E Faapefea Ona Faalatalata i le “Faafofoga Tatalo”?

“Le faafofoga tatalo e, e ō atu iā te oe tagata uma lava.”—SALAMO 65:2.

1. Aiseā ua ese ai tagata mai isi uma meafaiola o i le lalolagi, ma o le ā le avanoa ua maua ai?

MAI meafaiola uma lava na faia, e na o tagata ua iai le tomai e mafai ai ona tapuaʻi i Lē na Foafoaina Mea. E na o tagata foʻi e mafaufau mamafa i o latou manaʻoga faaleagaga, ma lagona le faanaunauga e fia faamalie lenā manaʻoga. O inei ua tatou maua ai le avanoa matagofie e amata ai se faiā māfana ma lo tatou Tamā o i le lagi.

2. O le ā le aafiaga ogaoga na oo i le faiā a le tagata ma Lē na Faia o ia ona o le agasala?

² Na faia e le Atua le tagata ma le tomai e mafai ai ona faalatalata pe talanoa atu i Lē na Faia o ia. Sa leai se agasala a Atamu ma Eva ina ua foafoaina. Ma sa mafai ona la saʻoloto e talanoa i le Atua e pei ona talanoa se tamaitiiti i lona tamā. Peitaʻi na toe aveese lenā faamanuiaga sili ina ua agasala. Sa lē usiusitai Atamu ma Eva i le Atua, ma lē toe māfana ai le la faiā ma ia. (Kenese 3:8-13, 17-24) Po o lona uiga ea, ua lē toe mafai e fanau lē lelei atoatoa a Atamu ona faalatalata pe talanoa atu i le Atua? E leai, o loo faataga pea e Ieova i latou e talanoa atu iā te ia, pe afai latou te utagia nisi o tuutuuga. O ā na tuutuuga?

Tuutuuga mo le Faalatalata i le Atua

3. E faapefea ona faalatalata atu tagata lē lelei atoatoa i le Atua, ma o le ā le faaaʻoaʻoga o loo faamautinoa mai ai?

³ O le mea na tupu i atalii e toʻalua o Atamu, ua mafai ai ona tatou iloa mea o loo faafinagaloina e le Atua mai se tagata lē lelei atoatoa, o loo fia faalatalata iā te Ia. Sa faia uma e Kaino ma Apelu ni taumafaiga ina ia faalatalata i le Atua, i le ofoina atu lea o a la taulaga iā Ieova. Na talia le taulaga a Apelu, ae leai Kaino. (Kenese 4:3-5) Aiseā na eseese ai? Ua faapea mai le Eperu 11:4: “O le faatuatua na avatu ai e Apelu i le Atua le taulaga e sili ona lelei i lo Kaino; ona o lea ua taʻua ai o ia ua amiotonu.” Ua manino la, o le faatuatua o se manaʻoga mo le mauaina o se fesootaʻiga ma le Atua. O loo iai le isi manaʻoga i fetalaiga a Ieova iā Kaino: “Pe afai e te amio lelei e te lē maua ea le fiafia?” Ioe, na semanū e talia e le Atua le faalatalata atu a Kaino, pe ana amio lelei Kaino. Ae na teena e Kaino le fautuaga a le Atua, na ia fasiotia Apelu, ma tuliesea ai mai le faatoʻaga. (Kenese 4:7-12) Mai lava la i le amataga o le tagata, sa tāua tele mo le faalatalata atu i le Atua, le faatuatua ma le faia o le amio lelei.

4. O le ā e tatau ona tatou amanaʻia e tusa ai o lo tatou faalatalata atu i le Atua?

⁴ E tāua tele le amanaʻia o lo tatou tulaga agasala pe a tatou fia faalatalata i le Atua. Ua agasala tagata uma, ma ua avea ma toʻatugā e taofia ai le faalatalata atu o se tasi i le Atua. Na tusi le perofeta o Ieremia e uiga iā Isaraelu: “Ua solitulafono i matou . . . Ua e ufitia oe i le ao, ina ia lē sao atu ai le tatalo.” (Auega 3:42, 44) E ui i lenā tulaga, ae faamaonia mai taimi ua teʻa le nofosauni pea o Ieova e talia tatalo a i latou o loo faalatalata atu iā te ia i le faatuatua ma se loto lelei, o loo tausia ana poloaʻiga. (Salamo 119:145) O ai nisi o i latou nei, ma o le ā tatou te aʻoaʻoina mai a latou tatalo?

