Iopu—le Tagata Onosai ma le Amiotonu
Iopu—le Tagata Onosai ma le Amiotonu
“Ua e mafaufau ea i laʻu auauna o Iopu, auā ua leai se tasi e tusa ma ia i le lalolagi, o le tagata ua sao lana amio ma le amiotonu, o lē ua mataʻu i le Atua, ma ʻaloʻalo ese i mea leaga?”—IOPU 1:8.
1, 2. (a) O ā mala na taia faafuaseʻi ai Iopu? (e) Faamatala mai le olaga o Iopu a o leʻi lofitūina i mala.
SA IAI se tamāloa sa iā te ia manuia uma o le olaga—le tamaoaiga, le mamalu, le soifua mālōlōina lelei, ma se aiga ola fiafia. Ae na faafuaseʻi ona taia o ia i ni mala sosoo se tolu. Ma na faafuaseʻi lava ona tafiesea lona tamaoaiga. Na sosoo ma le agi malosi mai o se matagi ma feoti uma ai lana fanau. E leʻi umi lava, ae taia o ia i se maʻi tugā ina ua liloia uma lona tino i maʻi fulafula. Atonu o lenā ua e mate maia lea tagata! O Iopu, lea e autū i ai le tusi o le Tusi Paia o loo faaigoa i lona suafa.—Iopu, mataupu 1 ma le 2.
2 Sa ōi Iopu ma faapea mai: “E! ta fia faapei o masina ua mavae.” (Iopu 3:3; 29:2) O ai se tasi o le a lē toe moomoo i aso mananaia ua tuanaʻi, pe afai ua lofitūina i mala lona olaga? E foliga mai i le olaga o Iopu, o se tagata e faimea saʻo, ma lē oo ai lava ni puapuaga iā te ia. Sa faaaloalogia e tagata taualoa, ma saʻili atu iā te ia mo fautuaga. (Iopu 29:5-11) Sa mauʻoa Iopu, ae na talafeagai le auala sa ia faatulaga ai ana tupe. (Iopu 31:24, 25, 28) Sa ia fesoasoani i fafine ua oti a latou tane ma fanau ua mātuaoti. (Iopu 29:12-16) Sa faamaoni foʻi i lana avā.—Iopu 31:1, 9, 11.
3. Sa faapeʻī le silafaga a Ieova iā Iopu?
3 Sa soifua i se olaga lē mataʻuleagaina Iopu ona sa tapuaʻi i le Atua. Na fetalai Ieova: “Ua leai se tasi e tusa ma ia i le lalolagi, o le tagata ua sao lana amio ma le amiotonu, o lē ua mataʻu i le Atua, ma ʻaloʻalo ese i mea leaga.” (Iopu 1:1, 8) E ui i se faamaoni ma le amiotonu o Iopu, ae na faatamaʻia uma e mala lona olaga sololelei na iai. Na mou ese uma mea sa ia maua mai ana galuega, ma na matuā tofotofoina e tigā ma mafatiaga lona tagata moni.
4. Aiseā o le a aogā ai lo tatou iloiloina o puapuaga o Iopu?
4 E lē na o Iopu se auauna a le Atua ua fesagaʻi moni ma ni mala mataʻutia. E faapena foʻi mea o loo fesagaʻia e le tele o isi Kerisiano i aso nei. Ua talafeagai ai ona tatou iloiloina fesili nei e lua: E faapefea e lo tatou manatua o puapuaga o Iopu, ona fesoasoani mai pe a tatou fesagaʻi ma ni mala? Ua faapefea ona aʻoaʻoina ai i tatou ia tigā alofa i isi o loo mafatia?
Se Luʻi o le Faamaoni ma se Tofotofoga o le Amiotonu
5. Pe a fua i le manatu o Satani, aiseā na auauna ai Iopu i le Atua?
5 E uigaese le tulaga o Iopu, auā na te leʻi iloa o loo fesiligia e le Tiapolo māfuaaga e ala ai ona auauna i le Atua. A o faatasitasi atalii agaga o Ieova i se tasi aso i le lagi, sa taʻua ai e Ieova uiga lelei o Iopu. Ae na tali Satani: “Ua e lē siʻosiʻomia ea i le aupā o ia, ma lona fale, atoa ma ana mea uma i itu uma?” Lona uiga o le mau a Satani, e manatu faapito māfuaaga e auauna ai Iopu i le Atua, e faapena foʻi isi uma auauna a Ieova. Ona fai atu lea o Satani iā Ieova: “Ia e aapa atu lou aao, ma e tago atu i ana mea uma, pe na te lē faifai ai ea iā te oe i ou lava luma?”—Iopu 1:8-11.
