Le Auala E te Taulau Manuia Ai
Le Auala E te Taulau Manuia Ai
E PEI lava ona tausia ma naunau mātua e taulau manuia a latou fanau, e faapena foʻi lagona o lo tatou Tamā i le lagi mo i tatou. E iloa lana tausiga alofa, i le tele o ana fetalaiga e faatatau i le taulau ma le lē taulau manuia. Pe a talanoa e faatatau i se tagata e uaʻi atu i afioga a le Atua, ua taʻu manino mai e le Tusi Paia: “E manuia foʻi mea uma na te faia.”—Salamo 1:3.
Pe afai o le tulaga lenā, aiseā e lē maua ai e le toʻatele o tagata se olaga taulau manuia, fiafia, ma uigā? O le iloilo totoʻa o le salamo, o le a aumaia ai le tali ma faailoa mai pe faapefea foʻi ona tatou taulau manuia.
“Filifiliga a Ē Amio Leaga”
Ua lapataʻi mai le faisalamo i lamatiaga o le savali i “filifiliga a ē amio leaga.” (Salamo 1:1) O le pule sili o “ē amio leaga” o Satani le Tiapolo. (Mataio 6:13) Ua taʻu mai e le Tusi Paia iā i tatou, o ia o “le alii o le lalolagi nei” ma “o le lalolagi uma o loo nofo toʻilalo i loo leaga.” (Ioane 16:11; 1 Ioane 5:19) E lē o se mea la e faateʻia ai i le tele o filifiliga po o fautuaga o loo maua i le lalolagi, o loo atagia mai ai manatu o lē amio leaga.
O ā ituaiga fautuaga e avatu e ē amio leaga? E masani ona lē faaaloalo ē amio leaga i le Atua. (Salamo 10:13) Ua taatele a latou fautuaga ia ua lē amanaʻia pe lē faaaloalo ai i le Atua. Ua uunaʻia e le lalolagi i aso nei “le tuʻinanau o le tino, ma le tuʻinanau o mata, ma le faalialia o lenei olaga.” (1 Ioane 2:16) Ua omia i tatou i faasalalauga o le manatu faafilosofia i mea faitino e faapea, “ia maua uma mea e mananaʻo i ai i le olaga.” I le lalolagi aoao, e faaalu e kamupani le silia ma le $500 piliona Amerika i le tausaga, i faasalalauga e faatosina ai tagata e faatau a latou oloa e tusa pe lē manaʻomia. E tele aafiaga o nei faasalalauga, e lē na o le suia ai o le masani a tagata faatau, ae ua faasesēina ai le vaaiga a le lalolagi i le taulau manuia.
O le iʻuga, e tusa pe tele ni mea ua iai a le toʻatele ia ua loa tausaga o moemiti i ai, ae o loo latou manaʻonaʻo pea mo nisi mea faitino. O le manatu, seʻi vaganā ua e maua uma nei mea, ona faatoʻā maua lea o le fiafia po o le taulau manuia. E sesē lenei manatu ma “e lē mai le Tamā ia, a e mai le lalolagi.”—1 Ioane 2:16.
E silafia e Lē na Faia i tatou le mea e tatou te taulau manuia moni ai. E ese mai ana fautuaga i “le filifiliga a ē amio leaga.” O le taumafai e maua faamanuiaga a le Atua, a o savali pea i le ala a le lalolagi ina ia taulau manuia ai, e pei o le taumafai e savali i ni auala eseese se lua i le taimi e tasi. E lē mafai ona faia faapea. E lētioa lapataʻi mai le Tusi Paia: “Aua foʻi tou te amio faatasi ma lenei lalolagi”!—Roma 12:2.
Aua Nei Suia Oe e le Lalolagi
Ua taumafai le lalolagi o loo pulea e Satani e faafoliga mai e naunau mo lo tatou lelei. Peitaʻi, e tatau ona tatou faaeteete. Manatua na faasesē e Satani le uluaʻi fafine o Eva, ona o ona manaʻoga manatu faapito. Ona ia faaaogā lea o Eva e tataʻi Atamu i le ala o le agasala. I aso nei, ua faaaogā foʻi e Satani tagata e aumaia ana fautuaga leaga.
