“E te Olioli ai Lava”

“E te fai ai le tausamiga iā Ieova . . . , e te olioli ai lava.”—TEUTERONOME 16:15.

1. (a) O ā luʻi na lāgā e Satani? (e) O le ā na valoia e Ieova ina ua mavae le fouvalega a Atamu ma Eva?

INA ua mafai e Satani ona ia tataʻi Atamu ma Eva e fouvale i Lē na Faia i laʻua, na ia lāgā ai ni luʻi tāua se lua. Muamua, sa ia luʻia le moni ma le tonu o le auala o loo pule ai Ieova. Lona lua, e foliga na faapea mai Satani, e manatu faapito māfuaaga e auauna ai tagata i le Atua. Na matuā manino ona folasia le luʻi lona lua i le taimi o Iopu. (Kenese 3:1-6; Iopu 1:9, 10; 2:4, 5) E ui i lea, sa vave ona gaoioi Ieova e taulima le faafitauli. A o iai pea Atamu ma Eva i le faatoʻaga i Etena, na valoia e Ieova le auala o le a Ia foʻia ai nei luʻi. Sa ia valoia le oo mai o se “fanau.” O ia lea a mavae ona tuʻimomomoina lona mulivae, ona ia matuā tuʻimomomoina lea o le ulu o Satani.—Kenese 3:15.

2. Na faapefea ona faamalamalama mai e Ieova le auala o le a ia faataunuu ai le valoaga o i le Kenese 3:15?

² A o faasolo atu taimi, ua faamalamalama atili mai pea e Ieova lenā valoaga, ma ua atili faamautinoa mai ai le oo atu lava o lenā valoaga i lona faataunuuga. Mo se faaaʻoaʻoga, na fetalai le Atua iā Aperaamo o le a auala mai le “fanau” i sē tupuga mai iā te ia. (Kenese 22:15-18) Na avea Iakopo, le atalii o le atalii o Aperaamo, ma tamā o ituaiga e 12 o Isaraelu. I le 1513 T.L.M., ina ua faia aʻe se nuu mai na ituaiga, ona tuu atu lea e Ieova iā i latou ni tulafono, sa aofia ai tausamiga eseese faaletausaga. Na faapea mai le aposetolo o Paulo, o na tausamiga sa avea ma ‘ata o mea atalī.’ (Kolose 2:16, 17; Eperu 10:1) Na faaata mai ai le faatinoga o fuafuaga a Ieova mo le Fanau. Ma sa tele le olioli na iai i Isaraelu a o faamanatuina na tausamiga. Pe a tatou talanoaina puupuu na tausamiga, o le a atili ai ona tatou mautinoa i le faatuatuaina o folafolaga a Ieova.

Le Oo Mai o le Fanau

3. O ai le Fanau folafolaina, ma na faapefea ona tuʻimomomoina lona mulivae?

³ E silia i le 4,000 tausaga talu ona mavae le uluaʻi valoaga a Ieova, ae oo mai loa le Fanau na folafolaina. O ia lea, o Iesu. (Kalatia 3:16) Sa avea Iesu o se tagata lelei atoatoa. Na tumau pea lona faamaoni seʻia oo i le oti, ma ia faamaonia ai le pepelo o tuuaʻiga a Satani. Talu ai foʻi sa leai se agasala a Iesu, o lona maliu la ua avea ma taulaga e matuā tāua tele. O lana taulaga lea ua mafai ai ona ia laveaʻia fanau faamaoni uma a Atamu ma Eva, mai le agasala ma le oti. O le maliu o Iesu i le laau faaoosala, o le ‘tuʻimomomoina lea o le mulivae’ o le Fanau folafolaina.—Eperu 9:11-14.