6. O le ā le finauga tāua na lāgā e Satani?
6 E tāua le finauga na lāgā. Na luʻia e Satani le auala o loo faatino ai e Ieova lana pule silisili ese. Faamata e mafai moni ona pulea ma le alofa e le Atua mea uma? Pe saʻo ai Satani, e iʻu ane lava e manumalo foʻi le manatu faapito? Sa faataga e Ieova le Tiapolo na te faaaogā Iopu e fai i ai lana tofotofoga, auā na mautinoa e Ieova le faamaoni ma le alofa o Lana auauna iā te ia. O le pogai lenā o mala ia na faasolosolo uma e Satani iā Iopu. Ina ua lē taulau ana uluaʻi osofaʻiga, sa ia taia loa Iopu i se maʻi tigā tele. Na faapea mai le Tiapolo: “O le paʻu e sui aʻi le paʻu; o mea uma foʻi ua i ai i le tagata, e avatua e ia e sui aʻi lona ola.”—Iopu 2:4.
7. O ā puapuaga o loo oo i auauna a le Atua i aso nei, e pei foʻi ona oo iā Iopu?
7 Atonu e lē tutusa le ogaoga o tofotofoga o fesagaʻi ma Kerisiano i aso nei e pei o le tulaga na iai Iopu, peitaʻi e ese foʻi o latou puapuaga. E toʻatele ua sauāina pe fesagaʻi ma faafitauli i aiga. E tigā foʻi toʻatugā tau tamaoaiga ma ni maʻi e tulaʻi mai. E iai nisi ua lotomalilie e feoti ona o le pipii mau i lo latou faatuatua. E lē faapea o Satani o loo faapogaia mala uma o loo tatou aafia ai. Atonu o o tatou lava sesē e māfua ai nisi faafitauli, po o ni maʻi o le tino e sosolo i le toto o le aiga. (Kalatia 6:7) Tatou te aafia foʻi i āuga o le soifua matua ma mala faalenatura. Ua faamautinoa mai e le Tusi Paia, i le taimi nei, e lē o puipuia faavavega e Ieova ana auauna mai na mafatiaga.—Failauga 9:11.
8. E faapefea ona taumafai Satani e faaaogā puapuaga o loo tatou mafatia ai?
8 Peitaʻi e mafai e Satani ona faaaogā puapuaga o tatou mafatia ai, e faavaivaia ai lo tatou faatuatua. Na faamatala e Paulo ona puapuaga e pei o se “mea matuitui i le tino, o le agelu a Satani” na “tuʻi” iā te ia. (2 Korinito 12:7) Atonu sa faasino upu a Paulo i se faafitauli i lona tino, e pei o le leaga o lana vaai, po o se isi faalētonu. Peitaʻi na ia iloa lelei sa faaaogā e Satani lenā faafitauli e faafiu ai o ia, ina ia mou ese ai lona olioli ma lona faamaoni. (Faataoto 24:10) E ono faaoso e Satani tagata o le aiga, o uō i le aʻoga, po o pulega a malo, e faaoo mai sauāga i auauna a Ieova.
9. Aiseā e lē matuā faateʻia ai i tatou i mafatiaga po o sauāga?
9 E faapefea ona tatou manumalo mai nei faafitauli? Manatu i ai o se avanoa lelei lea e faaali atu ai e lē femoumouaʻi lo tatou alofa iā Ieova ma lo tatou gauaʻi i lana pule silisili ese. (Iakopo 1:2-4) Po o ā lava pogai o o tatou mafatiaga, ae mafai ona tumau lo tatou malosi faaleagaga pe a tatou malamalama i le tāua o le faamaoni i le Atua. Na tusi mai Peteru i Kerisiano: “Le ʻau pele e, aua tou te ofo i le tofotofoga pei o le afi, ua oo iā te outou e fai ma tofotofoga iā te outou, peiseaʻī o se mea fou ua oo iā te outou.” (1 Peteru 4:12) Na faapea mai Paulo: “O i latou uma foʻi o ē loto ina nonofo ma le amio Atua iā Keriso Iesu, e sauāina i latou.” (2 Timoteo 3:12) O loo fesiligia pea e Satani le faamaoni o auauna a Ieova, e pei ona ia faia iā Iopu. Ua faaalia e le Tusi Paia o aso nei e gata ai, o le a sili ai ona ogaoga osofaʻiga a Satani i tagata o le Atua.—Faaaliga 12:9, 17.
