“E Fai ma Molimau i Nuu Uma”
“E Fai ma Molimau i Nuu Uma”
“E fai foʻi outou ma molimau iā te aʻu . . . e oo lava i le tuluʻiga o le lalolagi.”—GALUEGA 1:8.
1. O anafea ma o fea na uluaʻi faalogo ai soo i le valoaga i le Mataio 24:14?
UA TATOU masani i le fetalaiga a Iesu i le Mataio 24:14 ma ua tauloto e le toʻatele o i tatou. O se valoaga mataʻina! Seʻi mafaufau i le manatu o soo ina ua latou uluaʻi faalogo i ai. O le tausaga e 33 T.A. Sa faatasi Iesu ma ona soo mo le tolu tausaga, ae o lea ua latou ō atu faatasi ma ia i Ierusalema. Na latou vāai i ana vavega ma faalogo i ana aʻoaʻoga. Na latou olioli i upu moni na aʻoaʻo ai i latou e Iesu, ae na latou iloa e lē o tagata uma e fiafia. Na malolosi ma aloaʻia fili o Iesu.
2. O ā lamatiaga ma luʻi o le a fesagaʻia e soo?
2 Sa i le Mauga o Olive Iesu ma ona soo e toʻafā sa faalogologo a o ia fetalai i lamatiaga ma luʻi o le a latou fesagaʻia. Muamua atu, na fetalai atu Iesu iā i latou o le a fasiotia o ia. (Mataio 16:21) A o latou faatasi i le mauga, na ia faaali manino atu o le a oo foʻi iā i latou teteega sauā. Na ia fetalai: “Ona latou tuuina atu ai lea o outou i le puapuaga, ma latou fasiotia outou; e inosia foʻi outou e nuu uma ona o loʻu igoa.” E lē na o le pau ai lenā. O le a taʻitaʻisesē e perofeta pepelo le toʻatele. E tausuai nisi, e faalata le tasi i le isi ma feitagaʻi i latou. Ae o “le toʻatele” e maalili lo latou alofa i le Atua ma le naunau i lana Afioga.—Mataio 24:9-12.
3. Aiseā o se mea e ofo ai fetalaiga a Iesu o loo i le Mataio 24:14?
3 Ina ua uma ona fetalai Iesu e uiga i na tulaga faigatā, na ia faia se faamatalaga atonu na faateʻia ai ona soo. Na ia fetalai: “E talaʻiina atu foʻi lenei tala lelei o le malo i le atu laulau uma, e fai ma molimau i nuu uma; ona oo mai ai lea o le gataaga.” (Mataio 24:14) Ioe, o le galuega lea na amata e Iesu i Isaraelu, o le “molimau i le upu moni,” o le a faaauau ma o le a faalautele atu e aofia ai le lalolagi atoa. (Ioane 18:37) O se valoaga e matuā ofo ai! E ui o se luʻi le faalautele atu o le galuega ina ia aofia ai “nuu uma,” ae e foliga mai e manaʻomia se vavega e faia ai auā o lenei galuega o le a ‘inosia e nuu uma.’ Pe a faataunuu lenei galuega telē, o le a faasilisilia ai le silisili ese o Ieova, o lona mana, alofa, agalelei ma lona onosai. E lē gata i lea, e avatu ai foʻi i ana auauna le avanoa e faaalia ai lo latou faatuatua ma lo latou faamaoni i le Atua.
4. O ai na faatonuina ina ia faia le talaʻiga, ma o le ā le folafolaga faamāfanafanaloto na avatu e Iesu?
4 Sa faamanino atu e Iesu i ona soo e matuā tāua le galuega e ao ona latou faataunuuina. A o leʻi afio o ia i le lagi, na faaali atu Iesu iā i latou ma fetalai atu: “O le a maua e outou le mana, pe a afio ifo le Agaga Paia i luga iā te outou; e fai foʻi outou ma molimau iā te aʻu i Ierusalema, ma Iutaia uma lava, ma Samaria, e oo lava i le tuluʻiga o le lalolagi.” (Galuega 1:8) O le mea moni, o le a faatasi atu nisi ma i latou. Peitaʻi, na toʻaitiiti pea le aofaʻi o soo. Maʻeu le faamāfanafanaloto o le iloa o le a faamalosia i latou e le agaga paia o le Atua ina ia faataunuu lenei tofiga!
