“Ua Outou Faalogologo i le Onosai o Iopu”
“Ua Outou Faalogologo i le Onosai o Iopu”
“Ua outou faalogologo i le onosai o Iopu, ua outou iloa foʻi le iʻuga [iā Ieova], ina ua mutimuti vale tele [Ieova] ma le alofa naunau.”—IAKOPO 5:11.
1, 2. O le ā le puapuaga na fesagaʻi ma se ulugalii i Polani?
E LEʻI atoa lelei se tausaga talu ona avea Harald Abt o se Molimau a Ieova, ae pulea loa e vaegaʻau a Hitila le vaipanoa o Danzig (ua taʻua nei o Gdańsk) i le itu i mātū o Polani. Na oo ina faigatā tulaga o mea, ma sa lamatia ola o Kerisiano i inā. Sa taumafai leoleo a Hitila e faamalosi Harald e saini se pepa e faafitia ai lona faatuatua, ae na musu o ia. Na faafalepuipui ma mulimuli ane, sa avatu i le nofoaga o faasalaga i Sachsenhausen, o inā sa faamataʻuina ma sasa ai o ia i le tele o taimi. Na faasino e se tasi leoleo Harald i le alāasu o le ogaumu sa susunu ai tagata oti, ma faapea mai i ai, “O inā foʻi e te alu aʻe ai i lau Ieova, pe a e pipii pea i lou faatuatua i le isi 14 aso o sosoo mai.”
2 E falepuipui Harald, o loo susu pea i lana avā o Elisa, si a la pepe teine faatoʻā sefulu masina le matua. Sa leʻi galo i leoleo a Hitila le fafine, auā e leʻi umi ae aveesea le pepe a Elisa mai iā te ia, ae avatu o ia i le nofoaga o faatamaʻiaga i Auschwitz. Peitaʻi na mafai ona faasaoina Elisa mo le tele o tausaga, e pei foʻi o lana tane o Harald. E te maua atili ni tala i le auala na la tumau ai, i le Watchtower o Aperila 15, 1980. Na tusi mai Harald: “Pe a tuufaatasi, e tusa ma le 14 tausaga o loʻu olaga sa faaalu i nofoaga o faasalaga ma falepuipui, ona o loʻu faatuatua iā Ieova. Sa fesiligia aʻu e nisi: ‘Pe na avea lau avā ma fesoasoani e te tumau ai i nei mea uma?’ Ioe, na ou mautinoa e lē taitai ona lafoaʻia e laʻu avā lona faatuatua, ma sa avea o se fesoasoani tele ou te tumau ai. Na ou iloa e sili i loʻu toʻalua le vaai mai ua ou oti a o oʻu tumau, na i lo loʻu saʻoloto ae ua faafitia loʻu faatuatua. . . . E tele faigatā na onosaia e Elisa a o saisaitia i nofoaga o faasalaga i Siamani.”
3, 4. (a) O ā faaaʻoaʻoga e faalototeleina ai Kerisiano e tutumau? (e) Aiseā ua uunaʻia ai i tatou e le Tusi Paia ina ia mafaufau i le mea na tupu iā Iopu?
3 E matuā faigatā le fesagaʻi ma tulaga leaga, e pei ona faamaonia e nisi auauna a Ieova. O le pogai lenā o le fautuaga a le Tusi Paia i Kerisiano uma: “Ia outou faaaʻoaʻo i le faatoatoa i le leaga, atoa ma le onosai o le ʻau perofeta, ē na tautala mai i le suafa o le Alii.” (Iakopo 5:10) A o faagasolo tausaga, e tele auauna a Ieova na sauāina e aunoa ma ni māfuaaga tatau. O faaaʻoaʻoga lelei na faataatia e lenei “faapotopotoga o ē matamata mai” ua tatou lototetele ai e taufetuli pea ma le onosai i la tatou tausinioga faa-Kerisiano.—Eperu 11:32-38; 12:1.
