusi Paia amioga a mamoe, e pei o lo latou nofo sauni e tali atu i le naunau o le leoleo mamoe iā i latou (2 Samuelu 12:3), o ni manu filemu (Isaia 53:7), ma le lē mafai ona latou puipuia i latou lava. (Mika 5:8) Na taʻua e se tasi o tusitala o lē na tausia mamoe mo le tele o tausaga: “E lē mafai e mamoe ona ‘tausia i latou lava’ e pei ona manatu i ai isi. E lē pei o isi lafu manu, e manaʻomia pea e mamoe le uaʻi atu ma le fesoasoani.” E manaʻomia e nei manu le tausiga lelei a se leoleo mamoe alofa ina ia ola ai.—Esekielu 34:5.
6. Ua faapefea ona faamatalaina e se lomifefiloi mea e masani ona fai e se leoleo mamoe anamua?
6 O ā mea sa masani ona fai e se leoleo mamoe anamua? Ua taʻua e se tasi lomifefiloi o le Tusi Paia: “E na te taʻitaʻiina le lafu mai i le lotoā i le taeao pō, ma avatu i le laufanua e iai le mutia e aai ai. O i inā na te leoleo ai i latou i le aso atoa, ma faamautinoa e lē sē ese se mamoe. Ae afai e misi lana vaai i se taimi ma ua sē ese se mamoe, e tinoū o ia e saʻili seʻia maua ma toe aumai i le lafu. . . . I le pō na te aumaia le lafu i le lotoā, faaaogā lona tootoo e faitau ai i latou a o gasolo atu i le faitotoʻa, ma faamautinoa e lē o misi se tasi. . . . E masani ona ia leoleoina i latou i le pō neʻi osofaʻia e manu feʻai pe gaoia foʻi e tagata.” *
7. Aiseā na tatau ai ona matuā onosai ma agaalofa le leoleo mamoe i nisi taimi?
7 Sa iai taimi na manaʻomia ai le onosai ma se uiga agaalofa i le tausiga o mamoe, aemaise lava mamoe fafine ua totō ma tamaʻi mamoe. (Kenese 33:13) Ua taʻua i se tasi tusi: “E masani ona fanau se mamoe i se itu o le mauga e mamao ese mai le lafu. E puipui e le leoleo mamoe le mamoe fafine i ona taimi e vaivai ai, na te sii i luga le tamaʻi mamoe e leʻi malosi lelei, ma avatu i le mea sa iai le lafu. Pe a mavae le fanau mai seʻia oo ina savali, e na te tauaveina o ia i lona fatafata po o le gauga pito i totonu o lona ofu talaloa.” (Isaia 40:10, 11) Na manaʻomia e se leoleo mamoe lelei ona toa ma agaalofa.
8. O ā māfuaaga o loo taʻua e Tavita mo lona faatuatuaina o Ieova?
8 “O Ieova o loʻu leoleo mamoe o ia.” O se faamatalaga talafeagai lelei lea e uiga i lo tatou Tamā o i le lagi. A o tatou iloiloina le Salamo 23, o le a tatou iloa ai o loo tausia i tatou e le Atua e pei o se leoleo mamoe toa ma agaalofa. O loo faaalia e Tavita i le fuaiupu muamua na ia matuā talitonu, o le a faia e le Atua sauniuniga talafeagai uma mo Ana mamoe ina ia ‘leai se mea e matitiva ai i latou.’ I fuaiupu o loo mulimuli mai, ua taʻua ai e Tavita māfuaaga e tolu mo lona faatuatuaina o Ieova: E taʻitaʻiina, puipuia ma fafaga e Ieova Ana mamoe. Seʻi o tatou talanoaina auauaʻi nei māfuaaga.
“E na te Taʻitaʻi iā te Aʻu”
9. O le ā le vaaiga toʻafilemu o loo faamatalaina e Tavita, ma e faapefea ona oo mamoe i lenā laufanua?
9 Muamua, e taʻitaʻi e Ieova ona tagata. Ua tusi Tavita: “Na te ave aʻu i le mea e i ai le vao muʻa ou te taoto ai; na te taʻitaʻi iā te aʻu i tafatafa o vai e tafe lemū. Na te faafoʻisia mai loʻu agaga; na te taʻitaʻi iā te aʻu i ala o le amiotonu ona o lona suafa.” (Salamo 23:2, 3) O se lafu o loo taooto filemu i le vao muʻa. I nei upu, ua faamatalaina ai e Tavita se vaaiga e faaalia ai le lotomalie, faafouina, ma le saogalemu. O le upu Eperu ua faaliliuina i le “vao muʻa,” o lona uiga o se “nofoaga toʻafilemu.” E lē mafai e mamoe ona saʻilia se laufanua lafulemu e taooto ai ma le filemu. E ao i lo latou leoleo mamoe, ona taʻitaʻiina i latou i se “nofoaga toʻafilemu” faapena.