O le Lē Malamalama ma le Sesē o Fautuaga
10. O le ā se tulaga lē lelei na oo iā Iopu?
10 E iai se tulaga lē lelei na oo iā Iopu, lea e lē Iopu 1:21) Atonu sa taumafai moni Satani e faatupu iā Iopu se manatu, o le Atua na faapogaia ona mafatiaga.
tatau ona oo iā i tatou. Sa leʻi iloa e Iopu le māfuaaga na oo ai na mala uma iā te ia. Sa sesē ona manatu faapea ‘o Ieova na foaʻiina mai, o Ieova foʻi na te toe aveesea.’ (11. Faamatala mai le tali atu a Iopu i ona mafatiaga.
11 Na matuā lotovaivai Iopu e ui sa leʻi fāifai o ia i le Atua e pei ona uunaʻia ai e lana avā. (Iopu 2:9, 10) I lona manatu, e foliga sa sili atu le olaola lelei o le tagata amioleaga na i lo o ia. (Iopu 21:7-9) Atonu sa ia mafaufau, ‘Aiseā ua faasalaina ai aʻu e le Atua?’ I nisi taimi sa mafaufau e sili ai pe a oti. Na ia alaga: “E! fia natia aʻu e oe i le tuugamau ma ia e faaliloina aʻu, seʻia mavae atu lou toʻasā.”—Iopu 14:13.
12, 13. Na aafia faapefea Iopu i faamatalaga a ana uō e toʻatolu?
12 E toʻatolu ni uō a Iopu na asiasi atu e peiseaʻī ina ia ‘faamāfanafana ma faamatalaloto iā te ia.’ (Iopu 2:11) Mulimuli ane na iloa ai o nei uō, o ni “tagata faamāfanafana faasoesa.” (Iopu 16:2) Sa tatau ona latou faamāmā i mafatiaga o Iopu; na i lo lea, o i latou nei sa atili ai ona fenumiaʻi le mafaufau o Iopu ma faateteleina ona tigā.—Iopu 19:2; 26:2.
13 Atonu na tuufesili ifo Iopu: ‘Aiseā ua oo ai nei mea iā te aʻu? O le ā saʻu mea sesē ua fai?’ E matuā sesē faamatalaga na avatu e ana uō. Na latou taʻua ua māfua mafatiaga o Iopu, ona o ni ana agasala matuiā na fai. Na fesili atu Elifasa: “Po o ai ea ua fano fua a e lē sala? . . . O laʻu vaai lea, o ē ua suatia le agasala, ma lūlūina le amio leaga, latou te selesele mai ai lava.”—Iopu 4:7, 8.
14. Aiseā e lē tatau ai ona tatou manatu, e māfua mafatiaga ona o ni amioga lē tatau?
14 O le mea moni tatou te fetaiaʻi ma faafitauli pe a lūlū i le faaletino na i lo le faaleagaga. (Kalatia 6:7, 8) Peitaʻi, i lenei lalolagi tatou te ola ai, e mafai ai lava ona tulaʻi mai faafitauli e tusa pe tatou te tausia le amio lelei. E lē mafai foʻi ona tatou faapea atu, o le a lē taitai oo ni mala i tagata faamaoni. Manatua o Iesu o se tagata e ‘leai sona leaga, ma taumamao mai ē agasala,’ ae na oo lava i ai se maliu sili ona tigā i le satauro. Sa faapena foʻi ona maliu faamaturo le aposetolo faamaoni o Iakopo. (Eperu 7:26; Galuega 12:1, 2) O manatu sesē o Elifasa ma isi uō e toʻalua na atili ai ona taumafai Iopu e taʻutonuina lona igoa, ma finau ai pea e leai sana agasala. Peitaʻi o a latou tuuaʻiga maumauaʻi faapea ua talafeagai iā Iopu ona mafatiaga, atonu o inā na sui ai le manatu o Iopu i le faamasino tonu o le Atua.—Iopu 34:5; 35:2.