O se faaaʻoaʻoga o Tavita lea na taʻua i le mataupu ua mavae atu, na manaʻomia ona faigaluega mo ni itula faaopoopo ma faia ni malaga faapisinisi. Na faapea mai Tavita: “Ou te alu i le taeao pō o le Aso Gafua ma ou toe foʻi mai i le afiafi o le Aso Tofi.” O le iloaina e manaʻomia ona tuua nisi mea ina ia taulau manuia ai i le lalolagi, na uunaʻia ai Tavita e ana uō faamaoni, tauaiga, ma tagata e faigaluega faatasi e faapea: “Faigaluega pea mo se lelei o lou aiga.” Na latou faapea ane, e na o ni nai tausaga lava e iai lenā faasologa, seʻia mautū lelei lona tulaga. Na faamatala e Tavita: “Na latou mafaufau e lelei lea mo loʻu aiga auā e tele ai tupe ou te aumaia ma atili ai ona ou taulau manuia. E ui ou te lē o faatasi ma loʻu aiga, ae na faapea mai aʻu uō, o lea ou te avatu ni tupe se tele iā i latou.” E toʻatele tagata e pei o Tavita o loo galulue malosi, e avatu i o latou aiga mea uma latou te manatu e manaʻomia e ē pele iā i latou. Ae po o le mulimuli ea i lea fautuaga e oo atu ai i le taulau manuia? O ā mea e manaʻomia moni e se aiga?
Na iloa e Tavita mea na manaʻomia moni e lona aiga a o iai i se malaga faapisinisi. Na ia faapea mai: “Sa ma talanoa ma loʻu afafine o Angelica i le telefoni, ma na ia fai mai: ‘Tamā e, aiseā e te lē fia nofo ai ma i matou i le fale?’ O lana fesili na ootia ai oʻu faalogona.” O le tala a lona afafine, na faamalosia ai lona faanaunauga e faamavae. Na manatu Tavita e avatu i lona aiga mea latou te manaʻomia moni—o lona auai faatasi ma i latou, taimi, ma le uaʻi atu.
Faatatau Fautuaga a le Atua e Iʻu ai i le Taulau Manuia
E faapefea ona e taulimaina tala sesē ua taatele i lenei lalolagi? Ua taʻu mai iā i tatou e le faisalamo, o le tagata e taulau manuia ma fiafia, “e naunau o ia i le tulafono a Ieova; e mafaufau foʻi o ia i lana tulafono i le ao atoa ma le pō.”—Salamo 1:2.
Ina ua tofia e le Atua Iosua e taʻitaʻia le nuu o Isaraelu, na faatonuina Iosua: “Ia mafaufau i ai [i le Afioga a le Atua] i le ao atoa ma le pō.” Ioe, sa tāua le faitau ma mafaufau loloto i le Afioga a le Atua, ae sa tatau foʻi iā Iosua ona “anaana e fai e tusa ma mea uma [na] tusia i ai.” E lē otometi ona e taulau manuia i le faitauina o le Tusi Paia. E ao ona e faatatauina mea ua e faitau ai. Na taʻu atu iā Iosua: “Ona manuia ai lea iā te oe o lou ala, ona e manuia ai lea.”—Iosua 1:8.
Seʻi tomānatu i se tamaitiiti o loo ʻata ma nofo i luga o vae o lona matua alofa, a o la faitau se tala e sili ona fiafia i ai. E tusa pe tele ni taimi na faitau ai muamua, ae la te faatāuaina lava lea taimi. E faapena foʻi se tagata e alofa i le Atua, e manatu i le faitauina o le Tusi Paia i aso taʻitasi o se mea e fiafia ai—o se taimi aogā e fesootaʻi ai ma lona Tamā i le lagi. Pe a usiusitai i fautuaga ma taʻitaʻiga a Ieova, o le a pei lea tagata “o le laau ua totō i tafatafa ane o vaitafe, e fua mai ona fua i ona lava tau; e lē toʻulu foʻi ona lau; e manuia mea uma na te faia.”—Salamo 1:3.
E leʻi teʻi ua tupu aʻe le laau na faamatala e le faisalamo. E totō i se mea e iai se vai ma tausia e se faifaatoʻaga. E faapena foʻi ona faatonutonu ma faasaʻo o tatou manatu e lo tatou Tamā i le lagi, e ala mai i fautuaga a le Tusi Paia. O le iʻuga, tatou te lauusiusi ma fua mai uiga e ōgatusa ma taʻitaʻiga a le Atua.
Peitaʻi, ‘e lē faapena ē amio leaga.’ Ioe, e foliga mai latou te taulau manuia mo se taimi, ae e leaga lo latou iʻuga. E ‘lē tutū o ē amio leaga i le faamasinoga.’ Na i lo lea, “e fano lava le ala o ē amio leaga.”—Salamo 1:4-6.
Aua le suia e le lalolagi ou sini ma mea e te faatāuaina. E ui e iā te oe le tomai e mafai ai ona e taulau i lenei lalolagi, ae ia e faaeteete i le faaaogāina o lou tomai po o le auala e faaaogā ai e le lalolagi lou tomai. E lē aogā le saʻilia o mea faitino, e iʻu ina ‘toʻulu ona lau’ pe mamae ai le tagata e pei o le laau. Ae o le iai o se faiā lelei ma le Atua e iʻu ai i le taulau manuia moni ma le fiafia.