5. O ā mea e leʻi iloa e soo e uiga i le galuega talaʻi?
5 Na iloa e soo na faatonuina i latou e talaʻi le tala lelei ma “fai nuu uma lava ma soo.” (Mataio 28:19, 20) Peitaʻi, latou te leʻi iloa po o le ā le telē e ao ona faia ai, ma po o afea le iʻuga. E faapena foʻi i tatou. O mataupu na e fitoitonu lava iā Ieova. (Mataio 24:36) Pe a finagalo malie Ieova ua lava le molimau ua avatu, ona ia aumaia loa lea o le iʻuga o lenei faiga amioleaga o mea. I lenā taimi o le a malamalama ai Kerisiano ua faataunuuina le talaʻiga i le telē ua finagalo i ai Ieova. E leʻi mafai ona malamalama uluaʻi soo i le telē o le talaʻiga ua faia i lenei taimi o le iʻuga.
Talaʻiga i le Uluaʻi Senituri
6. O ā mea na tutupu i le Penetekoso 33 T.A., ma mulimuli ane ai?
6 I le uluaʻi senituri, na maua ni iʻuga mataʻina i le talaʻiga o le Malo ma le faia o soo. Pe tusa ma le 120 soo na iai i le potu i luga i Ierusalema i le aso o le Penetekoso 33 T.A. Na liligi ifo le agaga paia o le Atua iā i latou. Na faia e Peteru se lauga faagaeeloto e faamatala ai le uiga o lenei vavega, ma e 3,000 ē na talitonu ma papatisoina. Ua na o se amataga lenā mea. E ui i taumafaiga maumauaʻi a taʻitaʻi lotu e taofia le talaʻiga o le tala lelei, ae “ua faaopoopoina i le ekalesia e le Alii i aso fai soo o ē ua faaolaina.” E leʻi umi ae oo le ‘tau aofaʻi o tagata po ua limagaafe.’ Ina ua mavae lenā, “ua atili ai ona faaopoopoina i le Alii ē ua faatuatua, e toʻatele o tane atoa ma fafine.”—Galuega 2:1-4, 8, 14, 41, 47; 4:4; 5:14.
7. Aiseā sa avea ai le faaliliuina o Konelio o se mea mataʻina?
7 O se isi mea mataʻina na tupu i le tausaga e 36 T.A., o le faaliliuina ma le papatisoina o se tagata o Nuu ese e suafa iā Konelio. Ina ua taʻitaʻiina Peteru i lenei tamāloa mataʻu i le Atua, na faaalia ai e Ieova e lē faatapulaaina le faatonuga a Iesu “e fai nuu uma lava ma soo,” i tagata Iutaia sa iai i isi nuu. (Galuega 10:44, 45) O le ā le tali atu a i latou sa taʻimua? Ina ua iloa e aposetolo ma toeaina i Ierusalema e ao ona faaoo atu le tala lelei i na nuu e lē o ni Iutaia, na latou vivii i le Atua. (Galuega 11:1, 18) I lenā vaitaimi, na faaauau pea ona fua mai le talaʻiga i tagata Iutaia. I ni nai tausaga mulimuli ane, pe tusa o le 58 T.A., e lē gata sa toʻatele tagata talitonu o Nuu ese ae e “mano e tele o Iutaia ua faatuatua.”—Galuega 21:20.
8. O ā āuga lelei e oo i tagata ona o le tala lelei?
8 E ui ina manaia le faateleina o le faitau aofaʻi o Kerisiano i le uluaʻi senituri, ae aua neʻi galo tagata taʻitoʻatasi ia na aofia ai i na numera. O le feʻau o le Tusi Paia na latou faalogo i ai e malosi. (Eperu 4:12) Ona o le feʻau na matuā suia ai o latou olaga. Na latou tuua masaniga ma amioga leaga, oofu i le tagata fou ma maua se leleiga ma le Atua. (Efeso 4:22, 23) Ua moni foʻi lenā mea i aso nei. O i latou uma ua taliaina le tala lelei ua maua le faamoemoe matagofie o le ola e faavavau.—Ioane 3:16.
