E Faaalia e Ieova “Mai le Amataga o Mea e Mulimuli”

“O loo faaali talu mai le amataga o mea e mulimuli; mai anamuā foʻi o mea ua lē faia.”—ISAIA 46:10.

1, 2. O le ā le itu e sili ai ona mataʻina mea na tutupu i le taimi na faatoʻilalo ai Papelonia, ma o le ā ua faamautinoa mai ai e uiga iā Ieova?

I LE taaligoligoa o le pō, na agaʻi atu ai e aunoa ma se mea e gāsē fitafita a le fili na ui atu i le ilitivai o le vaitafe o le Eufirate, e agaʻi atu i le taulaʻiga o la latou osofaʻiga, o le aai malosi o Papelonia. A o lalata atu i le itu e ulufale ai i le aai, na matuā faateʻia i le mea na latou vaaia. O faitotoʻa tetele e lua o le pā a Papelonia, o loo mātalatala mai! Ua latou feʻaʻei aʻe nai le vaitafe, ma agaʻi atu loa i le aai. Na pei o le emo o le mata le faatoʻilaloina o le aai. I lea lava taimi na pule ai loa Kuresa i le nuu ua faatoʻilaloina, ma mulimuli ane sa ia aumaia se poloaʻiga e faasaʻoloto ai tagata Isaraelu uma sa faaaunuua i Papelonia. E faitau afe na toe foʻi i lo latou nuu ma toe amata le tapuaʻiga iā Ieova i Ierusalema.—2 Nofoaiga a Tupu 36:22, 23; Esera 1:1-4.

² Ua faamaonia e tusitala o talafaasolopito, le saʻo o na mea uma na tutupu i tuā i le 539 e oo i le 537 T.L.M. Ae o le itu e sili ona mataʻina, o nei mea ua leva ona iloa i le tusa ma le 200 tausaga muamua atu, a o leʻi oo ina tutupu. Na faagaee e Ieova lana perofeta o Isaia e muaʻi faamatala mai le auala o le a paʻū pe faatoʻilalo ai Papelonia. (Isaia 44:24–45:7) Na faailoa uma mai e le Atua, e lē gata o mea o le a tutupu i le taimi e faatoʻilalo ai Papelonia, ae o le igoa foʻi o le taʻitaʻi o le a faatinoina. * Na fetalai atu Ieova i le fanauga a Isaraelu, o ē sa fai ma ana molimau i tuā i inā: “Ia outou manatunatu i mea muamua talu mai le vavau; auā o aʻu o le Atua, e leai lava se tasi; o le Atua, e leai sē ma te tutusa; o loo faaali talu mai le amataga o mea e mulimuli; mai anamuā foʻi o mea ua lē faia.” (Isaia 46:9, 10a) O Ieova, o ia moni lava o le Atua e mafai ona muaʻi silafia mea o le a tutupu.

3. O ā fesili o le a tatou talanoaina o latou tali?

³ O le ā se telē o le lumanaʻi o loo silafia e le Atua? Faamata e muaʻi silafia e Ieova  mea o le a tatou faia taʻitoʻatasi? Po o lona uiga ea, ua tuupōina lo tatou lumanaʻi? I lenei mataupu, ma lea e sosoo mai, o le a seʻi o tatou talanoa ai i tali a le Tusi Paia mo fesili nei ma isi fesili e sootaga atu i ai.

Ieova—Le Atua o Valoaga

4. O ai le Puna o valoaga o loo tusia i le Tusi Paia?

⁴ Talu ai e mafai e Ieova ona muaʻi silafia le lumanaʻi, na ia faagaeeina ai ana auauna i aso anamua, e tusia le tele o valoaga, lea ua mafai ai ona tatou muaʻi iloa mea ua fuafua Ieova e fai. Na folafola mai e Ieova e faapea: “O mea muamua, faauta, ua oo mai ia; o mea fou foʻi o loo [oʻu] taʻuina atu; ua ou faailoa atu iā te outou, a o leʻi tutupu mai.” (Isaia 42:9) Maʻeu se faaeaga mamalu ua maua e auauna a le Atua!