5, 6. O le ā se lesona tatou te aʻoaʻoina mai le auala na faalatalata atu ai Aperaamo i le Atua?

 ⁵ O se tasi o i latou na, o Aperaamo. Sa talia e le Atua lana faalatalata atu iā te ia, auā o lea na taʻua e le Atua Aperaamo o “laʻu uō.” (Isaia 41:8) O le ā se mea tatou te aʻoaʻo mai le faalatalata a Aperaamo i le Atua? Sa fesili atu lenei tagata faatuatua iā Ieova e faatatau i se suli, i le faapea atu: “Se ā se mea e te foaʻi mai iā te aʻu, auā e leai saʻu fanau?” (Kenese 15:2, 3; 17:18) I se tasi taimi, na faaleo ai sona popolega po o ai o le a faasaoina pe a faaoo mai e le Atua lana faamasinoga i nuu amioleaga o Sotoma ma Komoro. (Kenese 18:23-33) Sa tatalo foʻi Aperaamo mo isi. (Kenese 20:7, 17) I le pei o Apelu, sa faalatalata Aperaamo i nisi taimi i le Atua, e ala i le ofoina atu o se taulaga.—Kenese 22:9-14.

⁶ I nei tulaga uma, sa lagona e Aperaamo le saʻoloto e talanoa atu iā Ieova. Peitaʻi, na ō faatasi lona saʻolotoga lenā ma lona amanaʻia o lona tulaga i le la faiā ma Lē na Faia o ia. Seʻi tagaʻi foʻi i ana faamatalaga faaaloalo o loo tusia i le Kenese 18:27: “Faauta mai, o aʻu nei o le efuefu ma le lefulefu, ua ou faamalosi e tautala atu i le Alii.” Maʻeu se uiga lelei e fai ma faataʻitaʻiga!

7. O ā mataupu sa tatalo atu ai augātamā faatuatua iā Ieova?

⁷ E tele mataupu eseese sa tatalo ai augātamā faatuatua, ma na talia lelei e Ieova. O le tatalo a Iakopo sa fai faatautoga. Ina ua uma ona talosaga mo le lagolagosua a Ieova, ona fai lea o lana folafolaga: “O mea uma foʻi e te foaʻi mai iā te aʻu ou te avatu lava iā te oe mea e sefulu aʻi.” (Kenese 28:20-22) Mulimuli ane, a o sauni o le a fetaiaʻi ma lona uso, sa ia augani iā Ieova mo se puipuiga i lona faapea atu: “Ou te ʻaiʻoi atu, ia e laveaʻi mai iā te aʻu ai le lima o loʻu uso, o le lima lava o Esau; auā ou te fefe iā te ia.” (Kenese 32:9-12) Na tatalo Iopu iā Ieova mo lona aiga, ma osia ni taulaga mo i latou. Ina ua agasala uō e toʻatolu a Iopu i a latou faamatalaga, sa tatalo Iopu mo i latou, ma na “talia foʻi Iopu e Ieova.” (Iopu 1:5; 42:7-9) Ua aogā nei tala e faamautinoa mai ai po o ā mataupu tatou te ono tatalo atu ai iā Ieova. Ua iloa ai foʻi e nofosauni Ieova e talia tatalo a i latou o loo faalatalata atu i se uiga saʻo.