4 I tala a le Tusi Paia, ua matilatila ai le faaaʻoaʻoga a Iopu i le onosaʻi po o le tutumau. Na tusi le soo o Iakopo: “Faauta, ua tatou taʻuamuia i ē onosai. Ua outou faalogologo i le onosai o Iopu, ua outou iloa foʻi le iʻuga [iā Ieova], ina ua mutimuti vale tele [Ieova] ma le alofa naunau.” (Iakopo 5:11) O loo faaataata mai e lenei tala le taui o le a maua e tagata faamaoni o ē faamanuia e Ieova. Ua faailoa mai ai foʻi upu moni o le a fesoasoani iā i tatou i taimi o faigatā. Ua fesoasoani mai le tusi o Iopu ina ia tatou taliina fesili nei: Pe a tatou fesagaʻi ma puapuaga, aiseā e tatau ai ona taumafai ia malamalama i mataupu autū o aofia ai? O ā uiga ma mafaufauga e mafai ai ona tatou tutumau? E faapefea ona tatou faamalosia nisi Kerisiano o mafatia i ni puapuaga?
Malamalama i Vala Uma o Aofia Ai
5. O le ā le mataupu autū ia teu i mafaufau pe a tatou fesagaʻi ma puapuaga po o tofotofoga?
5 Ina ia tumau le paleni faaleagaga a o fesagaʻi ma mafatiaga, e tatau ona tatou malamalama i vala uma o aofia ai, ina neʻi avea o tatou faafitauli ma pogai e lē toe taulaʻi ai i mea faaleagaga. O le mataupu autū, o lo tatou faamaoni i le Atua. O le augani mai lenei a lo tatou Tamā o i le lagi, ma e ao ona teulotoina: “Loʻu atalii e, ia poto oe, ma e faafiafia loʻu loto; ona ou mau tali ai lea i lē faifai mai.” (Faataoto 27:11) Maʻeu se faaeaga! E ui i o tatou vaivaiga ma lē lelei atoatoa, ae mafai ona tatou faafiafiaina Lē na Faia i tatou. E mafai pe a tatou lavatia puapuaga ma tofotofoga ona o le alofa iā Ieova. O le alofa moni faa-Kerisiano e onosaia ai mea uma. E lē mafai ona gata mai.—1 Korinito 13:7, 8.
6. Ua faapefea ona faifai Satani iā Ieova, ma o le ā le telē o loo faia ai?
6 Ua manino ona faailoa mai e le tusi a Iopu, o Satani lea e faifai iā Ieova. Ua faailoa mai foʻi le uiga leaga o lenei fili lē vaaia, ma lona faanaunauga e faaleaga la tatou faiā ma le Atua. Pe a fua i le tulaga o Iopu, e pei o lea e faapea mai Satani, e manatu faapito māfuaaga e auauna ai tagata iā Ieova. Ma ua taumafai Satani e faamaonia e mafai ona mou ese le alofa o auauna a le Atua mai iā te Ia. Ua faitau afe tausaga o ia faifai pea i le Atua. Ina ua tuliesea Satani mai le lagi, sa lagona se leo mai le lagi o faamatala ai o ia faapea, o “lē na molia o tatou uso” ma taʻu mai foʻi, o nei tuuaʻiga o loo faia e Satani “i luma o lo tatou Atua i le ao ma le pō.” (Faaaliga 12:10) E mafai ona tatou faamaonia le sesē o na tuuaʻiga pe a tumau faamaoni.
7. E mafai faapefea ona tatou tumau e teena vaivaiga faaletino?
7 Ia manatua, o le a taumafai le Tiapolo e faaaogā so o se puapuaga tatou te fesagaʻi, ina ia faamamao ese i tatou mai iā Ieova. O fea le taimi na tofotofo ai e le Tiapolo Iesu? Ina ua mavae le tele o aso o anapogi Iesu, ma ua galala i le fia taumafa. (Luka 4:1-3) E ui i lea sa mafai e Iesu ona teena tofotofoga a le Tiapolo, auā sa malosi le la faiā ma lona Tamā. E tāua tele le malosi o le faiā ma Ieova, ina ia mafai ona teena so o se vaivaiga faaletino, atonu e māfua i ni maʻi po o le soifua matua. E ui ‘e tauāu ina uma lo tatou tagata i fafo,’ ae tatou te lē faavaivai auā ‘ua faafouina lo tatou tagata i totonu i lea aso ma lea aso.’—2 Korinito 4:16.