Faigaluega Faatasi ma le Atua
9. O le ā le faaeaga ma le tiute o uluaʻi Kerisiano na latou iloa?
9 E leʻi manatu uluaʻi Kerisiano o i latou na māfua ai le faatelega. Na latou iloa, sa lagolagoina la latou talaʻiga e le “mana o le Agaga Paia.” (Roma 15:13, 19) O Ieova na māfua ai le faatelega faaleagaga. I le taimi e tasi, na iloa e na Kerisiano ua iā i latou se faaeaga ma o se tiute tauave le avea ma ē ‘faigaluega faatasi ma le Atua.’ (1 Korinito 3:6-9) O lea la, ina ia ōgatusa ma le apoapoaʻiga a Iesu, na latou matuā finafinau i le galuega na tofia ai i latou.—Luka 13:24.
10. O ā taumafaiga sa faia e nisi o uluaʻi Kerisiano ina ia molimau atu ai i nuu uma?
10 I le avea o se “aposetolo o nuu ese” na faimalaga Paulo i le faitau afe o maila i le laueleele ma le sami, ma faavae le tele o faapotopotoga i itumalo o Roma i Asia ma i Eleni. (Roma 11:13) Na ia malaga atu i Roma ma atonu foʻi i Sepania. O le taimi foʻi lenā, sa malaga atu ai Peteru i Papelonia o se nofoaga sa toʻatele ai tagata Iutaia, auā ua iā Peteru le tiute tauave e faalauiloa atu le ‘tala lelei i ē peritomeina.’ (Kalatia 2:7-9; 1 Peteru 5:13) O nisi o i latou sa galulue i la le Alii o Tufaina ma Tufosa. O se isi fafine, na “galue tele i la le Alii,” o Peseti.—Roma 16:12.
11. Na faapefea ona faamanuia Ieova i taumafaiga a soo?
11 Na matuā faamanuia Ieova i taumafaiga a i latou na, ma isi ʻaufaigaluega maelega. Pe itiiti ifo ma le 30 tausaga talu ona valoia e Iesu le molimau atu i nuu uma, na tusi Paulo e faapea sa talaʻia le “tala lelei” i “tagata uma lava i le lalolagi.” (Kolose 1:23) Pe na oo se iʻuga i lenā vaitaimi? Ioe na oo! Na oo i le faiga o mea a Iutaia i le 70 T.A., ina ua faaumatia e ʻautau a Roma ia Ierusalema ma lona malumalu. Ae peitaʻi ua finagalo Ieova e telē atu le galuega molimau e ao ona faia a o leʻi aumaia le iʻuga o le lalolagi atoa a Satani.
Le Talaʻiga i Aso Nei
12. O le ā le malamalamaga sa i uluaʻi Tagata Aʻoga o le Tusi Paia i le faatonuga e talaʻi?
12 Na toe faatulaga le tapuaʻiga moni i le faaiʻuga o le senituri lona 19, ina ua mavae se taimi umi lava lea na malosi tele ai aʻoaʻoga a ē na fulitua i le upu moni. Na malamalama lelei Tagata Aʻoga o le Tusi Paia e pei ona taʻua i aso nei o Molimau a Ieova, i le faatonuga e fai nuu uma lava ma soo. (Mataio 28:19, 20) I le 1914, pe tusa ma le 5,100 ē na auai i le talaʻiga, ma na oo atu le tala lelei i atunuu e 68. Peitaʻi, e leʻi malamalama lelei Tagata Aʻoga o le Tusi Paia i le uiga moni o le Mataio 24:14. E oo ane i le faaiʻuga o le senituri lona 19, ua uma ona faaliliuina ma lomia le Tusi Paia lea o loo iai le tala lelei, e sosaiete o le Tusi Paia i le tele o gagana ma tufatufaina atu i le lalolagi. O lea la, mo le tele o tausaga, sa manatu Tagata Aʻoga o le Tusi Paia, ua uma ona faaoo atu le molimau i nuu uma.
13, 14. O le ā le malamalamaga manino e uiga i le finagalo o le Atua na taʻua i le Watch Tower o le 1928?
13 Na faasolosolo malie ona avatu e Ieova i ona tagata se malamalamaga manino e uiga i lona finagalo. (Faataoto 4:18) Na faapea mai le Watch Tower o Tesema 1, 1928: “Pe e mafai ona tatou faapea atu o le tufatufaina o Tusi Paia ua faataunuu ai le valoaga o le talaʻiga o le tala lelei o le Malo? E matuā leai lava! E ui i le tufatufaina o le Tusi Paia ae e tāua i lenei vaega toʻaitiiti o molimau a le Atua i le lalolagi, ona lomia ni lomiga o loo faamatalaina ai le finagalo o le Atua ma asiasi atu i aiga ia na tuua ai Tusi Paia. A lē faia faapea o le a lē mafai ona malamalama tagata ua faavaeina le malo o le Mesia i o tatou aso.”
