Talaaga o le Soifuaga

O Ieova na Ou Taulau Manuia ai i Oʻu Luʻi

FAAMATALAINA E DALE IRWIN

“UA LAVA LE TOʻAVALU! UA FAALUAINA E LE MASAGA FĀ FAIGATĀ.” O le ulutala matamata tetele lenā i se nusipepa a lo matou vaipanoa, o loo faasilasila ai le masaga fā lea ua toe faaopoopo mai i lo matou aiga, o maʻua ma le ma fanau teine e toʻafā. A o oʻu talavou, sa leai soʻu faanaunauga e fia faaipoipo pe fia faia se fanau. A o lenei, ua toʻavalu le fanau!

NA OU fanau i le tausaga e 1934 i le taulaga o Mareeba, i Ausetalia. E toʻatolu i matou, ma o aʻu lava le uii. Mulimuli ane na siitia atu lo matou aiga i Brisbane, o inā na avea ai loʻu tinā o se faiaʻoga Aso Sa i le lotu Metotisi.

I le amatamataga o le 1938, na faasalalau ai i nusipepa a lo matou aai le ono lē taliaina ona ulufale i Ausetalia o Joseph F. Rutherford, mai le ofisaulu o Molimau a Ieova. Ina ua asiasi ane se tamaʻitaʻi Molimau a Ieova i lo matou aiga, na fesili i ai loʻu tinā: “Aiseā ua latou faasā ai le malaga mai a si tamāloa?” Na tali mai le Molimau: “Pe sa leʻi fetalai mai ea Iesu, o le a sauāina e tagata ona soo?” Sa talia e loʻu tinā le tamaʻitusi na faaulutalaina o le Cure, lea sa otooto mai ai le tele o eseesega i le va o le lotu moni ma le lotu sesē. * Sa matuā maofa Tinā ina ua ia faitauina lenei tusi, ma ia aveina ai lava matou i se sauniga a Molimau a Ieova i le Aso Sa na sosoo ai. Sa matuā tetee loʻu tamā i lenei gaoioiga, peitaʻi sa iai nisi taimi na ia tusi ai ni fesili faale-Tusi Paia, e ave e loʻu tinā i se tasi o uso. Ona tusi lea e le uso tali mai le Tusi Paia e aumai e loʻu tinā mo Tamā.

I se tasi Aso Sa, na matou ō uma ai ma loʻu tamā i le sauniga, ona o lona manaʻo lava e faaali atu lona lē fiafia i Molimau a Ieova. Peitaʻi,  ina ua uma se la talanoaga ma le ovasia femalagaaʻi na asiasia le matou faapotopotoga i lenā taimi, na matuā suia atoa le mafaufau o Tamā. Na oo ina manaʻo e faaaogā lo matou fale e fai ai le suʻesuʻega faale-Tusi Paia i vaiaso taʻitasi, lea sa auai mai i ai nai tagata fiafia o lo matou vaipanoa.

Iā Setema 1938, na papatiso ai oʻu mātua. Ae o Tesema 1941 na matou papatiso uma ai ma nai oʻu tei i se tauaofiaga tele na faia i Hargreave Park i Sini, i New South Wales. O le taimi lenā ua fitu ai oʻu tausaga. Talu mai lenā taimi, e lē taitai misia lo matou ō faatasi ma oʻu mātua i le auaunaga i le fanua. I na aso, sa ave e Molimau ni laaupese mai lea fale i lea fale, e tā ai lauga faale-Tusi Paia ae faalogologo tagata o aiga.

O se tasi o Molimau o loo oʻu manatua lelei pea, o le uso o Bert Horton. Sa iai sana taavale, na feaveaʻi ai se mea faaleoteleleo (amplifier) malosi ma se sipika telē na faataatia i luga o le fale o le taavale. Oka se manaia o na taimi a o ma galulue faatasi ma le uso o Bert! O nisi aso e ma te ō faatū le ma taavale i luga o se aʻega, ona tā mai lea i inā o se lauga faale-Tusi Paia. E lē umi ae ma vaaia se taavale a leoleo ua agaʻi atu i luga i le mea o ma iai, ona toe tapē lea o le laau, ma alu ese mamao atu le ma taavale i se isi foʻi aʻega e toe tā ai se isi lauga. E telē se lesona na ou aʻoaʻoina mai iā Bert ma isi foʻi uso faamaoni, i le faalagolago atu iā Ieova ma ia maua le loto tele.—Mataio 10:16.