4. Na faapefea ona faaata mai le taulaga a Iesu?

⁴ Na maliu Iesu iā Nisani 14, 33 T.A. * I tuā i Isaraelu, sa avea Nisani 14 ma aso fiafia tele e faamanatu ai le Paseka. O le aso lenā i tausaga taʻitasi, e aai faatasi ai aiga i se taumafataga lea e aofia ai ma se tamaʻi mamoe e sao ona lelei. O inā sa latou toe manatua ai le toto o se tamaʻi mamoe lea sa faaaogā mo le laveaʻiina o ulumatua uma a Isaraelu, a o fasiotia e le agelu ulumatua uma a Aikupito i le pō o Nisani 14, 1513 T.L.M. (Esoto 12:1-14) O le tamaʻi mamoe o le Paseka sa faaata mai ai Iesu, o lē na taʻua e Paulo e faapea: “O Keriso la tatou paseka ua fasia mo i tatou.” (1 Korinito 5:7) I le faapei o le toto o le tamaʻi mamoe o le Paseka, ua faapena foʻi i le toto maligi o Iesu ona saunia ai le faaolataga mo tagata e toʻatele.—Ioane 3:16, 36.

 O Faapolopolo o Ē ua Maliliu

5, 6. (a) O anafea na toe faatūina aʻe ai Iesu, ma na faapefea ona faaatagia mai lenā mea i le Tulafono? (e) Na mafai faapefea e le toe tū o Iesu ona faataunuu ai le Kenese 3:15?

⁵ I le aso lona tolu, na toe faatūina aʻe ai Iesu ina ia mafai ona ia tauaaoina atu le tāua o lana taulaga i lona Tamā. (Eperu 9:24) Sa faaata mai lona toe tū a o faagasolo se tasi tausamiga. I le aso na sosoo ane iā Nisani 14, o le aso lenā na amata ai le Tausamiga o Areto Lē Faafefeteina. I le aso na sosoo ai, o Nisani 16, sa aumai ai e tagata Isaraelu se fusi saito o uluaʻi fua, po o mea ua faapolopoloina o le seleselega o karite, o le uluaʻi seleselega lea i Isaraelu, ina ia lūlūina e le faitaulaga i luma o Ieova. (Levitiko 23:6-14) Maʻeu le talafeagai i lenā tausaga o le 33 T.A., i lenā lava aso 16 o Nisani, na faalēaogāina ai e Ieova taumafaiga malolosi sa fai e Satani ina ia fasiotia ai lana “molimau moni ma le faamaoni”! Iā Nisani 16, 33 T.A., na toe faatūina aʻe ai e Ieova Iesu mai le oti, i se ola agaga e lē mafai ona oti.—Faaaliga 3:14; 1 Peteru 3:18.

⁶ Na avea Iesu ma “faapolopolo o ē ua momoe [ua maliliu].” (1 Korinito 15:20) E leʻi pei Iesu o i latou sa faatutūina muamua, ae mulimuli ane toe feoti. E leʻi toe maliu Iesu ina ua uma ona toe faatūina aʻe. Na i lo lea, sa afio aʻe o ia i le lagi i le itu taumatau o Ieova, o inā sa ia faatalitali ai seʻia oo ina avea o ia ma Tupu o le Malo faalelagi o Ieova. (Salamo 110:1; Galuega 2:32, 33; Eperu 10:12, 13) Talu mai lona avea ma Tupu, ua mafai nei e Iesu ona tuʻimomomoina e faavavau le ulu o Satani le fili sili, ma faaumatia lana fanau.—Faaaliga 11:15, 18; 20:1-3, 10.

Isi Suli o le Fanau a Aperaamo

7. O le ā le Tausamiga o Vaiasosa?

⁷ O Iesu sa faasino atu i ai le Fanau lea na folafolaina mai i Etena, o le a faaaogā e Ieova e “faaumatia e ia galuega a le tiapolo.” (1 Ioane 3:8) Peitaʻi ina ua fetalai atu Ieova iā Aperaamo, sa ia faaalia ai o le “fanau” a Aperaamo, o le a lē na o se tagata e toʻatasi. O le a “pei o fetu o le lagi, e pei o le oneone foʻi i le matafaga.” (Kenese 22:17) O le aliaʻi mai o isi suli o le “fanau” sa faaatagia mai e se isi foʻi tausamiga fiafia. Pe a atoa aso e limasefulu talu ona mavae Nisani 16, sa faamanatu ai e Isaraelu le Tausamiga o Vaiasosa. Ua taʻua e le Tulafono e faatatau i lenei tausamiga: “E oo lava i le aso e aupito mai i le sapati e fitu tou te faitau ai o aso e limagafulu; ona fai taulaga ai lea i le taulaga i mea e ʻai fou iā Ieova. Tou te au mai nai o outou fale o areto lūlū e lua fua, e taʻilua omera, e fai i le falaoa lelei, ia tao ma le mea e faafefete aʻi, o mea faapolopolo ia iā Ieova.” *—Levitiko 23:16, 17, 20.