A o Ola i le Tulafono

8. I le taimi o le Tulafono, na faapefea ona faailoa atu iā Ieova nisi o mataupu a le nuu?

⁸ Ina ua laveaʻi e Ieova le nuu o Isaraelu mai Aikupito, ona ia avatu lea iā i latou le Tulafono. Sa faatulaga e le Tulafono le auala e tatalo ai i le Atua e ala i faitaulaga na tofia.  Na tofia nisi sā Levī e fai ma ositaulaga mo le nuu. Pe a aliaʻe ni mataupu tāua mo le nuu atoa, ona sauni lea o se tasi e fai ma sui o le nuu, e pei o se tupu po o se perofeta, e tatalo atu i le Atua mo lea mataupu. (1 Samuelu 8:21, 22; 14:36-41; Ieremia 42:1-3) Mo se faaaʻoaʻoga, ina ua faapaia le malumalu, sa tatalo ma le loto atoa le tupu o Solomona iā Ieova. Ona faaali mai lea e Ieova lona taliaina o le tatalo a Solomona, e ala i lona faatumu o le malumalu i Lona mamalu ma faapea mai: “[O le a] liliu oʻu taliga i le tatalo e faia i lenei mea.”—2 Nofoaiga a Tupu 6:12–7:3, 15.

9. O le ā sa manaʻomia ina ia faalatalata atu ai iā Ieova i le malumalu?

⁹ Sa taʻua e Ieova i lana Tulafono se mea sa manaʻomia ona fai e le nuu ina ia talia i latou pe a faalatalata atu iā te ia i le malumalu. O le ā lenā mea? E ese mai taulaga na osia i manu, sa tatau i le ositaulaga sili ona faamū mea manogi lelei i luma o Ieova i taeao uma ma afiafi. Sa faia foʻi e ositaulaga lagolago lenei auaunaga, seʻi vaganā i le Aso o le Togisala. Afai e lē faatinoina e ositaulaga lenā faaaloaloga talafeagai, o le a lē finagalo malie Ieova i la latou auaunaga.—Esoto 30:7, 8; 2 Nofoaiga a Tupu 13:11.

10, 11. O ā faamaoniga tatou te iloa ai sa talia foʻi e Ieova tatalo a tagata taʻitoʻatasi?

¹⁰ I Isaraelu anamua, sa lē na o i latou na tofia e fai ma sui o le nuu, na mafai ai ona faalatalata atu i le Atua. O loo taʻua i le Tusi Paia le talia foʻi e Ieova o tatalo a le tagata lava ia. Ina ua tatalo Solomona i le taimi na faapaia ai le malumalu, sa ia ʻaiʻoi atu iā Ieova: “O talosaga uma ma ʻaiʻoi uma e fai e se tasi tagata, po o lou nuu o Isaraelu uma, . . . ma faaloaloa ona lima i lenei fale; ia e faafofoga mai mai le lagi.” (2 Nofoaiga a Tupu 6:29, 30) O loo taʻua e le faamatalaga a Luka le taimi lea na faamū ai e Sakaria le tamā o Ioane le Papatiso, mea manogi i totonu o le malumalu. O le taimi lea o loo “tatalo foʻi i fafo” iā Ieova le motu o tagata e lē o ni ositaulaga. Lona uiga, o se tu masani a tagata le faapotopoto i fafo o le malumalu ma tatalo ai a o ofoina atu mea manogi iā Ieova i luga o le fata faitaulaga auro.—Luka 1:8-10.

¹¹ O lea la, pe afai e faalatalata iā Ieova i se auala talafeagai, sa finagalo malie o ia e talia tatalo a i latou sa fai ma sui o le nuu, faapea foʻi tatalo a tagata taʻitoʻatasi. I aso nei, tatou te lē o toe ola i lenā Tulafono. Peitaʻi e iai ni lesona tāua e mafai ona tatou aʻoaʻoina ai mai le auala sa faalatalata pe tatalo atu ai tagata Isaraelu i le Atua.

I le Faatulagaga na Faataatia e Keriso

12. O le ā le faatulagaga ua saunia mo Kerisiano e faalatalata atu ai iā Ieova?

¹² O loo tatou ola nei i le faatulagaga na faataatia e Keriso. E lē o toe iai se malumalu faitino lea e auauna ai ositaulaga e fai ma sui o tagata uma o le Atua, o inā foʻi tatou te ō atu i ai pe a tatalo atu i le Atua. Peitaʻi o loo iai pea se faatulagaga ua uma ona faataatia e Ieova mo i tatou ina ia faalatalata atu ai iā te ia. O le ā lea? I le 29 T.A. ina ua faauuina Keriso ma tofia e avea ma Ositaulaga Sili, o inā  loa na amata faatino ai le malumalu faaleagaga. * O lenei malumalu faaleagaga e faasino atu i le faatulagaga fou lea o loo faalatalata atu ai iā Ieova, e ala i le tapuaʻiga e faavae aʻe i le taulaga na saunia e Iesu Keriso.—Eperu 9:11, 12.