Le Auala E te Taulau Manuia Ai
Aiseā e manuia ai mea uma e faia e se tagata e usitai i fautuaga a le Atua? E lē o talanoa le faisalamo i le taulau manuia i lenei lalolagi. O le taulau manuia o se tagata o le Atua e fesootaʻi atu i le faia o lona finagalo—ma e taulau manuia i taimi uma le faia o le finagalo o le Atua. Seʻi tatou iloilo pe faapefea i le faatatauina o taʻiala a le Tusi Paia ona e taulau ai.
Aiga: Ua lapataʻia e le Tusi Paia tane e ‘alolofa i a latou lava avā, faapei o o latou lava tino,’ ma ua faatonuina se avā Kerisiano “ia āva o ia i lana tane.” (Efeso 5:28, 33) Ua faalaeiauina mātua e faifaimea faatasi ma a latou fanau, ia taliē faatasi, ma ia aʻoaʻo i latou i mea e sili ona tāua i le olaga. (Teuteronome 6:6, 7; Failauga 3:4) Ua fautuaina foʻi e le Afioga a le Atua mātua: “Aua neʻi tou faaonoono atu i a outou fanau.” Pe a faatatau lenei fautuaga, e faigofie i le fanau ona “faalogo i o [latou] mātua” ma “āva i [o latou] tamā ma [o latou] tinā.” (Efeso 6:1-4) O le usitai i lea apoapoaʻiga mai le Atua e iʻu ai i le taulau manuia o se aiga.
Uō: E toʻatele tagata e mananaʻo i ni uō. E iai o tatou faalogona e alolofa atu ma ia alofagia mai e isi. Na fetalai Iesu i ona soo e ao ona “fealofani.” (Ioane 13:34, 35) E maua uō e mafai ona tatou alolofa ma maufaatuatuaina, i o tatou mafaufauga ma faalogona loloto. (Faataoto 18:24) Ae o le mea tāua, o le faatatauina o mataupu silisili o le Tusi Paia, e mafai ai ona tatou “faalatalata atu i le Atua” ma i le pei o Aperaamo, e taʻua i tatou o “uō a [Ieova].”—Iakopo 2:23; 4:8.
Fuafuaga o le Olaga: Na i lo le ola i se olaga e leai se fuafuaga, o i latou e taulau manuia moni e mauaina aogā o le olaga. E lē faavae o latou olaga i ni tulaga lē mautonu o le lalolagi. O o latou sini e iʻu i le faamalieina moni ma tumau, a o taulaʻi atu i le fuafuaga moni o le olaga. E faapefea ona maua e se tasi le fuafuaga moni o le olaga? “Ia e mataʻu i le Atua, ma e anaana i ana poloaʻiga; auā o mea ia e tatau i tagata uma.”—Failauga 12:13.
Faamoemoe: O le avea o le Atua ma a tatou uō e aumaia ai le faamoemoe mo le lumanaʻi. Na faamalosiau atu Paulo i Kerisiano ina ia “aua foʻi le faatuatua i le oloa e faalētumau, a o le Atua soifua.” O le faia faapea, ‘latou te teua ai oloa mo i latou lava, o le faavae lelei mo aso atalī, ina ia latou fetagofi atu i le ola moni lava.’ Ua lata ona oo mai lea o le ola moni pe a faafoʻisia le lalolagi e avea ma Parataiso e le Malo o le Atua i le lagi.—Luka 23:43.
E tusa pe e te faatatauina taʻiala o le Tusi Paia, e lē aveesea ai faafitauli, ae e mafai ona e ʻalofia ai le loto tigā ma le faanoanoa e oo i tagata leaga ona o i latou lava. Ua aʻoaʻoina e Tavita lea na taʻua muamua ma le faitau miliona o tagata, le tāua o le faatatauina o taʻiala a le Tusi Paia i o latou olaga. Ina ua maua se galuega e fetaui lelei ma lana faasologa, na faapea mai Tavita: “Ua ou matuā loto faafetai i laʻu faiā ma laʻu avā ma laʻu fanau, faapea foʻi ma le faaeaga e auauna iā Ieova le Atua o se toeaina o le faapotopotoga.” E lētioa taʻua i le salamo e uiga i se tasi e uaʻi i fautuaga a le Atua: “E manuia foʻi mea uma na te faia”!
[Siata i le itulau 6]
AUALA E LIMA E TAULAU MANUIA AI
1 Teena le aafia i mea e faatāua e lenei lalolagi.
2 Faitau ma mafaufau loloto i le Afioga a le Atua i aso taʻitasi.
3 Faatatau fautuaga a le Tusi Paia i lou olaga.
4 Avea le Atua ma au uō.
5 Ia mataʻu i le Atua moni, ma tausi ana poloaʻiga.
[Ata i le itulau 7]
Po o e mulimuli i auala e taulau manuia ai?