E Faapefea Ona E Faia ni Filifiliga i le Auala a le Atua?

NA ALU atu se tamāloa ma se siaki e $25,000 Amerika i se faletupe i le Iunaite Setete. Sa ia mafaufau e teu le tupe i se teugātupe faavaitaimi. Ae na fautua i ai le tama o le faletupe, ina ia teu i le maketi o tupe faafaigaluega (stock market) i le manatu a o faagasolo taimi, o le a lē taitai gau lana tupe. Na talia e le tamāloa le fautuaga. E leʻi leva ae gau loa se vaega tele o lana tupe.

Ua faataʻitaʻia i lenei tala le lē faigofie o le faia o ni filifiliga atamai. Ae faapefea isi filifiliga e tatou fesagaʻia i le olaga? O le tele o filifiliga e mafai ona iʻu i le manuia po o le malaia, ma i so o se taimi e iʻu foʻi i le ola po o le oti. E faapefea la ona tatou mautinoa lelei o lea tatou te faia filifiliga atamai?

“O le Ala Lava Lenei”

I aso taʻitasi, tatou te filifili mea e aai ai, ofu e oofu ai, o fea e ō i ai, ma isi lava mea. Atonu o nisi filifiliga e foliga mai e laiti, ae e mataʻutia iʻuga e ono oo i ai. O se faaaʻoaʻoga, o le filifili e ula le sikareti i le uluaʻi taimi, e mafai ona oo atu ai i se masaniga i le olaga atoa. Aua neʻi o tatou manatu māmā i le tāua o le faia o filifiliga i mea e foliga mai e laiti.

O fea tatou te saʻili i ai mo se taʻitaʻiga pe a faia filifiliga e tusa lava pe foliga mai e laiti? Maʻeu le lelei pe a iai sē e maufaatuatuaina e aumaia ni fautuaga iā i tatou pe a faia se filifiliga faigatā! E mafai ona e maua Lē e aumai ai ni fautuaga. Ua taʻua i se tusi ua loa ona iai o loo aogā iā i tatou i aso nei: “E faalogo foʻi o outou taliga i le upu i o outou tua, pe a outou afe ane i le itu taumatau pe afe ane i le itu tauagavale, e faapea mai, O le ala lava lenei, ia outou savavali ai.” (Isaia 30:21) O ai e ana nei fetalaiga? E faapefea ona e mautinoa e aogā lana taʻitaʻiga?

O loo maua lenei faamautinoaga i le Tusi Paia, lea na suʻesuʻe e le faitau miliona ma iloa ai e aumai i Lē na faia mea, o Ieova le Atua. (2 Timoteo 3:16, 17) E silafia e Ieova le auala na faia ai i tatou, o lea o Ia o lo tatou taʻiala sili. E na te silafia foʻi le lumanaʻi, auā “o loo faaali talu mai le amataga o mea e mulimuli; mai anamua foʻi o mea ua lē faia; o loo fai ane, E tu laʻu pule.” (Isaia 46:10) Na faaleo mai faapea e se faisalamo lona faatuatuaina o le Afioga a Ieova: “O lau afioga o le sulu lea i oʻu vae, ma le malamalama i loʻu ala.” (Salamo 119:105) Ae e faapefea ona  fesoasoani mai Ieova e faatautaia ma le saogalemu o tatou ala, i se lalolagi ua fesouaʻiina i aso nei? E faapefea ona tatou faia ni filifiliga i le auala a le Atua?

Ia Faatatau Mataupu Silisili o le Tusi Paia

Na aumaia e Ieova i Kerisiano mataupu silisili ina ia mafai ai ona latou faia filifiliga atamai. O le malamalama i mataupu silisili o le Tusi Paia ma faatatauina, e faatusa atu i le aʻoina o se gagana ma tautala ai. Pe a e malamalama lelei i le gagana, o le a faigofie foʻi ona e iloa le sesē o se tasi, ona e lē o saʻo i lau faalogo upu o loo ia faaaogā. Atonu e lē mafai ona e taʻu atu le vaega tonu o le kalama o loo sesē, ae e te iloa lava o loo sesē. Pe afai e te aʻoaʻoina mataupu silisili o le Tusi Paia ma iloa le faatatauga saʻo i lou olaga, e faigofie foʻi ona e iloa ua lē saʻo se filifiliga ua fai, e lē o ōgatusa ma mataupu silisili a le Atua.