8. O le ā le mea mataʻina na tupu i le Penetekoso o le 33 T.A.?

⁸ A o soifua Iesu i le lalolagi, sa iloa le Tausamiga o Vaiasosa i le taʻu, o le Penetekoso (mai se upu Eleni o lona uiga “lona limasefulu”). I le Penetekoso 33 T.A., na liligi ifo ai e le Faitaulaga Silisili, o Iesu Keriso, le agaga paia i luga o se vaega toʻaitiiti o soo e 120, sa faapotopoto i Ierusalema. Ona avea ai lea o na soo  ma atalii faauuina o le Atua, ma o uso o Iesu Keriso. (Roma 8:15-17) Na avea ai i latou o se nuu fou, o ‘le Isaraelu a le Atua.’ (Kalatia 6:16) Na amata mai i sina amataga itiiti, seʻia oo ina atoa le numera o lenā nuu i le aofaʻiga e 144,000.—Faaaliga 7:1-4.

9, 10. Na faapefea ona faaatagia mai le faapotopotoga o Kerisiano faauuina i le taimi o le Penetekoso?

⁹ Sa faaatagia mai le faapotopotoga o Kerisiano faauuina, e potoi areto e lua ua faafefeteina, lea sa feluelueaʻi i luma o Ieova i Penetekoso taʻitasi. O le faafefeteina o potoi areto sa faaalia ai, o loo iai pea i Kerisiano faauuina le mea faafefete o le agasala tuufaasolo. Ae ui i lea, e mafai ona latou faalatalata atu iā Ieova e ala i le taulaga togiola a Iesu. (Roma 5:1, 2) Aiseā e tatau ai ona lua potoi areto? Atonu o loo faasino atu i le mea moni faapea, e mulimuli ane o le a maua mai atalii faauuina o le Atua, mai ni vaega se lua—muamua o Isaraelu faaletino, ma mulimuli ane o Nuu Ese.—Kalatia 3:26-29; Efeso 2:13-18.

¹⁰ O potoi areto e lua sa ofoina i le aso Penetekoso, sa fai mai i uluaʻi fua po o faapolopolo o le seleselega o saito. Ua talafeagai lelei la le taʻua o na Kerisiano ua faauuina e le agaga, o “faapolopolo o ana lava mea na fai.” (Iakopo 1:18) O i latou o uluaʻi tagata ua faamagaloina a latou agasala e faavae i le toto maligi o Iesu. Ma ua mafai ai ona foaʻi atu iā i latou le ola e lē mafai ona oti i le lagi, o inā o le a latou pule faatasi ai ma Iesu i lona Malo. (1 Korinito 15:53; Filipi 3:20, 21; Faaaliga 20:6) I le iai i lenā tulaga, o le a lē pine ona latou ‘pule ai lea i nuu i le tootoo uʻamea’ ma vāai i le ‘solia o Satani i lalo o o latou vae.’ (Faaaliga 2:26, 27; Roma 16:20) Na faapea mai le aposetolo o Ioane: “O i latou ia o ē ua mulimuli atu i le Tamaʻi Mamoe i mea uma e alu i ai o ia; o i latou ia o ē ua faatauina nai tagata, o ē ua faapolopoloina mo le Atua ma le Tamaʻi Mamoe.”—Faaaliga 14:4.

Le Aso e Faamamafa ai le Laveaʻiina

11, 12. (a) O le ā na tupu i le Aso o le Togisala? (e) O ā aogā na maua e Isaraelu mai taulaga sa faia i le povi poʻa ma ʻoti?

