Lotu—O le ā se Aogā?
Lotu—O le ā se Aogā?
“E MAFAI ona avea aʻu ma tagata lelei e tusa pe ou te lē alu i se lotu!” O lagona masani na o le toʻatele. E lē fiafia le toʻatele o ē faamaoni, alolofa, ma maufaatuatuaina i lotu. O se faaaʻoaʻoga, e toʻaitiiti nai tagata i Europa i Sisifo o loo toʻaʻaga i lotu, e ui e toʻatele e faapea mai e talitonu i le Atua. * E oo foʻi i Amerika Latina, e na o le 15 i le 20 pasene mai tagata lotu Katoliko e auai e lē aunoa i lotu.
I le pei o le toʻatele o isi, e te ono manatu e lē fesoasoani le lotu i se tasi ina ia ola i se olaga e sili atu ona lelei. Ae atonu ua e silafia, o tausaga ua mavae i augātupulaga a tuaa a ou tuaa, sa toʻatele tagata e ō i lotu na i lo aso nei. Na faapefea ona mou atu le fiafia o tagata i lotu? Pe mafai ona lelei se tasi e tusa pe lē alu i se lotu? Pe e iai se lotu e aogā iā te oe?
Le Pogai ua Teena ai e le Toʻatele Lotu
I le tele o senituri, na talitonu le toʻatele na faapea mai o Kerisiano, e finagalo le Atua e usiusitai atu iā te ia. Na latou ō i lotu ina ia maua ai le finagalo malie o le Atua, a lē ala i sauniga faalelotu, ia pe ala atu i le taʻitaʻiga na saunia e faifeʻau po o taʻitaʻi lotu. Ioe, na iloa e le toʻatele pepelo o loo faia i lotu. Na matuā iloga le vaegafai a lotu i faigātaua, ma amioga lē mamā a nisi o faifeʻau. Ae na manatu le toʻatele o tagata, o le lotu lava ia e lelei. Na fiafia isi i talitonuga lavelave e faigatā ona malamalama i ai. O nisi e fiafia i uputuu ma musika, ae e maofa ona e fiafia isi i le faaumatiaga e faavavau i seoli, o se aʻoaʻoga e lē o maua i le Tusi Paia. O lea, e iai ni mea na tutupu na suia ai manatu o le toʻatele i lotu.
Na taatele le aʻoaʻoga o le evolusione. Na talitonu nisi na teʻi lava ua iai le ola—e leʻi foaʻiina mai e le Atua. E leʻi mafai e le tele o lotu ona saunia le faamaoniga moni, o le Atua o le Puna o le ola. (Salamo 36:9) E lē gata i lea, o le maoaʻe o le poto faaonapōnei, faaleleia o vailaau faafomaʻi, auala o femalagaaʻiga ma fesootaʻiga, ua avatu ai i tagata le manatu e mafai ona foʻia so o se faafitauli e le faasaienisi. Na latou manatu foʻi e sili atu ona lelei le taʻitaʻiga e maua mai saienitisi ma fomaʻi o le mafaufau, na i lo lotu. E leʻi mafai ona faaalia manino e lotu, o le ala sili ona lelei o le olaga le ola e tusa ai o le tulafono a le Atua.—Iakopo 1:25.
O le iʻuga, ua oo ina suia e le tele o lotu la latou feʻau. Na lē toe aʻoaʻoina e patele ma faifeʻau le finagalo o le Atua e usiusitai atu iā te ia. Na i lo lea, na aʻoaʻo atu e le toʻatele e ao i tagata taʻitoʻatasi ona filifili mo ia lava le mea saʻo ma le mea sesē. I le taumafai ia talia i latou e tagata, na faapea mai nisi taʻitaʻi lotu e talia e le Atua oe e avea mona tagata tapuaʻi, e tusa po o le ā le ituaiga olaga e te ola ai. O aʻoaʻoga ia ua faamanatu mai ai le mea na valoia e le Tusi Paia: “E oo i ona pō 2 Timoteo 4:3.