10. Ua faaalia faapefea e le Atua lona faatuatuaina o i tatou?
10 Ua faapefea ona taʻitaʻiina i tatou e Ieova i aso nei? O se tasi o auala, o faaaʻoaʻoga. Ua faalaeiauina i tatou e Lana Afioga ina ia ‘faaaʻoaʻo i le Atua.’ (Efeso 5:1) Ua taʻua i fuaiupu o loo siʻomia ai na upu, le alofa mutimutivale, faamagaloga ma le alofa. (Efeso 4:32; 5:2) E mautinoa ua faataatia e Ieova le faaaʻoaʻoga sili ona lelei i le faaalia o na uiga māfana. Po o se mea faigatā tele le faaaʻoaʻo iā te ia e pei ona ia talosaga mai ai? E leai. O lenā fautuaga mai le Atua, o se faailoga ofoofogia lea o lona faatuatuaina o i tatou. I le ā le auala? Na faia i tatou i le faatusa o le Atua, o lona uiga ua tatou maua uiga lelei tau amio ma mafai ona avea ma tagata faaleagaga. (Kenese 1:26) O lea la, ua silafia e Ieova, e ui i lo tatou lē lelei atoatoa, ae ua mafai ona tatou faaalia uiga e pei ona ia faataʻitaʻia. Seʻi tomānatu, ua mautinoa e lo tatou Atua alofa, e mafai ona tatou faataʻitaʻi atu iā te Ia. Afai tatou te mulimuli i lana faaaʻoaʻoga, o le a ia taʻitaʻiina i tatou i se “nofoaga toʻafilemu.” I lenei lalolagi sauā, o le a tatou ‘nonofo ai ma le filemu’ ma le saogalemu ona ua tatou iloa ua finagalo malie le Atua iā i tatou.—Salamo 4:8; 29:11.
11. I le taʻitaʻiina o ana mamoe, o ā mea ua silafia e Ieova, ma ua faapefea ona atagia mai i mea ua ia faafinagaloina mai iā i tatou?
11 E alofa ma onosai Ieova a o ia taʻitaʻiina i tatou. E manatunatu se leoleo mamoe i mea e gata ai le malosi o ana mamoe, ma taʻitaʻiina i latou “e faatatau” i o latou malosi. (Kenese 33:14) Ua faapena ona taʻitaʻiina e Ieova ana mamoe e faatatau i lo latou malosi. Ua ia silafia o tatou agavaa ma tulaga. O lona uiga, na te lē tāpā mai iā i tatou ni mea e sili atu na i lo mea tatou te mafaia. E finagalo o Ia, ia tatou faia ma le loto mea uma. (Kolose 3:23) Ae faapefea pe afai ua e matua, ma ua lē mafai ona faia mea sa masani ona e faia? Ae ā pe afai ua faatapulaa mea e te faia ona o se gasegase tugā? O le mea ia manatua, e manaʻomia ona tatou faia ma le loto mea uma. E lē tutusa ni mea e faia e ni tagata se toʻalua. O le auauna ma le loto o lona uiga, o le faaaogā uma o lou malosi i le tele e te mafai ai i le auaunaga a le Atua. E faatāua e Ieova la tatou tapuaʻiga e fai ma le lotoatoa, e ui lava i faalētonu e ono aafia ai mea tatou te faia.—Mareko 12:29, 30.
12. O le ā le faaaʻoaʻoga mai le Tulafono a Mose e faaalia ai e taʻitaʻia e Ieova ona tagata e faatatau i le tulaga o ana mamoe?