¹¹ I le aso lona sefulu o Etanima (na taʻua mulimuli ane o Tishri), * na faamanatu ai e Isaraelu  se tausamiga na faaatagia mai ai le auala o le a faatatauina ai aogā o le taulaga togiola a Iesu. O le aso lenā e ō mai faatasi ai le nuu atoa mo le Aso o le Togisala. Ona latou ofoina lea o taulaga e faamagalo ai a latou agasala.—Levitiko 16:29, 30.

¹² I le Aso o le Togisala, e fasi ai e le faitaulaga sili se povi poʻa taanoa. Ona alu atu lea i le Mea e Sili ona Paia, ua ia sausau faafitu nisi toto o le povi poʻa taanoa i luma o le nofoa o le alofa, ua faaatagia ai le ofoina atu o le toto i luma o Ieova. O lenā taulaga sa faia mo agasala a le faitaulaga sili ma “lona lava aiga,” o faitaulaga lagolago ma le ʻau sa Levī. Ona sosoo lea ma le aveina e le faitaulaga sili o ni ʻoti se lua. E na te fasia le tasi ʻoti e ofo ai le taulaga “mo le nuu.” O le a faaaogā foʻi nisi toto mai le ʻoti e sausau i luga o le nofoa o le alofa i le Mea e Sili ona Paia. Pe a uma lenā, ona faaee lea e le faitaulaga sili ona lima i le ulu o le ʻoti ola lona lua, ma faaali i ona luga o amio leaga uma a le fanauga a Isaraelu. Ona tuu ai lea o le ʻoti e alu atu i le vao, o se ata faafaatusa lenā o le aveese atu o agasala uma a le nuu.—Levitiko 16:3-16, 21, 22.

13. Na faapefea i mea na fai i le Aso o le Togisala, ona faaatagia mai ai le matafaioi ua fai e Iesu?

¹³ E pei ona faaata mai e na gaoioiga, o loo faaaogā e Iesu, o ia le Faitaulaga Sili, le aogā o lona lava toto e saunia ai le faamagaloga o agasala. Muamua, o le tāua o lona toto ua aogā i le “fale faaleagaga” o Kerisiano faauuina e 144,000, ua mafai ai ona taʻuamiotonuina i latou ma iai i se tulaga mamā i le silafaga a Ieova. (1 Peteru 2:5; 1 Korinito 6:11) Ua faaatagia mai lenei mea i le taulaga na faia i le povi poʻa. O inā na tatala ai le avanoa mo lo latou mauaina o lo latou tofi faalelagi. Lona lua, o le tāua o le toto o Iesu ua aogā mo le faitau miliona o isi, o ē faaalia le faatuatua iā Keriso, e pei ona faaalia i le taulaga sa faia i le ʻoti. O le a faamanuiaina i latou nei i le ola e faavavau i le lalolagi, o le tofi lenā na melea e Atamu ma Eva. (Salamo 37:10, 11) E faavae aʻe i lona toto maligi, ua aveesea ai e Iesu agasala a tagata, e pei lava ona alu ese atu le ʻoti ola i le vao, ma ave atu ai agasala uma a Isaraelu.—Isaia 53:4, 5.

Olioli iā Ieova

14, 15. O le ā na tupu i le taimi o le Tausamiga o Fale Apitaga, ma o le ā na faamanatu e lenei mea i le fanauga a Isaraelu?

¹⁴ Pe a mavae le Aso o le Togisala, ona faamanatu lea e le fanauga a Isaraelu le Tausamiga o Fale Apitaga, o le tausamiga lea o le tausaga e sili ona olioli ai tagata Iutaia. (Levitiko 23:34-43) E amata lenā tausamiga mai le aso 15 e  oo atu i le aso 21 o Etanima, ma faaiʻu ai i se potopotoga paia e fai i le aso 22 o le masina. O inā e faailoga ai le iʻuga o le aoaoina o fua o le fanua, ma o se taimi e sii atu ai la latou faafetai iā Ieova ona o le tele o lona lelei. O le māfuaaga lenā na poloaʻia ai e Ieova i latou sa faamanatuina lenā tausamiga: “E faamanuia oe e Ieova lou Atua i au mea uma e maua mai, ma mea uma e faia i ou lima, e te olioli ai lava.” (Teuteronome 16:15) Maʻeu se fiafia sa tatau ona iai i na taimi!