5. O le ā le tiute tauave e ō mai faatasi ma le muaʻi iloa e se tasi o mea o le a faia e Ieova?

⁵ Ua faamautinoa mai e le perofeta o Amosa iā i tatou: “E lē faia lava se mea e le Alii o Ieova, a e faaalia lona finagalo i ana auauna o perofeta.” Ma o lenā muaʻi iloa sa aumai ai ma se tiute tauave e faatino. Seʻi mātau le talafaatusa malosi na fai e Amosa: “Ua tagi le leona, po o ai sē lē fefe?” E pei lava ona faapogaia e le tagi a se leona se gaoioiga vave a se tagata ma se manu, na faapena foʻi ona gaoioi vave perofeta e pei o Amosa e fofoga mai folafolaga a Ieova. “Ua fetalai mai le Alii o Ieova, po o ai sē lē vavalo?”—Amosa 3:7, 8.

E “Manuia” ‘Afioga’ a Ieova

6. Na faapefea ona taulau le “pule” a Ieova e tusa ai o le paʻū o Papelonia?

⁶ Na fetalai Ieova e ala mai i lana perofeta o Isaia e faapea: “E tū laʻu pule, ou te faia foʻi mea uma ou te loto i ai.” (Isaia 46:10e) O le “pule” a le Atua, sa faatatau atu i lona finagalo po o lana fuafuaga mo Papelonia, lea na aofia ai le valaauina o Kuresa mai Peresia e na te faatoʻilalo ma faaumatia aʻiaʻi Papelonia. Ua leva ona muaʻi folafola e Ieova lenā fuafuaga, ma e pei ona muaʻi taʻua, sa taunuu moni i le 539 T.L.M.

7. Aiseā ua tatou mautinoa ai e manuia pe faataunuuina lava ‘afioga’ a Ieova?

⁷ Pe toetoe fāselau tausaga muamua atu a o leʻi faatoʻilaloina Papelonia e Kuresa, na ō mai ai ʻautau tuufaatasi a Amoni ma Moapi e tau ma Iosefatu le tupu o Iuta. Ona tatalo lea ma le mautinoa Iosefatu: “Ieova e, le Atua o matou tamā, e lē o le Atua ea oe i le lagi? E te lē pule ea oe i malo uma o nuu ese? E lē o i lou aao ea le mana ma le malosi, e lē mafaia e se tasi ona tetee atu iā te oe?” (2 Nofoaiga a Tupu 20:6) E faapena foʻi le mautinoa na faaleo e Isaia ina ua ia faapea mai: “O Ieova o ʻau ua pule o ia, o ai ea sē na te faalēaogāina? o lona aao ua faaloaloaina atu, o ai ea sē na te faafoʻisia?” (Isaia 14:27) Ina ua mavae le vaitaimi na valea ai le tupu Papelonia o Nepukanesa ma toe oo ina poto lona mafaufau, sa ia taʻutino i se agaga lotomaulalo: “E leai se tasi na te taofia [le aao o le Atua], pe fai atu iā te ia, O le ā ea le mea e te fai na?” (Tanielu 4:35) Ioe, ua faamautinoa mai e Ieova i ana auauna: “[O] laʻu upu . . . e lē foʻi mai fua iā te  aʻu; a e peitaʻi e faia le mea ou te loto i ai, e manuia foʻi i le mea ou te auina atu ai.” (Isaia 55:11) Ua tatou mautinoa atoatoa, e taunuu lava le ‘afioga’ a Ieova; e lē mafai ona lē faataunuuina lana fuafuaga.

Le ‘Fuafuaga a le Atua Talu Mai Anamua’

8. O le ā le ‘fuafuaga a le Atua talu mai anamua’?

⁸ Ina ua tusi le aposetolo o Paulo i Kerisiano i Efeso, sa ia faasino atu i le Atua e faapea, o loo iai lona ‘finagalo [po o lana fuafuaga] talu mai anamua.’ (Efeso 3:11) O lenei fuafuaga ua lē na o se ata e fua i ai ni gaoioiga, e peiseaʻī sa tau manaʻomia ona faatulaga e le Atua le auala e gaoioi ai. Ae o loo faasino i le maumauaʻi o Ieova e faataunuu mea na ia muaʻi finagalo e faia mo tagata ma le lalolagi. (Kenese 1:28) Ma ina ia talisapaia le mautinoa o le faataunuuina o lana fuafuaga, seʻi tatou talanoa i le uluaʻi valoaga o loo tusia i le Tusi Paia.

