Ia Savavali ma le Atua ma Selesele Mai ai Mea Lelei
Ia Savavali ma le Atua ma Selesele Mai ai Mea Lelei
“Na latou lūlūina le matagi, o le mea lea latou te selesele mai ai le afā.”—HOSEA 8:7.
1. E faapefea ona tatou savavali ma le Atua?
PE A e malaga i se auala e lē saogalemu, e lelei pe a iai se tagata e masani i le auala e taʻitaʻia le malaga. O se gaoioiga poto le savavali faatasi ma lenā tagata na i lo le pule o le tagata i le mea e fia ui ai. E faapena uma lava le mea o loo tupu i o tatou aso. Ua fetalai mai Ieova e na te taʻitaʻia i tatou i lenei lalolagi amioleaga e pei o se toafa tele. O se gaoioiga poto le savavali faatasi ma ia na i lo le savali i le mea e loto ai le tagata. E faapefea ona tatou savavali ma le Atua? Ia mulimuli i taʻiala ua ia saunia mai i lana Afioga.
2. O le ā le mea o le a talanoaina i lenei suʻesuʻega?
2 Na talanoaina i le mataupu ua teʻa, le tala faafaatusa i le Hosea mataupu 1 e oo i le 5. E pei ona tatou mātauina, o loo iai i le tala ni lesona e fesoasoani ia tatou mulimuli ai iā Ieova. Seʻi o tatou talanoa nei, i ni manatu tāua o loo i le Hosea mataupu 6 e oo i le 9. E sili ona amata i se otootoga puupuu o mataupu nei e fā.
Se Otootoga Puupuu
3. Ia faamatala puupuu manatu o loo i le Hosea mataupu e 6 e oo i le 9.
3 Na auina atu e Ieova Hosea e vavalo i le malo o ituaiga e sefulu o Isaraelu i mātū. Na fulitua lenā malo i le Atua, sa taʻua foʻi o Efaraima ona o le igoa lea o lona ituaiga e sili ona malosi. Tatou te iloa mai le Hosea mataupu 6 e oo i le 9, na lē faamaoni tagata e ala i le solia o la latou feagaiga ma Ieova ma le faia o amioga leaga. (Hosea 6:7) Na tuu atu lo latou faatuatuaga i malo o nuu ese na i lo le toe foʻi iā Ieova. O le a latou seleseleina mea leaga, ona na faaauau ona latou lūlūina mea leaga. Ioe, na faaloloʻi ane le faasalaga! Ae e iai foʻi se feʻau faamāfanafanaloto i le valoaga a Hosea. Na faamautinoa atu e Hosea i tagata, e mafai ona latou toe foʻi iā Ieova ma maua lona alofa mutimutivale, pe a latou salamō moni.
4. O ā ni lesona aogā o le a tatou iloiloina i le valoaga a Hosea?
4 Tatou te maua ni taʻiala e fesoasoani iā i tatou e savavali ai ma le Atua, mai mataupu nei e fā o le valoaga a Hosea. Seʻi o tatou iloiloina ni lesona aogā se fā: (1) E iloa le salamō moni i gaoioiga ae lē na o upu; (2) e lē na o taulaga e faafiafiaina ai le Atua; (3) e tigā le finagalo o Ieova pe a fulitua ona tagata iā te ia; ma le (4) ia lūlūina le mea lelei ina ia seleseleina ai le mea lelei.
Le Auala e Iloa ai le Salamō Moni
5. Ia taʻu mai le manatu tāua o le Hosea 6:1-3.
5 E tele mea ua tatou aʻoaʻoina mai le valoaga a Hosea, e faatatau i le salamō ma le alofa mutimutivale. Ua faapea mai le Hosea 6:1-3: “Ō mai ia, inā tatou toe foʻi atu iā Ieova; auā o ia ua na saeia, na te faamālōlōina foʻi i tatou; ua ia fasia, na te fofōina foʻi i tatou. Na te faaolaina mai i tatou pe a mavae aso e lua; a oo i lona tolu o aso na te faatutūina i tatou, tatou te ola mai ai i ona luma. Tatou te iloa foʻi o loo o tatou tausisi atu ia iloa Ieova; ua saunia lona afio atu e pei o le taeao, e afio mai foʻi o ia iā te i tatou e pei o le ua, e pei o le timu mulimuli ma le timu muamua i le eleele.”