Seʻi fai ma faaaʻoaʻoga le filifiliga atonu e feagai ma se talavou i le teuina o lona ulu. E leai se faatonuga patino i le Tusi Paia o taʻusala ai se ituaiga teuga o le ulu. Ae seʻi iloilo se mataupu silisili o le Tusi Paia. Na tusi Paulo: “Ia faapea foʻi fafine, ia latou teuteu iā i latou i ofu e onomea, ma ia lē teuanoaʻi, a ia faamatuāfafine; aua neʻi teteu ma le lauulu fili, po o auro, po o penina, po o ofu tau tele, a o galuega lelei, o le mea lea e tatau i fafine ua taʻua latou e i latou o ē amio Atua.” (1 Timoteo 2:9, 10) O loo tusi Paulo i inei e faatatau i fafine, ae e faatatau atu le mataupu silisili i tamāloloa faapea ma fafine. O le ā le mataupu silisili? E ao ona atagia atu i o tatou foliga vaaia le onomea ma le faatagatamatua. E mafai e se alii talavou ona fesili ifo iā te ia, ‘Po o le a atagia atu i le teuina o loʻu ulu le onomea lea e talafeagai mo se Kerisiano?’

O le ā se taʻiala aogā e maua e se talavou mai upu nei a Iakopo? “O outou tagata mulilulua e, tou te lē iloa ea o le fefaauōaʻi ma le lalolagi o le ita lea i le Atua? O lenei, o sē fia uō ma le lalolagi, ua avea o ia ma ita i le Atua.” (Iakopo 4:4) E ʻinoʻino Kerisiano i le manatu o le avea ma uō a le lalolagi, auā o le ita lea i le Atua. Po o le ituaiga teuga o le ulu lea e fiafia i ai ana uō, o le a atagia atu ai o ia o se uō a le Atua, po o se uō a le lalolagi? E mafai e se alii talavou o loo iai sana fesili i le teuina o le ulu, ona faaaogā nei taʻiala e faavae mai i le Tusi Paia e fai ai se filifiliga atamai. Ioe, e fesoasoani mataupu silisili o le Tusi Paia i le faia o a tatou filifiliga. Pe a tatou masani i le faia o filifiliga e faavae i mataupu silisili o le Tusi Paia, o le a faigofie foʻi ona faia filifiliga atamai ia e lē iʻu leaga.

E tatou te maua le tele o mataupu silisili i le Afioga a le Atua. O le mea moni, atonu e  tatou te lē maua se mau e faatatau tonu i lo tatou tulaga. Ae tatou te faitau i ai e faatatau i le auala na usiusitai ai nisi i taʻiala a le Atua, ma le auala na lē amanaʻia ai e nisi lapataʻiga a le Atua. (Kenese 4:6, 7, 13-16; Teuteronome 30:15-20; 1 Korinito 10:11) O le faitauina o na tala ma iloilo iʻuga na oo i ai, o le a tatou iloa ai mataupu silisili e fesoasoani i le faia o filifiliga e faafiafiaina ai le Atua.

Seʻi fai ma faaaʻoaʻoga se talanoaga puupuu a Iesu ma Peteru. Na fesili ē ao lafoga o le malumalu iā Peteru: “E lē faia ea le lafoga o le malumalu e lo outou aʻoaʻo?” Na tali Peteru: “E fai lava.” E leʻi leva ae fesili Iesu iā Peteru: “E ao tiute po o lafoga mai iā te ai e tupu o le lalolagi? O a latou fanau ea, po o tagata ese?” Ina ua tali Peteru: “O tagata ese,” ona fetalai atu lea o Iesu iā te ia: “O lea foʻi ua saʻoloto ai le fanau. A o lenei, neʻi latou tausuai iā i tatou, inā alu ia oe i le vai, ma lafo ai se mātau, o le uluaʻi iʻa e te maua, ia e tago i ai, ma fafasi lona gutu, ona e maua ai lea o le tupe siliva; ia e ave lea, ma avatu iā te i latou mā oe ma aʻu.” (Mataio 17:24-27) O ā ni taʻiala a le Atua tatou te iloa mai i lenei tala?