Saʻili se Fesoasoani pe a Fesagaʻi ma Puapuaga
15. O ā ni mafaufauga o le a fesoasoani iā i tatou a o fesagaʻi ma mafatiaga?
15 O le ā se lesona mo i tatou? Atonu e iai taimi tatou te manatu ai, ua lē fetaui tele le oo mai o mala, ni maʻi, po o sauāga foʻi iā i tatou, ae toʻatele isi tagata e lē o aafia i na faafitauli. (Salamo 73:3-12) I nisi taimi, e lelei pe a tatou fesili ifo i fesili tāua nei: “Faamata e mafai e loʻu alofa mo Ieova, ona ou faamaoni ai pea e auauna iā te ia, e tusa lava po o ā mea e oo mai? Po o oʻu faanaunau e avatu iā Ieova ‘se tali i lē o faifai iā te Ia?’” (Faataoto 27:11; Mataio 22:37) Aua neʻi avea manatu lē faautauta o isi tagata ma pogai tatou te fesiligia ai le faamaoni o lo tatou Tamā i le lagi. O le faamatalaga lenei a se tuafafine Kerisiano faamaoni na tele tausaga o mafatia i sona gasegase faaumiumi: “Ou te talitonu, po o ā lava mea ua faataga e Ieova e tutupu, o le a mafai lava ona ou tatalia. Ou te mautinoa na te foaʻi mai le malosi ou te manaʻomia, auā o taimi uma lava na te faia ai faapea.”
16. E faapefea ona saunia e le Afioga a le Atua fesoasoani mo i latou o fesagaʻi ma faigatā?
16 E lelei o lea tatou te malamalama uma i togafiti a Satani, peitaʻi e lē o le tulaga lenā sa iai Iopu. Lona uiga “tatou te lē vālea i ana togafiti,” po o ana faufauga leaga. (2 Korinito 2:11) E lē gata i lea, ua faatamaoaiga i tatou i le poto aogā e mafai ona tatou tua i ai. Tatou te maua i le Tusi Paia le anoanoaʻi o tala i tane ma fafine faatuatua o ē sa mafai ona onosaʻia le tele o faigatā. Na tusi mai le aposetolo o Paulo, lea sa sili ona tele mala na mafatia ai: “O mea uma foʻi na tusia anamua, na tusia ia e aʻoaʻo mai ai iā te i tatou; ina ia tatou maua le faamoemoe e tupu mai i le onosai, ma le faamāfanafana mai o Tusi.” (Roma 15:4) A o faafalepuipui se tasi Molimau i Europa ona o lona faatuatua i taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, sa ia faafesuiaʻia ana meaʻai sa tatau ona taumafa ai mo aso e tolu, ina ia maua sana Tusi Paia. Fai mai a ia: “Maʻeu se tāua o lenā gaoioiga na ou faia! O le mea moni sa ou fiaʻai faaletino. Peitaʻi o inā na ou maua ai meaʻai faaleagaga sa mafai ona tumau ai lo matou malosi ma isi oʻu uso Kerisiano, a o onosaʻia o matou puapuaga i na taimi. O loo iai pea laʻu Tusi Paia lenā e oo mai i le asō.”
17. O ā fesoasoani mai le Atua e mafai ai ona tatou onosaʻia o tatou faafitauli?
17 E lē gata i faamāfanafanaga mai le Tusi Paia, ae tele foʻi isi fesoasoani faale-Tusi Paia ua tatou maua ai taʻiala aogā mo le foʻiaina o faafitauli. O se faataʻitaʻiga, afai e te saʻili i le Watch Tower Publications Index, e mautinoa o le a e faitau ai i se tala o se mea na tupu i se isi Kerisiano, o lē na oo i ai ni puapuaga e pei foʻi o oe. (1 Peteru 5:9) E aogā foʻi pe a e talanoaina ou faafitauli ma ni toeaina o loo naunau e fesoasoani atu, po o nisi Kerisiano ua iai le tomai faaleagaga. Ae sili ona tāua au tatalo lea e mafai ai ona e maua se fesoasoani mai iā Ieova ma lona agaga paia. Na faapefea ona teena e Paulo ‘osofaʻiga’ a Satani? Sa ia faamasani e faalagolago atu i le mana mai iā Ieova. (2 Korinito 12:9, 10) Na tusi mai o ia: “Ou te mafaia mea uma lava ona o ia ua faamalosi mai iā te aʻu.”—Filipi 4:13.
18. E mafai faapefea e o tatou uso Kerisiano ona latou ofoina mai ni faamalosiauga tāua?
18 O loo maua le fesoasoani, ma e lē tatau ona e faatalatū e saʻili atu mo na fesoasoani. Fai mai le faataoto: “Afai e te faavaivai i le aso vale, ua itiiti lava lou malosi.” (Faataoto 24:10) E mafai e manu ninii ona ʻatia laupapa o se fale seʻia oo lava ina malepe i lalo lenā fale. E faapena foʻi le lotovaivai, e iʻu lava ina vaivai ai le faamaoni o se Kerisiano. E lagolago mai Ieova iā i tatou ina ia teea lenei lamatiaga, e ala i lona saunia mai o isi o tatou uso tapuaʻi. I le pō na puʻea faapagota ai Iesu, sa faaali atu se agelu iā te ia, ma faamalosiau ia te ia. (Luka 22:43) A o avatu faapagota Paulo i Roma, sa ia ‘faafetai i le Atua, ma loto tele ai’ ina ua feiloaʻi atu i uso i Apio Foro, ma Fale faatau e tolu. (Galuega 28:15) O loo manatua pea e se tuafafine Siamani le fesoasoani na ia maua ina ua taunuu i le nofoaga o faasalaga i Ravensbrück, a o talavou lava ma matafefe. Fai mai a ia: “Na vave ona maua aʻu e se tuafafine Kerisiano, ma sa ia faafeiloaʻia ma le māfana aʻu. O le isi tuafafine sa ia tausi ma puipuia lelei aʻu, ma avea ai o ia o soʻu tinā faaleagaga.”