6-8. Aiseā na sesē ai le salamō o tagata Isaraelu?
6 O ai e ana upu o loo i le mau lenei? Ua fai mai isi tagata o upu ia a le nuu o Isaraelu faalogogatā, o ē na faatagā salamō ma faaaogāsesē le alofa mutimutivale o le Atua. Ae ua manatu isi, o upu a Hosea o loo ʻaiʻoi atu i tagata e toe foʻi mai iā Ieova. Po o ai lava e ana nei upu, ae o le fesili tāua, Pe na salamō moni tagata o le malo o ituaiga e sefulu o Isaraelu ma toe foʻi iā Ieova? E leai. Na fetalai atu Ieova e ala iā Hosea: “Efaraima e, se ā ea se mea ou te faia iā te oe? Iuta e, se ā ea se mea ou te faia iā te oe? auā ua pei o le puao i le taeao la outou amio lelei, e pei o le sau foʻi i le vave ao ona mavae atu.” (Hosea 6:4) Pagā le leaga o le itu faaleagaga o tagata o le Atua! Ua tauau ina mou atu la latou amio lelei po o lo latou alofa faamaoni, e pei o le vave mavae o le sau o le taeao pe a oso aʻe le lā. E ui ina foliga mai na salamō tagata, ae e leʻi alofa mutimutivale i ai Ieova. O le ā se mea na sesē?
7 E leʻi salamō moni tagata Isaraelu. Ua faapea mai le Hosea 7:14 i le lē fiafia o Ieova i ona tagata: “Ua lē valaau mai i latou iā te aʻu ma o latou loto, ina ua latou uiō i o latou moega.” Ua faapea mai le fuaiupu e 16: “Ua latou toe foʻi, a e lē o lē Silisili ese ua latou foʻi i ai.” E leʻi toe fia foʻi tagata i le tapuaʻiga mamalu a Ieova, e ala i le suia o o latou olaga ina ia faaleleia ai la latou faiā ma Ieova. Latou te leʻi fia savavali ma le Atua!
8 Na iai foʻi se isi mea sesē i le salamō o tagata Isaraelu. Sa faia pea e tagata le tele o agasala e pei o faiga faatogafalea, fasioti tagata, gaoi, ifo i tupua ma aufaatasi atu i malo o nuu ese. I le Hosea 7:4, na faatusaina ai tagata i “se ogaumu,” ona e aliali mai o tuʻinanauga agasala na mū aasa i o latou loto. Pe a fua i le leaga o lo latou tulaga faaleagaga, pe e tatau ona faaali i ai le alofa mutimutivale? E mautinoa lava e leai! Na fai atu Hosea i tagata fouvale o loo ‘manatuaina e Ieova a latou agasala,’ ma “e taui atu i a latou amio leaga.” (Hosea 9:9) E lē taitai maua e i latou le alofa mutimutivale!
9. O ā mea ua tatou aʻoaʻoina e uiga i le salamō ma le alofa mutimutivale mai upu a Hosea?
9 O ā mea ua tatou iloa e faatatau i le salamō ma le alofa mutimutivale, mai upu a Hosea? Ua tatou iloa mai le faaaʻoaʻoga a tagata lē faamaoni o Isaraelu, e tatau ona salamō moni ina ia maua le alofa mutimutivale o Ieova. E faapefea ona iloa le salamō moni? E lē faasesēina Ieova i upu po o loimata. E iloa le salamō moni i gaoioiga. Ina ia maua le alofa mutimutivale, e tatau i le tagata fai mea sesē ona lē toe faia ana agasala, ma mulimulituʻi i tapulaa maualuluga o le tapuaʻiga mamalu a Ieova.