Ina ua 12 oʻu tausaga, o le tele o taimi, ou te alu lava na o aʻu e talaʻi pe a tuua laʻu aʻoga. I se tasi aso, na ou feiloaʻi atu ai i se aiga e faaiʻu iā Adshead. Mulimuli ane, na ō mai uma lenei aiga i le upu moni; o le ulugalii, le la fanau e toʻavalu, ma le anoano o fanau a le la fanau. Ou te faafetai iā Ieova, ona o lona faaaogā o aʻu, ua na o se tamaitiiti, e faailoa atu ai le upu moni o le Tusi Paia i lenei aiga.—Mataio 21:16.

O Faaeaga a o Oʻu Talavou

O le 18 o oʻu tausaga na avea ai aʻu o se paeonia faataimi atoa, ma ou maua ai se tofiga e galue i Maitland, i New South Wales. I le 1956, sa valaaulia ai aʻu e auauna i le ofisa o le lālā i Ausetalia i Sini. E toʻa 20 le ʻaufaigaluega, ma o le tasivaetolu o i latou e faauuina, lea e faamoemoe e pule faatasi ma Keriso i le Malo i le lagi. O le isi lenā oʻu faaeaga sili, o le galulue soosoo tauʻau ma nei uso!—Luka 12:32; Faaaliga 1:6; 5:10.

E ui i saʻu faaiʻuga na fai ou te fia nofofua, ae na toe mou ese atu ina ua ou feiloaʻi iā Judy Helberg, o se tuafafine paeonia lalelei tele, sa valaaulia e le lālā e galue mo se vaitaimi, ina ia fesoasoani iā te aʻu i se galuega tele na ou faia. Na iʻu ina fai le ma faigāuō, seʻia oo ina ma faaipoipo i le lua tausaga mulimuli ane ai. Ona tofia ai lea o maʻua e auauna o se ovasia matagaluega, lea e aofia ai le asiasia o faapotopotoga o Molimau a Ieova i vaiaso taʻitasi, ina ia faalaeiau i uso ma tuafāfine.

Peitaʻi o le 1960, na fanau ai e Judy la ma tama teine ulumatua o Kim. O lona uiga, ona o lea ua iai se tamaitiiti, ua tatau loa ona ma see ese mai le auaunaga matagaluega ae tausi le aiga. Peitaʻi na faateʻia i maʻua ina ua maua se valaaulia e faaauau pea ona ma asiasia faapotopotoga. Sa tele a ma tatalo na fai, a o leʻi toe talia le valaaulia. Ma i le isi 7 masina, ua matou faimalaga solo ma Kim i le 8,000 maila [13,000 kilomita] i pasi, o vaalele, ma nofoaafi, a o matou asiasi solo i faapotopotoga vavamamao o Kuiniselani ma le Northern Territory. O le taimi lenā e leʻi iai sa matou taavale.

Sa matou nonofo lava i fale o uso ma tuafāfine. I na foʻi aso, sa leai ni faitotoʻa o potu moe  ae tautau ai ie e fai ma pupuni ona o le tau māfanafana o le teropika. O le faalavelave la, ua faaopoopo ai i lo ma popolega pe a tagi Kim i le pō. Na iʻu lava ina fai le ma faaiʻuga, ua lē gafatia mo maʻua le tausia o se tamaitiiti ma faaauau pea i lo ma tofiga. Ona matou nonofo ai loa lea i Brisbane, ma ou galue ai i se galuega e vali ai faailoilo, o se ituaiga o tusiga ata sa avea o se pisinisi. E lua tausaga o Kim, ae toe fanau mai le isi ma tama teine, sa faaigoa iā Petina.

Le Onosaia o Puapuaga

I le tausaga e 1972, ua 12 tausaga o Kim, ae 10 tausaga o Petina, ae maliu loa si aʻu avā o Judy mai le maʻi o le Hodgkin’s disease. Pagā le matuitui o lenei mea iā i matou ma si aʻu fanau. Ae ui i lea, sa faamāfanafanaina i matou e Ieova, e ala mai i lana Afioga, lona agaga paia, ma le alofa o le ʻauuso, i le taimi atoa a o maʻi Judy e oo lava ina ua uma lona maliu. Sa faalototeleina foʻi i matou i se kopi o le Olomatamata na matou maua ina ua faatoʻā uma lava le maliu. Sa iai se mataupu na talanoaina ai puapuaga e ono tofo moni i ai se tagata, e pei o le faavauvau. Ma na taʻua ai faapea, o puapuaga e mafai ai ona tatou ati aʻe uiga o le Atua, e pei o le onosai, le faatuatua, ma le faamaoni. *—Iakopo 1:2-4.