12 Ina ia faataʻitaʻia le taʻitaʻiga a Ieova “e faatatau” i le malosi o ana mamoe, seʻi manatu i faamatalaga e uiga i nisi taulaga mo agasala, ia na taʻua i le Tulafono a Mose. Na finagalo Ieova i taulaga sili ona lelei ia na ofoina atu ma le loto faafetai. Peitaʻi, sa faia le taulaga e tusa ma le mea e mafai e lē na ofoina atu. Ua taʻua i le Tulafono: “A lē maua e ia se tamaʻi mamoe, ona au mai ai lea . . . o le uluga manutagi, po o tamaʻi lupe e lua fua.” Ae faapefea pe a lē lava le tupe e faatau mai ni tamaʻi lupe e lua? Ona mafai lea ona ia aumaia le “falaoa lelei.” (Levitiko 5:7, 11) Ua faaalia ai i inei, e leʻi tāpā e le Atua se mea e lē gafatia e le tagata. Talu ai e lē mafai ona sui le Atua, e faamāfanafanaina i tatou i le iloaina, e na te lē tāpā ni mea e sili atu i mea e mafai ona tatou avatu. Na i lo lea, e talia mea tatou te faia e tusa ma o tatou tulaga. (Malaki 3:6) O se fiafiaga le taʻitaʻia o i tatou e sea Leoleo Mamoe malamalama!
“Ou te Lē Fefe Lava i se Mea Leaga; Auā o Oe Ta te Faatasi ma Aʻu”
13. I le Salamo 23:4, ua faapefea ona tautala ma le matuā māfana Tavita ma aiseā e lē o se mea e ofo ai?
13 Ua taʻua e Tavita le māfuaaga lona lua mo lona faatuatuaina o Ieova: E puipuia e Ieova ana mamoe. Tatou te faitau ai e faapea: “E ui lava ina ou savali i le vanu o le ata o le oti, ou te lē fefe lava i se mea leaga; auā o oe ta te faatasi ma aʻu; o lau laau ma lou tootoo e faamāfanafanaina ai aʻu.” (Salamo 23:4) Ua faaalia i nei upu le matuā māfana o Tavita iā Ieova, auā ua ia faaaogā le soānauna “o oe.” E lē o se mea lenei e ofo ai, auā o loo talanoa Tavita e uiga i le fesoasoani a le Atua iā te ia ina ia onosaia faigatā. Na savalia e Tavita le tele o vanu mataʻutia po o tulaga faigatā i taimi na lamatia ai lona ola. Peitaʻi, e leʻi fefe o ia auā na ia lagona, sa la faatasi pea ma le Atua—lē ua nofo sauni ma lona “tootoo” ma lana “laau” e puipuia o ia. O le iloaina o lenei puipuiga na faamāfanafanaina ai Tavita, ma e lē taumatea na atili ai ona māfana o ia iā Ieova. *
14. O le ā le faamautinoaga ua i le Tusi Paia e tusa ai ma le puipuiga a Ieova, ae o le ā le mea e lē uiga i ai?
14 Ua faapefea ona puipuia e Ieova ana mamoe i aso nei? Ua faamautinoa mai i le Tusi Paia, e lē mafai e ē tetee, e tusa lava po o temoni po o tagata ona aveesea ana mamoe mai le lalolagi. E lē taitai ona faatagaina e Ieova lenā mea. (Isaia 54:17; 2 Peteru 2:9) Peitaʻi, e lē uiga ai faapea o le a puipuia e lo tatou Leoleo mamoe i tatou mai faigatā uma. E oo iā i tatou tulaga faigatā o loo taatele i tagata, ma tatou te fesagaʻi ma teteega ia e oo i Kerisiano moni uma. (2 Timoteo 3:12; Iakopo 1:2) I se tulaga faafaatusa, e iai taimi tatou te ono ‘savavali ai i le vanu o le ata o le oti.’ O se faaaʻoaʻoga, atonu e toetoe lava ina a tatou feoti ona o sauāga po o se tulaga faigatā tau le soifua mālōlōina. Pe atonu foʻi ua lata ina oti po ua maliu foʻi se tasi e pele iā i tatou. I taimi e foliga mai o ni tulaga faigatā, o loo iā i tatou lo tatou Leoleo Mamoe, ma o le a ia puipuia i tatou. E faapefea?
15, 16. (a) I ā auala ua fesoasoani ai Ieova iā i tatou e faafoe toʻatugā tatou te ono fesagaʻia? (e) Faamatala se mea na tupu e faaalia ai le fesoasoani o Ieova i taimi faigatā.