8. (a) E faapefea i mafatiaga o le mafaufau ona iai sona aafiaga e faavaivaia ai? (e) O le ā le loto po o le mafaufau sa iā Iesu?
8 E lē gata i lea, e mafai foʻi e mafatiaga o le mafaufau ona faavaivaia ai le tulaga faaleagaga o se tasi. E ono manatu ifo: ‘Aiseā ua faataga ai e Ieova lenei mea e tupu?’ Afai foʻi e faaalia e se Kerisiano ni uiga lē agalelei i sona uso, e ono fesili ifo lē ua afaina: ‘E mafai faapefea e lenei Kerisiano ona fai se mea faapenei iā te aʻu?’ O lagona na e ono galo ai iā i tatou finauga po o mataupu autū o loo aafia, ona ua mua ona uaʻi i tulaga o loo tatou aafia ai. O lagona tigā o Iopu ma ana uō taufaasesē e toʻatolu, e foliga sa telē ai lava se afaina o ona faalogona, e pei ona afaina o lona tino i maʻi. (Iopu 16:20; 19:2) Na faaalia foʻi e Paulo, o le ita faaumiumi e maua ai “se mea [po o se avanoa] e mautū ai le tiapolo.” (Efeso 4:26, 27) E maʻimau fua le taimi o Kerisiano e soona tigā ai pe ita foʻi i ni tagata, pe soona faamamafa se tulaga lē tonu o tulaʻi mai. Na i lo lea, e lelei pe a faataʻitaʻi Kerisiano iā Iesu, i le “tuuina atu o [i latou lava] i lē na te faamasino tonu,” o Ieova le Atua. (1 Peteru 2:21-23) O le talipupuni sili ona malosi e teena ai e se tasi osofaʻiga a Satani, o le iai o le “loto” po o le mafaufau o Iesu.—1 Peteru 4:1.
9. O le ā le faamautinoaga a le Atua iā i tatou e tusa o ni mea mamafa o tatou onosaia po o tofotofoga tatou te fetaiaʻi?
9 Aua lava neʻi tatou manatu, ua oo mai faafitauli ona ua lē fiafia Ieova iā i tatou. O mafaufauga sesē faapena na tigā ai Iopu a o faataugā e faaupuga malolosi a lana ʻaufaamāfanafana pepelo. (Iopu 19:21, 22) Ua faamautinoa mai le Tusi Paia i upu nei: “E lē mafai ona faaosoosoina o le Atua i mea leaga, e lē faaosooso atu foʻi o ia i se tasi.” (Iakopo 1:13) Na i lo lea, ua folafola mai e Ieova lana fesoasoani iā i tatou, ina ia onosaia so o se mea mamafa e fetaiaʻi, ma saunia se ala e sao ai mai so o se tofotofoga. (Salamo 55:22; 1 Korinito 10:13) Ia mafuta vavalalata i le Atua i taimi o mafatiaga, ona mafai lea ona tatou faatulaga lelei mea, ma taulau i le teteeina o le Tiapolo.—Iakopo 4:7, 8.
O Fesoasoani Ina ia Tumau
10, 11. (a) O le ā na mafai ai ona tutumau Iopu? (e) Na faapefea ona aogā iā Iopu le iai o sona lotofuatiaifo lelei?