9. E faapefea ona fesootaʻi atu le Kenese 3:15 i le fuafuaga a le Atua?

⁹ Ua faaalia e le folafolaga o i le Kenese 3:15 e faapea, ina ua agasala Atamu ma Eva, sa filifili loa Ieova ia fanauina mai e lana fafine faafaatusa, se fanau, po o se atalii. Na muaʻi silafia foʻi e Ieova le iʻuga o le a oo i ai le feitagaʻi i le va o lana fafine ma Satani, ma le va o a la fanau. E ui sa faataga e Ieova le Fanau a le fafine e mafatia pe a tuʻimomomoina lona mulivae, ae i le taimi atofaina a le Atua o le a tuʻimomomo ai e le Fanau le ulu o le gata, o Satani le Tiapolo lea. Ae i le taimi nei, ua faataunuu moni ai lava e Ieova lana fuafuaga, e ala mai i se gafa na ia filifilia, lea na aliaʻi mai ai Iesu, o ia o le Mesia folafolaina.—Luka 3:15, 23-38; Kalatia 4:4.

Mea e Muaʻi Faatulaga e Ieova

10. Pe na tuupōina e Ieova mai le amataga faapea o le a agasala Atamu ma Eva? Faamatala.

¹⁰ Ina ua taʻua e le aposetolo o Peteru le matafaioi na faatino e Iesu i le fuafuaga a le Atua, na ia tusi: “Na silafia lava [Iesu] anamuā a o leʻi faavaeina le lalolagi, a ua faaalia mai i ona pō nei e gata ai ona o outou.” (1 Peteru 1:20) Po o lona uiga ea, na tuupōina e Ieova i le amataga faapea o le a agasala Atamu ma Eva, ma manaʻomia ai le taulaga togiola lea e saunia e Iesu Keriso? E leai. O le upu “faavaeina” o loo faaliliu mai se upu faa-Eleni o lona uiga moni, o le “faapaʻū ifo o se fatu.” Pe na ‘faapaʻū ifo se fatu,’ pe afuafuaina se tagata, a o leʻi agasala Atamu ma Eva? E leai. Na faatoʻā maua le fanau a Atamu ma Eva ina ua uma ona la lē usiusitai. (Kenese 4:1) Ina ua uma la ona tupu le fouvalega, ma a o leʻi afuafuaina le fanau a Atamu ma Eva, na muaʻi faatulaga ai e Ieova o le a aliaʻi mai le “fanau.” O le maliu ma le toetū aʻe o Iesu na maua ai le sauniuniga alofa o le togiola, lea o le a aveesea ai le agasala, ma lē taulau ai  taumafaiga uma a Satani.—Mataio 20:28; Eperu 2:14; 1 Ioane 3:8.

11. O le ā le mea na muaʻi faatulaga e Ieova mo le faagaoioia o lana fuafuaga?

¹¹ E iai foʻi se isi mea na muaʻi faatulaga e le Atua mo le faagaoioia o lana fuafuaga. O loo faailoa mai i mea na tusi atu ai Paulo i uso i Efeso e faapea, o le a “faamaopoopoina” e le Atua ‘mea uma o i le lagi, ma mea o i le lalolagi.’ Ma ina ua faasino atu i ‘mea o i le lagi,’ po o i latou ua filifilia e avea ma suli faatasi ma Keriso, na faamatala e Paulo faapea: “O i matou na tofia anamua [pe muaʻi faatulaga], e tusa ma le finagalo o lē ua matuā galue i mea uma lava, e tusa ma le pule a lona finagalo.” (Efeso 1:10, 11) Ioe, na muaʻi faatulaga e Ieova se aofaʻiga faatapulaa o tagata o le a faia aʻe ai le vaega lona lua o le fanau a le fafine a le Atua, o i latou nei o le a galulue faatasi ma Keriso e faasafua mai aogā o le togiola. (Roma 8:28-30) Na taʻua i latou e le aposetolo o Peteru, o “le nuu paia.” (1 Peteru 2:9) Na maua e le aposetolo o Ioane le faaeaga e vaaia ai i se faaaliga le aofaʻiga o i latou o le a avea ma suli faatasi ma Keriso—e toʻa 144,000. (Faaaliga 7:4-8; 14:1, 3) Latou te autasi ma Keriso le Tupu, e auauna ina ia ‘viia ai le mamalu o le Atua.’—Efeso 1:12-14.