13. O le ā se mea e tutusa ai le malumalu i Ierusalema ma le malumalu faaleagaga, e tusa ai o tatalo?

¹³ E tele vala o le malumalu i Ierusalema o loo faaatagia lelei mai ai sauniuniga o le malumalu faaleagaga, e aofia ai ma sauniuniga mo le faia o tatalo. (Eperu 9:1-10) Mo se faaaʻoaʻoga, o le ā sa faaatagia mai e mea manogi na faamūina i le taeao ma le afiafi, i luga o le fata o mea manogi i le potu o le Mea Paia o le malumalu? O loo taʻua i le tusi o le Faaaliga, o “mea manogi e mū, o talosaga ia a le ʻau paia.” (Faaaliga 5:8; 8:3, 4) Na faagaeeina Tavita e tusi: “Ia saunia laʻu tatalo e faapei o le mea manogi e mū i ou luma.” (Salamo 141:2) O lea, i le faatulagaga na faataatia e Keriso, ua talafeagai ona faaata e mea manogi tatalo ma viiga o loo talia lelei e Ieova.—1 Tesalonia 3:10.

14, 15. O le ā e mafai ona taʻua e uiga i le faalatalata atu iā Ieova o (a) Kerisiano faauuina? (e) “isi mamoe”?

¹⁴ O ai e ono faalatalata atu i le Atua i lenei malumalu faaleagaga? I le malumalu i Ierusalema, sa tofia ositaulaga ma sā Levī e auauna i le lotoā pito i totonu, ae sa na o ositaulaga sa mafai ona ulu atu i totonu o le Mea Paia. O loo maua e Kerisiano faauuina, o ē faamoemoe e ola i le lagi, se tulaga faaleagaga e tutasi lava, lea sa faaata mai e le lotoā pito i totonu ma le Mea Paia, o inā e fai ai a latou tatalo ma viiga i le Atua.

¹⁵ Ae faapefea i latou o loo faamoemoe e ola i le lalolagi, po o “isi mamoe”? (Ioane 10:16) Na faaalia e Isaia e faapea, “o aso e gata ai” o le a ō mai ai tagata mai atunuu e tele ina ia tapuaʻi iā Ieova. (Isaia 2:2, 3) Na ia taʻua foʻi le ō mai o “tagata ese” ina ia auauna iā Ieova. Ona faaalia lea e Ieova lona taliaina o a latou tatalo, i lona fetalai: “Ou te . . . faafiafia iā te i latou i loʻu fale tatalo.” (Isaia 56:6, 7) O loo aumai e le Faaaliga 7:9-15 isi auʻiliʻiliga, i le taʻu mai o “le motu o tagata e toʻatele” mai “atu nuu uma,” o loo faapotopoto ina ia tapuaʻi atu ma tatalo i le Atua i le “ao ma le pō” a o latou tutū atu i le lotoā i fafo o le malumalu faaleagaga. Maʻeu se faamāfanafanaloto o le iloa, e mafai e auauna uma a Ieova i aso nei, ona saʻoloto e tatalo atu iā te ia ma le mautinoa o le a faafofoga mai o ia!

O ā Tatalo e Taliaina?

16. O le ā se mea ua tatou aʻoaʻoina mai uluaʻi Kerisiano e faatatau i tatalo?

¹⁶ Sa malolosi tele uluaʻi Kerisiano i le tatalo. O ā mea sa latou tatalo atu ai? Sa ole atu toeaina Kerisiano mo se taʻiala i le filifilia o tane mo tiute tauave i le faalapotopotoga. (Galuega 1:24, 25; 6:5, 6) Sa tatalo Epafara mo ona uso talitonu. (Kolose 4:12) A o falepuipui le aposetolo o Peteru, sa tatalo sui o le faapotopotoga i Ierusalema mo ia.  (Galuega 12:5) Sa talosagaina e uluaʻi Kerisiano le Atua mo se lototele a o fesagaʻi ma teteega, i le faapea atu: “Le Alii e, ia e silasila i lo latou faamataʻu mai; ma ia e foaʻi mai i au auauna, ina ia latou matuā tautala i lau afioga ma le loto tele.” (Galuega 4:23-30) Sa timaʻia e Iakopo ona uso Kerisiano ina ia tatalo i le Atua mo le poto pe a fesagaʻi ma puapuaga. (Iakopo 1:5) Po o e faaaofia na mataupu i au olega iā Ieova?