10 E ui i mala na fesagaʻi ma Iopu, e pei o tuuaʻiga lē tonu a ana uō “faamāfanafana” ma lona lē iloa o le pogai tonu o ona mafatiaga, ae sa tumau pea lona faamaoni. O le ā se lesona mo i tatou mai lona tutumau? E mautinoa o le māfuaaga autū o le taulau manuia o Iopu, o lona faatuatua faamaoni iā Ieova. ‘Sa mataʻu i le Atua, ma ʻaloʻalo ese i mea leaga.’ (Iopu 1:1) O le olaga lenā o Iopu. Sa lē manaʻo e fulitua iā Ieova, e tusa pe leʻi malamalama i le māfuaaga na faafuaseʻi ai ona lē sologa lelei mea mo ia. Sa ia talitonu, po o ā lava mea e tulaʻi mai, ae tatau pea ona ia auauna faamaoni i le Atua.—Iopu 1:21; 2:10.
11 O le isi faamāfanafanaga sili iā Iopu, sa iā te ia se lotofuatiaifo lelei. I le taimi na tau foliga mai o le a oti, sa māfanafana pea lona loto i le iloa na ia faia mea sili e fesoasoani ai i isi; sa ia tausisi i tapulaa amiotonu a Ieova, ma ʻalofia ituaiga uma o tapuaʻiga sesē.—Iopu 31:4-11.
12. Na faapefea ona tali atu Iopu i le fesoasoani na aumai e Eliu?
12 Ae o le mea moni, sa manaʻomia foʻi e Iopu se fesoasoani ina ia toe fetuunaʻi ona manatu i nisi o mea. Ma o le isi lea ki i lona tumau, sa ia talia ma le lotomaulalo lenā fesoasoani. Sa faalogo lelei Iopu i le fautuaga atamai a Eliu, ma talia faasaʻoga a Ieova. Na ia taʻutino: “Ua ou tautala atu ma loʻu lē mafaufau, . . . ua ou ʻinoʻino ai iā te aʻu, ua ou salamō foʻi i le efuefu ma le lefulefu.” (Iopu 42:3, 6) E ui i lona maʻi sa mafatia ai, ae na fiafia pea Iopu auā na avea le toe faasaʻoina o ona mafaufauga, na atili vavalalata ai i le Atua. Na ia faapea atu i le Atua: “Ua ou iloa e te mafaia mea uma.” (Iopu 42:2) Ina ua faamalamalama mai e Ieova Lona tulaga silisili ese, ona matuā manino ai lea o Iopu i lona faatauvaa pe a faatusatusa atu i Lē na Foafoaina Mea.
13. Na faapefea ona aogā iā Iopu lona faaalia o le alofa mutimutivale?
13 Ua avea foʻi Iopu o se faaaʻoaʻoga mataʻina o le alofa mutimutivale. E ui sa ogaoga ona tigā mai faamāfanafanaga pepelo a ana uō, ae ina ua faatonu e Ieova e tatalo mo i latou nei, sa ia faia lava. Ina ua mavae lenā, ona toe faafoʻisia lea e Ieova le soifua mālōlōina o Iopu. (Iopu 42:8, 10) E mautinoa, e lē mafai e le ita ona aumaia le malosi tatou te tumau ai, ae mafai e le alofa mutimutivale. E faafouina lo tatou malosi faaleagaga pe a lē faaputuina ni lagona ita, o le uiga lenā e faamanuia i ai Ieova.—Mareko 11:25.
O Faufautua Atamamai e Mafai ai Ona Tatou Tumau
14, 15. (a) O ā uiga e mafai ai e se tasi o fautua ona fesoasoani i isi? (e) Faamatala le pogai na taulau manuia ai le fesoasoani a Eliu iā Iopu.
14 O le isi lesona tatou te aʻoaʻoina mai le tala iā Iopu, o le aogā o ni faufautua atamamai. Ua pei i latou o ni uso ‘e fananau mai mo le aso vale.’ (Faataoto 17:17) Ae pei ona faaalia i le tulaga o Iopu, e iai nisi ʻaufautua e iʻu ane ua mafatia ai na i lo le toʻafilemu ai. O se tagata fautua lelei, e tatau ona iā te ia le tigā alofa, le faaaloalo ma le agalelei e pei o uiga na faaalia e Eliu. E taumafai toeaina ma isi Kerisiano ua matutua faaleagaga e fesoasoani ina ia faasaʻo mafaufauga o ni uso ua mafatia i faafitauli. E telē la se fesoasoani pe a aʻoaʻoina e na ʻaufaufautua ni lesona mai le tusi a Iopu.—Kalatia 6:1; Eperu 12:12, 13.