¹⁵ O le taimi o le tausamiga e nonofo ai tagata Isaraelu i fale apitaga mo aso e fitu. O inā e faamanatu atu ai iā i latou le taimi sa latou nonofo ai i ni fale apitaga a o iai i le vaomatua. O lea tausamiga, na latou mauaina ai se taimi tele e toe tomānatu ai i le tausiga faatamā a Ieova iā i latou. (Teuteronome 8:15, 16) Sa tutusa uma lava fale apitaga e nonofo ai tagata uma, o ē mauʻoa ma ē matitiva. O le faia faapea sa faamanatu atu ai i tagata Isaraelu, e tutusa uma lava i latou i le taimi o le tausamiga.—Neemia 8:14-16.

16. O le ā na faaata mai e le Tausamiga o Fale Apitaga?

¹⁶ O le Tausamiga o Fale Apitaga, o se tausamiga o le seleselega. E faamanatu ai le aoaoina po o le faaputuina o fua o le fanua, ma sa faaatagia ai le aoaoina mai o i latou o ē faatuatua iā Iesu Keriso. O lenā aoaoina na amata i le Penetekoso o le 33 T.A., ina ua faauuina soo o Iesu e toʻa 120, ina ia avea ma vaega o “le ʻau ositaulaga paia.” E pei ona nonofo tagata Isaraelu i fale apitaga mo ni nai aso, ua faapena foʻi ona iloa e le ʻaufaauuina, o i latou o ni “ē aumau” mo se taimi lē tumau i lenei lalolagi faalēmataʻu. E latou te faamoemoe e ola i le lagi. (1 Peteru 2:5, 11) Ua faaiʻuina lenā aoaoina o Kerisiano faauuina i nei aso e gata ai, ina ua aoaoina le vaega mulimuli o le 144,000.—2 Timoteo 3:1.

17, 18. (a) O le ā e faaalia ai, e iai isi e ese mai Kerisiano faauuina, e aogā i ai le taulaga a Iesu? (e) O ai i aso nei o loo aogā i ai le Tausamiga o Fale Apitaga faafaatusa, ma o afea o le a oo ai lenā tausamiga olioli i lona taualuga?

¹⁷ E mataʻina lenei tausamiga anamua, ona e 70 povi poʻa sa tatau ona fasia mo taulaga.  (Numera 29:12-34) O le numera 70 e maua mai le 7 faatele i le 10, o numera na e faaaogā i le Tusi Paia e fai ma sui o le tulaga lelei atoatoa o mea i le lagi ma le lalolagi. O lona uiga, o le taulaga a Iesu o le a aogā i tagata faamaoni mai aiga uma e 70 o le fanau a tagata na tupuga mai iā Noa. (Kenese 10:1-29) I le ōgatusa ma lenā manatu, ua faapena ona faasalafa atu le aoaoina ina ia aofia ai tagata mai nuu uma o ē faatuatua iā Iesu, ma faamoemoe ai e ola i se lalolagi parataiso.

¹⁸ Sa iloa e le aposetolo o Ioane i se vaaiga, lenei aoaoina o loo faia i ona pō nei. Muamua, sa ia faalogo atu a o faasilasila mai le faamaufaailogaina o sui mulimuli o le 144,000. Ua mavae atu ia mea, ona ia vaaia lea o “le motu o tagata e toʻatele . . . e lē ma faitaulia e se tasi,” o loo tutū i luma o Ieova ma Iesu, “ua i ai foʻi lau pama i o latou lima.” O i latou nei ua “ō mai nai le puapuaga tele” ma agaʻi atu i le lalolagi fou. Ua avea nei foʻi i latou o ni ē aumau mo se taimi lē tumau i lenei lalolagi tuai, a o latou tulimataʻia ma le mautinoa le taimi o le a ‘fafaga ai i latou e le Tamaʻi Mamoe, ma taʻitaʻi iā te i latou i puna o vai ola.’ I lenā taimi, o le a “soloieseina foʻi e le Atua o loimata uma nai o latou mata.” (Faaaliga 7:1-10, 14-17) O le a oo le Tausamiga o Fale Apitaga faafaatusa i lona taualuga, pe a mavae le iʻuga o le Pulega a Keriso i le Afe o Tausaga; le taimi lea ua maua ai le ola e faavavau e le motu o tagata e toʻatele, faapea ē faamaoni ua toe faatutūina mai.—Faaaliga 20:5.

