Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

O Ē Agamalu e Fai mo Latou Tofi le Lalolagi

O Ē Agamalu e Fai mo Latou Tofi le Lalolagi

O Ē Agamalu e Fai mo Latou Tofi le Lalolagi

“Ou te manatu faapea o le a suia ma faaleleia le natura o mea. . . . E lē o taeao, ae i se taimi mamao lava i le lumanaʻi lea o le a iai se lagi fou, ma se lalolagi fou.”—Jean-Marie Pelt mai Falani, e suʻesuʻeina faapitoa le siʻosiʻomaga.

O LE mafatia i tulaga o le siʻosiʻomaga ma tagata, e toʻatele ua naunau ai e vaai atu ua suia lo tatou lalolagi i se parataiso. Ae e lē na o se miti o le senituri lona 21 lenei moomooga. Ua loa ona folafola mai i le Tusi Paia le toe faafoʻisia o le Parataiso i le lalolagi. O folafolaga a Iesu: “O ē agamalu . . . e fai mo latou tofi le lalolagi” ma “ia faia lou finagalo, i le lalolagi e pei ona faia i le lagi,” o loo aofia i fuaitau ua lausilafia o le Tusi Paia. (Mataio 5:5; 6:10, Revised Standard Version) Ae i aso nei, e lē toʻatele e talitonu i se lalolagi parataiso e ʻainā e ē agamalu. Ua mou ese atu le Parataiso i mafaufau o le toʻatele o ē faapea mai o Kerisiano.

Ua faamatala i le mekasini Falani o le La Vie, le pogai o le lē toe iai o le talitonuga i se parataiso, pe i le lalolagi po o i le lagi i le lotu Katoliko: “Ina ua mavae le iai o se aafiaga malosi i aʻoaʻoga a le Katoliko lea a itiiti mai e 1900 tausaga, na mou atu ai [le manatu i se] parataiso mai vala o olaga faaleagaga, lauga i Aso Sa, aʻoga faafaifeʻau, ma aʻoga faakapite.” Na ia taʻua, ua matuā ufitia le upu parataiso i se “ao mafiafia” o “le lē malamalama ma fenumiaʻiga.” Ua ʻalofia ma le loto i ai e nisi faifeʻau le taʻua o le parataiso ona e faapea, e “tele naʻuā ai manatu i le fiafiaga e maua i le lalolagi.”

Ae ua taʻua e Frédéric Lenoir, e poto i le suʻesuʻeina o olaga masani o tagata lea e patino i mataupu faalelotu, o manatu e uiga i le parataiso ua avea o ni “manatu ua lē o toe iai se uiga.” E tai faapena foʻi Jean Delumeau, o se tusitala o talafaasolopito lea na tusia ni tusi e faatatau i lea mataupu, e manatu e faafaatusa le faataunuuga o folafolaga a le Tusi Paia. Na ia tusi: “I le fesili, ‘O le ā le uiga o le Parataiso?’ Ua tali mai talitonuga faa-Kerisiano: E faafetai i le toe tū mai o le Faaola, o le a iai le aso tatou te aufaatasi uma ai ma vāai i le faataunuuga o o tatou faamoemoega.”

Po o logolelei pea le feʻau o le iai o se lalolagi parataiso? O le ā tonu le lumanaʻi o le lalolagi? Po o nenefu le vaaiga i le lumanaʻi, po o manino pea? O le a tali nei fesili i le mataupu o sosoo mai.

[Faamatalaga i Ata i le itulau 2]

FAAVAA: Emma Lee/​Life File/​Getty Images