15 E tele lesona mataʻina mai le auala sa taulima ai e Eliu le mataupu. Sa umi o faalogologo Eliu a o leʻi tali atu i manatu sesē o isi uō e toʻatolu a Iopu. (Iopu 32:11; Faataoto 18:13) Sa faaaogā e Eliu le igoa o Iopu ma augani atu i ai o sana uō. (Iopu 33:1) E leʻi pei Eliu o le ʻaufaamāfanafana pepelo, auā e leʻi iai sona manatu e sili aʻe o ia na i lo Iopu. Na ia faapea atu: “O aʻu foʻi, na faia aʻu i le eleele.” Na te leʻi fia faaopoopo atili i mafatiaga o Iopu, i le fai atu o nisi faamatalaga lē magafagafa. (Iopu 33:6, 7; Faataoto 12:18) E leʻi faitio Eliu iā Iopu i ni ana uluaʻi amioga sa fai, ae sa faamālō i ai i lona tausia o le amiotonu. (Iopu 33:32) Sa maua e Eliu le silafaga a Ieova i mea, ma sa ia taumafai ia iloa e Iopu, e lē taitai faia e Ieova se gaoioiga lē amiotonu. (Iopu 34:10-12) Sa ia faalaeiau Iopu ina ia faatalitali iā Ieova, na i lo le taumafai e faaali sona amiotonu. (Iopu 35:2; 37:14, 23) E mautinoa le aogā o nei lesona mo toeaina Kerisiano ma isi uma.
16. Na faapefea ona avea le ʻaufaamāfanafana pepelo a Iopu o ni meafaigaluega a Satani?
16 Sa tuufaafeagai fautuaga atamai a Eliu ma upu faatigā a Elifasa, Pilitati ma Sofara. Na fetalai Ieova iā i latou: “Ua outou lē tautalatala ma le tonu iā te aʻu.” (Iopu 42:7) E tusa pe na faapea mai sa lelei uunaʻiga o a latou gaoioiga, peitaʻi sa latou gaoioi o ni meafaigaluega a Satani, na i lo ni aumea faamaoni. Mai lava i le amataga, sa latou manatu e tuuaʻia Iopu mo ona mafatiaga. (Iopu 4:7, 8; 8:6; 20:22, 29) Sa manatu Elifasa e lē faatuatuaina e le Atua ana auauna, ma e lē afaina iā te Ia pe tatou te amiotonu pe leai. (Iopu 15:15; 22:2, 3) Na tuuaʻia foʻi e Elifasa Iopu i ni agasala sa leʻi faatinoina. (Iopu 22:5, 9) Peitaʻi sa fesoasoani Eliu e faasaʻo le vaai a Iopu i le la faiā ma le Atua, auā o le sini lea e tatau ona iai i se tasi e avatua ni fautuaga alofa.
17. O le ā e ao ona teu i o tatou mafaufau a o fesagaʻi ma puapuaga?
17 E iai se isi lesona o le tumau tatou te maua mai le tusi a Iopu. E silafia e lo tatou Atua alofa o tatou tulaga, ma e nofo sauni e fesoasoani mai. Na tatou muaʻi faitau i le mea na tupu i le tuafafine o Elisa Abt. Seʻi toe tomānatu i lana faaiʻuga na fai: “A o leʻi puʻea faapagota aʻu, sa ou faitauina se tusi a se tuafafine na ia taʻua ai, e tusa pe fesagaʻi ma ni tofotofoga e sili ona ogaoga, ae mafai e le agaga o Ieova ona faatoʻafilemu oe. Sa ou faapea ifo, ua soona faatelē e le tuafafine ana faamatalaga. Peitaʻi ina ua ou tofo foʻi aʻu i ai, o inā na ou iloa ai le moni o ana upu. Atonu e lē faigofie ona e talitonu pe afai e leʻi tupu moni iā te oe. Ae o le mea lenā na tupu iā te aʻu. E fesoasoani mai Ieova.” E leʻi talanoa Elisa i mea e mafai ona fai pe sa faia e Ieova i ni tausaga se tele ua teʻa i aso o Iopu. Sa faasino lana faamatalaga i o tatou taimi. Ioe, “e fesoasoani mai Ieova”!