E ala i le fai auauaʻi o ni fesili, na fesoasoani Iesu iā Peteru ina ia malamalama: Talu ai o Ia o le Alo o le Atua, sa lē tatau la ona totogi sana lafoga. E ui sa lē malamalama Peteru i lenā manatu, ae sa fesoasoani Iesu iā te ia ina ia malamalama. Pe a faia e isi se mea sesē, ona tatou taumafai lea e faaaʻoaʻo iā Iesu, i le feagai ma i latou i se auala alofa, na i lo le ʻinaʻinā ma faailoa atu lo latou sesē pe faitioina foʻi i latou.

Na iloa e Peteru le māfuaaga o le totogi o le lafoga; ina ia aua neʻi tausuai ai isi. O le isi lea mataupu silisili tatou te aʻoaʻoina mai i lenei tala. E sili atu ona tāua le manatu mamafa i lotofuatiaifo o isi, na i lo le maumauaʻi e fai mea i la tatou lava auala, ae o loo faatigā ai i latou.

O le ā se mea e uunaʻia ai i tatou e faia ni filifiliga, ia e faaalia ai le faaaloalo i lotofuatiaifo o isi? O le alofa i o tatou tuaoi. Na aʻoaʻo Iesu e faapea, o le alofa i tuaoi e pei o i tatou iā i tatou lava, o le poloaʻiga tāua lona lua lenā e sosoo i le alofa atu i le Atua ma o tatou agaga atoa. (Mataio 22:39) Peitaʻi, o loo tatou ola i se lalolagi manatu faapito, ma e tatou te māfuli atu i faanaunauga manatu faapito ona o o tatou faanaunauga agasala. Afai e alofa se tasi i lona tuaoi e pei o ia lava iā te ia, e ao la ona toe fuataʻiina lona loto.—Roma 12:2.

E toʻatele ua toe fuataʻiina o latou loto ma manatu mamafa i lotofuatiaifo o isi pe a faia filifiliga, pe tetele pe laiti. Na tusi Paulo: “Auā le ʻau uso e, ua valaauina outou i le saʻolotoga; tau lava ina neʻi avea le saʻolotoga ma avanoa mo le tino; a ia outou auauna le tasi i le tasi i le alofa.” (Kalatia 5:13) E faapefea ona tatou faia lenā mea? Seʻi manatu foʻi i se tamaʻitaʻi talavou na siitia i se nuu maotua, e fesoasoani i tagata e aʻoaʻo e  uiga i le Afioga a le Atua. A o ia talanoa i tagata, na ia iloa ai e ui e onomea ona laʻei pe a fua atu i laʻei o loo faaaogā i le taulaga, ae sa iai ni manatu lē lelei o tagata o le nuu e faatatau i ai. Sa onomea ona laʻei ma teuga, ae sa ia filifili e ofu i ofu e lē malolosi tele lanu, “ina neʻi upuleagaina le afioga a le Atua.”—Tito 2:5.

O le ā lau tali pe a e fesagaʻia se filifiliga e tusa ai o teuga, po o se isi mataupu e patino iā te oe lava ia? E te mautinoa o le a fiafia le finagalo o Ieova, pe a atagia atu i au filifiliga lou manatu mamafa i lotofuatiaifo o isi.

Ia Vaai Mamao

E ese mai i mataupu silisili o le Tusi Paia ma lotofuatiaifo o isi, o le ā le isi mea tatou te manatu i ai pe a faia filifiliga? E ui e gaoā ma vaapiapi le ala o Kerisiano, ae ua latou maua le saʻolotoga mai le Atua e filifili ai e tusa o mea ua ia faatagaina. (Mataio 7:13, 14) E manaʻomia ona iloilo pe faapefea i a tatou filifiliga ona aafia ai lo tatou itu faaleagaga, mafaufau, faalogona, ma le soifua mālōlōina i le lumanaʻi.

