Talaaga o le Soifuaga

Auauna ma le Olioli e Ui Ina Lē Atoatoa le Malosi

FAAMATALAINA E VARNAVAS SPETSIOTIS

E oo ane i le 1990 ina ua 68 oʻu tausaga, ua pē atoa loʻu tino. Ae pe tusa ua 15 nei tausaga, o loo oʻu olioli pea e galue o se tagata talaʻi faataimi atoa i le motu o Kuperu. O le ā na aumaia iā te aʻu le malosi e tumau ai i le auaunaga iā Ieova, e ui ina lē atoatoa loʻu malosi?

NA OU fanau mai i se aiga e toʻaiva tamaiti, e fā tama ma teine e lima, iā Oketopa 11, 1922. Sa matou nonofo i le nuu o Xylophagou, i Kuperu. E ui sa feoloolo le tamaoaiga o oʻu mātua, ae o le tausia o se aiga toʻatele na aofia ai le tele o galuega mamafa i faatoʻaga.

O loʻu tamā o Antonis, e sogasogā ma naunau fia iloa. E leʻi leva talu ona ou fanau mai, a o asiasi Tamā i le faiaʻoga o le nuu, sa ia mātauina ai se sāvali e taʻua o le Peoples Pulpit, na lomia e Tagata Aʻoga o le Tusi Paia (lea na iloa ai Molimau a Ieova). Sa ia faitau ma vave tosina i mea na tusia ai. O le iʻuga, o Tamā ma lana uō o Andreas Christou, tagata muamua o le motu na aufaatasi atu i Molimau a Ieova.

Tuputupu Aʻe e Ui i Teteega

Mulimuli ane, na la maua nisi lomiga faale-Tusi Paia mai Molimau a Ieova. E leʻi leva ae uunaʻia Tamā ma Andreas e tufa atu upu moni o le Tusi Paia na la aʻoaʻoina i tagata o le nuu. O la laʻua talaʻiga na faatupu  ai se teteega malosi mai le faifeʻau o le lotu Eleni ma isi, o ē na manatu o Molimau a Ieova o se taaʻiga leaga.

Sa faaaloalo le toʻatele o le nuu i nei faiaʻoga o le Tusi Paia. Na iloga loʻu tamā i le agalelei ma le limafoaʻi. E masani ona ia fesoasoani i aiga matitiva. O nisi taimi e tolotolo ai i fafo i le leva o le pō, ma tuu saito po o se falaoa i le faitotoʻa o se aiga o loo manaʻomia se fesoasoani. O na amioga faa-Kerisiano lē manatu faapito, na atili logoleleia ai le feʻau a nei faifeʻau e toʻalua.—Mataio 5:16.

O le iʻuga, pe tusa e 12 tagata na talia le feʻau o le Tusi Paia. A o faatupulaʻia lo latou malamalama i le upu moni, na latou manatu e ao ona faatasi i ni aiga eseese e suʻesuʻe ai le Tusi Paia o se vaega. Pe tusa o le 1934, na taunuu atu ai Nikos Matheakis i Kuperu, o se tagata talaʻi faataimi atoa mai Eleni, ma feiloaʻi ma le vaega i Xylophagou. O le onosai ma le maumauaʻi, na fesoasoani ai le uso o Matheakis i le faamaopoopoina o le vaega, ma ia latou maua se malamalamaga e sili atu o le Tusi Paia. Na oo ina avea lenei vaega ma uluaʻi faapotopotoga o Molimau a Ieova i Kuperu.

A o agaʻi i luma le galuega faa-Kerisiano ma talia e isi le upu moni o le Tusi Paia, na manatu uso ua manaʻomia se nofoaga tumau mo a latou sauniga. Na ofo mai e loʻu uso matua o Siaosi ma lana avā o Eleni, se fale na la teu ai mea o le faatoʻaga. Sa toe faafou lenei fale lea na sosoo ma lo la fale, ma avea ma nofoaga talafeagai mo sauniga. Na avea ma uluaʻi Maota o Molimau a Ieova i le motu. Maʻeu lo latou lotofaafetai na iai! Maʻeu se uunaʻiga ua iai mo se faatelega atili!