17. O tatalo a ai e taliaina e Ieova?

¹⁷ E lē taliaina e le Atua tatalo uma. E faapefea la ona tatou tatalo ma le mautinoa o le a talia a tatou tatalo? O tagata faamaoni ia sa faafofoga mai i ai Ieova, sa tatalo atu iā te ia ma le loto saʻo ma le faamaoni. Na latou faatuatua ma faamaonia i a latou galuega lelei na fai. E mautinoa foʻi le taliaina e Ieova o i latou e faalatalata atu faapena iā te ia i aso nei.

18. O le ā se manaʻoga e ao ona ausia e Kerisiano ina ia taliaina ai a latou tatalo?

¹⁸ E iai ma se isi manaʻoga. Na faamatala mai e Paulo lenei mea e faapea: “Ua faatau maʻua . . . ona o ia o le ala e sao atu ai i le Tamā, e le Agaga e toʻatasi.” O ai lea sa faasino i ai upu a Paulo ina ua faapea mai, “ona o ia”? O Iesu Keriso. (Efeso 2:13, 18) Ioe, e na o Iesu lava ua mafai ai ona tatou saʻoloto e faalatalata atu i le Tamā.—Ioane 14:6; 15:16; 16:23, 24.

19. (a) O lē fea taimi na manogi leaga ai iā Ieova taulaga o mea manogi na osia e Isaraelu? (e) E faapefea ona tatou faamautinoa o loo pei a tatou tatalo o ni manogi lelei iā Ieova?

¹⁹ E pei ona muaʻi taʻua, o mea manogi sa faamūina e ositaulaga Isaraelu, sa fai ma sui o tatalo a auauna faamaoni a le Atua na sa taliaina. Peitaʻi, na iai nisi taimi sa matuā ʻinoʻino ai Ieova i taulaga o mea manogi a Isaraelu. Na tupu lenā mea i le taimi na faamū ai e tagata Isaraelu a latou mea manogi i le malumalu, ae i le taimi e tasi o loo tapuaʻi atu foʻi i tupua. (Esekielu 8:10, 11) E faapena foʻi i aso nei, o i latou e faapea mai e auauna iā Ieova ae i le taimi e tasi o loo faia amioga e feteenaʻi ma ana tulafono, o le a faapei a latou tatalo o se manogi leaga iā te ia. (Faataoto 15:8) Seʻi o tatou tausia pea ia mamā vala uma o o tatou olaga, ina ia avea ai a tatou tatalo o se manogi lelei i le Atua. E fiafia le finagalo o Ieova i tatalo a i latou e savavali i ona ala amiotonu. (Ioane 9:31) Ae o loo iai pea nisi fesili. E faapefea ona tatou tatalo? O ā mea e mafai ona tatou tatalo atu ai? Ma e faapefea ona tali mai le Atua i a tatou tatalo? O fesili nei ma isi foʻi, o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai.

[Faamatalaga pito i lalo]

Pe Mafai Ona E Faamatala?

• E faapefea i tagata lē lelei atoatoa ona faalatalata i le Atua i le auala na te taliaina ai?

• E faapefea ona tatou faataʻitaʻi i augātamā i a tatou tatalo?

• O le ā se lesona ua tatou aʻoaʻoina mai tatalo a uluaʻi Kerisiano?

• O lē fea taimi e avea ai a tatou tatalo o ni manogi lelei i le Atua?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 23]

Aiseā na talia ai e le Atua na o le taulaga a Apelu?

[Ata i le itulau 24]

“O aʻu nei o le efuefu ma le lefulefu”

[Ata i le itulau 25]

“Ou te avatu lava iā te oe mea e sefulu aʻi”

[Ata i le itulau 26]

Po o avea au tatalo o ni manogi lelei iā Ieova?