Na avea le lē toe iai o si aʻu avā, ma itu na māfana atili mai ai si aʻu fanau iā te aʻu. Ae o le mea moni lava, sa faigatā tele le tauave faatasi o oʻu tiute o se tamā ma o se tinā foʻi. Peitaʻi sa faamāmā avega mai si aʻu fanau iā te aʻu.

Toe Faaipoipo ma se Aiga ua Faatoʻateleina

Na iʻu ina ou toe faaipoipo, ma sa tai tutusa lava o ma tulaga ma si aʻu avā fou lea ua iai, o Maria. Na maliu foʻi lana tane i le maʻi lava e tasi lea na maliu ai laʻu avā. E toʻalua foʻi lana fanau teine, o Kolini ma Seneuefa. E tolu tausaga e laʻitiiti ai Kolini i loʻu afafine o Petina. Ua toʻafā ai la si a ma fanau teine, o Kim e 14, Petina e 12, Kolini e 9, ma Seneuefa e 7.

Sa ma talanoa ma Maria, e lelei i le amataga ona faatino e le tagata lava ia le aʻoaʻiga mo lana fanau moni, seʻi oo ina masani faalogona o teineiti ma latou taliaina ni faatonuga mai o latou mātuafai. Ae i a maʻua lava ia ma Maria, e lua ni tulafono tāua sa ma faatulaga mo maʻua. Muamua, ia aua lava neʻi faaleoina ni o ma feeseeseaʻiga a o faalogo teineiti. Lona lua, ina ia tusa ai ma le fautuaga a le Efeso 4:26, e tatau lava ona ma talanoa e foʻia so o se faafitauli e tulaʻi mai, e tusa pe fia itula e alu ai!

Maʻeu le matagofie o le auala na mafai e i matou uma ona ola fiafia faatasi ai e ui i le tulaga o lo matou aiga. Peitaʻi e lē faapea na fofoʻe faavi atu ai lagona faanoanoa o le maliliu o a ma paaga na iai muamua. Mo se faaaʻoaʻoga, o pō o Aso Gafua, o “pō tagi” na o Maria. Pe a uma se matou suʻesuʻega ma ō ese atu teine e momoe, o inā loa e toe tagi ai si oʻu toʻalua i ona faalogona sa taofiofi mai.

Sa manaʻo Maria ia pine le ma mafutaga i sa maʻua lava tama, ae faanoanoa auā na fafano lona maʻitaga. Peitaʻi ina ua toe maʻitō Maria, ma na matuā faateʻia i matou i le tala na aumai. Na fai se fāʻata ma iloa ai, e lē tasi se pepe o ia tauaveina, ae toʻafā! Na matuā faateʻia lava aʻu. O le taimi lea ua 47 oʻu tausaga, ae o lea ua toeitiiti toʻavalu laʻu fanau! Na fai le taotoga o Maria e faafanau ai lana masaga fā iā Fepuari 14, 1982, i  le 32 o vaiaso na tauave ai. O le faasologa lenei na fananau mai ai. O Clint, e 3.5 pauna (1.6 kilo); Cindy e 4.2 pauna (1.9 kilo); Jeremy, 3.1 pauna (1.4 kilo); ma Danette, e 3.8 pauna (1.7 kilo). E eseese uma lava o latou foliga.

Ina ua faatoʻā uma lava ona fanau Maria, na sau ai le fomaʻi ma nofo mai i oʻu autafa.

Na fesili mai: “O e popole i le tausiga o tamaiti?”

Na ou tali: “Faatoʻā ou oo lea i se mea faapenei.”

O isi ana upu na sosoo mai, sa matuā faateʻia ma faalototele ai aʻu.

Fai mai a ia: “E lē tuulafoaʻia oe e le tou ekalesia. Na o le fia faalogo mai lava i sau upu, gaoioi loa latou!”