E Lē na o Taulaga e Faafiafiaina ai le Atua
10, 11. E pei ona faataʻitaʻi mai e Isaraelu, aiseā e lē na o taulaga e faafiafiaina ai le Atua?
10 Seʻi o tatou talanoa i le lesona lona lua, lea e fesoasoani ina ia tatou savavali ai ma Ieova. O le lesona lenei: E lē na o taulaga e faafiafiaina ai le Atua. Ua faapea mai le Hosea 6:6: “O le alofa ou te [Ieova] loto i ai, a e lē o le taulaga; ia iloa foʻi le Atua e sili lea i loʻu manatu i taulaga mū.” Ia mātau mai, e finagalo Ieova i le alofa lea e sau mai i o tatou loto ma ia tatou iloa o ia. Ae atonu o e taumānatu: ‘Aiseā ua fai mai ai le mau, e lē finagalo Ieova i “taulaga” ma “taulaga mū”? Pe e lē o mea ea na, na manaʻomia ona faia i le Tulafono a Mose?’
11 Sa manaʻomia ona faia taulaga i ona pō o le Tulafono. Ae na iai le lave o tagata na ola i aso o Hosea. E aliali mai na iai tagata Isaraelu na masani ona fai a latou taulaga ona o le faalialiavale. Ae na faaauau foʻi ona latou fai mea sesē. O lo latou faia pea o le agasala na iloa ai e leai so latou alofa faamaoni. Na faaalia ai foʻi lo latou teena o le malamalamaga i le Atua, auā e leʻi ola e ōgatusa ma mea na latou iloa. E leai se aogā o a latou taulaga ona na lē saʻo o latou loto ma o latou ala. Na inosia e Ieova a latou taulaga!
12. O le ā le lapataʻiga o i le Hosea 6:6 mo tagata i aso nei?
12 O loo maua i upu a Hosea se lapataʻiga mo le toʻatele o tagata lotu i aso nei. O loo latou fai taulaga i le Atua e ala i galuega ma gaoioiga faalelotu. Peitaʻi ane, e ese a latou amio e fai i aso faisoo. Po o latou faafiafiaina ea le Atua pe a latou lē ave i fale le poto saʻo i le Atua, ma faatatau lenā poto e ala i le lē faia o le agasala? Aua lava neʻi manatu se tasi, e lava galuega faalelotu e faafiafiaina ai le Atua. E lē fiafia Ieova i tagata e taumafai e faafiafia o Ia, e ala i le toʻaga i lotu ae lē usiusitai i lana Afioga.—2 Timoteo 3:5.
13. O ā taulaga o loo tatou faia, ma o le ā le mea ia tatou manatua e faatatau i na taulaga?
13 E ao foʻi iā i tatou o Kerisiano moni, ona manatua e lē na o taulaga e faafiafiaina ai le Atua. E moni tatou te lē o ofoina i le Atua ni taulaga e fai i manu. Ae o loo tatou ‘avatuina le taulaga o le viiga i le Atua, o le fua lea o tatou laugutu, o loo faafetai atu i lona suafa.’ (Eperu 13:15) E tāua ona lē pei i tatou o tagata agasala o Isaraelu i aso o Hosea, ma manatu faapea e mafai ona faamagalo se mea sesē ua tatou faia, e ala i le faia o taulaga faaleagaga i le Atua. Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga a se talavou na faia faananā feusuaʻiga lē mamā. Fai mai o ia mulimuli ane: “O loʻu manatu na iai, e faamagaloina le mea sesē na ou faia pe a ou toʻaga e talaʻi.” O le mea foʻi lenā na fai e tagata lē faamaoni o Isaraelu. Ae peitaʻi, e faatoʻā talia e Ieova a tatou taulaga o viiga, pe a faia ma o tatou loto ma o loo mamā a tatou amio.