12. E faapefea ona tatou iloa o le 144,000 e lē o ni tagata taʻitoʻatasi na tuupōina o latou iʻuga?

¹² O le muaʻi faatulagaina o le 144,000 e lē faapea ai, e iai nisi na tuupōina e auauna faamaoni faapena i le Atua. O le mea moni, o le timaʻiga o loo i Tusitusiga Kerisiano Eleni, sa faaautū e taʻitaʻia ma faamalosia ai Kerisiano faauuina ina ia tumau i le faamaoni ma taʻuaogāina pea mo lo latou valaau faalelagi. (Filipi 2:12; 2 Tesalonia 1:5, 11; 2 Peteru 1:10, 11) Na muaʻi silafia e Ieova e 144,000 tagata o le a agavaa e faatinoina lana fuafuaga. Ae o le faamautinoaga o i latou nei, e faalagolago i le auala o le a latou taʻitoʻatasi ma filifili e ola ai, o se filifiliga e tatau ona fai e le tagata lava ia.—Mataio 24:13.

Mea e Muaʻi Silafia e Ieova

13, 14. O le ā e ōgatusa ma le auala o loo muaʻi silafia ai e Ieova mea, ma aiseā?

¹³ Talu ai o Ieova, o ia o le Atua o valoaga ma fuafuaga, e faapefea la ona faatino lona muaʻi silafia o mea? Muamua, ua tatou mautinoa o ala uma o le Atua, e moni, e tonu, ma alofa. Ina ua tusi atu le aposetolo o Paulo i Kerisiano Eperu o le uluaʻi senituri T.A., na ia toe faamautinoa atu, o le tautōga ma le folafolaga a le Atua, ua faia aʻe ai “mea e lua e lē mafai ona liua, e lē mafai ona pepelo ai le Atua.” (Eperu 6:17, 18) I le tusi a Paulo i le soo o Tito, na ia faamatala ai foʻi le manatu lava lenei ina ua faapea atu “e lē mafai ona tala pepelo” le Atua.—Tito 1:2.

¹⁴ E ui foʻi ina matuā tele le mana po o le malosi o loo iā Ieova, ae lē taitai ona lē tonu i ana gaoioiga. Na faamatala e Mose faapea, o Ieova “o le Atua faamaoni, e lē o iā te ia se amiolētonu, o le amiotonu ma le amio saʻo lava ia.” (Teuteronome 32:4) So o se mea e fai e Ieova, e ōgatusa uma ma ona uiga matagofie. O ana gaoioiga e faaalia mai ai le matuā fesootaʻi lelei o ona uiga autū, o le  alofa, le atamai, le faamasinotonu, ma le malosi po o lona mana.

15, 16. O ā filifiliga na avatu e Ieova iā Atamu i le faatoʻaga o Etena?

¹⁵ Seʻi manatu i le auala e sootaga uma atu ai nei uiga i mea na tutupu i le faatoʻaga o Etena. Ona o Ieova o se Tamā alofa, na ia saunia ai mea uma e manaʻomia e tagata. Na ia tuuina iā Atamu le tomai e mafaufau ai, e fefulifulisaʻi ai ona manatu i se mataupu, ma faia se faaiʻuga. E lē taitai tutusa ma manu, lea e tele ina taʻitaʻia i o latou lagona ua uma ona faapolokalame i ai. Peitaʻi o Atamu, sa iai lona tomai e faia ai ana filifiliga. O le iʻuga, ina ua māeʻa ona foafoaina le tagata, na silasila ifo le Atua mai le lagi ma iloa ai, o “mea uma ua na faia, faauta foʻi, ua matuā lelei lava.”—Kenese 1:26-31; 2 Peteru 2:12.