Ou te matuā faafetaia lenei fomaʻi agalelei ma si ana ʻaufaigaluega, auā e na o le lua masina na iai le masaga i le falemaʻi, ae teʻa i tua ua malolosi.

Le Luʻi o le Tausia o se Masaga Fā

Ina ia tumau le maopoopo o mea i le aiga, sa ma saunia ai ma Maria se faasologa mo le aso atoa e 24 itula. Sa fesoasoani malosi si a ma fanau teine matutua e toʻafā i le tausiga o le masaga. Na saʻo lelei upu a le fomaʻi, na o le fia faalogo lava o le faapotopotoga i so ma leo, lolofi mai loa e fesoasoani. A o leʻi fananau mai le masaga, sa faatulaga e se ma faauō e suafa iā John MacArthur nisi o uso kamuta, latou te toe sosooina le matou fale. Ae ina ua fananau mai le masaga, sa feauauaʻi nisi tuafāfine i le tausia o pepe. O nei gaoioiga agalelei uma, ua matuā aliali ai le moni o le alofa faa-Kerisiano.—1 Ioane 3:18.

O le mea moni lava, sa pei le masaga o ni “pepe a le faapotopotoga.” E oo lava i aso nei, e taʻu e le masaga o o matou aiga uma nai uso ma tuafāfine sa alolofa ma fesoasoani mai iā i matou. Sa avea foʻi Maria o se avā e sili ona lelei, ma o ia o se tinā sa lē faalogologo tigā i le tausiga o lana fanau. Na māfua nei mea uma, ona o lona matuā faatatauina o mea na aʻoaʻoina mai le Afioga a le Atua ma Lana faalapotopotoga.—Salamo 1:2, 3; Mataio 24:45.

Sa avea sauniga faa-Kerisiano ma le galuega talaʻi ma vala tāua i la matou faasologa faalevaiaso, e ui sa faafaigatā le tapenaina o pepe e toʻafā. Ae sa faigofie mea mo i matou i lenā taimi, auā sa matou suʻesuʻeina le Tusi Paia ma ni ulugalii se toʻalua, ma na malilie e ō mai i lo matou fale e fai ai a latou suʻesuʻega. Peitaʻi e ui sa faigofie ai le tulaga o mea mo i maʻua, ae na iai nisi taimi na matuā lē lavā ai Maria, ma iʻu ina moe a o sii se pepe, a o fai le suʻesuʻega. O le iʻuga, na oo ina papatiso nei ulugalii ma avea foʻi ma o ma uso ma tuafāfine faaleagaga.

Le Aʻoaʻoina o le Fanauiti i le Upu Moni

Sa amata ona ō Maria ma le ma fanau teine matutua, ma ave le masaga i le talaʻiga, a o leʻi oo ina savavali. Ina ua amata ona savavali, sa tofu maʻua ma Maria ma tamaiti e toʻalua e ave, ma sa lē avea i latou ma avega mamafa. Na i lo lea, sa masani ona avea ma mataupu e amata ai ni talanoaga ma tagata fiafia. I se tasi aso, na ou fetaui ai i se tamāloa na faapea mai, afai e paʻū tonu le aso na e fanau ai i se faailoga faavalovaloga patino o fetu, o lona uiga e tatau ona tutusa ou uiga ma se uiga patino ua faatulagaina mo lenā taimi. Ou te leʻi finau i ai, ae na ou talosaga pe mafai ona ou toe foʻi atu i se taimi mulimuli ane o le taeao lava lenā. Sa malie le tamāloa, ona ou toe foʻi ane lea ma le masaga fā. Ua na o le faataupupula mai o le tamāloa a o oʻu faatutū atu i ai laʻu masaga e faasolo lelei i le matua na fananau mai ai. O inā na faia ai se ma talanoaga manaia, ua lē gata ina talanoa i le eseese o o latou foliga, ae o le matuā eseese foʻi o o latou uiga. Na mou atu ai lava i inā le filosofia lea na nofo ma si tamāloa.  Fai mai si ana tala: “A o aʻu ea ma laʻu tala lea na fai atu. Ae pei e manaia pe a toe fai atili nisi aʻu saʻiliʻiliga, a ea?”