14 Na taʻua atili i lenā mataupu o le Watch Tower: “I le 1920, . . . na maua ai e Tagata Aʻoga o le Tusi Paia se malamalamaga saʻo i le valoaga a lo tatou Alii o loo i le Mataio 24:14. Na latou faatoʻā iloa ai o ‘lenei tala lelei’ lea e ao ona talaʻia i le lalolagi e fai ma molimau i Nuu ese ma nuu uma, e lē o se tala lelei o se malo e leʻi oo mai, ae o se tala lelei faapea ua amata le pulega a le Mesia le Tupu mai le lagi.”
15. Na faapefea ona faalautele atu le talaʻiga talu mai le 1920 e oo i le 1929?
15 E leʻi toʻaitiiti ai pea lenei “vaega toʻaitiiti o molimau,” ia sa iai i tausaga o le 1920 e oo i le 1929. A o faagasolo tausaga, na latou malamalama e uiga i se “motu o tagata e toʻatele” o “isi mamoe” ma na amata ona aoaoina i latou na. (Faaaliga 7:9; Ioane 10:16) I aso nei e 6,613,829 ē o faalauiloa le tala lelei i atunuu e 235 o le lalolagi. Maʻeu se faataunuuga matagofie o le valoaga! E leʻi talaʻia muamua lava lenei “tala lelei o le Malo” i le telē faapea. E leʻi toʻatele faapea auauna faamaoni i tausaga ua mavae e pei ona iai nei.
16. O le ā le galuega sa faataunuuina i le tausaga faaleauaunaga ua teʻa? (Tagaʻi i le siata i itulau 27-30.)
16 Sa maelega lenei vaega e toʻatele o Molimau a Ieova a o faagasolo le tausaga faaleauaunaga o le 2005. Ua faaaluina le sili atu i le piliona itula e faalauiloa atu ai le tala lelei i atunuu e 235. E faitau miliona toe asiga ma suʻesuʻega faale-Tusi Paia sa faia. Ua faataunuuina lenei galuega e Molimau a Ieova o ē o loo faaaogā o latou taimi ma alāmanuia e talaʻi atu ai le Afioga a le Atua i isi. (Mataio 10:8) E ala i lona agaga paia, ua faamalosia ai e Ieova ana auauna ina ia faataunuu lona finagalo.—Sakaria 4:6.
Tinoū e Molimau Atu
17. O le ā le tali atu a tagata o Ieova i fetalaiga a Iesu e talaʻi le tala lelei?
17 E ui ina e toetoe 2,000 tausaga talu ona fetalai Iesu e uiga i le talaʻia o le tala lelei, ae e lē o mou atu lava le maelega o tagata o le Atua mo lenā galuega. Ua tatou iloa, o le tumau i le faia o galuega lelei, ua tatou faaatagia atu ai uiga o Ieova, o le alofa, agalelei ma le onosai. I le pei o ia, tatou te lē mananaʻo e faaumatia se tasi, ae ia salamō tagata ma ia lelei ma Ieova. (2 Korinito 5:18-20; 2 Peteru 3:9) Ua maelega pea Molimau a Ieova e faalauiloa le tala lelei i tuluʻiga o le lalolagi ona ua faamalosia e le agaga o le Atua. (Roma 12:11) O le iʻuga, ua talia e tagata i vaipanoa uma le upu moni ma ua usitaia taʻitaʻiga alofa a Ieova. Seʻi o tatou talanoa i ni nai faaaʻoaʻoga.
18, 19. O ā ni mea na tutupu e mafai ona e faamatalaina iā i latou na talia lelei le tala lelei?