latou te lē mafafai ai ona talia o le aʻoaʻoga e ola ai, a e tusa ma o latou lava tuʻinanau, latou te faapotopoto ai aʻoaʻo mo i latou, ina ua feū o latou taliga.”—Na i lo le tosina ai o tagata, na faaliliueseina i latou e ia aʻoaʻoga. Na masani ona latou tomānatu: ‘Afai e masalomia e lotu le mana o le Atua e faia ai mea, ma lona atamai e faia ai tulafono, o le ā la le aogā iā te aʻu o le alu i le lotu? Aiseā o le a ou aʻoaʻo ai fua laʻu fanau i aʻoaʻoga faalelotu?’ Na amata manatu tagata o ē na taumafai e ola i ni olaga lelei, e lē aogā lotu. Na latou tuua lotu ma sa lē toe tāua iā i latou. O le ā le mea na tupu na māfua ai ona manatu i se mea e maua ai aogā, faapea e lē tāua? Ua saunia e le Tusi Paia se faamatalaga talafeagai.
Ua Faaaogā Sesē Lotu
Na lapataʻia e Paulo uluaʻi Kerisiano, o le a faaaogā e nisi le Faa-Kerisiano e ausia ai ni fuafuaga leaga. Na ia faapea mai: “E oo mai iā te outou luko sauā o ē lē faasaoina le lafu mamoe. E tupu mai foʻi iā te outou lava tagata e tautala mai i mea faapiʻopiʻo, e fetoso ese ai le ʻau soo ia mulimuli iā i latou.” (Galuega 20:29, 30) O se tasi na tautala i “mea faapiʻopiʻo” o le faifeʻau Katoliko Roma o Aokusotino. Na aʻoaʻo e Iesu ona soo ina ia faatalitonu isi e ala i le fefulifulisaʻi mai le Tusi Paia. Ae na liliu sesē e Aokusotino le uiga o fetalaiga a Iesu o loo i le Luka 14:23, ia “Pulunaunau atu latou te ō mai,” i le uiga faapea e lē afaina pe a iai ni gaoioiga e fai faamalosi e faaliliu ai tagata. (Mataio 28:19, 20; Galuega 28:23, 24) Na faaaogā e Aokusotino lotu e pulea ai tagata.
O Satani, o se agelu fouvale na māfua ai le faaaogā sesē ma le faaleagaina o lotu. Na ia faapogaia ni tane mapolotu i le uluaʻi senituri ina ia taumafai e faaleaga faapotopotoga Kerisiano. Ua taʻua i le Tusi Paia na tane: “O i latou, o aposetolo pepelo i latou, o le ʻau faigaluega ʻoleʻole, ua liua i latou e i latou ma aposetolo a Keriso. E lē se mea foʻi lea e ofo ai, auā o Satani lava, ua liua o ia e ia ma agelu o le malamalama. O lenei, e lē se mea tele pe a liua ana auauna, peiseaʻī o auauna a le amiotonu i latou.”—2 Korinito 11:13-15.
O loo faaaogā pea e Satani lotu e faafoliga o ni lotu Kerisiano, e mamā tau amio, ma maua ai le malamalamaga ina ia ola ai tagata e tusa o ana tapulaa, na i lo tapulaa a le Atua. (Luka 4:5-7) E mautinoa ua e silafia le toʻatele o faifeʻau i aso nei, ua faaaogā lotu e faaeaea ai i latou i ni taʻu maualuluga ma maua ai tupe mai a latou ʻaulotu. Ua faaaogā foʻi e malo lotu ina ia tauanau ai tagatānuu e ō i taua.