Avea le Upu Moni ma Aʻu Mea Totino

I le 1938 i le 16 o oʻu tausaga, na ou filifili ai e avea o se kamuta. Na ave loa aʻu e Tamā i le laumua o Kuperu, o Nicosia. O lona tofā mamao na ia filifili ai ou te nofo iā Nikos Matheakis. O loo manatua pea e le toʻatele o le motu lenei uso faamaoni i le maelega  ma le talimālō. O lona maelega ma le loto tele maumauaʻi, o uiga na sa manaʻomia mo so o se Kerisiano i Kuperu i na aso.

Sa fesoasoani tele iā te aʻu le uso o Matheakis, e faamausalī loʻu iloa o le Tusi Paia ma agaʻi i luma faaleagaga. Sa ou auai i sauniga uma na faia i lona fale a o oʻu nofo iā te ia. O le uluaʻi taimi lea na ou lagona ai le tupu o loʻu alofa mo Ieova. Sa ou faatupu se faanaunauga e ati aʻe se faiā uigā ma le Atua. I ni nai masina, ae ou talosaga i le uso o Matheakis pe mafai ona ma ō i le auaunaga i le fanua. O le tausaga lenā e 1939.

Sa ou toe foʻi e asi loʻu aiga ina ua mavae sina taimi. O le faatasi ma loʻu tamā mo se taimi, na ou matuā talitonu ai ua ou maua le upu moni ma le uiga o le olaga. Na amata le Taua Lona Lua a le Lalolagi iā Setema i le 1939. E toʻatele ni tama talavou matou te tupulaga sa tauofo atu e ō i le taua, ae o le usitai i le faatonuga a le Tusi Paia, sa ou tumau pea i le solitū. (Isaia 2:4; Ioane 15:19) O le tausaga lava lenā sa ou tuuina atu ai iā Ieova, ma papatisoina i le 1940. O le uluaʻi taimi lea na ou lagona ai loʻu lē toe fefe e talanoa i tagata!

Na ou faaipoipo iā Efprepia i le 1948. Na ma faamanuiaina i le maua o se fanau e toʻafā. E leʻi pine ae ō ma iloa e ao ona ma galulue mamafa, e tausia i latou “i aʻoaʻiga ma apoapoaʻiga a le Alii.” (Efeso 6:4) Sa taulaʻi a ma tatalo ma taumafaiga, i le totō i loto o la ma fanau se alofa loloto mo Ieova, ma se migao i ana tulafono ma taʻiala.

Faafitauli o le Soifua Mālōlōina na Aumaia ai ni Luʻi

I le 1964 ina ua 42 oʻu tausaga, na amata ai ona ou lē toe lagona se mea i loʻu lima ma loʻu vae taumatau. Na faasolo mālie atu i loʻu itu agavale. Na taʻu mai ua ou aafia i se maʻi e lē mafai ona togafitia, e pepē ai musele ma faasolo ina pē atoa ai le tino. Na matuā faateʻia aʻu i le tala. Na vave tutupu nei mea ma e leʻi faatalitalia! I le lofia i faalogona ita ma le lē fiafia, na ou mafaufau ai: ‘Aiseā ua tupu ai lenei mea iā te aʻu? Aiseā ua faasala ai aʻu?’ Ae na iʻu ina foʻia loʻu faateʻia na iai i le maʻi. Na lofitūina aʻu i le popole ma le lē mautonu. Na lāgā ni fesili  i loʻu mafaufau. Po o le a pē atoa ea loʻu tino ma matuā faalagolago atu ai loa i isi? O le a faapefea ona ou fesagaʻia lenei tulaga? Po o le a mafai ona ou tausia loʻu aiga, o laʻu avā ma la ma fanau e toʻafā? Na matuā tigā oʻu faalogona i nei mafaufauga.

I lenei tulaga faigatā o loʻu olaga na i lo se isi lava taimi, sa ou iloa ai e ao ona tatalo iā Ieova, ma taʻu atu ma le faamaoni iā te Ia oʻu manaʻoga ma popolega. Sa ou tatalo ma loimata i aso uma. E leʻi pine ae ou lagona le faamāfanafanaina o aʻu. Na matuā moni upu faamāfanafana a le Filipi 4:6, 7 i loʻu tulaga: “Aua neʻi popole outou i se mea e tasi, a ia faailoa atu o outou manaʻo i mea uma lava i le Atua, i le tatalo, ma le faatoga, atoa ma le faafetai. O le manuia foʻi mai le Atua, o loo silisili lava i mea uma e manatu i ai, e leoleoina ai o outou loto atoa ma o outou mafaufau iā Keriso Iesu.”