18 O Sale o se faifaatoʻaga i le itu i sisifo o Kenya. Na ia faatau atu i le 1998 le 18,000 pauna o tapaa (8,000 kilokalama), ma na ia mauaina se pepa ua faaigoaina ai o ia o le Faifaatoʻaga Sili o le Tapaa. I le taimi lenā, na amata ai ona ia suʻesuʻe le Tusi Paia. E leʻi umi ae oo ina ia iloa o se tasi e aafia i le gaosia o tapaa, ua ia solia le faatonuga a Iesu ina ia alofa i ona tuaoi. (Mataio 22:39) Na ia faia le faaiʻuga e faapea, o le ‘faifaatoʻaga sili o le tapaa’ o ia foʻi lea e ‘sili ona fasioti tagata,’ ma na faatamaʻia ai loa e Sale lana togālaau tapaa i le vailaau oona. Na oo ina ia tuuina atu lona ola ma papatiso ma i le taimi nei, ua avea o ia o se paeonia sauatoa ma o se auauna o le faiva.
19 E lē masalomia o loo lūlūina e Ieova o nuu e ala i le faaooina atu o le talaʻiga, ma ua maua mai ai mea ua manaʻomia, o tagata. (Hakai 2:7) Ina ua 13 tausaga o Pedro, o lē e nofo i Potukali, na ia auai i se aʻoga faafaifeʻau. O lona sini, ia avea o ia ma misionare ma aʻoaʻo atu le Tusi Paia. Ae peitaʻi, ina ua mavae sina taimi, na ia tuua le aʻoga ona e seāseā talanoaina ai le Tusi Paia. Ina ua mavae tausaga e ono, na ia aʻoaʻoina i le iunivesite i Lisbon mataupu tau i faalogona ma mafaufau o tagata. Sa la nonofo faatasi ma le uso o lona tinā, o se Molimau a Ieova ma na ia faalaeiauina Pedro e suʻesuʻe le Tusi Paia. I lenā taimi, e leʻi mautinoa e Pedro po o soifua le Atua, ma pe e tatau ona ia suʻesuʻe le Tusi Paia pe leai. Na ia talanoa i lona polofesa tau i faalogona ma mafaufau e uiga i le faigatā o le faia o filifiliga. Na taʻu atu e le polofesa iā te ia, o tagata e lē mafai ona faia ni filifiliga ua masani ona mafuli atu i le pule i le ola. Ona o lea faamatalaga na manatu ai loa Pedro e ao ona ia suʻesuʻe le Tusi Paia. Na papatiso talu ai nei ma o loo ia faia ni suʻesuʻega faale-Tusi Paia.
20. Aiseā tatou te olioli ai i le telē ua oo i ai le molimau i nuu?
20 E tatou te lē o iloa po o le ā le tele o le a avatu ai le molimau i nuu, po o le iloa foʻi o le aso ma le itula o le a oo mai ai le iʻuga. E pau le mea o loo tatou iloa, ua i faitotoʻa. E tatou te olioli ona o le tele ua oo i ai le talaʻiga o le tala lelei, o se tasi lenā o faailoga ua latalata ona suia e le Malo o le Atua ia malo o tagata. (Tanielu 2:44) I tausaga taʻitasi, e faitau miliona ua maua le avanoa e faalogo ai i le tala lelei, ma ona o lenei mea ua viia ai lo tatou Atua o Ieova. Tau ina ia avea ma o tatou faanaunauga le tumau i le faamaoni faatasi ma le ʻauuso i le lalolagi aoao, ma maelega i le talaʻiga i nuu uma. O le faia faapea, e faasaoina ai i tatou ma i latou o ē faalogo mai.—1 Timoteo 4:16.
Pe E te Manatua?
• Aiseā e mataʻina ai le valoaga i le Mataio 24:14?
• O ā taumafaiga na faia e uluaʻi Kerisiano i le talaʻiga, ma o ā iʻuga?
• Na faapefea ona malamalama Tagata Aʻoga o le Tusi Paia i le manaʻomia ona talaʻi atu i nuu uma?
• I le talanoaina o galuega a tagata o Ieova i le tausaga faaleauaunaga ua teʻa, o le ā se mea e te fiafia i ai?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Siata i le itulau 27-30]
LIPOTI O LE TAUSAGA FAALEAUAUNAGA O LE 2005 A MOLIMAU A IEOVA I LE LALOLAGI AOAO
(Tagaʻi i le lomiga)
[Faafanua/Ata i le itulau 25]
Na faimalaga Paulo i le faitau afe o maila i le sami ma le laueleele e talaʻi le tala lelei
[Ata i le itulau 24]
Na taʻitaʻiina e Ieova Peteru e molimau atu iā Konelio ma lona aiga