15 E leʻi folafola mai e Ieova na te faia ni gaoioiga faavavega. * Peitaʻi, e mafai ona tatou mautinoa: O le a fesoasoani Ieova iā i tatou e foʻia so o se toʻatugā tatou te ono fesagaʻia. E na te foaʻi mai iā i tatou le poto e faafoe ai “tofotofoga eseese.” (Iakopo 1:2-5) E lē gata e faaaogā e le leoleo mamoe lana laau po o le tootoo e tutuli ese ai manu feʻai, ae e faasino ai foʻi ana mamoe i le itulagi saʻo. E mafai foʻi ona uunaʻia i tatou e Ieova, atonu e ala i se uso Kerisiano, ina ia faatatau fautuaga a le Tusi Paia ia e ono faia ai ni suiga tetele i o tatou tulaga. E lē gata i lea, e mafai e Ieova ona foaʻi mai iā i tatou le malosi e tumau ai. (Filipi 4:13) E ala i lona agaga paia, ua mafai ai ona ia faaauupegaina i tatou i le “matuā tele o le mana.” (2 Korinito 4:7) O le agaga o le Atua, ua mafai ai ona tatou onosaia so o se tofotofoga e ono aumaia e Satani iā i tatou. (1 Korinito 10:13) Pe e lē faamāfanafana ea le iloaina e nofo sauni Ieova e fesoasoani iā i tatou?
16 Ioe, e tusa lava po o ā vanu mataʻutia po o faigatā tatou e ono oo i ai, ae tatou te lē o savavali na o i tatou lava. O loo tatou faatasi ma lo tatou Leoleo Mamoe, ma ua Ia fesoasoani mai i auala tatou te leʻi matuā malamalama lelei i ai i muamua. Seʻi o tatou manatunatu i se mea na tupu i se toeaina Kerisiano o lē na aafia i le tuma o le faiʻai. “E ao ona ou faailoa atu, i le taimi muamua na ou taumānatu ai po ua lē fiafia mai Ieova iā te aʻu po ua lē alofa mai foʻi. Peitaʻi na ou maumauaʻi e aua neʻi vavae ese mai iā Ieova. Na i lo lea, na ou taʻu atu oʻu popolega iā te ia. Na fesoasoani mai Ieova iā te aʻu, i le faamāfanafanaina o aʻu e ala mai i oʻu uso ma tuafāfine. E toʻatele na latou taʻu mai iā te aʻu ni fautuaga aogā i auala na latou fesagaʻia ai gasegase tugā. O nei faamatalaga ua ou manatu ai, e lē o se mea fou lea ua ou fesagaʻia. O fesoasoani aogā, e aofia ai ni ofo agalelei e fesoasoani iā te aʻu, na ou iloa ai o loo fiafia le finagalo o Ieova iā te aʻu. O le mea moni, e tatau ona faaauau pea ona ou onosaia loʻu maʻi, ma ou te lē iloa po o le ā le mea o le a oo i ai. Peitaʻi, ou te talitonu o loo faatasi mai Ieova iā te aʻu ma o le a fesoasoani mai pea i lenei tulaga faigatā.”
“E te Laulau Mai Mea i le Laoai ma Aʻu”
17. Ua faamatalaina faapefea e Tavita Ieova i le Salamo 23:5, ma aiseā e lē feteenaʻi ai ma le tala faatusa i le leoleo mamoe?
17 Ua taʻua nei e Tavita le māfuaaga lona tolu mo lona faatuatuaina o lona Leoleo Mamoe: E fafaga e Ieova ana mamoe, i le tele o taumafa. Ua tusi Tavita: “E te laulau mai mea i le laoai ma aʻu i luma o ē ita mai iā te aʻu; ua e faauuina loʻu ulu i le suāuu; ua taumasuasua laʻu ipu.” (Salamo 23:5) Ua faamatalaina e Tavita lona Leoleo Mamoe i lenei fuaiupu, o se tagata talimālō agalelei o lē saunia le anoanoaʻi o taumafa ma mea inu. E lē feteenaʻi tala faatusa ia e lua—o le leoleo mamoe alofa ma le tagata talimālō agalelei. Auā foʻi e tatau ona iloa e le leoleo mamoe lelei le laufanua e iai le vao muʻa ma vai inu ina ia leai se ‘mea e matitiva’ ai lana lafu.—Salamo 23:1, 2.