E Tigā le Finagalo o Ieova pe a Fulitua Ona Tagata iā te Ia
14. O le ā le mea ua fai mai ai Hosea e faatatau i faalogona o Ieova?
14 O le lesona lona tolu tatou te aʻoaʻoina mai le Hosea mataupu e 6 e oo i le 9, e faatatau i faalogona o Ieova pe a fulitua ona tagata tapuaʻi iā te ia. E māfana toe malolosi foʻi faalogona o le Atua. E olioli ma mutimutivale lona finagalo i ē ua salamō mai a latou agasala. Ae na te faasalaina ona tagata pe a lē salamō. Ona e manatu mamafa mai le Atua iā i tatou, e olioli o ia pe a tatou savavali faamaoni ma ia. Ua faapea mai le Salamo 149:4: “O loo fiafia Ieova i lona nuu.” Ae o ā faalogona o Ieova pe a lē faamaoni ana auauna?
15. Na faapeʻī amioga a tagata Isaraelu e tusa ai ma le Hosea 6:7?
15 Na fetalai Ieova e uiga i tagata lē faamaoni o Isaraelu: “Ua latou soli le feagaiga, e pei o Atamu; ua latou pepelo iā te aʻu i lea mea.” (Hosea 6:7) O le upu Eperu lea e faaliliuina “pepelo,” o se isi ona uiga o le “lē faamaoni, po o le fai mea faaʻoleʻole.” I le Malaki 2:10-16, o loo taʻua ai le upu lava lenā e faamatala ai amioga faaʻoleʻole a tagata Isaraelu, o ē na lē faamaoni i a latou paaga faaipoipo. E tusa ai ma le faaaogāina o lenei upu i le Hosea 6:7, na taʻua e se tasi tusi e faapea, o “lenei upu o se upu faafaatusa e faatatau i le faaipoipoga lea e iloa ai uiga e faaalia i le faaipoipoga . . . Pe a tupu lenei mea, ua faaleagaina ai le alofa.”
16, 17. (a) O ā gaoioiga na faia e Isaraelu e tusa ai ma la latou feagaiga ma le Atua? (e) O le ā le mea ia tatou manatuaina e faatatau i a tatou gaoioiga?
16 Na silasila Ieova iā Isaraelu o lona faletua faafaatusa, ona o lana feagaiga ma le nuu. Ina ua solia la e tagata lenā feagaiga, na peiseaʻī ua latou mulilua. Na pei Ieova o se tane faamaoni, ae na tuulafoaʻia o ia e ona tagata!
17 Ae ā i tatou? E tāua i le Atua pe tatou te savavali ma ia pe leai. Ia manatua “o le Atua, o le alofa lava ia” ma e afāina lona finagalo i mea tatou te faia. (1 Ioane 4:16) Afai tatou te faia ni mea sesē, e tigā ai o ia ma lē fiafia ai lona finagalo. O le manatuaina o lenā mea, e taofiofia ai i tatou mai le lolo atu i tofotofoga.
O le Auala e Seleseleina ai Mea Lelei
18, 19. O le ā le taʻiala o loo i le Hosea 8:7, ma na faapefea ona taunuu lenā taʻiala i tagata Isaraelu?
18 Seʻi o tatou iloiloina le lesona lona fā mai le valoaga a Hosea, o le auala tatou te seleseleina ai mea lelei. Na tusi Hosea i le valea ma le iʻuvale o ala o tagata lē faamaoni o Isaraelu: “Na latou lūlūina le matagi, o le mea lea latou te selesele mai ai le afā.” (Hosea 8:7) Na taʻua e Hosea se taʻiala e lelei ona tatou manatuaina: E iai aafiaga e oo iā i tatou mulimuli ane, ona o mea tatou te faia i le taimi nei. Na faapefea ona moni lenei mea i tagata lē faamaoni o Isaraelu?