Fesagaʻia o le Maʻi

Sa faasolo ina leaga loʻu tulaga. Na ou iloa e ao ona vave fetuunaʻi i loʻu tulaga fou lea ua iai. Talu ai sa lē mafai ona ou toe galue o se kamuta, sa ou mafaufau loa i se galuega e itiiti ni mea e fai, e fetaui i loʻu tulaga, ma mafai ai pea ona tausia loʻu aiga. Muamua, sa ou faatau atu aisakulimi mai se tamaʻi veni. Sa ou faia lenei galuega mo le tusa ma le ono tausaga, seʻia oo ina ou alu i se nofoa faataavalevale ona o loʻu maʻi. Ona toe suia lea i isi galuega e faigofie atu e mafai ona ou gafatia.

Talu mai le 1990, na faasolo ina fai atu loʻu malosi ma lē mafai ona ou faia so o se galuega. Ua ou faalagolago atoatoa atu nei i isi e faia tiute ia e masani ona faia e se tagata malosi. Ou te moomia le fesoasoani pe a ou alu i loʻu moega, tāʻele, ma fai oʻu ofu. Ina ia auai i sauniga faa-Kerisiano, e ao ona ave aʻu i le nofoa faataavalevale, ma sii i totonu o le taavale. Pe a taunuu i le Maota, e sii ese aʻu mai le taavale ma tuu i le nofoa faataavalevale, ma tulei agaʻi i totonu. A o faia le sauniga, e iai laʻu masini i oʻu autafa e faamāfanafana ai oʻu vae.

Ou te auai e lē aunoa i sauniga uma e ui i le maʻi. Ou te iloa o inā o loo aʻoaʻo ai i tatou e Ieova, ma o le faatasi ma oʻu uso ma tuafāfine faaleagaga, o se lafitaga moni ma o se puna o le lagolagosua ma faamāfanafanaga. (Eperu 10:24, 25) O le asia e lē aunoa e uso taʻumatuaina faaleagaga, sa avea o se fesoasoani na ou mauaina pea. Ou te lagona e pei ona oo iā Tavita e faapea: “Ua taumasuasua laʻu ipu.”—Salamo 23:5.

Ua avea si aʻu avā pele ma fesoasoani sili i nei tausaga. Ua tele foʻi le fesoasoani mai si aʻu fanau. Ua latou fesoasoani i mea ou te manaʻomia i aso uma mo le tele o tausaga. E lē faigofie la latou tiute, ma a o faagasolo tausaga e faasolo atu ina faigatā le tausiga o aʻu. O i latou o ni faaaʻoaʻoga sili i le onosai ma le lotomalilie e tausia aʻu, ma ou te tatalo iā Ieova e faamanuia pea i latou.

O le isi sauniuniga ofoofogia mai iā Ieova e faamalosia ai Ana auauna, o le tatalo. (Salamo 65:2) I le tali mai a Ieova i aʻu tatalo mai le loto, ua Ia foaʻi mai le malosi e tumau ai i le faatuatua i nei tausaga uma. Aemaise lava pe a ou loto vaivai, e aumaia e le tatalo le toʻafimālie ma faatumauina loʻu olioli. O le fesootaʻi pea ma Ieova, e faafouina ai aʻu ma loʻu faanaunauga e faaauau pea. Ua ou mautinoa lelei, e faafofogaina e Ieova tatalo a Ana auauna, ma avatu le filemu o le mafaufau lea e latou te manaʻomia.—Salamo 51:17; 1 Peteru 5:7.

O le sili o nei mea, e faafouina aʻu i taimi uma pe a manatua, o le a faamālōlō e le Atua ē uma ua tauia i le ola i le Parataiso i le pulega o le Malo a lona Alo, o Iesu  Keriso. I nisi taimi, e maligi oʻu loimata ona o le olioli a o oʻu manatunatu i lenā faamoemoe ofoofogia.—Salamo 37:11, 29; Luka 23:43; Faaaliga 21:3, 4.