18. Ua faapefea ona iloa o Ieova o sē talimālō agalelei?
18 Po o lo tatou Leoleo Mamoe o sē talimālō agalelei? E lē fesiligia lenā tulaga! Ia mafaufau i aogā ma le tele o taumafa eseese o loo tatou aeae ai nei. E ala mai i le auauna faamaoni ma le mafaufau, ua saunia e Ieova lomiga aogā ma polokalame mananaia i sauniga, fonotaga ma tauaofiaga—o na mea uma ua faamalieina ai o tatou manaʻoga faaleagaga. (Mataio 24:45-47) E mautinoa le anoanoaʻi o taumafa faaleagaga. Ua lomia e le “auauna faamaoni ma le mafaufau” le faitau miliona o Tusi Paia ma lomiga faale-Tusi Paia, ma ua maua nei na lomiga i gagana e 413. Ua saunia e Ieova le tele o taumafa eseese. E lē gata i le “suāsusu” o lona uiga o aʻoaʻoga faavae o le Tusi Paia, ae atoa foʻi ma “mea aano” o faamatalaga loloto faaleagaga. (Eperu 5:11-14) O le iʻuga, pe a fesagaʻi ma ni faafitauli po o ni filifiliga, e masani lava ona maua mea ua tatou manaʻomia. A aunoa ma nei taumafa faaleagaga e matuā pagatia i tatou. E moni lava o lo tatou Leoleo Mamoe o sē e foaʻi ma le agalelei!—Isaia 25:6; 65:13.
‘Ou te Nofo i le Fale o Ieova’
19, 20. (a) I le Salamo 23:6, o le ā le mea na talitonu ai Tavita, ma e faapefea ona tatou talitonu faapea? (e) O le ā le mataupu o le a talanoaina i le suʻesuʻega o sosoo mai ai?
19 Ina ua uma ona manatunatu i ala o lona Leoleo Mamoe ma o Sē e saunia mea, ua faaiʻu mai faapea Tavita: “E moni e mulimuli mai iā te aʻu le agalelei ma le alofa i aso uma o loʻu ola; ou te nofo foʻi i le fale o Ieova i aso e tele lava.” (Salamo 23:6) O loo tautala Tavita mai lona loto faafetai ma le faatuatua—e faafetai ai i le manatuaina o mea o aso ua mavae, ma le vaai atu ma le faatuatua i le lumanaʻi. Ua saogalemu Tavita o lē na avea muamua ma leoleo mamoe, ona ua ia iloa o le mafuta pea ma lona Leoleo Mamoe o i le lagi, e pei lava ua ia nofo i Lona fale, ma o le a maua pea e ia lana tausiga alofa.
20 Tatou te matuā lotofaafetai ona o upu matagofie o loo i le Salamo e 23! Na iloa e Tavita le auala e sili ona talafeagai e faamatala ai le taʻitaʻiga, puipuiga ma le fafagaina e Ieova o ana mamoe. O loo i le Tusi Paia nei faaupuga māfana a Tavita ina ia talitonu ai, e mafai foʻi ona tatou vāai atu iā Ieova o lo tatou Leoleo Mamoe lea. Ioe, a o tatou vavalalata atu iā Ieova, o le a ia tausia i tatou “i aso uma” e pei o se Leoleo Mamoe alofa, e oo i le faavavau. Peitaʻi, i le avea o ni ana mamoe, ua iā i tatou le tiute tauave e savavali faatasi ai ma lo tatou Leoleo Mamoe sili o Ieova. O le a talanoaina i le mataupu o sosoo ai mea o aofia ai.
[Faamatalaga pito i lalo]
^ pala. 6 Tagaʻi i le Kenese 29:7; Iopu 30:1; Ieremia 33:13; Luka 15:4; Ioane 10:3, 4.
^ pala. 13 Na tusia e Tavita le tele o salamo o loo ia viia ai Ieova mo le laveaʻiina o ia mai lamatiaga.—O se faaaʻoaʻoga, tagaʻi i faatomuaga o le Salamo 18, 34, 56, 57, 59, ma le 63.
^ pala. 15 Tagaʻi i le mataupu, “Pe Mafai Ona Tatou Faatalitalia le Faalaa Ane o le Atua?” i Le Olomatamata o Oketopa 1, 2003.
Pe E te Manatua?
• Aiseā ua talafeagai ai le faatusaina e Tavita o Ieova i se leoleo mamoe?
• Ua faaalia faapefea le malamalama o Ieova i lona taʻitaʻia o i tatou?
• O ā auala ua fesoasoani ai Ieova iā i tatou e onosaia ai faigatā?
• O ā mea ua faaalia ai o Ieova o sē talimālō agalelei?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 18]
Ua taʻitaʻia e Ieova Ana mamoe e pei o se leoleo mamoe o Isaraelu