“Ia E Faamaoni”
19. O le ā na mafai ai e Iopu ona teena osofaʻiga a Satani?
19 Na faamatalaina e Ieova Iopu e faapea, o se tagata ua “sao lana amio ma le amiotonu [po o le faamaoni].” (Iopu 2:3) Sa lagona e Iopu le lotovaivai ma sa leʻi malamalama foʻi i le pogai o ona mafatiaga. Peitaʻi sa lē taitai ona maluelue ai o ia e tusa o le finauga tāua i le faamaoni. Sa leʻi manaʻo Iopu e lafoaʻia lona olaga faamaoni na taumafai malosi e ola ai. Sa ia taʻutino mai: “Seʻia oo lava i loʻu oti ou te lē faateʻaina lava laʻu amio saʻo.”—Iopu 27:5.
20. Aiseā e aogā ai lo tatou onosai ma tutumau?
20 Afai e iā i tatou lenā maumauaʻi, o le a mafai ai foʻi ona tumau lo tatou faamaoni i so o se tulaga e tulaʻi mai—pe fesagaʻi ma ni tofotofoga, ni teteega, po o ni mafatiaga. Na fetalai Iesu i le ekalesia i Semurana: “Aua lava e te fefe i mea o le a e tigā ai. Faauta, o le a tuuina atu ni o outou e le tiapolo i le fale puipui, ina ia tofotofoina ai outou; e pō agafulu foʻi e puapuagatia [faafitauli, mafatiaga, pe sauāina] ai outou. Ia e faamaoni seʻia oo i le oti, ona ou avatu ai lea iā te oe o le pale o le ola.”—Faaaliga 2:10.
21, 22. O le ā le manatu e mafai ona faamāfanafanaina ai i tatou pe a fesagaʻi ma puapuaga?
21 O le a tofotofoina lo tatou tumau ma le faamaoni, a o ola ai i lenei lalolagi ua pulea e Satani. E ui i lea, ua faalototele mai Iesu, pe afai tatou te tepa taulaʻi i le lumanaʻi, e leai la se pogai tatou te fefefe ai. E tāua tele lo tatou tumau faamaoni. Na taʻua e Paulo, ‘o puapuaga o ni mea e vave mavae,’ peitaʻi o le “mamalu,” po o le taui ua folafola mai e Ieova, e ‘faavavau ma matuā silisili foʻi.’ (2 Korinito 4:17, 18) O puapuaga na fetaiaʻi ma Iopu o ni mea sa vave mavae, pe a faatusatusa i tausaga e tele sa ola fiafia ai a o leʻi fesagaʻi ma puapuaga, faapea isi tausaga e tele ina ua mavae na puapuaga.—Iopu 42:16.
22 Peitaʻi e iai lava nisi taimi i o tatou olaga, e ono foliga mai ai ua lē muta o tatou puapuaga po ua tau lē mafai ona onosaia o tatou mafatiaga. Ae i le mataupu o sosoo mai, o le a tatou talanoa ai pe faapefea i puapuaga o Iopu, ona tatou maua mai ai nisi aʻoaʻoga tāua i le onosai po o le tumau. O le a tatou talanoa foʻi i auala e mafai ona tatou faamalosiau ai i isi o fesagaʻi ma mafatiaga.
O le a Faapefea Ona E Tali?
• O le ā le finauga autū na lāgā e Satani e tusa ai o le amiotonu po o le faamaoni o Iopu?
• Aiseā e lē tatau ai ona faateʻia i tatou pe a fesagaʻi ma mafatiaga?
• E faapefea ona fesoasoani mai Ieova ina ia tatou tutumau?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 23]
E mafai ona tatou tumau ma onosai, pe a faia ni saʻiliʻiliga loloto, talanoa i Kerisiano ua iai le tomai faaleagaga, ma sasaa atu o tatou lagona i le tatalo