19. O le ā se aogā o lo tatou talanoaina o tausamiga sa faamanatu i Isaraelu?

¹⁹ O le a faapea foʻi ona tatou “olioli ai lava,” a o tatou mafaufau loloto i le uiga o tausamiga sa faia e tagata Isaraelu anamua. O se fiafiaga le iloa, na saunia mai e Ieova ni ata faafaatusa o le auala o le a faataunuu ai lana valoaga lea na avatu i tuā i Etena. O se fiafiaga foʻi le iloa, o loo faasolosolo lelei le faagasologa mai o lona faataunuuga. I aso nei, ua tatou iloa ua oo mai le Fanau, ma ua uma ona tuʻimomomoina lona mulivae. Ua avea nei o ia ma Tupu i le lagi. E lē gata i lea, o le toʻatele foʻi o le 144,000 ua uma ona faamaonia lo latou faamaoni seʻia oo i le oti. O le ā la le isi mea e leʻi faia? O le ā se vave ua toeitiiti ona faataunuu atoatoa ai lea o le valoaga? O le a talanoaina lenā manatu i le mataupu o sosoo mai.

[Faamatalaga pito i lalo]

Pe Mafai Ona E Faamatala?

• O le ā na faaatagia mai e le tamaʻi mamoe o le Paseka?

• O le ā le aoaoina lea na faaatagia mai i le Tausamiga o le Penetekoso?

• O ā vala o le Aso o le Togisala na faasino atu i le auala e faatatauina ai le taulaga togiola a Iesu?

• I le ā le auala na faaatagia mai ai e le Tausamiga o Fale Apitaga, le aoaoina o Kerisiano?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Siata i le itulau 22, 23]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

Paseka

Nisani 14

Mea Tutupu:

Fasia le tamaʻi mamoe o le Paseka

Faaataga:

Taulaga a Iesu

Tausamiga o Areto Lē Faafefeteina (Nisani 15-21)

Nisani 15

Mea Tutupu:

Sapati

Nisani 16

Mea Tutupu:

Taulaga o karite

Faaataga:

Toe faatūina Iesu

50 aso

Tausamiga o Vaiasosa (Penetekoso)

Sevana 6

Mea Tutupu:

Taulaga o potoi areto e lua

Faaataga:

Na ofoina atu e Iesu ona uso faauuina iā Ieova

Aso o le Togisala

Etanima 10

Mea Tutupu:

Taulaga o le povi poʻa ma ʻoti e lua

Faaataga:

Na ofoina atu e Iesu le tāua o lona toto mo tagata uma

Tausamiga o Fale Apitaga (Aoaoina, Fale Fetafaʻi)

Etanima 15-21

Mea Tutupu:

Sa nonofo fiafia tagata Isaraelu i fale apitaga ma olioli i le seleselega, e 70 povi poʻa mo taulaga

Faaataga:

Le aoaoina o ē faauuina ma le “motu o tagata e toʻatele”

[Ata i le itulau 21]

E pei o le toto o le tamaʻi mamoe o le Paseka, ua faapena i le toto maligi o Iesu ona maua ai e le toʻatele le faaolataga

[Ata i le itulau 22]

O faapolopolo po o uluaʻi fua o le seleselega o karite na ofoina atu iā Nisani 16, sa faaata mai ai le toe tū o Iesu

[Ata i le itulau 23]

O potoi areto e lua na ofoina i le aso o le Penetekoso, na faaata mai ai le faapotopotoga o Kerisiano faauuina

[Ata i le itulau 24]

Sa faaatagia mai e le Tausamiga o Fale Apitaga, le aoaoina fiafia o ē faauuina, faapea “le motu o tagata e toʻatele” mai atunuu uma