19 Na lūlūina e tagata Isaraelu mea leaga e ala i lo latou faia o le agasala. Pe e mafai ea ona faaauau ona latou faia le agasala, e aunoa ma le seleseleina o mea leaga? E mautinoa lava e faasalaina i latou! Ua faapea mai le Hosea 8:13: “E manatua nei e [Ieova] a latou amio leaga, ma taui i a latou agasala.” Ua faapea mai foʻi le Hosea 9:17: “E lafoaʻiina i latou e loʻu Atua, auā ua latou lē faalogo iā te ia; e taasē i latou i nuu ese.” O le a tauia e Ieova tagata Isaraelu ona o a latou agasala. O le a latou seleseleina mea leaga ona na latou lūlūina mea leaga. Na oo ane le faasalaga a le Atua i le 740 T.L.M., ina ua faatoʻilaloina e ʻautau a Asuria le malo o ituaiga e sefulu o Isaraelu, ma ave faatagataotaua ona tagata.
20. O le ā le mea ua tatou aʻoaʻoina mai tagata Isaraelu?
20 Tatou te aʻoaʻoina se mea moni tāua mai le mea na oo i tagata Isaraelu: Tatou te seleseleina mea tatou te lūlūina. Ua lapataʻia mai le Tusi Paia: “Aua neʻi faasesēina outou, e lē ulagia le Atua auā o le mea e lūlūina e le tagata, o le mea lava lea e seleseleina mai ai e ia.” (Kalatia 6:7) Afai tatou te lūlūina le mea leaga, tatou te seleseleina foʻi le mea leaga. O se faaaʻoaʻoga, o ē faia amioga lē mamā, latou te seleseleina ni āuga mataʻutia. E na o le faanoanoa le mea e oo i tagata agasala e lē salamō.
21. E faapefea ona tatou seleseleina le mea lelei?
21 E faapefea la ona tatou seleseleina le mea lelei? E mafai ona tali lenā fesili i se faaaʻoaʻoga faigofie. Afai e manaʻo se faifaatoʻaga e seleseleina mai ni kukama, po o le a ia totō ea ni fatu pī? E leai! E tatau ona ia totōina le mea e manaʻo e seleseleina. Afai tatou te fia seleseleina le mea lelei, e tatau foʻi la ona tatou lūlūina le mea lelei. Pe e fia faaauau ona e seleseleina le mea lelei, o se olaga faamalieloto i le taimi nei ma le faamoemoe o le ola e faavavau i le lalolagi fou a le Atua? Ia faaauau la ona e lūlūina le mea lelei e ala i le savavali ma le Atua, ma ia usiusitai i ana tapulaa amiotonu.
22. O ā ni lesona ua tatou aʻoaʻoina mai le Hosea mataupu e 6 e oo i le 9?
22 Mai le mataupu e 6 e oo i le 9 o le Hosea, e fā ni lesona ua tatou aʻoaʻoina e fesoasoani ia tatou savavali ai ma le Atua: (1) E iloa le salamō moni i gaoioiga; (2) e lē na o taulaga e faafiafiaina ai le Atua; (3) e tigā le finagalo o Ieova pe a fulitua ana auauna iā te ia; ma le (4) e tatau ona lūlūina le mea lelei ina ia seleseleina ai le mea lelei. E faapefea i mataupu mulimuli e lima o le Hosea, ona fesoasoani ina ia tatou savavali ai ma le Atua?
O le ā Sau Tali?
• E faapefea ona iloa le salamō moni?
• Aiseā e lē na o taulaga e faafiafiaina ai le Atua?
• O ā faalogona o Ieova pe a fulitua ona tagata iā te ia?
• O le ā le mea e tatau ona lūlūina ina ia selesele ai le mea lelei?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 23]
Na mou atu le alofa faamaoni o tagata Isaraelu e pei o puao i le taeao
[Ata i le itulau 23]
O tuʻinanauga agasala o tagata Isaraelu, na mumū pei o se ogaumu
[Ata i le itulau 24]
Aiseā na teena ai e Ieova taulaga a ona tagata?
[Ata i le itulau 25]
E tatau ona tatou lūlūina mea lelei ina ia selesele ai mea lelei