Ua faaaogā e le Tiapolo lotu i se tulaga e sili atu na i lo le mea ua iloa e le toʻatele. Atonu o e taumānatu, e na o ni nai tagata lotu maelega vālea o loo faaaogā e Satani. Ae e tusa ai o le Tusi Paia, o lē “ua igoa i le tiapolo, i le ma Satani, . . . o lē faasesē i le lalolagi uma.” Ua taʻua foʻi i le Tusi Paia: “O le Faaaliga 12:9; 1 Ioane 5:19) O le ā le finagalo o le Atua i lotu ia ua faaaogā e taʻitaʻi lotu ma taʻitaʻi o malo, o ē mananaʻo e tosina atu tagata iā i latou?
lalolagi uma o loo nofo toʻilalo i loo leaga.” (‘Se ā le Aogā iā te Aʻu?’
Afai o faateʻia oe i amioga a nisi o lotu ua faapea mai o Kerisiano, ia e iloa o loo matuā lē fiafia le Atua e Ona le Malosi Uma Lava iā i latou. Ua manatu na lotu ua latou faia se feagaiga ma le Atua; na faapena foʻi manatu o Isaraelu anamua. Ua tutusa i latou uma i le lē faamaoni. Na taʻusala e Ieova Isaraelu, e faaalia ai o le a ia taʻusala foʻi lotu ua faapea mai o Kerisiano i aso nei. Na fetalai Ieova: “Ua latou lē faalogo i aʻu upu; o laʻu tulafono foʻi ua latou lafoaʻiina lea. [Se ā le aogā] . . . iā te aʻu [o] pulu lipano mai Seepa? . . . ma a outou taulaga ou te lē fiafia i ai.” (Ieremia 6:19, 20) E leʻi silasila le Atua i tapuaʻiga a tagata faafiaamiotonu. E leʻi fiafia o ia i a latou sauniga faalotu ma tatalo. Na ia taʻu iā Isaraelu: “O outou . . . faapotopotoga, e ʻinoʻino ai loʻu loto; ua fai lava ma mea mamafa iā te aʻu, a aʻu lailoa i tauave. A outou faaloaloa mai o outou lima, e ʻalo ese oʻu mata iā te outou; e ui lava ina outou faateleina tatalo, ou te lē faalogo ai lava.”—Isaia 1:14, 15.
Po o tosina mai Ieova i tausamiga faa-Kerisiano ia e faia e lotu, ae o loo faamamaluina ai atua sesē? Pe faafofoga mai o ia i tatalo a faifeʻau o ē ua faaleagaina aʻoaʻoga a Keriso? Pe e talia e le Atua so o se lotu e teena ana tulafono? Ia e mautinoa, e teena e ia sauniga faalelotu i aso nei, e pei lava o lona teena o taulaga na faia e Isaraelu lea na peiseaʻī na ia fetalai i ai: ‘Se ā le aogā iā te aʻu?’
E ui i lea, e matuā manatu mamafa Ieova i le tapuaʻiga e faia i le upu moni e ē faamaoni. E fiafia le Atua pe a talisapaia e tagata mea uma ua maua mai iā te ia. (Malaki 3:16, 17) Pe mafai la ona e lelei e aunoa ma le tapuaʻi i le Atua? O se tagata e lē faia se mea lelei mo ona mātua alolofa, e faigatā ona iloa faapea o sē e lelei. Pe mafai ona lelei se tasi na te lē faia se mea mo le Atua? O se mea tatau lo tatou naunau i le Atua moni lea na maua mai ai le ola. I le mataupu o sosoo mai, o le a tatou iloa ai le auala e lē gata e faamamaluina ai e le tapuaʻiga moni le Atua, ae tatou te maua ai foʻi aogā.
[Faamatalaga pito i lalo]
^ pala. 2 “O vaitausaga o le 1961 i le 1969 . . . na faailoga ai le amataga o le paʻū maulalo o tū masani faalotu i le tele o atunuu.”—The Decline of Christendom in Western Europe, 1750-2000.
[Ata i le itulau 4]
Po o faasino atu lotu i le faamaoniga na faia e le Atua mea uma lava?
[Ata i le itulau 5]
Pe e iai se sui o le Atua i lenei vaega?
[Ata i le itulau 5]
O le ā le silafaga a le Atua i lenei ituaiga tausamiga?
[Faamatalaga i Ata]
Ata AP/Georgy Abdaladze