Seʻi faapea ua e mafaufau e talia se galuega. Atonu e leai se mea e lē mamā pe e lē talafeagai e faatatau i le ituaiga o galuega. O le a e auai lava i sauniga faa-Kerisiano ma tauaofiaga. O le a sili atu le totogi na i lo le mea sa e faatalitalia. Ua matuā faatāua e le pule lou tomai i le galuega, ma e manaʻo e faaaogā atoa lou tomai o loo iai. I le ma lea, ua e fiafia i le ituaiga galuega lea e te faia. Pe iai se mea e taofia ai oe mai le taliaina o le ofo? Ae ā pe afai ua e iloa lou ono aafia atoatoa ai i lau galuega? Ua taʻu atu o le a lē faamalosia oe e galue ovataimi. Ae ina ia faauma se galuega, po o le a e naunau e galue pea na i lo le mea e tatau ona e faia? Po o le a fai soo na ovataimi? Po o le a tele ai le taimi e te lē iai i le aiga, ma e lē faia ai gaoioiga faaleagaga ia e lē tatau ona e misia?

Seʻi tomānatu pe na faapefea ona faia e Simi se filifiliga tāua e tusa ai o lana galuega. Sa ia galue malosi ma oo ai ina siitia lona tulaga. Mulimuli ane, sa “maualuga lona tulaga” i vaega taʻitasi uma o lana kamupani. Ina ua paʻū maulalo le tamaoaiga i Iapani, sa ia iloa le faatauvaa o le saʻilia o tupe atoa ma le pule. Na vave ona uma tupe ia sa maua mai i ana galuega fitā. Sa leai sona faamoemoe. Sa ia fesili ifo iā te ia, ‘O le ā laʻu mea o le a fai i le isi sefulu tausaga o i luma?’ Na ia iloa o loo sili atu ona mautū le faamoemoe o loo taulaʻi i ai lana avā ma lana fanau. Sa latou auaufaatasi ma Molimau a Ieova mo ni tausaga. Sa manaʻo Simi ia maua foʻi e ia le fiafia ma le faamalieina lea na olioli ai lona aiga. Sa ia amata suʻesuʻe loa le Tusi Paia.

E leʻi pine ae iloa e Simi, o le ituaiga olaga lea sa ola ai, na taofia ai o ia mai le mauaina o se olaga uigā o se Kerisiano. O le faimalaga pea i le va o Asia, Iunaite Setete, ma Europa, sa lē lava ai se taimi e suʻesuʻe ai le Tusi Paia ma aufaatasi ai ma uso talitonu. Sa ia fesagaʻia se filifiliga: ‘Po o le a ou faaauau pea i le olaga lea na ou ola ai mo le 50 tausaga ua mavae, po o le a ou saʻilia se isi olaga fou?’ Ina ua māeʻa ona tatalo ma iloilo āuga o lana filifiliga, na ia filifili loa e faamavae i isi ana galuega uma seʻi vaganā ai se galuega se tasi, ina ia maua ai se taimi mo mea faaleagaga. (1 Timoteo 6:6-8) Na sili atu lona fiafia ona o le filifiliga na fai, lea na maua ai le avanoa e pisi ai i gaoioiga faa-Kerisiano.

Pe tetele pe laiti, e tāua tele au filifiliga. O se filifiliga e te faia nei e ono iʻu i le manuia po o le malaia, po o le ola foʻi po o le oti i le lumanaʻi. E mafai ona e faia filifiliga atamai pe afai e te manatu i mataupu silisili o le Tusi Paia, lotofuatiaifo o isi, ma vaai mamao i āuga o au gaoioiga. Ia faia filifiliga i le auala a le Atua.

[Ata i le itulau 13]

O filifiliga e foliga mai e laiti e ono iai ni iʻuga lē lelei

[Ata i le itulau 14]

Na faapefea ona fesoasoani iā te ia mataupu silisili o le Tusi Paia e filifili ai ma le atamai?

[Ata i le itulau 15]

Sa tautala ma le alofa Iesu iā Peteru