A o laiti le masaga, sa mātauina e lē fiafia pe a aʻoaʻi faatasi i latou i taimi e lē usiusitai ai. Ona fai loa lea o le tonu, e aʻoaʻi lava le tagata ia pe a sesē, peitaʻi sa latou iloa lelei, e tutusapau lava tulafono e ao ona latou usitaia. Pe a fesagaʻi ma ni faafitauli i le aʻoga e afaina ai o latou lotofuatiaifo, sa latou maumauaʻi e usitaia taʻiala a le Tusi Paia ma fesoasoani le tasi i le isi, ma o Cindy sa tele ina tulaʻi e fai se tala mo latou uma. O inā na iloa ai e tagata le malosi o le loto tasi o lenei masaga!

Na oo foʻi maʻua ma Maria i luʻi ua masani ai isi mātua, i le taumafai ia tumau le faamaoni o fanau iā Ieova i o latou tausaga talavou. O le maʻua lava tala, na semanū e faigatā lenei tiute, pe ana lē seanoa le lagolagosua alofa mai a le faapotopotoga, aemaise le ʻoa o taumafa faaleagaga o loo saunia mai e le faalapotopotoga vaaia a Ieova. Sa ma taumafai malosi ia faia e lē aunoa la matou suʻesuʻega faaleaiga, ma ia saʻoloto a matou talanoaga e ui e leʻi faigofie i taimi uma. Peitaʻi, sa tauia na taumafaiga, auā o loo auauna uma iā Ieova si a ma fanau e toʻavalu.

Le Onosaia o le Olaga Matua

E tele faaeaga faaleagaga sa ou auauna ai mo le tele o tausaga: o se toeaina o le faapotopotoga, se ovasia o le aai, ma o se ovasia lagolago o le matagaluega. Sa avea foʻi aʻu ma sui o le Komiti o Mataupu Tau Falemaʻi, lea e fesoasoani i fomaʻi e soosoo tauʻau ma Molimau pe a mamaʻi, aemaise lava pe a oo ina avea le tuigātoto ma faafitauli. E 34 tausaga o iā te aʻu le faaeaga e avea ma faifeʻau lesitala e faia faaipoipoga. Pe tusa ma le 350 ni faaipoipoga sa ou faia, e aofia ai ma faaipoipoga a si aʻu fanau teine e toʻaono.

O laʻu faafetai e lē mavae iā Ieova, ona o le lagolagosua faamaoni sa ou maua, muamua mai iā Judy, a o lea foʻi ua ou maua mai iā Maria. (Faataoto 31:10, 30) Sa lē gata ina fesoasoani mai i laʻu galuega o se toeaina o le faapotopotoga, ae na avea foʻi i laʻua o ni faaaʻoaʻoga lelei i le galuega talaʻi, aemaise le totōina o uiga faaleagaga i le fanau.

O le tausaga e 1996, na iloa ai ua maua aʻu i se maʻi e lē toe sagatonu lelei ai loʻu mafaufau, ma ua māfua ai ona tetete oʻu lima ma lē toe paleni lelei laʻu gaoioi. Ona ou lē toe faigaluega ai lea i le valiina o faailoilo, peitaʻi, o loo tele pea loʻu olioli i le auaunaga iā Ieova, e ui ua lē o toe vave laʻu gaoioi. Ae o le itu e sili ona tāua, ua ou ati aʻe ni faalogona ua atili ai ona ou māfana atu ma malamalama i isi tagata matutua.

Pe a toe faasolo loʻu mafaufau i loʻu olaga, ou te matuā faafetaia Ieova, auā sa ia fesoasoani mai iā te aʻu ma loʻu aiga i taimi uma lava, ina ia matou taulau manuia. (Isaia 41:10) E fia momoli atu foʻi la matou faafetai, o maʻua ma Maria, ma le ma fanau uma e toʻavalu, mo o matou uso uma ma tuafāfine ua avea o se aiga māfana faaleagaga iā i matou. Ua lē mafaitaulia le tele o vala eseese na faaalia mai ai lo latou alofa iā i matou.—Ioane 13:34, 35.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 12]

O matou ma loʻu tinā, loʻu uso matua o Garth, ma loʻu tuafafine o Dawn, o loo sauni e malaga atu i le tauaofiaga i Sini, i le 1941

[Ata i le itulau 13]

O matou ma Judy ma Kim a o pepe, a o oʻu i le auaunaga matagaluega i Kuiniselani

[Ata i le itulau 15]

Ina ua fananau mai le masaga fā, sa lolofi atu le ma fanau teine e toʻafā ma le faapotopotoga e fesoasoani iā i maʻua