Auauna o se Faifeʻau Faataimi Atoa

Pe tusa o le 1991, sa ou iloa ai ina ua uma ona iloilo loʻu tulaga, o le auala sili e ʻalofia ai loʻu faanoanoa, o le maelega e tufa atu le tala lelei tautele o le Malo i isi. O le tausaga lenā sa ou auauna ai o se faifeʻau faataimi atoa.

Ona e lē atoatoa loʻu malosi, e tele la ina ou molimau atu e ala i tusi. Ae e lē o se mea faigofie le faia o se tusi; e manaʻomia ai se taumafaiga tele. E faigatā ona uʻu mau le peni i loʻu lima lea ua vaivai ona o musele ua pepē. Ae o le onosai ma tatalo, ua ou molimau atu ai e ala i tusi mo le silia nei i le 15 tausaga. Ou te faaaogā foʻi le telefoni e talaʻi ai i tagata. E lē taitai oʻu misia se avanoa e talanoa ai i loʻu faamoemoe i le lalolagi fou ma le Parataiso, i oʻu tauaiga, uō, ma tuaoi e asiasi mai i loʻu fale.

O le iʻuga, na ou olioli i le tele o mea na tutupu e faalaeiau ai. Na ou fiafia e vaai atu i le atalii o loʻu atalii, sa ma suʻesuʻeina le Tusi Paia i le 12 tausaga ua teʻa, ua agaʻi i luma faaleagaga ma faatāua upu moni o le Tusi Paia. Sa ia tumau faamaoni ma maumauaʻi i le solitū faa-Kerisiano, ona sa uunaʻia e lona lotofuatiaifo ua aʻoaʻoina i le Tusi Paia.

E sili ona ou fiafia pe a fesootaʻi mai tagata ia sa ou tusi i ai, mo nisi faamatalaga e uiga i le Tusi Paia. O nisi taimi, e mananaʻo mai mo nisi lomiga faale-Tusi Paia. O se faaaʻoaʻoga, sa vili mai se tinā ma faafetai mai ona o le tusi faamalosiau sa ou lafo atu i lana tane. Sa ia fiafia tele i manatu sa i le tusi. Na iʻu ai i le faia o ni a la talanoaga faale-Tusi Paia ma lana tane i loʻu fale.

Se Vaaiga Mautinoa

A o faagasolo tausaga, sa ou vaaia le faatelega o ē faalauiloa le Malo i lenei vaega o le lalolagi. Sa toe faatelē ma faafou i le tele o taimi le tamaʻi Maota o Molimau a Ieova, lea na sosoo ma le fale o loʻu uso o Siaosi. O se maota matagofie mo le tapuaʻiga e faaaogā e faapotopotoga e lua a Molimau a Ieova.

Na maliu Tamā i le 1943 i le 52 o ona tausaga. Ae maʻeu se tofi faaleagaga na ia tuua! Na maua e lana fanau e toʻavalu le upu moni ma o loo auauna pea iā Ieova. E tolu faapotopotoga o loo iai nei i Xylophagou lea na fanau ai Tamā ma isi nuu lata ane, ma e 230 le aofaʻi o le ʻautalaʻi o le Malo!

O se puna o loʻu olioli nei iʻuga lelei. Ua 83 nei oʻu tausaga, ma ou te faaleo ma le mautinoa upu a le faisalamo: “E oge mea leona taanoa, ma latou fia aai; a e e leai se mea lelei e mativa ai i latou o ē saʻili iā Ieova.” (Salamo 34:10) Ou te faatali ma le naunau i le taimi e faataunuu ai le valoaga i le Isaia 35:6: “Ona osooso ai lea o le pipili e pei o le ʻaila.” E ui ina lē atoatoa loʻu malosi, ae ou te maumauaʻi e auauna pea iā Ieova ma le olioli seʻia oo atu i lenā taimi.

[Faafanua i le itulau 17]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

TAKE

SURIA

KUPERU

LEPANONA

Nicosia

Xylophagou

Sami Metitirani

[Ata i le itulau 17]

O le uluaʻi Maota o Molimau a Ieova i Xylophagou o loo faaaogā pea i aso nei

[Ata i le itulau 18]

I maʻua ma Efprepia i le 1946 ma aso nei

[Ata i le itulau 20]

Ou te olioli e molimau atu i le telefoni ma tusi