Amuia le Tagata e Tumau
18. O ā aogā na maua e Iopu ona o lona tutumau?
18 Atonu o le a fetaiaʻi nisi o tatou ma ni tofotofoga matuitui e pei o Iopu. Ae po o ā lava puapuaga e fesagaʻia i lenei lalolagi, ua iā i tatou māfuaaga talafeagai e tausisia ai lo tatou faamaoni, e pei ona sa faia e Iopu. O le tumau o Iopu na faaʻoaina ai lona olaga. Na faaatoatoaina ai o ia. (Iakopo 1:2-4) Na atili mausalī ai le la faiā ma le Atua. Na toe faamautinoa atu Iopu: “Sa ou faalogo iā te oe i le faalogo o oʻu taliga; a o lenei, ua vaai atu oʻu mata iā te oe.” (Iopu 42:5) O inā na faamaonia ai le pepelo o Satani, auā e leʻi mafai ona ia gausia le faamaoni o Iopu. I le tele o tausaga mulimuli ane, sa taʻua pea e Ieova lana auauna o Iopu, e fai ma faaaʻoaʻoga o le amiotonu. (Esekielu 14:14) E oo lava i auauna a Ieova i aso nei, ua faagaeetia foʻi i latou i le tala o le faamaoni, le tumau ma le onosai o Iopu.
19. Aiseā e te manatu ai e aogā tele le tumau ma le onosai?
19 Ina ua tusi Iakopo i Kerisiano i le uluaʻi senituri e faatatau i le tutumau, sa ia taʻua le lagona faamalieina pe a tumau. Ona ia faaaogā lea o le faaaʻoaʻoga a Iopu e faamanatu ai i Kerisiano le tele o faamanuiaga a Ieova i ana auauna faamaoni. (Iakopo 5:11) Ua faapea mai le Iopu 42:12: “Ua sili foʻi ona faamanuia e Ieova o le gataaga o Iopu i lona amataga.” Sa faaluaina e le Atua mea uma a Iopu na leiloa, ma faaopoopo isi aso na ola fiafia ai. (Iopu 42:16, 17) O le a faapena foʻi ona soloiesea ma faagaloina i le faiga fou a le Atua, so o se tigā, mafatiaga, po o ni lotomomomo o loo tatou onosaia i le iʻuga o lenei lalolagi. (Isaia 65:17; Faaaliga 21:4) Ua tatou faalogo i le onosai o Iopu, ma o le fesoasoani a Ieova, ua tatou maumauaʻi ai e faaaʻoaʻo i le faaaʻoaʻoga lelei a lana auauna. Ua folafola mai le Tusi Paia: “Amuia le tagata o lē onosai i le faaosoosoga; auā a uma ona tofotofoina e maua e ia le pale o le ola, ua folafolaina mai e le Alii i ē alolofa atu iā te ia.”—Iakopo 1:12.
O le a Faapefea Ona E Tali?
• E faapefea ona tatou faafiafia i le finagalo o Ieova?
• Aiseā e lē tatau ai ona manatu, ua iai faafitauli ona ua lē fiafia Ieova iā i tatou?
• O ā mea na fesoasoani iā Iopu e tumau ai?
• E faapefea ona tatou faataʻitaʻi iā Eliu a o faamalosiau i isi o tatou uso talitonu?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 28]
O se tagata fautua lelei, e tatau ona iā te ia le tigā alofa, le faaaloalo ma le agalelei
[Ata i le itulau 29]
Elisa ma Harald Abt