¹⁶ Ina ua filifili Ieova e poloaʻia Atamu ina ia aua neʻi ʻai i “le laau e iloa ai le lelei ma le leaga,” na lava ma totoe faatonuga na Ia saunia e mafai ai e Atamu ona filifili i le mea e fai. Na Ia faataga Atamu e ʻai mai “laau uma o i le faatoʻaga” seʻi vaganā le laau e tasi, ma lapataʻia foʻi i iʻuga mataʻutia pe a ʻai le fua o le laau faasāina. (Kenese 2:16, 17) Sa ia faamalamalama lelei iā Atamu āuga o ana gaoioiga. O le ā na fai e Atamu?

17. Aiseā e mafai ai ona tatou faapea atu, e filifili lelei e Ieova po o ā mea na te muaʻi silafia?

¹⁷ E foliga mai na filifili Ieova e na te lē muaʻi silafiaina le mea o le a fai e Atamu ma Eva, e ui lava ua iā te Ia le tomai e muaʻi silafia ai mea uma lava. Lona uiga, e lē fesiligia le mafai e Ieova ona muaʻi silafia le lumanaʻi, peitaʻi o loo fesiligia pe faamata e filifili o ia e na te faia faapea. Mafaufau i le itu lenei; afai o Ieova o le Atua o le alofa, faamata e tatau ona ia faia ma lona silafia lelei i se tulaga lē alofa, le tuupōina o lenā fouvalega—ma oo mai ai āuga faanoanoa uma? (Mataio 7:11; 1 Ioane 4:8) O lea la, e filifili lelei e Ieova po o ā mea na te muaʻi silafia.

18. Aiseā e lē avea ai le filifilia e Ieova o mea na te muaʻi silafia e faapea ai, e lē o lelei atoatoa lona mana po o lana pule?

¹⁸ Po o lona uiga ea, e lē o atoatoa lelei le mana po o le pule o loo iā Ieova? E lē o le uiga lenā. Na taʻua e Mose, o Ieova, o “le Papa,” ma ‘e sao pe lelei atoatoa lana galuega.’ E lē tuuaʻia Ieova i āuga o le agasala a le tagata. O aafiaga tigā ua tatou tofo ai i aso nei, e māfua mai i lenā gaoioiga lē tonu, o le lē usiusitai. Na manino le faapea mai o le aposetolo o Paulo, e “faapei ona oo mai o le agasala i le lalolagi i le tagata e toʻatasi, o le oti foʻi ona o le agasala, ona oo mai ai lea o le oti i tagata uma lava, auā ua agasala uma lava.”—Teuteronome 32:4, 5; Roma 5:12; Ieremia 10:23.

19. O ā fesili o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai?

¹⁹ Ua tatou aʻoaʻoina mai manatu sa talanoaina, e lē taitai ona faia e Ieova se faamasinoga lē tonu. (Salamo 33:5) Ae o loo faaaogā e Ieova ona tomai, ona uiga, ma ana tapulaa, e lagolagoina lana fuafuaga. (Roma 8:28) Ona o Ieova o ia o le Atua o valoaga, ua ia faaalia ai “mai le amataga o mea e mulimuli; mai anamuā foʻi o mea ua lē faia.” (Isaia 46:9, 10) Ua tatou iloa foʻi, e na te filifilia mea na te muaʻi silafia. E faapefea la ona tatou aafia ai? E faapefea ona tatou mautinoa ua ōgatusa a tatou filifiliga ma le fuafuaga alofa a le Atua? Ma o ā faamanuiaga o le a tatou maua pe a faia faapea? O fesili nei o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai.

[Faamatalaga pito i lalo]

Pe Mafai Ona E Faamatala?

• O ā faaaʻoaʻoga o aso anamua e molimau faapea o le ‘afioga’ a le Atua e “manuia” pea lava?

• O le ā na muaʻi faatulaga e Ieova i le fesootaʻi atu ma lana ‘fuafuaga talu mai anamua’?

• O le ā le auala o loo faatino ai e Ieova lona tomai e muaʻi silafia ai mea?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 22]

Sa talitonu ma le mautinoa Iosefatu iā Ieova

[Ata i le itulau 23]

Na valoia mai e le Atua le maliu ma le toetū o Iesu

[Ata i le itulau 24]

Pe na muaʻi faatulaga e Ieova le mea o le a faia e Atamu ma Eva?